4 71 ftrarum, quæ non arefcent fiti, dum forts hortorum
dum put eus aquarum vivent ium C an t.iv .if. fluunt im-
petu, non impediti de Libano candoris virginei 5 fca-
turientisin abundantia de font thus Salvatoris lfaiæxn.3.
Chrifti fui. Ceteris quippè per partes datur j Mariæ
autem, Hieronymo teile, fe mfundit gratiæ plenitudo
tota. Ideo falutatur antonomailicè Gratia plena , cujus
plenitudinis abundantiam nulius aperirefermofuf-
ficiet. Non enim jam effet adeb mirabilis,& angufta,
fi verborum anguftiis clauderetur.
Difcipulus. Redtè die is.
Magifter. Audebo nihilominus in auxilio plenitudinis
gratiæ fuæ tranfire ad concemplandam fapien-
tiara contemplatipnis fuæ , iàpientiam quam contera
plata eft multo intuitu > quæram plurima de ferpfej
utinamhæc feipfavel ab ipfaliceret.
fecum frequentiusomnia, quae viderat, vel audierat,
quin contre&averat de Verbo vita , ficut ejus cuftos
virgineus Joannes de fe pro multis loquitur dicens:
Quod fait ab initio , quod vidimus , quod audivimust
quod oculis noflris perfpeximus, & manus noftra contrecla-
verunt de Verbo vita, & vita manifefta eft, & vidimus
& teßamur, & annunciamus vobis vitam aternam, qua
er at apud Patrtm , & apparuit nobis. 1. Joan. 1. i .z .
Hoc teftimonium in nulla fuit eminentiüs creatura
^pu ra, quam in Maria verificatum, quae verbum vitas
Difcipulus. Oratum te , peroratumquecupio, qua-
tenùs in omni locutione noftra mifeeas utile dulci,
fpeculationem cum devotione, nec per multos opi-
nionum rivulos effundaris. Die pofttionem, vel quæ
potior, vel lua novitate jocundior apparebit. Scifci-
tor in primis, quibus, & quot modis cognofcatur,
quod mens Mariæ contemplata fit multa lâpienter,
ut ad magnificandum Dominum anima cum exulta •
tione Ipiritus moveretur. -
Magifter. Congratulor fan&o tuæ devotionis ftu- „
nedum vidit, nedum audivit , nedum contre&a-
v itj fedconcepit, peperit, ladtavit, 8c aluit. Cc-
terüm nulla fünf, quorum fola tibi confcia fuit, neq
prodidit dicens: Sccretum meum mihi. Ifaiasxxiv. i<S.
Multa quae potuerunt, fe fola revelante, cognofci j
quorum fecit participes Apoftolos, 8c Evangeliftas,
maximeLucam. C ognovit, vivente Jofeph virginali
fponfofuo, fingula quae Dominus nofter fubdituseis
operatus eft ufque poft obitum felieem ejufdem Jofeph
cuftodis , 8c teftis fideliffimi, quando ceflit ip-
iä in cuftodiam peculiarem Filii fui , fequens eum
quocunque iret praefens in omnibus qua; faceret, 8c
doceret, ufque dum cuftodise Joannis in Cruce tra-
dita eft.
Difcipulus. After, fi habes , vel autoritatem, vel
rationem, de fequela Matris , toto tempore Chrifti
prædicantis , hac , illacque difeurrentis per ci-
.vitates 8c caftella , quia venerat ad hoc , ficut
refpondit ipfum retinere volentibus. Talis autem
difeurfus videbatur importimus verecundiæ virginali
, honori maternali, fexus infuper , ætatifque fra-
gilitati.
Magifter. Convenientiffimus ergo fuit comitatus
talis Matris cum Filio. Vir-i nempè viduata folatio
fuit y Filius quoque prædicans Matris indigebat
obfequio, quoniam non renuit extraneas etiam mulie-
res fe fequi, fibique miniftrare de fàcultatibus fuis
per omne iter quod erat ipfe fadlurus. Teftatur
hoc Evangelica narratio, quæ Matris fodetatem expreflit
locis pluribus, ut in nuptiis, dum dixit Filio :
Vinum non babent. Joan. 11. 3. ut poftmodùm, dum
defeendit Capharnaum infidelem dvitatem, ipfe 8c
Mater fua, dicit Joannes. Quanto prObabiliiks cre-
denda eft afeendiffe cum eo Jerofolymam fandtam
civitatem, ubi vidit Filium , qui cum fedflet quafi
C flagellum de funiculis omnes ejecit de Templo.
Legimus prætereà quod Mater Jefu fæpè quæfivit
loqui e i , foris ftans , 8c infequens. Quod infuper
eflicacius afferre pofliimus argumentum præfentis
continue , quàm illud, dum Filius ignominiofiflimæ
morti traditus effet, voluit beatiflimam Matrem adeffe
confpedricem. De Difcipulis rursùs 8c Apoftolis feri-
bit Lucas, poft Paflionem Domini, quöd er ant perfe*
verantes in oratione cum mulieribus, & Maria Matre fefu.
A d . 1.14. Porro fi Filius non habebat ubi caput re-
clinaret, hoc ipfum probabile de paupere vidua Matre
fentire. Fovebatur igitur à Filio. Legimus quatuor
Philippi Alias Prophetiflas fequentes ipfum præ-
dicantem. Apoftolus quoque dicebat ,ģ poteftatem habere
fororemcircumducendi, i.C o r .ix .f. ficut 8c ceteri
Apoftoli. Denique quid charitas materna velit, 8c au-
diat, quid filialis rétribuât pietas ? Auguftimis cum
Monica teftis adfit.
Difcipulus. Probatam fatis æftimo fequelam Mariæ
dio , quod in ampliflima, 8c magnifica vis nosexer-
ceri materia, contemplationes beatæ 8c fapientiflimæ
fàpientura omnium fuadens recenferi j non quidem
omnes, ut impoffibile re6te cenfes , fed quot, 8c
quales ipfa dignabitur miniftrare de fe loquentibus,
'magnificentiam fimul cum laude mirantibus, 8c cu-
pientibus, quantum fas fuerit recordari, protefta-
tione præmifla, quod ea tantummodô volumus afle-
rere, quæ certa tradit autoritas Fidei, vel quæ ratio
clara convincit. Cetera verb tanquàm pie
opinabilia ad exercitium devotæ fpeculationis re-
cenfebimus j non quod ita fuerit, affirmantes , fed
quod ita fieri potuerit, fecundùm probabiles con-
jeduras , æftimantes. Didicifti , quod duo con-
tradiftoria non in ver.itate font fimul , fed in pro-
habilitate. Pi&ores imitabimur , 8c Rhetores qui
non adæquatam , 8c apertam fignificationem gefto-
rum promittunt inducere } alioquin temeritate fal-
lerentur, atque mendacio -P fed verifimiles illi pidu-
ras, ifti rationes offen*e coiKenti fiint.
Difcipulus. Dyfcolum effet plus exigere de rebus ,
quæ nec fenfu percipi, nec ratione probari, nec au-
toritate poffunt confirmari, de quibus tamen aliqua
dicere , vel feribere, vel audire decet 8c expedit.
Incipe fecurus, quia perfiiafum fie teneo, nec, aliter
recipio.
Magifter. Contemplationes Mariæ recenfere placet
tempore quo quafi vidua Mater poft Afcenfionem
F ilii, poft miflionem Spiritus fan&i, claufo fiiper fe
cubiculo, reducebat antè mentis oculos præteritum
decurfum univerfæ vitæ Filii fui. Hoc fibi fpecu-
lum , hoc fibi exemplar fatis erat in omni contem-
platione fua.
Difcipulus. Placet ele&io temporis, dum beata noftra
viatrix adhuc exifteret, 8c dum redudis ad ge-
fta j didaque Domini noftiji fpiritualibus oculis illo-
rum poterat reminifei. Nos demùm per hæc ædifi-
cari fàmiliari repetitione yalemus. Ubi enim modo
pafeit, modo cubât in meridie claritatis immenfæ, quis ^ continuam cum Filio , quod nobis afferet non me-
contemplaturus afeenderet ? Porro ne te fortafsè or- U diocrem contemplationum contemolationum fuarum materiam atque
ataue
do geftorum lollicitet, perge quorsùm volueris, in
contemplationibus beatæ Mariæ Virginis recenfen-
dis, quoniam nec Evangcliftarum traditio dodrina-
lis, ordini fe geftorum per omnia conformavit. Sentis
ex ifta compilatione laboriofiffima, quæ nuper édita eft
Ex quatuor ut unum j neque veritati tamen Evangeli-
cæ , neque devotioni, neque dodrinæ dépérit aliquid
falvari. '
Magifter. Contemplabatur eo tunc Maria folitaria
fidem , per univerlâm totius Evangelicæ feriei nar-
rationem. Quinetiam Maria contemplabatur ea
quæ didicerat infantula, fub parentum domefticadi-
fciplina \ dehinc quæ toto puellaris ætatis tempore di-
dicit, 8cperlegit in Templo, fub dodrina Sacerdo-
tum, cum aliis virginibus de Sacerdotali Regaliquc
profàpia nobilem trahentibus originem, erudita.
Tandem reliqua tàm ab Evangeliltis pofita, quàm
longe plura non pofita per totumbeatiflimæ vitæ fuæ
curcurium
icftimamus multa nimis. Invenire tuum eft. eft , quo res quariibet tanquam pondere fuo movea-
Incipe quomodo placuerit. Dignabitur fpero, fefeno- tur mediate , vel immediate ad proprium centrum
omnium Deum : rationales creaturas per cognitio-
nem conjundam fibi, fed irrationales per feparatamj
feruntur nempe ad loca fua per impetum amofofum
Dei dirigentis, ut a fagittante fagitu dirigitur pete-
re fignum quod fagittans intendit. Eft igitur res
quariibet in Deo qu^dam vita,etiampriufquam fiat,
ltro qualicunque fermone laudari, quam audire vi-
deor exhortantem omnes per verba. Patris fui David:
Pf. XXXH1.4. Magnificate Dominum mecum, & exalte-
mus nomen ejus in tdipfum, dicentes: Magnificat anima
mea Dominum, quoniam hie eft finis nofter, ifta fa-
p$ , ifta perfedio, iltud prncipium, 8c ultimum crea-
: rationalis opus bonum.
. . . 8t hoc per rationem idealem, non quidem extva Deum
Magtfter. Contemplatio Marias prxcipua fuit de A ( prout Ariltoteles arguit Platonem ideas pofuiffe )
jc rnifiranno D am in n m . in ___ - cl i t - . , '
magnificando Dominum.Caufam verb pofuifti, 8c
dicant: Semper magnificetur Dominus ( ait Propheta Pf.
xxxix. 17.) qui diligunt falutare tuum, quod eftChri-
ftus, Verbum in prineipio apud Patrem , Deus de
D eo , per quem omnia fada funt, 8c per quem de-
ltruda per peccatum refeda funt > quoniam Verbum
caro faSlum eft, & habitavit in nobis. Joan. I. 14. Et
quia contemplabatur mens Maria;, quemadmodüm
futurus erat Deus homo, fadus fudais in fcandalum,
8c (fentibus in ftultitiam- 8c derifum, voluit ä magni-
ficatione Domini falutaris fui Canticum inchoare,
fignificans nihil in depreflionem divinte magnificen-
tias fadum effe per IncarnatiVerbi myfterium nova po-
tiüs mentis noftra:oculis (6 magnificentiffime Deus)
lux tu£e claritatis infulfit, ut dum Deum vifibiliter ag-
nofeinlus, per hunc in invifibiiium amorem rapiamur.
Difcipulus. Hase caufa probabilis eft, cur a magni-
ficentia fumpfit exordiu:
per exinanitionem Paffic
omnia quze fäda funt per Verbum , nonne confef-
tim ä magnificatione creaturarum afliirrexit ad co-
gnofeendam , laudandamque magnitudinem Crea-
toris.
Magifter. Aflurrexifle non denego , conjedurans
ipfam proptereä praspofuiffe nomen Domini, quam
falutaris, confbnando Pfalmift« verbo : Omnia qua-
ciinque voluit Dominus fecit in coelo & in terra, inmari,
& in omnibus abyßis. Pf. cxxxiv. <5. Ideo quippe Do-
minus appellatur, quia iiibjedam habuit creaturam
jure fuo fadam , aut ab eo fieri poflibilem. Porro
fi quasreretur ä Maria de rebus conditis in tali men-
fura, numero , 8c ordine j nonne pro omni ratione
potuit refpondere: Dominus eft, quod bonum fuit in
fed in Deo , fecundùm refpeétus habitos ad creatures
per intelleéhim patemum,& per Verbum fuum
juna» voluntatis amore quo vult Dpus bonitatem
fuam ad extre communicare, & lucem immenfam
quodammodo fplendefcere , 8c umbratiliter radiare.
Alioqdin ipfum Verbum divinum, ut fine voluntaté
tali confideratum, pure fpeculativum, non operati-
vumcenfendum eft, etiamdumprotenditur,feupro-
cedit communicativè ad proceffionem Spiritus ianc-
t i , qui amor eft Patris , 8c Filii. Praxis igitur non
mtenditur in intelleâu fpeculativo, fi confeisè fe ha-
beat ad appetitum ,nifî procédât adoperationis rationem:
ficut alibi de Thedlogia quod fit Ipeculativa,
didicifti, quamvis ejus finis prascipuus fit amor D e i,
8c laus ejus magnificans Dominum. Tuncverodivi-
num Verbum non irrationabiliter appellatur praài-
. . . cum r dum divina voluntas accipit ipfum ad produordium,
dum recreata confideratg ctionem , feu producibilitatem eorum omnium quæ
Paffionis.^ At verb dum attendei-et fàâa funt, fecundùm triplex fieri. Unum 8ft in men-
te Angelica, vel humana. Seçundùm in exiften-
tia propria, fed genere proprio ; 8c in effe formali
fuo.
Ceteriim privatio, feu nihil dicitur fine verbo fa-
â a , non quia fit aliquid extra intelligentiam, fed ita
quod nomen entis, vel effe , vel exiftentiæ Phiib-
fophus extendit ad ilia circà qute negotiatur intel-
ledu s, utfunt privationes, 8c relationes rationis,ut
complexe fignificabilia ex fabricatione intelleâus
componentis, 8c dividends, cum fimihbus.
Difcipulus. Grandes fub paucis collegifti contem-
plandimaterias,redire placet ad illas abyffos feptem,
quasinnuis Mariæ mentem fuiffe contemplatam.
Magifter. Abyffum dicimus pro&nditatem, cujus
oculis fuis hoc fecit; 8c quod fecit prius»'» ipfivitderat.Q fundus aut terminus npn poteft ab infpidfentibus in-
& vita.erat true hamamm. »• lur in tMehris Inca m tueri. Vide fi non fit abyffus talis ipfe benedi&usDeus
trinus, 8c unus in fuamajeftate, non per relpebhim
quamvis extrinfecum confideratus , quia nemo rnvit
Patrem, nijiFilins, nec Filium nifi ‘Pater, Matth.n.2.7.
non excluib tamen Spiritu iar.cto, qui prorsus eft c-
jufdem cognitionis effentialis cum Patre, 8c Filio. Sex
alias abyflos numeramus, habendo refpe&um ad res
exteriores,maxime rationales, qua:fotecapacesfunt
beatitudinis reternre, vel perennis miferire.
Nunquid non ab)dTus eft mifericordis D e i , qure
res viles, 8c de fe nihil dignata eft ikeere feipfa di-
gnas, atque particeps fua: puichritudinis, nobilita-
tis , 8c honoris immenfarum , ufque adeo quod id-
ipfum funt per gratiam,quodDeiFilius eft per naturam.
Hoc intuebatur in Spiritu Propheta loquens in per-
fona Domini: Ego dixi, dii effiis, & filii Sxcelf om.
erat Issx hominnm ,& tux in tenebris btcel . Cr
tenebra earn non comprihenderunt. Joan. 1.4. f .
Difcipulus. Tollebat ex hoc curiofitatem ftuitam
ferutanrium ferutinio, volentium fapere non ad fobrie-
tatem, non ad menfuram cordis fui nimis exiguam, qua
nequit immenfitas Dei claudi. Non attendunt ifti,
quod omnium quæ fà£tà feint , 8c quomodo focla
funt, fimul 8c refeda, rota ratio eft omnipotens, 8c
omnifeiens voluntas operantis.
Magfter. Contemplabatur in hoc Evangelico Joannis
cuftodis ftii prineipio mens Mariæ multo intuitu
feptem abyfibs , quas folus Dei penetret oculus Ju-
cidior fuper folem. Siquidem Deus ipfe Dominus
qui intuetur abyffos, ideoque fuper omnem creaturæ
icientiam, notaram per Chérubin, federe perhibetur.
Hinc tenebraseffe fuperfaciemdbyffi Gen.i.zMoyfes feri-
piit.Hincdeduce divinapofitumeft, quod tenebra earn
non comprehenderunt Joan, i.r.non
que participationem hu jus lucis velut umbratilem. Um-
bram quippe dicimus efle refiilgentiam quamdam lucis
:ft, quod nes. Pf. lxxxi.5 . Si quidem dediteispoiefiatem filios Dei
negandoqualemcun-pjjfrr/, non ex fangttininus corporeis per voiuntarem viita
plus, aut minus, 8c non omnimodamlucispriva-
tionem. Sic Angelus eft ordine naturali prima umbra
, fen refulgentia fummte lucis participatio. Ani-
ma rationalis altera. Denique umbra cognitive lucis
occumbit poft umbram fenfitivte virtutis invegetati-
va, ac deinceps.
Difcipulus. Quid de vita dicemus? An effplgeat fi-
militer in creaturis, 8c occumbat ?
Magfter. Si vita dicatur omninb illud quod habet
vim motivamfui, conclufimus alibi, quod nulla res eft
fine vita s quoniam naturalis amor omnibus infitus
ri fe commifcentis cum camis fuse, id eft , mulieris
voluntate,fed ex gratia: germine, dum £x Deo nati funt
per Verbum regerans,quod ideo caro faBum eft Joan.t.
xn.14.ut eilet caro Deus habitans in hominibus, 8c homines
in eo, fuperadmirabili prorsus unitate.Vis altera,
velut ex oppofito, tibi monftretur abyffus , hsec in-
Comprehenfibilis, 8c horribilis divinse juftitise feve-
ritas, quse projicita fäcie fua rationalem creaturam,
reprobans,8cindurans earn, reputans earn indignam
feipio, qui creaviteam.
Subinde funt abyfli duse proportionabiliter ad du-
plicem hanc hominum fortem affignands. Primis
dicetur: Vernte benedilH *patris mei, percipite Regnum
G g j <jHod