JOANNIS GERSONII
Docforis & Cancellant Tarifienfis,
0 S E P H I N A
C A R M I N E HER O I C O
DEÇA N TATA.
Ad Codd. MSS. Via. 698. Colbert. 99. & Navarr. unum.
T I T U L U s B R E V I S
C O N rr I N E N S.
X II. Libros juxtd XII. Matenas principales.
CL are Jofeph, Jofephina tuo pro nomme Carmen
‘ .
/ Narrai » utisMemphim, feptem illic confias
annos-,
Nazareth indè redis operans, ubi Virginia ohm
Conceptnm noras, & ea çum Virgine nubis,
Itqne redit nupta, te.per montana yplente,,
Das latriam infantinato, nomenjeiusaddis,
Suicipis hincReges, pueram poft fedulus offers,
Invenis hincTemplo, tandem moriens rêquiefcis,
P R O O E M I U M .
F'Ontem fueveruntveterescdebrarePoetse
Sacratum Mtifis Parnaß) monte fubortum
Quempes fodit equi; fed habet fapientiamontem
N ottra alium, fontem & mufas quibus altera vox eft :
Fons vine, VerbumDomini fublimibusexit
A ccelis ju g i, puro, lalubrique meatu. !
Cryftallo fimilis manans a fede fuperni
Montibus »terms, Mufas neccurat agreftes.
Qu» mortale fonant, qu» noxiacarminatexunt,
Qu» folas v an is demulcent corporis aures.
N e c dant arentemfedareßtim, fed adurunt
Potandum aßldue mellitis cordavenenis.
Föns nofter nitidus, fapidifque falutifer undis,
Quern luperirradiat, ubi lb! divinus apertis
Omnia, crede, notismundifpeculivicemonftrat.
Pura tarnen lux h»c hebetans diverberat omnem
Vifum ihortalem , veluti fol material^
Lucidior tuitus obfcurat nyäicoracis.
Multa videre tarnen Fidei, mediante berillo,
Conceflhm nobis in »nigmate, voceque certa.
Mira loquar, faciesfpeculantiquatuoroftert
Fons hie ut fpecula qu«dam, fie Ezechielis _
Vifio dat vultus animalibus effe quatemos.
Quattuor ancillis facies Sapientia donat.
Seniüs bis binosverbo nam monftrat in uno.
Littera geftadocet, quid credas allegoria,
' Moralis quid agas, quo tendas anagogia, -
H « penetrant aures mentis dulcore latenti
Tetralogo fimul ac uno fermone loquentes
Principiofons hie perfudit myfticusAdam.
Poft terris legitur fluviis fluxiffe quaternis,
Irrigat & totum rivis felicibus orbem
T e torrente replet facundius, ö ftudiorum
Mater Parifius, paris expers, major Athenis,
Major 6c ^Egypto prior eft tua Philofophia
Pura , nec errorum cceno permixta nocenti,
. Sola cares monftris, nec habes portenta deorum
A Quidam Theofophus ifta nutritus in urbe,
Gratiacui nomen, cognomen 6cadvenafecit.,
Hunc iuxta fontem viridante in cefpite ripse
Frudirero vitte fub ligno membra locavit
Morefuo, lenire vice faftidia qu«rcns,
Oreque cordis aquas fontis guftare beati
Dutce refrigerium contra tentaminis «ftum.
Efte peregrinus fignis erat agnitus aptis,
Caflidulum dextro fartum dependet ab armo
Ad latus oppofitum, celfum caput orbicularis
Piléus obnubit foies quo pellat, 6c imbres.
A vultu infeftos baculufque teres regit artus,
Ferrea cui cufpis, munitur furacoturno.
Scutum l«va gerit, fapphyro, ccelove lefeno
C Concolor, hie auro feptem radiare planetas
Infpiceres, medio cor pennatum velut ignis
Emicat, 6c rutilo ThauGbi fignat in auro.
AEgide Theofophus hac hoftica tela retundit,
N e c caret angelico duce, fed caro vifibusobftat,
Sedulus hunc catulus utTobiam comitatur.
Vidi equidem Synodum Conftantia dum generalem
Colligit Ecclefi« fieret fibi paftor ut unus,
Vefper erat, gelidas protendens longiüs umbras:
Aduena labenti jocundo murmure rivo,
Lumina dum figit meditans, de fonte canora
Vifa loqui fibi vox propriis accommoda votis.
Vita peregrinis quae te premit exul in oris,
Vult libertatem patriae te qu«rere ccelis,
Hoc M oyfes, hoc ipfe L e v i, dum nomina Gerfon
Dant primogenitis fignant multis aliorum.
CNiteris exemplis, fed quod Deus accola terras
Vcnit in has fieri, nihil hoc hortamine majus
Terrigenam petere quod te cceleftia cogat.
Ergo Fides cum corde pio vult carmine dici,
Quomodo torrenae voluit regionis ad ima
D e fle d i, claudique Deus fub ventre Mari«.
Quern natum Jofeph inMemphim geftare peregrè
Julius, ubi feptem fugitivos conficit annos.
Inde relatus fit (mirum ö ) fibi fubditus ultrö, .
Donee
745 Donee cum fenio mors exoptata recepit.
Theofophus gaudet, dum voxfymphonica talis
Infonat aure fua, tollit fuetudo timorem.
QiTamvis miranda vox eft Phronefi, quia tetras
Eftancillarum, daturfic fua cuique loquela, ffi
Qua dinofeatur, velut in fidibus cytharcedi
Organicis five modulis j feu carmihis odis,
Comraodat ipfe pias di&is folertior aures
Senfibus aGimis , res eft non parya, reponit,
Qiiatenüs aut referet audita fodalibus ore,
lnleratautchartis. Supplexpriüs inchoat orans:
Alme )ofeph Patriarcha facer, pro cujus honore
Noftra canit phronefia, tu V irg o , tu Jefus olim,
Uos tres unadomus anguftisincola terris,
Qiios immenfa locant modb ccelica regnafelices,
Noftraque fitfacite pietas accepta camen« '
Ancillans F idei, nulli prsejudica vero,
Multa probability- fuadens, temeraria nufquäm.
Apta peregrinum corfursum attollere ccelis.
Hadenüs h«c fubeat primum narratio, fugit,
Cur Jofeph a patria, fponfa comitante Jefuque,
Exemplum primis magis id fe fenfibus offert.
D I S T i N C T I O P R I M A .
MEmbra Jofeph fomno recreans defefla labore,
Corde vigil jufla quae nunciat Angelus, audit
Triftia, furge Jofeph , fili D avid, accipe Matrem
Cum puero, fuge neu tardes, AEgiptia mra
Feltinuspete, nam puerumtruxquaeret Herodes
Perdere. Proh pietas, laxattremefädus, &horrens
Mox gravidos artus; humili ftratuexilit, atque
Virgineum fponfte thalamum mceftiffimus intrat.
Forte Maria Jefum,quern cunisfomnushabebat,
Tuncvigili blande cura devotafovebat.
Utvidit fponfum, cuinonmos node venire
Inftantis praefaga mali, conclamitat, o v ir ,
En quid id eft, quid habes, qu« fert te fors,rogo,pande?
Eheu furge ,cito puerum rape, quseritur infans
Perdi, crede m ihi, per Reges, dirus Herodes
Se dolet illufum: propera, modo nuncius alto
Demiflus ccelojuflit, nec fingo repente .
Sic fieri. T ib i tunc animiquid Virgo fuifle
Crediderim, nova tunc juvenifque puerpera pauper,
Simplex ,fueta domi, Regionum nefeia, tales
T c te dum voces urgent > • fed fifa Deo mox
Complofis manibus, lachiymifque per ora volutis
1'riftis, utrumque genu ante ipfa incunabula nati
Fledens te fternis, ltupido fixoque parumper
Hie res intuitu, quem contemplata benigne
Plurima-corde gemis , tandem prorumpis amaro
Sufpirans animo. Quid amor meus, 6 tener infans,
A c uteri dilede mei, quid tu , quid agemus ?
life tuus cuftos, & ego qua parte feremus?
Qua te patebititer, ubi funt Gabriel tua dudiim
Nunciadidamihi, Dominus federn David illi
Crede, dabit, Jacob ipfe domo regnabitin «uum?
En it in exilium. Flendichariflma, non eft
Horamodo, vir protulitanxius, effugiendum,
Parendumque Dei juflis, reducem ( bene fpera)
Promifit puerum, 6c faciet, quia dux, via, vita eft.
Excitus his infens, oculifque ferenus apertis
Jocundo vifus rifii cognofcere Matrem.
Tuncanimum ftrinxit tener« pietatis imago
Urgineum, gladius pertranfiit intima cordis.
Moxruit infeciem pueri: fuaviflime fili,
Acrius exclamat fingulta.ns Mater, abire
Ac migrate ftatim, notos patriamque ,larelque
Linquere cogimur, arrides, non noftra voluntas,
Sed Domini fiat , conjunxdile&a Jofeph vir
Grand«uus replicat, la£ta cunifque refolve
Infentem, pannis involvens, nofter afellus
A mefternetur gerulus puerique, tuique.
Parct Mater, nec mora, no6te fugam capiunt clam,
Oftiolis poft fe claufis, nullafque fklutes,
Nulla vale tota viciniachara recepit.
Mirandum majus inter fpedtacula quale
Conlpicies, anima, cafus nunquid fuit alter
Afperior, fummaque magis pietate flupendus.
Ergo compatere faltem pro cujus amore
Omne fit hoc, Deus eft fugitivus, be advena protc,
. Virgo tenella, Jofeph gravis æ vo , vixque bimeftris
n Infans, ignota peragrant ac dura viarum.
Sat procul exierant a Nazareth haud fine multo
Continuoque metu, neu quis fentiret euntes,
Sine pedum ftrepitu, feu flentis ad ubera Matris
Vagitu pueri, vel ab occurfu vigilantum,
Aut afini ruditu, latratu ve canino. >.
V ertice monticuli feciem converfa retorfit
Virgo fuam, fimul ipfe Jofeph devotus, uterque
Subftitit indè, domum, villain, templumque falutant.
Nuncia jamfblis rutilans aurora decorum
Spirabat lumen, virgo dodbiffima L e g is , .
Humano partim ftudio, partimque fuperno
Largiùs afflatu dedit has (fas credere) voces.
Magnifico t e , fumme parens, fpes unafelutis
Certa meæ, mihi magna potens,agnofco dedifti.
Grata fetebor enim, memori jugique repoftum
Corde gerens, ancilla humilis parebo jubenti,
& Per medium quamvis umbræ mortis fit eundum,
Nulla timebo mala, quoniam mecum Deuses tu.
Tuqu e, puer divineJefu, quem fanftus obumbrans
Spiritus ex me formavit te Sara , virumque ,
T e Jacob,atque Jofeph,Judith,Efther,teque Sufennam
Salvavit Dominus, & Hebræos per mare duxit,
Per deferta trahens, coeli quibus efca parata. .
Non attrita fuit veftis, quid ! quod Danielem,
E t David eripuit rugientis ab ore leonis,
Quid ? quod per corvos fiigientem pavit Eliam,
Dux Raphaël T o b iæ , dux Michael Synagogæ.
Qtiid moror exemplis Gabriel mihi dux, Deus ilia
Quæ voluit fecit , omnis fibi poflibilis re?.
Nuftus livor e i , fapiens tamen omnia fummus
Difponit numéro, menfura, pondéré j non vult
Tentari, proprios fed agi motus rationis
Quos valet ut défunt præfto fibi ferre juvamen,
Hinc hominem fugimus, fubitb cui toile vitam
Omnipotens pot eras, vis pauper & advena fiat
^Filius ifte tuus mundo, qui regnat Olympo.
Fratribus ut fimilis folvet, morefque reformet,
Vis feutum cordis nobis præbere laborem,
Vis fieri memores aliam nos quærere vitam,
Eflë peregrinos, debereque trilbia lætis
Semper mifeeri, lachrymarum valle maligna.
Dux igitur, redtorque, comes, proteéior , 6c altor
Efto peregrinis nobis altiftime Regum ,
Cui Rex mortalis obfiftere, cui nequit obex
Ullus velle tuo ftatui : promiftio noftris
D id a olim Patribus Abraham cum femine fiat.
Dulce vale natale folum , valeant 6c amici.
Tuque Jerofolymis in Sion verticeTemplum.
Dixeratj hinc alacres animo Jofeph, atque Maria.
Contorquent greffus, 6c femita coepta tenetur.
Nazareth in villa multùm jam plebe fubortum
Murmur erat fugifle Jofeph, fugifte Mariam
Cum puero, grandis cognatos cura fetigat
Quærere quo pergunt, quales petiere latebras ,
j ) Scita fugæ caulâ tandem compefcuit omnes.
Vefpera defefTosambos, afinum quoque laffum
Sera domi locat, in qua diverticula vill«
Commodiora Jofeph reputavit, protinùs ulnis
Excepit puerum propriis, terræque reclinat.
Ipfe linu Matris ereptus v a g it , 6c indè
V ir dat opem Domin« fatagens defeendat afello
Collapfu facili, hofpes dat ftabulum , paleafque,
Augent ligna focum, gremio mox Virgo receptum
Falciolis evolvens infentem igne, manuque
Blanda contredans refovet. Quis, 6c ô fpeciofum
Forma præ natis hominum pulcherrime, qu iste, .
A a a 3 Vfr