D E SERVO ARBITRflÖ D. M. L» _
PAulus ad Romanos lcribens, ficingreditur Difputatidnemj J
aduedus Liberum arbitrium progracia Dei, Reuelaturfj '1
q u ic )iraD e id e co e lo iü pe rom n em im p ie ca tem & ïniuftician) hominum,qui veritacem Deiininiufticikdetinent. Audijh,c I
Sri”b,.rïó” Lne,Sef?eralem ftnccntiam tuper omneshomines,quod fini fubira Dei, jL I
quidéftasiud.quameffeirci Afupplieiodigno<lCaulaniir*aflignat|qUoi I
gerant nö niüira&fupphciodigna,nempe,quodimpii & iniufti fint óren« I
& vcritatem detineanc in iniufticia. Vtil nunc vis Liberi arbitrij, qu*,^ I
neturaiiqmd boni fPaulusid facit ira Dei dignum >& itnpium fitiniuftun decernit , Quod veto iram mcretur & impiurneft^dcohtragratiamcona. I
inr,& valet,non pro gratia.
Ridcbitur hicofritantia Luthcri, qui Paulum non fatisinfpexerit.di. cetque aliquis,Paulum ibi non de omnibus hominlbus^nec de omnibaseo. I
rum Radijs,fed de ijs tantum ioqiii, qui funtimpij fit iniufti,arque vtvetba I
habenr, de ijs, qui veritatcin in iniufticia detinent,Hinc non fequi, quod I
omnesfintemsmodi Htccgodico, apud Paulum idem valere,fi diieris,fu. I
Sup« omnem peromnetn im pietatcm bommum , atqueû dixeris^luper ïmpietatem om- I
ho' niumhominum' Ebraitaturenim Paulusferéybique,vtfitlenius:Oinnes,,l
auorno c. bomincsiuntimpij8ciniufti,detinentqs veritatem in iniufticia,ideoomnes I
funt ira digni. Deinde in G m o n o n ponitur relatiuum,córumqui,fedatn. I
lus boe modo: Reuclatur ira Dei fuperimpietatem fitiniufticiamhomi. I
num,detinentiumveritatemm iniufticia, Vthoevelut Epitheton fit omni, I
nm hominum, quod veritatem ininiufticia detinent, ficut Epitheton eft, I
cutfl dicitur : Pater nofter qui es in torüj.quod Re alias dicèretur: Pater no- I
ftetcce.eftis.yei in coeiis. Diciturenim ad differentiaal corum,qui crcdunt I
& pij tunr.
EamgfBum vi» f^ u o la & "vana fint hatcTtïifiipfa diïputatio P au lieaco- I
sus Dsei cfi&v gat Sc cuincar, Pauloenim antedixerat: Euangelium virtus Dei eft,in falu- «.o« ». tem omni tredcuti,ludaso primumfii Gratco Hic non (untoblçuraautam- I
bigua verba, Iudæis 8c Græcij,ideft,omnibushominibuseftneedfarium I
Euangelium virtutis Dei, vt credentes falui fiant ab ira reuclata« Obiccro, I
qui ludaeos, iufticiadege Dci fit vi Liberi arbitrij pollentes,(ine diferimine I
vacuosSc egen tes prardicat virtutc Dci, qua falui lia n tab ira reuclata, & ne- I
eeffatiâeam virtutëillisfacit.annonfubiraeoscffecenlet? Qu osiam dabis I
bomioesnon obnpxiosineDei.quahdpfummoj hominesmundi,puta lu- I
dfos & Grarcos, ta les efle credere eogeris. Deinde quos inperiplos ludaosSC I
Græcos excipies, quando Paulus fine vllo diferimine, omnes vnoverbo I
complexes, omneseidem fententicfubijcit ? An putandum cft.in lftisduss I
bus præftantilfimis Natioaibus non fuiifc homines,qui ad bonefta niteren- I
tut? an non tonati iunt vllipro viribur Liberi arbitrij ! Sed nihil hoc Pau- I
lus móratur,omnes (ubiram tnittit,omnes impiosfic iniùftos przdicat, lu I
Ht reliquos ApoRolos,nonne fimili fcrmonc fit omnes Gentes alias,quem- I
libct in forte lua,fubiraoj hancconictiflc ciedcndamcftî
> ‘rXfminfbuTi" p O r c ic e r icaq; ftat 8c vrgët hic locus Pau li, L iberu arbitriüiéu I
oti dignumtft A prxftanrifl^mum in bomtnibiis,quamuispr*ftantiflimis,Legc, iufticbi I
fapientia, fit omnibus yirtutjbus,pr*dirjs ; effeimpium.iniuflum
Deidignum. Alioqui difputatio Pauli nihil Valet,Si autemvalec, nul* I
lum rejinquit medium parcitio lua / qua «redentibus Eùijngclio/alütcm I
catctii
AD D- E R AS. ROT ER» àNNÔî M. D. XX V. % ï §
. âmnibusiram dtfttibuit. CredébtMfàftos,non credentes faeit impl-
! 6 1 ftos & if* fubieâbs.Tantum enim vult dicereftuûiciaDei teuelatut
m p,fn 2Èlio,'qùod fit ex fide, Ergo omnes homines lunt impij & iniufti.
P “ j cffct enim Deus,qui hominibus iuftidàm rcuelaret.quam iam vel
■ 'f f nt vel tùiusfcminahâiberent. Com àùtcnà ftiiltùs non fit,& tarnenfé-
■ fit illis iufticia’m falutis/màhifcftum eftiLibcfum arbltria'mfetiàm in furo-
E f 'hominibus, non folüm non habefc vel pofle iliquid,,led nehofle qûi-
K ™ ui(1 iuflum coràm Deo, Nifi forte îüfticia Dei non reaelatur fum-
■ m siîli» hominibus,fed folüm infimis,contra quam Paulus gloria'tar,qubd
«debitor Itidæis & Gracîs, fapientibus8clnfipientibus,Bârbarii & Gr^cis.
K ) ate Paulus hoc loto prorlus omnes homines vria 'maffàeonjprehchdens
Kntlndit,omnes elfe impios.iniuftos, St ignarôsîuftid*dtfidei,tantuth abm
» vtaliquidbonivelleautfacerepoffirtt. Etbfccconcliiûofitmaeftexeo,
K a o d D«o* MH* » vt ignatis St in tenebrîs lédcntibus,rëue|àt iuftîciâm
V cr„0pCt fc(é ignorant, Ignorantes àu'temiuftidamfàlutis,tertefubirà
■ Stdamnatiope funt, ne« indc lefe proptet ignorantiâ tuôlucre pouunt aut
Eonari vt eiioluantur. Q^iid emm coneris, fi nèfdens quid,qüâ,qùo,aut
Kuatenusconandum fit ï . . . -
■^'lOnlcnciccum hàccônclufîone rèsipfà 8c èxpcnehtiâiNam I Rottende mihi in vniuerfo généré mottalium vnum,firillcomniüm I âbâiflfttbus & iuftiilimus,cui vnquatu in rodiitem vfenerit handeftevn, I viam ad iuftieiam & ad (a uté, fcilicer,credere in eum,qùi fit ümul Deiis & raliteoù I fcomp.f f a péccatis hominum mortuus Sc fefiif*itatiis,& tbllocatusàd dex- I leram Patris.aut (omniarit banc iram Dei, quam Paulus hic reùelati dëcoe- I lodicit. Vide Philofophos (ummos, quid de Deo Icnfbrint, quid de fdtura
|I ju ftriptum reliquerint. Vide Iud*os,tot ûgois,tôt Prophet»âflidue erudi-
Btos.quid de hàe via fentiatit, non modo non retcperunMcd ità oderiint.vt
■ nuilaiSlatiolub coeloaft,qèiusfitChriftum pèrfecuta vfquc in hodiernutti
■ diem.Atin tanta populo diretenon firfTealiquem vtium,qui Liberum ar-
■ hirfinmrninrfir, & vieiasconatusfuetit,quisaudèatdicetc? Qtaifit igitiir,
■ vt onaaes in ditiérCum conentur, & id quod praeftantiffimutii fuit id ptas-
H ftanulfimis hominibus hane rationem iuftieix ndti loium non co:uerit,noü
■ fo i um ignorant, fed etiam publicaiam 8c reuclatam fummoodio repulcrit
f* |&perdition vdlueritï fta vt Paulus t Cor. i. dlcat.eam viath efiefcahdalum
K Iudïis,& ftultxiam Gentibus.
Cura autel» iudæos & Gentes fine diferimine appel!«,Si ludsrosàc
H Gtr.tes prscipUos populos fubcûeloefle certum fit, fimulsertum eft,Libe-
Brum atbittmm effe nihil a hud, quam fummutn hoftetfi iufticiuSc faliati* ari,itrîu«»i
B^umanï.cdm fieri non potuerit,quin àliquot inter Uidæos&GentcsIum-
■ ma vi Liber! arbitrij egetint.dc eonàtifirif.St tatiicn eo ipforion nifibéllurri
B *onttagratiamgefferint. Tu nune vade 8c die,quod Liberum arbitriuni 86-
Bnoratadboifutn cuiipfabonitas.& itffticiaAcändalätn & ftultitia fnnt.Ncc
■ potesdisere.bse ad aliquos.non ad omnes pertinerc.Paulus fine diferimine
B loquitur de omnibus, cum dicit t Gentibus ftultitia, St ludatis Icindalunt,
■ nec vllosexcipit nifi credentes. Nobis(îhquît)id eftjVoèâtis&iahâiS,eft vir-
■ tus Sfapientia Dei,Non dicit, AliquibuSgentibus,âîiqUibUs Iud*is,(éd fim-
■ plititet Gentibus & lüd*is(inquit)qui non funt eX nobis, tnanifeßa pattiti-
■ onefeparanscredentes abincrcdulis,nuilo relidb medto, Nosautem difpU • tu3ir;v t>c; g«»
B ta mus de gentibus citra gratiam agcntibiis i bis dicit Paulus, iuß iciam Dei ubuViß Solatia
■ vffe ftultitiam.quani abhorrent,Atqute Is eft illé taiidabilis cqaatiis Ltbcfi ar- * e
B bitrijadbonum.
T. s< ' ' 0 6 i ' Dein de