D B S Ê l tV Ô À R B l f R ï© D; M. t>
fit kcdmprchehfibilis Protheus. Qjln idipfum magno fupcrtili« 3
; ^ fibia'H6bi5pcrinf(ti,vtqai*|pfifolcainuï, vbi vrgemur, ^
ÎÏÏ»«* ! " elabijVt ^'Extrade manum tua* ad quod volucris, icfcft, gratia "'P'«« '
* manum tuam, ad quod ipfa velir. Faeite vobis «or nouum, id eft ^
faciet vobis cor nouum , ôc fim ilia. indignum igitur videtur j| T.5
lice« tam violentam tortamqs interprétationem afiferre, & non muir„
, gis liccat probatitfimorum Dottoruminterprerationcs fequi Videsi^D15,
mc.npn de tcxtô ipfo, fie« iam de fcquelis & fimilltudinibu*, fed J .,
* mterpreutibnibu) pu? dari. (^band® ergo.crit, vtEmplicero, purum?“
aliqueto, fine tropis & fcquelis tcxmm,pro libeto arbitrio & contra lih r“'
arb.crmm habeamus ? An talcs rcxtusnufquam habetScripmraoetp«'0“1
dubia erit eafifa liberi arbitriji vr qu* nulle ccrtotcxtu firmatur J e d W ’
quelis ât tropis,per hominesfflufuodiflinticntes, induâls, agttatur
venus arundoS “ *‘ul «tut
r k p^ftius fentiamus, riequé ktjuelam pcquc trobtinrinvilo
^ 0 t° f *d«ogattircumftantia verborum
eudens, & abiurditasrcimanifefta.jnaliquetn fideiartitulumpeccans.M
Vbiqucinhïrendum eft fimplici, puræcjue & natürali fignifîcationi verbo-
^mjquamqraoemattçadt vfusloquendlbabet.qûek Deuscreauitinh!.
minibus > Quod fi cuiuis liccat, pro fua libidine, fequclas & rroposinStti
ptuns fingerc ,.quid erit Scriptura tqta nifi arundo vcntis agitata, aut Ver
tumousaliquis i Turn vere nihtl ccrti ncquc ftatuetur nequcprobabitur.in
Vllo articulo fidet.quod non que»* aliquo tropo eauillari. Vitari portas,
m T f e r km '™ * - 1" vcncnum #dcbct omnistropus, quem non cogit jpi*
Pot-plj^riua, : Vide, quid accident tropologo illi Origeni in enarrandis fèrîptutisF
Jirrîaai, quam dtgnas prsbet occafiones calumniator! Porphyrio. vt Hieronyoeo
qnoque vxdeantur parum façgre, quiOrigcnem tuentur. Quid aeéiditAr-
rianistn rropoillo ,q u o Chriftum fcccrujst Deum nuncupatiuufti ? Quid
coftro.ecuioaccidit nouis iftis Prophctis, in verbis Cbrifti, Hoc eft corpus
?Um’ vfcu abus m Prénommé,Hoc, aiiusin vetbo, Eft ,aliusin nomine,
M»r«r«wd. f J tl0p^ US c Ego ,d ob{emiùi>Ônines hareies
oriïiuur. _ nSj l 0" ex firopltettate verborum, vt iattatur pene toto otbc,fed cr
k q ü e i? fimp £itatC v' rborum' & « »fferiatis proptiocerebro tropis aut
ET Xempli gratia, A d quodeunq; voles,extende manum tuant)
« t ■L v ^8° nunci1^ nn( (luod m emini) hacviolentainterpretationerrattaui,vt
neuiai,.- dicerem: Gratta extender manum tuam,ad quod ipfa velit.Farite vobis
cor nouum, id eft, gratta faciet vobis cor nouum & fimiiia,licet me Diatribe
pubitro ubeüo üc traducar,tropis feilicet & fcquelis diftenta & iliufa>vt non
yideacqutd de quo ioquarur. Sèd fie diii: Extende manum &c. verbij
ItmpUïiter, vt fonant, acceptis feejufeq; tropis & fequciis, nihil àliud 6gab
peart, quam qu°d exigitu r à nobis extenûomanus , fignificaturquc quid fa-
cereacbeamus, vrefthatura verbi imperatiui apud Gràmmaricos à vlum
loqacndi. * > • - . v . : , ■ \ .
. Diatribe veto negleria bac verbi fimplicitate/fcquclis vero & trot
pts vtolenrer adduriisvfic interpretamr, Extende manum, id rit, potes vi
.Pr^ rl^'CXtf nderC manatn*Facite cor nouum ; id eft, poteftis faccreeorno*
. Crédité tnChriâtim, id.eft .poreftis^credere. Vt idem fit apud eani.
quodimperatiue, ficiquod indkatiue dieitur,aIioqui parata eft ridicalâm
, ; &fru*
A
A D D. E & .A S ,H b t E f c . A N N O » . XX V. ' i p S
I j i Ofjncatn fe*ere Scripturàm, Atqi bas intcrpretationes,nulli Gra trioea-^,
f tendas, non licet ia Theologis violentas & affeftatas diccre, fed pro*
iS^tokiriDoaorqm.totieculisreceptpruri,, ' V 1
l , Sed £ac,ic eft Diatribe, tropps hoc loco admittere ,'8t fcqui, vt euiuS
m. h ltefert, c e # n e fini an incerta quas dicuntur, Quin hoc agit, vt incerta
K ' “ ' mnia* i ^ u * confulit, relinquenda potiusquam Ccrutanda efledo*-
°a de îibero arbitrio. ïdeo boc latisllli fuerat , vttunq; amoliridiâa,
K^busfefe^t vrgeri. ^obisatftem /quibUsresagimtfçria, 3t qàiccttiifi-
■ U m veritatem pro Ûabtliendis confcientijs qusrimus, longe aliter âgen-
E 1 meft. Nobi», inquam, noneftfaris,fi dixeris, poteft bic trûpüs effe,Scd
■ "U_rjtut\ an debeat 8c opôrteat ttopum biç eflc j Quod fi non monftrarw,
E U(éffario itteife ttôputt», nihfl protiuseifecetis. Srat ibi verbum Dci, Ego H°iflioral.« t»t
Kndurabo cor Pharaonïs. Si tu dixeris, fie acciptr tidum cfil vel accipt-poflç/tafMS‘**
iFao permittamindurari, Audioquidem ,fic pofleaccipi, Audio hunetto-
Kum populari itrmoncvulgatu m,Vtego te pcrdidi, quia ffatim non eorrexi
Err&mem. Sed non eft illi probationi locus, Non qu*ritur,antropusille fit
Hn vfu, Non quæritur, an àllquis poffit eum hoc loco Pauli vfurpare.Sed
Eoc qusritur, An tutu m accerium fit reric hoc locovfurpare, & anPau-
Eisvclir eovti, Non de alieno Lettons v(u , lcd de ipfius autons Pauli vfu .
fcusritùr, \îf. ; ’} ' ft -.
Quid facies confcienti* ficqu*rehtî> EcceDeüsautordicit: Tndurà, IL cor Pbaraoriis,aperta & nota eft fignifieatio verbi, Indurarc.Homo verO
BLcaordicitmihi . Indurare hoc loto eft occa(ronéos indurandi dare. dum
| non ftjtim corrigitur peccator. Qua auroritate 1 quo confilio ? qua necciït-
Kate vocis iliariaturalis fignifieatio mibl fie torquerurï Quid û errer Lettot
EÀr ïnterpres? vtide probatur illam torturam Verbi boc loco fieri deberef
K ’ericuloîum, imo. impiurn èft, yeibum Dci fine nceeflitate, fine autoritate té,
■ torquere. An huic antmulat.laboranti turn fieeonfules, Origcnes fie fen- T ^ « Deitorï I fit, Aut fie •. Define talia ferutari, cum fiat eurlofa dcïuperuaeanca >. rttilla,M r ’
Irefpondebit: Hôî MofqnSc Paulumadmoneri oportueratanccquarfi fieri-:
T)erent,arqueadeoiptuni Deum,Vtquid noscurioés St (upcruji.anersS.rt'-
Epris diuexaot ; ’
BSJ'On iuuat itaqvDktariljea Voc raiferuriieffugium troporû,
J iN s e d tençnduseftbie fortiter Prpthcusnofter, vt nos faciât ccrtifliroo*
■ dertopohuiùslori, idq; vel cianffimisSeriptarisvrieuidentibus rotraeuiis,
Bîpli fie opinant), etiam conlentientç omnium ieculorummdufttia, nibil
■ credimus, Sed pergimus 8c vrgemus, tropam bic nûlium eflè poffe, Cm pli.
■ citer vero. vt louant verba,fermoncm Dei effe accipicndum. Neqi cnit» no-
■ ftti arbitrq cft< vt Diatribe fibi pcr(uadet|verba Dci fingerc A refingeré, prb
Bibidine noftra,alioqut quid reliquumeftintota Scriptura, quod nonredeat
lad Anaxjgor* Philofophiam, vt quod libet ex quolibet fiat ï Dteam enitn: A rmagar*(,&(.
p 5euscteauit«oe!uni 8cterrain>ideft,difpoluit,nonàutetnfeettexnibilo,'‘ M m.
|Vri»Cieauitcûeluna &ttrram,idèft, Aogclosat dasmones, veli|fros& iros
Ipiôs. ^ùiskog^tum'nbn ftatim aperto Libro,Tbcologus filent ? Sic igitur
Inocratam ic fixant, quantjo Diatribe noupoteft probare, tropum inefiè hts
Eocis noftris,quosdilait,concede« cogitur nobis, yerbatyt ionant,efleacci»
p>ieiida,çtiamfi probarét, alias fropuns epndem in omnibuslesgisScnpturc
|8t in bmdium ÿitt effe vulgatiflitoum. Atqj per hbefeme! defenfiiuut o-
Itenia ttoftraqiiæ coiifutare voluit Diatribe, inuentaque eft confutatio cios
Ijprbrfqs uihil effiscre, nlbii poflè, nibikffe.
i Kk + Quando