IN EPIS. PAY. AD GAVA. COMMENTA,
ille exact or per parualum, qui datus eft nobis) ied eharitatc fpônce & hlla-
rit« fetuiente. facienda fcieris,Prbinde, fi fratris ncceffitas poftularet,vtcir-
cuncidcreris, iam non modo fine peticuio ( quta non propter legem de hc-
cclfiratem eius) imo cum multo merito cirruncideris.
Proinde, Apoftolus vigüanter, nonair, non voluit.nonlieuit, fed non
cftcompulfus circuncidi.Circuncidi malum non état, fed iamÇbriftoiolo
nos per gratiam Iuftifieantc,c6gi adcircümcifioncm.ranquatn neccffariam,
vt iuflificeris, boc im piüm état, & in Cbrifti iuftificatriccm gratiam contu-
t&ehofum.Qjiare legis opera iunt poft Chriftum, ficut diuitia, honor, po-
relias,îuftitia ciuilis,ac quzcunq; alia tes temporalis,quas fi habeas,non ideo
meliot es coram Dco, fi carcas, non ideo pcior.Eflcs autem peffimus, fi cas
neceflatiasaffeteres, quo Deoplacerés»
Igitiir, verba ApOlloli vide, in quibut vis intelligeruiæfitaeft. Gom-
pulfus (inquit) Item libertatêm, feruitutem, iubieâionem, Quibusid fans
txponit, fuiffe, fcilicet inter eos, qui obferuarant cum, quod legem pro h-
centia & libertate fua, quandoqs feruarir,quandoq> contra fecerit, prout lu*
crandisanimabuî & Eüangelio przditando Videbat convenue. Etilli pro-
dentes accurantelq;,quodlegem non leruàret.non circuncidcret genres de c.
voiebaoteum cogéré,quam vocat hic fubieâionem de feruitutem.
Eft enim libertas ifia, quam in Chrifto nos habere glotiatur, quod nul*
Ji prorfus vni ezterno operi fumus aliigati, fed liberi in quodlibet, ad quem-
liber, quûcunq; tempore & modo, nifi vbi fraternacharitas & pas offenditur.
Sicut Rom.u.Nulli quitquam debeatis, nifi vt inuicem diligatis, Igitur
Chriftiànus vêtus, vt infra eap.5. ncceft liber,neq; feruus, neq; ludsus,neqs
gentilis, neq; mafculut,neq; foemina, neq; cleticus, neq; laitus, neq; reli*
giofus, neque lecularis, nequeorat.neque legit,neque facit, ncqueomittir,-
led ad omnia prorfus indifferent eft, faciens & omittens, fit ut admanum
fefe res,vel obtulcrit, vel abftulerit. Sicut Samuel ».Reg.io. dixit ad Saùl::
Mutabens in alium virum. Et,facquodcunq; inuenerit rr.anus tua, Domi-
nustccumeft,
Quod âutem alius dücit üXôrcm, alius intrat monafterium, aliusalij
fefe manetpat operi,non facit legecogentc, ied fua iponte fe fubijtitfcruir
tuti,quod fiexcbaritatefacit,optitacfacit, Sinexneccffitate aut timoré
Vrgcnte, non Chriffianiter, fed humaniter facit,
Quodtca grauilftme etrant, noft ri feculi homines, maxime rferusjc
xeligiofi, quj propter pompasexterni cul tus, propter ritusSe ccremonias fixas
( quibus vfq; ad incu rabilem perd itionem animarum iunt im plie ici ) ira
faftidiuntalios.quifimilifpericnonfpeciuntnr, vt& fine fine litigent , 8c
audeant proteftari, nunquam vellccos communia cum illisienure A habere,
M
VItimo, veritas Ëuangelij hoc loco, non prb ipfa fententia Euangclij,
fed pro vero vfu Euangelijaecipi videtur ', quia Euangelion Temper verum
eft,viusantcm eius fimulatione non raroiubvertitur, Eft enim veritas Euangelij.
ïcire, quod omnialiceant,omnia munda mundis, & nullum opus
legis ad (alutem & iufticiam necefiarium fi t,cum lex mort ua fit, non ampli*
ùscogat, Liccre tamen pro charitatclegem operari, fed non vtlcgcm.
id b ijsauttm t qui videbantur ejfe & c.
Hoc
Elii*- 1
Rom,il
K f
D. M. t i A N N O M. D. X X I I I I , HOè vno loco, efle aliquid, cum verbo, videbantur ,'PauIuâ
M».
•M» *<
ponit,vndc A in alia duo loca idem additum eft àLibranjs.lterumE«-
iiplis hic eft , Ab ijs autem, qui videbantur aliquid effe,fubaudi,nihil
accept,quod infra répétées,dicit.nihil mihi contulcmnt,idem Verbum con*
tuletunt,quodiupra. '
Qutlts aüquândo fucrint, nihil Qfc.
a Valcsîucrint,ad dignitatem referti débet,& diftum eftin
Pleudoapoftolos, qui Apoftolorum glôtiam iaûabant, quod cum
’Chtifto convetfatl effent, omnia vidilftnt.audiirent,acceptent,Chti-
ôo pwfentC, ideoq; Paulo praefetendos, Icgeàxq; cum illis fetuandam. Pau*
lus autem Apoftolos nihil vitupérant, A veraeffe, qua obijauntut admit-
tens, optima A falubenima cis obaiat refponfione, fcillïéttotum hoc mhil
adrem pertinere, quoipfiinflantur.
Non enim ideo verum aut bonum aliquid en,quia à magoo, ian«o*
aut cuiuicunq; tandem perfon* fit.ptofcttut, fed quia i folo Dco proficifci-
tur Quid enim ludx ttaditoti profuit, cum Chtifto fuiffcconuctUtum, A
omniacum Apoftoliscommuniahabuiflei Frufttt crgoiaruam Aexcer*
nam Apoftolorum gloriam illiiaftant, aduetius Vctbum Dci, quod Deus
fine Ifta petfona rcuelat A docet. Si pcrlonamApoftolatus m Iuda defpcxil
Deus, cette ncc in alijs earn accepte.
*.Dtiuptr/onambominù non & c.
Eï notabis peîloriam hoc loco longé aliter accipi, quath in
Scholis nunc vfns habet. Non enim radônalcm indmiduamqi ftxbflan-
tiam,vtilli dicunt, fed externa m qualitatem vit«,opcris autconvcrfationis
fienificat, inxta quam homodehominc indicare,laudarc,vituperate, no-
mmarc poteft.Homo videtea,qu« patent, Deus autem intuctur cor. Et Piaimo7.
Scrutans corda Arènes Deus. . . . . , , . .
Ifta ergo patentia quzcunq; tandem fine,tu intellige perfonas, taeies*
apparentias, A pcrfonaliaifta,fircac visintelligere Scriptural derefpean
petfonarum loquentes.Homo femperrefpicit perfonas, nunquam cor, ideo
temper malciudicat. Deus nunquam rcfpicit petionas, femperautero cor,
ideo iufteiudicat populos. Deniq; alibi fadem vertu, fanes autem
in Sctiptura proprie figmficatomne.quod externeapparet.5tcMar.ia,
Non enim vides in faciem bominis. Et £ % * « £ Nè refpicias in vultum
eius. Quando autem nomen perfonaiamdiu abijtin sliam figoificauone,
bonum videtur, fi vbiq; facie« pro perlona feriberetur in Biblijs.
Vides ergo, quam laluberrimenos Pauluserudit, ne titulo, nomme,
fade,perlona dcceptt.omittamus confilium eius,qui dicir. Omnia ptobate,
'■ quod bonum eft tenete. Quid putas modo dteeret, fi audtret in Eccleûado-
ceri omnia fine omni probatione per eos , qui gloriantur de pojftft*«, de
fanftitate, de erudltione autorum fuorum t Apoftolorum factem mbil ad
rem pertinere, audaûcraflcrlt, « ~ , t
Apoftolorum facies csat fan&itas, poteftas, Cbrifti faroiliatitas, &
tnulto maiora,quam nunc in qaocunq; Pontificc inuenias.cum nuuc po-
teftas Pap* fola fufficiat,Sanûitat Doûorum fo’.a dommatur, vt doceatur,
quicquid vellibuerit. At cette poteftas Pap», cum fit perlona quædam ho.
minis, à Deo non refpicitur, neq; fanûitatis opinio, neq-, f««»«* fama< °*
mnia funt pcrfonalia.ideo, ne« fatis firma.vt propterea neccffc fit vetumaedbquicquidfcnfennt.
Ceitum
n