JOANNIS GERSONII
Dotions £jf Cancellarïï Panfienfis, •
LECTIONES DUÆ
P E R U T I L E S
SUPER MARCUM.
M O N I T U M.
HaLetfiones ad commendatiomm propofiti nojlri dp votimultumfaciunt, & valent. Script# in
feceffu j ut patet ex his verbis Leffionis fecunda. Placuit itaque paternal Providential
jfupremze Majeftatis, me per aliquot jam tempora.-in deferto
tribulationis 5c cujufdam folitudinis collocare.
Collat. ad Codd. MSS. Vittorin. 699. & Navarr. mum.
L E C T I O P R I M A.
I C V T feriptum efi in Ifaïa Pro- A fententiam ) ubi dicitur Fox. E t quoniam Ifaïasprin-
pheta : Ecce ego mitto Angelum cipalior fuit atque fiimofior 8c legentibus notior, quia
infuper finis plerumque rem totam denominat 5 pla-
cuitEvangeliftænoftro, qui etiam brevitati ftudebat,
non duos Prophetas, fed unum 8c hune majorémno-
! ante faciern tuam qui pra-
rabix viam tuam ante te^ Marc.
1 . Textus pi-æfens hodiernæ
leétionis fecundùm diverfâs
punâuationes & poftillarum
iententias ad præcedentia 6c
fubfequentia varie coaptatur:
nam quia autoritas ifta , Ecce ego mitto lAngelum
meum, non de Ifaïa ied de Malachia ^tVbCalach. ni. 1.
fumpta eft, referri pofîè dixerunt quidam hanc partira
lain ficut feriptum eft in Ifaïa Propheta , ad illud
quod immediate præmittitur, tanquam in ejus confir-
mationem atque fulcimentum, ut fit fenfus. Initium
Evangelii fefu Chrfti FiliicD e i, id eft qui fuit Filius Dei.
E t quafi parum fibi, abfque Prophetico teftïmonio,
iftud pofïiiffe, addidit, ftcut feriptum eft in Ifaïa Propheta.
Poteft emm ab hoc Propheta trahi Chriftum
fuillë Deum, atque Dei Filium, vel quia vocatus eft
Emanuel, Iiaïæ v i 1 1 .8. 6c LI 1 1 .8. Cjenerationem ejus
minare.
Et fub hoc fenfu recepit Ecclefia , five originale
Marci Evangelium fie habuerit, ut ' tenet Beda in
commento, five à quibufdam non reftè feribentibus
additum fuerit, quemadmodùm fenfiffe videtur Hieronymus
luperPfalmos. Incipit igitur fecundùm hune
expofitionis modum Evangelifta nofter fuam texere
rationem: ubi notandum occur rit quod ait in Commento.
Scripturus, iriquit, Evangelium Marcus congrue
primo ponit omnium teftimonia Prophetarum qui
hoc futurum præcinebant ut eo cunétis vera 8c fine
ferupulo dubietatis fuftinenda quæ feriberet, intima-
ret; quo hæc à Prophetis Spiritu fandto impletis anteà
præfcita 6c prædi&a elfe monftraret, fimulque uno
eodemque Evangelii fuiprincipio, 8c Judæos qui Le -
gem ac Prophetas fufceperant,ad fufeipiendum Evanarrabit
? De æterna ejus à Pâtre productione B gelii facramenta quæ ipforum Prophetæ prædixerant
. „/Z .Qt- : e~> sr ■ j ___1: - n.:..dictum e ft, 6c ex primoCapitulo 8c aliis ibidem eli- __. . • t-> r ...
citur.
Diflolvitur hoc modo impia Porphyrii hæretici
blafphemia, quâ nifus eft probare Evangeliftam nof-
trum damnare mendacii -, quia illud quod dictum eft,
neque tarnen coarétat talis objedtio ut ad hanc expolï-
tionem fogiamus. Confiât itaque Prophetas omnes
uno 6c eodem Spiritu fuas contcxuifte Prophetias, ac
proinde quod unus pofuit ( quia non tara ipfe quàm
Spiritus fanótus loquebatur) poteft ab altero (qui fi-
militer eft Spiritus fancti inftrumentum) intelligi quo-
dammodô didtum feu pofitüm, 6c fi non explicite, tarnen
implicite. Dicunt igitur alii vel iidem aliter,
duas in textu particulas à duobus Prophetis excerptas.
Prima eft Malachiæ tàm fenfu quàm verbis. Secun-
da eft Iiaïæ ( quæ cum prima fimÜem fatis expliçat
inftituit. Et gentiles qui per omnia Evangelii prazeo-
nia ad Deum venerant, ad autoritärem quoque Legis
6c Prophetarum fofcipiendamvenerandamqueprovo-
cäret.
Hie inftruimur didta noftra facrarum Scripturanim
teftimoniisroborare, quia parum ignitum eft,6cminus
efficax verbum quod non incaluent 6c fulcitum
fuerit ab eloquio Dei quod eft ignitum vehementer,
6c nifi vivificatum fuerit ä fermone ejus qui eft vivus
& efficax, fecundum Apoftolum, & penetrabilior omni
gladio ancipiti, Hebr. i v. 12. Non tarnen azftimocu-
riofitatem in allegationibus hujufmodi confc&andam;
fed quoufque profunt ftudiofis 8t azdificant charica-
tem: alio quin cumulus ille truncatarum autoritatum
male congeftus, 6c informis congeries allegationum
fuas origini non conveniencium quid proficit, quid
nifi fortaffis oftentationem operatur? Sed neque font
inculpabiles qui prophanis poftpolitis, Lcótionibus Sa-
cris, toto ore perfonant, totis viribus ampledtuntur,
ficut feriptum eft per Ifaiam Prophetam. Non in
Philofophis, non in Poëtis 6c fabulis, fed in Propheta.
Ubi propter hæc eliditur impia Manichæi blafphemia,
qua fic delirare aufus eft, ut diceret Prophetas
Veteris Teftamenti à Deo tenebrarum miflos efle.
invincibilitatis tanquam in Poteftatibus. Porrö ul-
timitas quxdam virtuoiitatis cum ilmilem reddidit
Vittutibus. Denique providentiflima cura quam in
pricparatione vim Domini ad homines exhibuit, often-
dit quam rationabiliter Archangelis & Angeliscom-
paretur. Qiia in re Chriftus inlaUibifc Autor verita-
tisProphetiam hanctextüsnoltri ad Joanniscommen-
dationem inducebat Matth, xi. io. Marc. i. 2. &
Quodfi verum eilet, ficutnoneft, nunquam'veritatis . Luc. vu. 27. Hic, inquit, eß de quo feriptum eft. Ec-
Notarius Evangcliiht noiter eundem vocitiTet in tefti-A ce ego miuo eAngelmn meum ijaiprepayabit viam tuamtmte
te.
Quocircà non penitùs abfurdè videri poflèt ali-
quibus quod charitas infofa,6c làpientia,ceteræque vir-
tutes enumeratæ, abundantius à Joanne participatæ
font quam ab Angelis. Nam quanto potentia natura-
lis debilior in fe eft 6c minorem habens capacitatem,
tanto ad ipfius eleyationem 6c dilatationem quamdam
fpiritualem virtus infufacopiofius exigatur. Quod au-
temjoannis utpote hominis inferior Angelis natura fit,
perfpicuum eft. Ad quod forfan tendit illud Chrifti Luc.
V 1 1 .2,8. ubi cum dixiftèt ? JNon furrexit major inter natos
mulierum Joanne Haptifiaddidi t .' Qui aut cm minor eft in
regno Ccelorum, major eft illo, M atth.xi. 1 1 . quamquam
autem 6c de gratuitis id intelligi poterit. Neque enim
charitas viæ, feu virtus altera, virtutibus patriæ co-
æquatur. Et de Joanne quidem glorificato nunc loqui-
monium narrationis fuæ. Nihil , enim roboris habet
verbum illiusqui pater eft mendacii. Sed in hoc loco
convenienter eflënt improbandi qui Prophetas veros
aut conftellationibus imputant, quemadmodùm Avicenna,
Albumalàr 6c alii nonnulli ; aut qui execra-
biliori deliramento Prophetas fabulantur magicam ar-
tem exercuifle, tanquam medium adipifeendi præ-
cognitionem occultorum : verùm fuper his olim la-
tiùs tradtabimus , fi Deus annuerit.
Nunc audiamus quid in Ilaia Propheta feriptum
eft : Ecce , inquit , Ego mitt to Angelum meum. Non
dubium quin Joannem Baptiftam, qui ut Beda ait,
Angelas vocatur non focietate naturæ, juxta hære-
fimOrigenis , fed officii dignitate : quo nomine redtë
appeilari poteft homo ille qui fu it miffius a rDeo ut tefti-
momum perhiberet de lumine, Joan. i . 6 .y . 8c venienmatum
tem in came Dominum mundo nunciaret, quia Ange-ß mur, quem adfopremum ordinem foblii
neminem
arbitror Dodtorum ambigere. Huic lententite
foffragatur illud Hieronymi, ubi prius. In came An-
gelicam gloriam ejuarere, majoris eft meriti quam habere
cum alius nititur obtinere cum gratia, quod habet Angelus
a natura. *
Addo aliud non praztereundum , quemadmodum
nonnulli Joannem elfe in prima Hierarchie fopremum
fic venerari conantur. Ruina , inquiunt, Angelo-
rum ab hominibus reparatur, 6c confentaneum eft ra-
tioni, ut federn fuperioris loci vacantis per dejedtio-
nem 6c apoftafiam Luciferi illi contulerit Altiilimus
quo inter natos mulierum nemo furrexit major. Si igitur
Lucifero dum ftabat fupremam in ultimo ordine fe
dem Gregorius attribuit; fupremam illam nuncobti"
net is quern in ipfius locum fucceffifle innuit verita-
tis affertio.
L E C T I O S E C O N D A.
lus nuncius appellatur. In hoc quod præmittitur,
Ecce, notatur ex demonftratione grandis 6c infoiita
novitas. In hoc quod fubjungitur, Ego mitto, datur
intelligi ex majeftate mittentis'Dei, miili magna digni-
tas. Dehinc præfens pro futur© ponitur, quiaincon-
culfa erat tanquam de prælënti fieret certitudo de-
monlb'ationis atque Habilitas. Joannes infuper non
quicunque, fed Angelus fous, fcilicetDei. Attende
proximitatem cùm ait, ante faciern tuam, utejuspu-
ritas, integritas 6c fandtitas commendarentur. Poftre-
mb officium ejus honorificum defignatur, qui prapa-
rabit vidm tuam ante me. Quant viam fi forte quæfieris.
Refpondet Chryfoftomus, 6c inferiusdatur intelligi.
,, Via Domini quâ ad homines ingreditur, pceniten-
„ tia eft , per quam Deus ad nos defeendit, 6c nos
„ ad illud afeendimus. Unde Angeli afeendentes,
„ defcendentefque memorantur fuper Filium horni-
., nis.
Hæc eft foecunda loquendi materia : hoc unum
tantum ad præfens dilatemus quopadtb Joannes An- ^
gelo fimilis perhibetur. Et primo fi virginitas Joan-
nis antenditur, fubdit illud Hieronymi ad Paulam 6c
Eullochium , quod femper Angelis eft cognata virginitas
, & quod in carne prater carnem vivere non terrena
vita eft t fed coeleftis.
Converte oculos Fidei ad virtutes Joannis,non unam
taiitummodo , fed qualemlibet Angelorum Hierai*-
chiam videbis in eodem figurari. Inflammavit itaque
eum charitas ut effet fimilis Séraphin, quin etiam
Y :
O X clammtis in deferto , parate viam Domini
rectas facite femitas ejus , I fa isx L . 3. Masha
eft Prophetiarum inter fe Concordia & oön
cors in diverfis etiam Prophetis fententia: codem quin
pe fpinfu docente locuti funt, & ad unum finemqui
Chfiftus eft , refpexerunt. F,nis enim , Lens fe
cundum Apoftolum, e&Chriftsss. Rom.x.4 oüarn
obrem A c J .m . 24. dicebat tetru s de Chrifti tohpol
re , quod Omnes Propheta k Samuïle & dcinceps etai lo.
eau fm t , annantiaverunt dies iftos. Itaque non ope-
rofum eft intueri quantum inter fe conveniant hoé
verbum Ifata xl,& illud prajmiffum.de Malachii 1 1 ,
Hire; Joannesdicebatur mitti ante faciem Chrifti ad
alios in amorem divinum exardefeere fuis Prædicatio-
nibus admonuit. Si fapientiam ejus attenderis, nun-
quidChérubin parent dices? Si fpiritualem in execu-
tione virtutum potentiam, nonne confimilem iplùnt
Poteftati defignabis. Si pacatilfimam animi federn,
nunquidThronos in ipfo reperies? Fuit enim vis ejus parandum viam ejus.' hîc j Ec ce, inquit,*ego- quaf
concupifcibilis inflammata per charitatem , vis ra- jam miffionis fuæ executor ait. Vox clamant is in der
tioiaalis illuftrata 6c edodta per fapientiam, vis irafei- to , parate viam Domini, 6c c. Sed cur Joannes vox cf-
bifis per potentiam 6c virtutes roborata. Charitas im- catur 6c non verbum, Bedaaperit. „ Confiât inl
perabat, confulebat fapientia, potentia confirniabat. » quit, qubdunigenitusDeiFiliusVerbumvocatu"
Hic eft fupremus ternarius Hierarchicus, benè veile^ D „ Patris, Joanne atteftante qui a it: In principe erai
H °” '....v-îî- . ■| Verbum, &c. Joàn, 1 .1 , Ex ifta .n o te lo cu t ”
feire 8c poffe , hasc Trinitatis fupercoeleftis: imago,
potentia, fapientia &bonitas ieu voluntas.
Porto in Joanne fuit tanquam in Dominationibus
ultimitas fubjedlionis & jocundiffim^ ac. fideliffimas
fervitutisadDeum, liberaque magnificentia omnium
fubjccta, alteri prorsüs adverfii. Fuit priEterea fieut
in Principatibus , ita 8c in Joanne eminentia incor-
ruptibilis rectitudinis in fuo regimine, eminentia etiam
„ cognofcimus, quod prius vox fonat ut. verbum pofl*
„ modum poffit audiri. Joannes ergo vox ä Propheta
„ dteitur , qma verbum prajeedit. Adventum ita-
„ que Dommicum Joannes prajeurrens vox dicitur
„ quia per ejus minifterium Patris Verbum ab hömi-
„ nibus auditur. ,, Ha;c ille.
Unigenitus fiquidemDei Filius per modum Verbi,
per