(tefteSalomonej-nécaliofenfu fattaturyinhiandoyfeü!
defiderando. , .
• Ceterùm Jacob vir videns in primis paupertatem
fuam, gencrat:affectum timoris exLia ■, dicitur ifte
Ruben filua TjiJioïïis. Gignitur poft hune affccius
doloris Simeon hod eft y auditie, quia quil verè db-
le tj 8C pceilitet prôtiiiùs exauditur. Sequiturter-
tiusfilius diftusLevi, id eft , additio, quoniampoft t
tjmörérrt , & dölörem,'additur fpes. Quartus iivfi-
liis L iæ J Judas 'cimfitms, vel. confeffw fubfeqiiiÉur.
Hie bft amor , aiit gaudium. Copuiatur eai’.n Ida,
quid eft bom vilimms, Deo tanquàrii viro fuo pér
gaudium amoroFuin. - 'Gernéiis autem Rachel ioro-
rem Liam, fcilicet vqluntatem totam, prolis feCUn-
ditace lætantem,zëlat 8É ipFaparere. Et quoniam hahet
timorem, qui elt friccipfamfipientid, Prov. i .7. hahet
& itmorem , qui trahit rationis oc-jlum vidtre riiic-
aum ; defiderat ip&RaCheb cognolccrc Deum, quern’
Lia timet, & diligit. At verè.qüia heceffe eft coghk
tiönem priùs à fehfu, & imaginatione fieri, dicefiti-
bus .hoc Philofopho , Apoftolo, & experientiæ IbnSÎ
dat Rachel ipli Jacob fponfo fuo Balam ancillam,
immimumem. Sufcepit ab ea duos filios fpeâantcs
ad nnaginationem junâamratibni: UnuseftDanyqüi
confiderai , fpeadatur' , ‘ & judicat de malii fitmris in
malbrupi damnationev 'Nephcplim alter.filius, confi-
derator eft honor am fatari ficttli, dans eloquia pulchri- J
tudinis, nunc in Canticis Canticorum , nunc inPfal-
misy Stjuxtà nominis interpretationem , nunc uti-
tur êàfiiparttione y modö converfatiöné recögnitio
futurâ’.1
Porto dum Lia-confpicit ancHlatn fororis Balam,
peperiffe geminam hanc prolcm, Dan, 8c Nephta-
lim ; provocatur tradere fimiliter ancillam fuam nomine
zelphàm in finum viri fui- Fit ita. Nafci-
tur indé duplex fibi filius, G ad, & Azer. Horum
interpretatió eft beatitudo , 8c félicitas, quoniam bea-
ti funt , & felices' qui póft Ipedulationem æterno-
rum , ' hinc 'malorum , hinc bonoïum , pariunt in
fenfualitate y qua eft jundta voluntatiy immó parti-
cipaiivè voluntas ; pariunt, inquam , duos filios,
quorum primus eft vigor dbftiiwttU ; fecUndus vigor f a.
tientia. Accipc quomodo hoattfunl, qtti lugent^ ut Gad.
Bcati, qmferfecutioncm fatimtiir, N'latt.v. 1 o. ut Azer.
Verùm poft hoe tempus Ruben jam adültus , ingredient,
& egrediens, invenit mandragoras de bona
fama j quoniam qui abftinentés funt, 8c patientes
funt , eum timoré Dei collaudantur , bonus o- ,
dor Chrifii fismus , inquit Apoftölus i . Gor. n , i f .
Rachel verb petit partem mandragorarum , quas
totas Lia dat libenter Racheli, quia fubjicit fe ra-
tioni , quateniis virö fuo copuletur. Jam enim nihil
ad famam refpicit, fed adDeigloriam, fed ad futu-
ram viventium temrn, 8t quietem. D ic ite lèntentia :
Quid e nim,mikiefimcélo, & a te quid Voluifitper terras
»? P f tx x i i .z6.
Supereft igitur , ut Lia generet duos filios , qui
funt llïachar , & Zabulon. Ilfachar eft afinus fonts.
fibi vilefcenS, qui vidit requiem, haud dubiè ætery
nam , qubd effet bona , & terrain , fupple viventium,
qubd efièt optima , & fadtus eft tributis fpiri-
tualium exercitiorum ferviens , qui inter terminos
habitavit ; neque enim quærebat effe in terra, ne-
que poterat in coelo. Fecit quod potuit. Inter ter--
minos habitavit, poiitus hic inhorizontedivinorum,'
& humanorum , crebro vertebat oculos ad divina.
Quintus ifte eft filius Liæ , qui eft gaudium fpiri-
tus & amor boni. Quem confequitur fextus filius,;
qui eft tsjelus fabius in odio malt. Hune fextum Lia
Mater appellat dotem bonam. Nam qulc melior dos;
zelo animarum, & odio vitiorum ? Nomen ejus fe-
tundùm laudem fuam Zabulon habitaculum fortitudi-
nis. Nam quod aliud habitaculum fortius , quâm
ubi morarur æmulatio dura ficut infernus, veniensex
gaudiofa divini muneris diledtione, quæ ut mors fonts
eft j c u iu s lampadesignis, atque flammarum. Cant.vm.tf.
Patuit in Martyribus zeiando iàlatem animarum, quorum
charitatem multæ perfecutionuin aquæ non potue-
runt extinguére ", nec' flumina volûptatum obruere
valuerunt. Rursùm verb làtis eft probabile , qubd
zelus, dum exercétur , offendit in-multis, & dum
currit , incurrit , fi non indè nafeatur fantta vere-
^ cttndia corapt Deo\ quâm nominamus Dinam^n fe-
mineo fexu , propter minorem quàm in viris for-
titudinem , & quia propter formofitatem plus alli-
cit. Quid enim apud Deùm, quid apud homines gra-
tiofius, quàm humilisverecundiapoft tôt fanétos mores
, poft genitos, qualesidiximus, fex Liæ filios. Sunt
ifti fex principales affebtus voluntatis, moderati, fi-
mul & ordinati.V) Etenim yirtus quid aliud eft, quàm
dilebtio, vel afïe&iô veritatis, moderata per rationis
normam , & ordinata per voluntatis intentionem ?
Nomina-fünt, timor, dolor, fpes, gaudium, quæ fie
nominat profa :
Spes j màsror, tnetus, gaudium.
Subindè funt amor boni y zelus , vel odium mali,
Cohjunguntur filii quatuor ancillarum. Bala quippè
genuit duplicem fpeculationem 5 unam Inferni, alteram
Paradifi : Zelpha autem genuit duplicem in fen-
, lualitate affebtum > unum, qui eft rigor abftinentiæ ;
alterum, qui dicitur patientiæ vigor. Sed va filiis homi-
num a fcandalis M atth.xviiï.7. quoniam non eft homo qui
vivat, & nonpeccet, E ccle.vn.z 1. non eft qui non hoftili-
bus quandoque pateat infidiis. Ecce dum prædifti om-
nes filii Jacob circà pafcêndos greges bonarum aétio-
uum ad proximos occupantur, Dina foror jam adul-
ta , nec le continens in Iblo mentis habitaculo, egre-
ditur videre mulieres regionis illius. Egreflus eft hîc
per curiofitacem, dum vitam afpicit aliorum , dum
denique mores, & formam vitæ eorum comparatione
lui confiderat. Gloria fua jam nontota eftteftimo-
nium confcientiæ luæ coram Deo,fed gloriam foris ex-
petit. Violatur hoc modo Dina, quæ eft ftmtta vere*
cundia , dum latagit mundo glôriola videri. Sed à
quo violatur Dina, id eft, judicium verecundia ? Cer-
tè à labore afinino, fcilicet à Sichem, qui interpre-
tatur labor , quem gignit Hemor , qui lua interpreta-
tione , ficut & abtione notât afinum ; quid enim ftul-
tius, quàm vanè gloriari de non luis virtutibus , vel
de receptis aliunde ? Amor igitur propriæ excellen-
.tiæ générât vanam gloriam , quæ Dinam (quamvis
obnitatur) opprimit , & violât. Offert fe nihilo-
minùs ad compefcendum fiirorem fratrum Dinæ Sichem
ifte > offert circumcidere ^mores fuos omnes,
fcilicet pro gloria vera laborare, utnihil appareat in
fuis moribus inverecundum. Hac circumcifione fa-
6ta, propter hominum gloriam, très dies, qui funt très
confiderationes, tranfeunt : dùmSimeon, & Levi,
dolor & fpes, non lècundùm feientiam, arreptis gla-
diis fuis, infiliunt in omnes mares fub Sichem, & Hemor
habitantes , viriles quoque luas operationes oc-
cidunt, dum dolor eft graviflimus. Simeon per gla-
dium exprobationis , Levi per gladium exabtionis
impolfibilis fæviunt, Dolor gravis eft , quia perdi-
dcrunt exteriys famam. Labor eft gravior, quia per-
diderunt interiùs innocentiam j graviflimus, quia de-
( meruerunt gehennam. Qiianto fatiiis erat hujuf-
modi filios operationum cultodire fub Religionis dif*
ciplina j ipfos quoque paulatim bonos efticere per
intentionem meliorem, quàm furore pertinaci, &æ -
mulatione dura, inutiliterexprobrando, ôcplùsexi-
gendo quàm poterat, perdere, fimul 8c opprimere ?
Videmus quemadmodum neceflaria fit poll 8c inter
virtutes omnes diferetio, quam pro fui militate non
eft nata parère, nifi Rachel, ratio fuperior. Eft ifte
primus Rachel filius in ordine filiorum undecimus
Jacob Patriarchæ, qui nominaturjofeph, fcilicet ac-
creftens > quoniam experimentis crefcit afliduis , &
virtutibus
469 Trattatus undecimusftuper Magnificat. 470
Hi tutibus cxcolitur, dum plus vivit. Facit huic Pater
tunicam talarem , quià Iblus ad talos conlumma-
tionis opéra perduxit.- Hune odiunt fratres fui,dùiïi
modum vult eis imponere , dum impetus refmnare.
Acculât eosapud Patrem criminepeftimojGen.xxxvn.z.
quod eft hypocrifis, fimulata aquitas non eft aquitastfed
duplex ejl iniquitas. -
Rursùs inter hæc Ruben violât Balam ? dum ni-
miùm grandis effeblus eft, quiàtimor, finimiusell,
dùm fe euftodire nitituï y format inutiles imaginatio-
nes , quibus fe convolvens à falutaribus impeditur.
Tandem ipfe ]ofephi,dum femet excolit quotidiè, per
prudentiam fit major; Mater ejus Rachel concipiens,
& parturiens anxii doloris defiderio Benjamin, hpc eft,
filius dextra, Gen. xxxv. 18. filius in potioribus donis
coeleftium colloçandus. Moritur in ejus partu R achel,
quià dum coeleftia mens rirtiatur j ôportet üt
ratio fuccumbat, & huic vitæ moriatur , quià non
videbit me homa, 'eft vivat i ait Dominus à Moylen.
Exod. xxxm. ZO. Hic eft 'Benjamin adolefcentulus ih
mentis excejju. Et.ubi ? i & nempè in Eccléfiis, ubi be-
nedicitur Domino. iEt . quæ funt Ecclefîæ, nificon’-
vocationès 1 tàm cogitationum , quàm affoblionum
fanblarum. Plàllunt meditiones lànblæ Domino cum
juvenculis infpirationibus: tyihpanizantibus in Corpore
niortificato.
Præveniunt Principes Angeli cohjunÜi pfallcntibus in
medio juvencularum tympaniftriarum. Ibi Benjamin adolefcentulus.
in mentis excefiu. Pf. lxh . 2.6. z,8.
Sufcipit Dôminus hune puerum Ifraël, quoniam
amantiffimus eft Domini , 8c habitat, confident er in eo
ficut in thalamo: tot a die commorabitur^ Deut.xxxiu. 1 z.
quia manet in charitate, & omnis talis in Deo manet, eft
Deus in eo. 1. Joan. îv. 16.
Denique deliciofus puer inter humeros Dei per mu-
tuos amplexus requiefeit, Dixit in excefiu fuo , omnis
homo mendax, Pf. cxv. 11. quià jam fabius fuper homi-
nem, dicit in excefiu mentis luæ per humiliationem hii-
jus miferiæ : Projettus fum àfacie oculorum tuorum. Pf.
XXX.Z^. 'Vfqueqtio, Domine, avertis faciem tuam à me,
Pfxn .i. quoniam faciès tua plena eft gratiarum,quam
adhuc velamine mortalitatis hujus celas à me.
O quotiens venditur Domine nofter Jofeph inÆ-
gyptum tenebrarum h arum ! Quotiens ifte fraterfuus
Benjamin minimus defeendit ad eum , jungit ofcula
cum amplexibus, dum diferetio prudens in humanis,
& contemplatio prudens in divinis , una veritatis
fententiâ conveniunt. Sic juftitiâ de prablicis, & pax
de Ipeculativis ofculata funt. Pf. lxxxiv. i i . Cur ità ?
Nimirùm quià mifericordia, eft veritas obviaverunt fibi,
Ibid, de quibus uterque gloriatur : Mifericordia tua,
& veritas tuafemper fufeeperunt me.Pf. XXXLX.IZ. Et tu,
Domine Jelu, per quem fabta eft mifericordia, eü-
jus currus eft decem millibus multiplex , Pf. LXVii. 18.
currus igneus vehens ad coeleftia , cujus equitatus
vibfcoriolus eft in curribus ‘Pharaonis , Cant. 1.8. tra-
hens fponlàm ad te. Sufcipe fervum tuum in bonum ±
non calumnientur me fuperbi Pf. cxvm. i z z . inimici J
« e i, dum loquar eis in porta obitus mei. Obftruat
fapientia tua lufeipiens çaufam animæ meæ, furores
calumniæ fuæ, recordatus folius mifericordiæ tuæ,Domine
Jefu, fpes ultima animæ meæ.
Tomi Il'r. Pars. /.
T R A C T A T U S
U N D E C I M U S
d r a m a t i c u s
Sub duplici partitione (uper illo verfu.-
Stent locutus ejl ad Patres noftros.
P R IM A P A R T I T I O
DE CO N T EM P L A T IO N IBU S MARIÆ
Super locutione *Dei per Prophetas , & maximb
per femetipfum, incipiendo ab Evangelie a nar-
ratione juxta compilationem noviter fa ff am,
quædiciturUnum è quatuor. PerNotulasqua-
draginta, fuper rubric a prima:
IN PR IN C IP IO E R A T VER BUM .
Unde daturintelligi, quantum fuper reliquis
fermoprotenfior ejfe pojjet. 1C .V T locutus efi ad Patres noftros. Luc. I. f f .
tJMlagifter. Multifarie, multisque modi s olim Deus
^ locutus eil in Patribusft Prophet is , novijftme die b us
iftis locutus eft in Pilio. Hebr.i. i . z . Confervab at autem
Maria ( ficutferibitLucas Cap.i. ip .)omnia verba
bàc, conferens in corde fuo. Confervabat nedum nova,
led Vetera. Similis erat Patrifamilias , qui profert de
thefauro fuo nova & vetera. Matt.xui. yz. Similis 8c
fponfæ, quæ dileblo fuo fervat omnia poma, vetera „
’& nova. Cant vir. îy.
Difcipulus. Quo pablo non obviât diblum Job : Se-
melloquitur Deusteft ipfum non repetit joh.xxxui. 14.quo-
•modo prætëreà verbum Pfalmiftænon répugnât: Semel
locutus eft Deus duo-hac audivi, • quia pot eft as Dei eft,
efttibi, Domine^ mifericordia .P f . lxi . iz .
Magifteri~Locutus èft femel Deus, locutus eft e-
tiam multipliciter; Semel in æternitate , multiplici-
ter in tempore, verbum femel in æternitate locutiim
non repetet. Ex verbo temporali multa audiuntur :
] inter quæ præcipuè funt duo, mifericordia, & veritas,
feu poteftas. Contexitur inde verficulus Cantici
hujus : Et mifericordia ejus a progeniein progenies timen-
tibus eum, Luc. 1. yo. fuper quo Trablatus habitus eft.
Difcipulus. Habitus eft memini. Effet autem jocun-
da, nec infrubluofa collocutio, fi recenferentur col-
locutiones Mariæ fuper verbis illis, quæ locutus eft
Dominus inPatribus f t Trophetis, quæ prætereà locutus
efi in Fiho, qui fuit fernen Abrahæ, cui Dominus locutus
eft.
Magtßer, Vocas ad rem magnificam valdèôc cujus
magnitudinis non fit finis. Dicam tarnen ex infinitis
p^uciflima quæ Maria conferebat in corde fuo, de
locutionibus Domini. T u ex minimis collige, quantum
magna potueris. Interroga pariter , quantùm
volueris , fuper his omnibus quæ contemplata eft
> mens Mariæ fapienter. Videor autem ità convenien-
ter incipere, fi dixero contulifle Mariam in cordefuoi
quemadmodùm perfecerit omnia quæ fibi dibta fue-
rant ab eo, juxta cognatæ Elizabeth vaticiniura. Eil
enim magnificentiæ proprietas confummatio fortis in-
choatorum; ficut ad magnanimitatem fpeblataggrelfio
confiderata magnorum. Laudans igitur, & magnified
gratias agens Domino, cujus perfebta opera funt
concinebat in Pfalterio hoc decachordo per mentis
jubilum.
- Difcipulus. Placent iftà.
zSWagifter. Licet autem de multitudine magnifications
Mariæ multa perquirere : multa jam land
dibta funt ; fed eó plura fuperfunt, tanquam de infini-
toquodam pelago , cujus quantitâtem non molis,fed
virtutis accipientibus femper ultrà contingit acci-
pere. Neque vidimus idcircö ab hauriendo defiliere
, fed infiftere ad refocillationem animarum no-
G g z ftra