dùm ad animam fenfualem, refumpto corpore , fed
ad omnem generaliter in homine oeatificato motio-
nem. s
Salvantur pcrindè multa , (]ux de Beatis tam homi-
nibus , quàm Angelis quæri lolent. Quomodo lo-
quuntur j qualiter illuminantur, 6c illuminant, quan-
do volunt, & qnando nolunt. Datur inluper intel- j
ledtus fubtilior de primi Hat us impaflibilitate , non
qua non potuit pati , led potuit a paflione falvaii à
Dei potentia, 6c Angelorum cuflodia, à propria ju-
ftitia, & clariflima induftria, denique à loci conve-
nicntia, cum dominatione lirper Te perfebta, 6c fuper
irrationalia univcrla. Anima Mariæ dùm viatrix erat,
ità fuit magnificata , ut in nullo moveretur contia
judicium rationis, 6c fpiritus : lcd neque poterat poil
Filii conceptionem, lege liante. Confequitur hæc veritas
ex didis Doblorum ponentium iplàm nullatenùs
venialiter dcliquifièy qùod falvari non poflet, 11 non
habuiflet omnes motus , nedùm fpiritus , 6c rationis ,
fed animæ fenfualis fubditos rationi vel non contra-
rios, neque prævenientes rationem. Dùm autem ratio
fopita erat, 6c in fuo impedita judicio fine culpa fua,
prout evenit in fomno, non oportet tales motus præ- ^
venifle judicium rationis, quod pro tunc nullum erat.
Facit exemplum propofitum de Pædagogo , fi fine
ctilpa fuerit abfens, vel inclufus, ut parvulo confu-
lere non valeat. Sic folvitur, quod Adam, vel Maria
fomniando non erravit.
Anima Mariæ, dum viatrix erat, potuit apprehen-
dere tentationes forinfecus immiflàs, licut anima Chri-
lli j fed nullo modo fuifletmota paflîonabiliter per eas
abfque judicio rationis. Poterat lanëprotinùs eas di-
judicare, atque repellerey poterat non moveri fecun-
dùm eas ad hbidinem , vel ad iram, vel ad fuper-
biam, ipfis ctiam in apprehenfione durantibus j quod
valde fecùs in nobis e l l , non potentibus ad appre-
henfionem hujulmodi non moveri : non tarnen hoc
femper fit cum demerito noftro y fed fi perlliterimus
abfque conlenlù rationis, 6c fpiritus, redundabit in
meritum, quandoque repugnando viriliter ut diffu- 1
ai at, quandoque non repugnando, ledfugiendo, ut
mi: Reßfiite diabolo , & fugtet a vobis : Jac.iv. 7. quandoque
non curando, led irridendo potiùs, 6c vilipen-
dendo diabolicas immiflîones, quales funt blafphemiæ
abominabiles 6c horrendæ , immiflàs quandoque pu-
riflimis, atque fanbtiflîmis, quas magis oportet irri-
dere quàm horrere. Elicitur ex his quemadmo-
dùm vibtoria caftitatis, 6c humilitatis in Maria non
fuit abfque pugnà, ad qualem jugiter attingere nos
monent Petras, 6c Paulus. Quoniam adverfarius vef-
ter diabolus circumit quarens quem devoret. I . Pet. V.
8. Nec ignorare cönvenit adutias ejus, cui mille
nocendi artes y fed confidamus quod plures nobif*
cum lùnt , fi toto corde fuis innitamur auxi-
liis.
Anima Mariæ, dum viatrix erat, cogebatur ne-
ceffitate naturali multa pati contra naturalem inclina-
tionem fuam y fed non contra rationem, velfpiritum.
Fuit ifle llatus Mariæ fingularis inferior quàm Hams
Beatorum , 6c'€hrilli dum mortalis erat. Fuit
fuperior ad alterum cujuflibct hominis viatoris llatum ]
quàmvis homines poflent juxtà confiderationem præ-
cedentem uti paflionibus illatis ab extrinfeco, virtuo-
sè negotiari cum D eo , tolerando eas tanquàm juflo
judicK) miflàs , vel permifias ab eo, ut in Job, 6c
in Paulo, 6c in omnibus generaliter Martyribus. E-
venit autem, -ut qui funt his paflionibus inquietiores
6c minus in anima fereni, fint in operibus Mandato-
rum implendis fortiores, qui perdant, ubi delicatus
coder contemplativus dëficeret. Impaflibilitas animæ
per liumanam indullriam non poted acquiri, ne-
que per vu tûtes confuetudinales à Philqfophis pofi-
tas. Lex itaque carnis , quæ fomes didtur, femper
introrsùs hæret, fecundùm Theologos * quæ lex com-
pefci paulominùs poteft aflùefà&ione contraria, non
evelli. Satagentes in oppofitum, præfumptione fpi-
ritus fui, prodrati funt potius quam devenerunt ad
intentum finem , five fuerant Stoïci, P h y fic i, vel
Platonici, v e l, quod meliùs, Epicur^, promitten-
tes ad hanc deducere ferenitatis voluptatem > de-
tràhentes cupiditatibus , feu paflionibus , non illis
^adjiciendo malitiam , vel fomentum. Impaflibilitas
animæ tànto proximiùs habetur , ceteris paribus,
quanto fpiritus 6c ratio fuerint in fuis adtibus bonis
, 6c habitibus fortiores. Deducitur hoc ex ea-
dem caufà , quæ ponitur impaflibilitas Beatorum in
refumptis corporibus, quæ confurgit principaliter ex
plenitudine dominationis fpiritus, 6c rationis fupra
corpus: Impaflibilitas animæ non requiritur in hac
vita pro profecutione felicitatis æternæ. ManifeF
tat h^c gratia Dei tanquam jugum fu a v e , 6c onus /e-
v e , Matt. xi. 30. quæ fubito pellimos, 6c inveteratos
dierum malorum judificat, 6c per Baptifmum, 6c martyrium
provehit ad ccelos. Hanc non intellexerunt
gratiam, 6c purificationem fpiritus , homines illi fine
Chrido , ficut ncc haberi poted fine Chrido,
qui earn cui v u lt , 6c quàm cito vult communicat.
( Patuit in illo latrone benediélo comité fuo in Paffio-
( ne, 6c Regno.
Impaflibilitas nec in via poted haberi, neque inpa-
tria, fine dabilimento gratiæ > juxtà illud : Optimum
eft gratia ftabilire cor. Hebr. xin. 9. Confunditur in
hoc, juxta quod præta£tum ed, Philofophantium non-
nullorum vanitas, præfumentium per theletas , feu
purgationes aliquas facrilegas fic a paflionibus ab-
l'olvi, 6c virtutibus armari moralibus, quod in exi-
tu mortis anima libera fcanderet ccelum 5 qualia di-
xerunt Porphyrius, Plotinus, 6c Appolonius, telle
Auguflino lib. 10^ de Civ. Dei. Ponit 6c aliud fimile
Albertus in fine de intelleUu, & intelligibili. Paflibili-
tas animæ fit fæpè occafio virtutis exercendæ, ficuc
patuit in Apodolo Paulo. Declaratur infiiper ex u-"
tilitatibus per tentationes varias provenientibus ,
quas efle cum paflionibus nemqjj&efcit. Unde Q u i non
e(t tent at us, quid fcit ? Eccli. xXxiv. 9. E t per mttltas
tribuiationes oportet nos intrare in regnumDei. A£l. XIV.
21. Quo circa concluditur ex præmifîïs atque fubfe-
quentibus, dodlrina faluberrima, quod non ex abla-
tione paflionum animæ, fed ex obfervatione Manda-
torumDei, debet fumi religiofi profeélus argumen-
tum : hoc etiam in Miflarum celebratione locum
habet, ut celebraturus non tantumdem interroget,
fi fibi devotus appareat, recolledlus, 6c tranquillus,
quantùm fi Præcepta fervaverit D e i, 6c fervare propo-
nit, non juxtà propriam ædimationem, fed regulam
Evangelicamà landlis Patiibus declaratam. Si quid
in fentimentis fuavibus ei additum fuerit lucro depu-
temus, ficut ultra panem deputamus vinum quafi pi-
tantiam, vel faporis condimentum.
Paflibilitas animæ neceflàrio conjungitur prælenti
vitæmortali, nec aliquando minùs in contemplativa
quàm in aëtivaj tàm exteriùs, quàm interiùs; tàm in bonis
, quàm in malis, fleet diverfis finibus 6c meritis. P robant
hæc exempla beatorum præcedentium cum expe-
rientia præfentium. Difpenfat 6c hæc Deusfrequenter,
, ut non apponat fe homo magnificare fuper terram. Pf. x . Heb.
18. Sidevotis permittituraliquandotalis apparens de-
votio in laqueum, in retributiones, & in feandalum. P f
Lxviii. 23. Væ,væ nobis ab hoc feandolo ! Quid hîc
nobis erit tutum, cùm nec tuta fit ipfa devotio ?
Paflibilitas debet à multis i iatoribus tolerari potiùs
quàm ut excutiatur eniti. Divifiones itaque gratiarum
funt,1. Cor. xii. 4. fimiliter 6c adminidrationes, in quarum
aliquibus expedit pafliones animæ cum virtu-
te , 6c ratione mifeere , ut in bellantibus pro R e -
publica quoad irafcibilem , 6c quoad concupifcibilèm
in uxoratis filiorum prdcreationi vacate debenti-
bus. Etj ita de multis quæ vitam aëlivam refpiciunt,
in quibus majus ed virtutis meritum , quàm
veniaflum paflionum detrimentum. Paflibilitas animæ
dam affinitatis mutuæ , qualis ed inter parentes , 6c
filios, 6c è contra j qualis inter cives , 6c civitatem
fuam, vel patriam -, qualem prætereà nos dicimur habere
obltare folet plurimùm quærentibus contemplatio- ’ wsom
nem 6c fuavitatem quietis internæ. Conlonat omnis
doôtrina Sandlorum quod regulariter ad contempla-
tion.is quietem nemo pervenit, nifi paflionibus edo-
mitis in anima, etfi non radicitùs evulfis. Et hoc
quomodo fiet convenientiùs , an in folitudine , an
in multitudine, fpecialis edeonfideratio. Sed non omnes
298
ad Deum Patrem nodrum, 6c Dominum, qui
viciflim pius ergà nos efle laudatur, quià poflèdit, fecit,
6c creavit nos. Undè pietas , de qua magis ad
propofitum, quæ concernit mutuam Dei ad nos ha-
capiunt contemplations donum in fe, pro complec- * bitudinem, deferibi poted: Pietas eft amor provenions 9
tione, vel llatu, çonditione, vel officio. eà quod Dei genus fimu s, capaces , atque participes ejus.
‘Dsftipulus. Gratus mihi eil ternarius ide quaterna-
rum confiderationum. Et quamvis, ut infers noviffi-
m è , non omnium fit perfe6lam quasfere paflionum
mortificationem , ficut nec altitudinem contemplatio-
nis : nihiiominus audire cupio de fruólibus mortifi-
cationis hujufmodi, quatenüs illosconcupifcere,etfi
non obtinere, fas mihi fit.
tJtyCagifter. Aflignabo duodecim utilitates ex Can-
tico Marne fumptas , non eas profequendo, fedpun-
ëluatim annotando paucula quas latius alibi legere,
6c fi Deus fenfumaperuerit, vivaeiüs experiendo po-.
teris Intelligere,.
Difcipulus. Ut placet.
Magtfter. Confequitur ad edomationem paflionum
in anima, juxta decurfum Cantici Canticorum Marias:
Pi imö, altior, latior, fublimior, 6c alacrior Domini
magnificatio. Confequitur fecundo, jocundior in Deo ° data, 6c talis pietatis.
Fundatur in h a c pietate quaslibet altera j ficut à di-
vina paternitate omnis fecundùm Apoilolumpatemitas
in coelo & terra nominatur. Eph. in. i y. Cum ergo
beata nodra fit Mater hujusPatris nollri 3 confequens
e d , ut fit Mater pietatis, 6c origo ejus. E d verb pietas
ex affinitate, quas finem dicit.
Difcipulus. Placet deduétio.
Magifter. Qiianto magis fi ultra progredimur, at-
tendentes illud præclariflimum de fe , 6c à fe p ræ -
conium : Sgo mater pulchra dileclionis, & timoris , ffr
agnitionis, & fan ff a fpei j in me omnis gratia via , &
veritatis. Eccli. xxiv. 24.
Difcipulus. Elucida didindliùs.
Magifter. Defcripfimus pietatem , quod ed amor
provenons, eb quod Dei genus fumus , & capaces ejus.
Nulla verb pulchrior dileélio , quàm in amore funfüutari
nollro, fpiritus exultatio. Conlequitur tertio,
profil ndior quàm refpicere dignabitur, hominis hu-
miliatio.. Confequitur quarto, profundior ad beatitudi-
nem approximatio, in ædificationem aliorum, dan-
tium laudem Deo. Confequitur quinto, divini nomi-
nis fincerior in fe apud alios fanólificatio. Confequitur
fextb, copiofiorDei per generationes, 6c genera-
tionesfe timentes mifericordia, feu miferatio. Confequitur
feptimo, mirabilior, 6c gratiofior, 6c cautior
contrà fuperbiam cordis, 6c mentis difperfionem, quam
fevera divini brachii potentia facit, unicio cordis feu
recolleétio. Confequitur oblavb, præcelfior, 6ccel-
fior, depofitis de fedefu^fuperbispaflionibus,6cdæ-
monibus , humilium affeélionum , 6c animarum fu-
blimatio. Confequitur nono, opulentior , fuavior, 6c
divinior efurientium jullitiam repletio, dùm divites C
fibi dimittuntur inanes omni bono. Confequitur de-
cimb, mifericordior idorum qui Fide, 6c moribus,
funt Ifraelitæ, pueri fufeeptio. Confequitur undeci-
mo, per ejus impetratioriem divinæ milericordiæ fuper
nos amplexans record^tio. Confequitur duodecimo.,
perfpicacior omnium, quæ locuttis ed
Deus ad Patres aiodros, Prophetas , 6c Doblores,
referatio.
Difcipulus. Pretiofos elieuidi frublus provenientes
ex mortificatione animalis affeótus, cum appenfo fpiritus
dudio. Nos idorum participes fruótuum faciat
in tetris, qui perficiantur in ccelis , ubi Deus quos
pradeftinavit j vocavit , jujlificavit , Rom. vm. 3 0 .
magnificavit, gloriose catitantes in idipfum : Magnificat
anima mea Dominum. Luc. 1. 4
Difcipulus. Äflentio j doce quid fit mater timoris,
6c fan ff a fpei';9 cönvenit enim material quam de paf-
fionibus modo tradlabamus.
Magifter. Cönvenit fcio j proptereä non infeius,
aut improvidus haec induco. Siquidem amor ed origo
cujuflibet affebtionis alterius. E d autem Maria
Mater pulchra dileffionis} fit igitur neceffe ed zSMater
timoris, & fp ei, & lastitias, 6c doloris , qualis ed il-
lorum,quos beatificat lugentesFilius ejus.
Difcipulus. Non habeo quid contradicam.
Magifter Convene nunc recordationem tuam ad
trablata priüs in prima chordula prsefentis Pfalmi Ma-
riiedecachordi, 6c latius in Libro de Canticis, inve-
nies fecundum pia: exercitationis, 6c confolationis
indrumentum fufl figura multiplici.
Difcipulus. Scio quid luggeris , fcilicet nefcio
fi curiofä magis quam officiola reputabitur hujufino-
di configuratio , difficilis feribentibus , phantadica
meditantibus, vana devotis. Quid ad nos, inquiunt
de figuris 6c notulis , ambulare quasrentibus in fim-
plicitate cordis?
Magifter. Nemo quempiam cogit. Scio mihi pro-
fuifle pro fadidio ex varietate tollendo , pro recor-
dationis facilitate , pro fententiarum multiplicitate.
Condituitur enim figuratio, non ut manfura femper
fit in imaginatione , fed qubd ad intelligentiam pu-
ram forti meditationetrahendaedphantalmatibus fu-
peratis.
Difcipulus. Arduum idudnimis, atque rariflimumi
Magifter. Fanum eft nobis, fateor, ad hoc ipfum
lucern Spiritus fanbli furgere, fiat quod fequitur:
Magifter. Fecit mihi magna qui potens eft, ô Maria'; D Surgite , poftquam federitis, qui manducaiis panem doi
fecit 6c tibi magna fanSlum nomen ejus. Nomen , 6c
verbum Fidei quod, 6c cui credididi, ö Beata , 6c
beatificanda per omnes generationes. Non esingra-
ta beneficiis Dei > confiteris illa quatenus undè examt
flumina gratiarum, illuc revertantur.
Difcipulus. Ader rationem., quare Mariam beat am
dicent omnes generationes.
cJMagifter. Dabitur ex fine ratio, 6cex affinitate}
quoniam Mater ed illius qui fecit omnes generationes
cceli, 6c terrae, 6c omnium quae in eis funt; I-
deb jure dicitur Mater pietatis, 6c confequenter omnis
divinae magnificationis, 6c laudis 6c glorise.
Difcipulus. Quo pabto fic ?
Magifter. Mirabilis accipiatur dedublio; fed vera.
Itaque pietas ex affinitate, 6c affinitas ex ’generatio-
ne conlurgit. E d enim pietas in genere quidam amor
proyeniens inter aliquos ex .njdice velcaufa, cujufris.
Pf. c x x v i. 2. Doleamus priùs in mortificatione
vitiorum, 6c paflionum moderatione. Tollantur, fi
placet, protrabliones linearum , detur ordo fènten-
tiis, vocibus 6c terminis.
A.
E. I. O.
U.
Gaudium A.
Spes E. Pietas I. Timor O.
Dolor U.
Parùm refert ôrdo talis à cracis, vel rotæ , figura-
ti<jne. Sufficit tamen nobis ad omne cauticum fpiri-
tuale talis ordinatio.
Difcipulus. Delicatus efle videbitur qui refpuet..
Magifter. Ecce vides conditutam in medio pieta*
tem, quæ quatuor ex æquo refpicit alias affebliones,
quatenùs cor piè gaudeat, piè fperet, piè timeat, pie
doleat. Quifquis hoc fervayerit, fecurus fit, virtuofus
T 3 eft,