479 Jomnis Gerfonn
SECUNDA PARTITIO
D E
V I T A S O L I T A R I A
J O A N N I s
Q_U A S I
SUPER R U B R I C A SECUNDA
De Nunciatione fua , & habitatione
in deferto.
Sunt in hac partitionetresparticuls, ju x ti
triplicem modum manifeftandi vitam
folitariam.
Et continet notulas nonaginta.
D is c i pr i.u
ET si muka fucrunt ipfi Marias contcrnplanda
cij^Uoai^^UAciaMpnem in Templo ; fi circa
Viiitationero , 6t Salurationcin Elizabeth; ii
circa,Nativit%t,em, CircunciGonemquepueri, quibus
iqterfuiffe Maria creditur, Snailiter & audiviffe can.
ticnm illnd Zacharire: Bctiedittus,Dcys Iftael, Lu c.i .(So.
cuinmyfteriisiMciqcluiis: mhilominus ad pr*(ens.ver-
tere carntcmp.atioiiis pcuios deliderq ad lolitu.dineni
joannis, de qua Lucas'fie intulit. P-Her mum- creftt-
bat-3 & confoKtabamr fpiritft, & erat in defertoufyue eld
diem ofitnfioms fur ad ffrael. Ibid.$. 80. _■* . V '
Mumper. Fiat ut vis , & incipiam quomodo vis*
Diftipuius. Ctim ftqmp fenaturalite^animalfociale,
g teg a ier&civile,feundumP-hilqfqphum,j Elgtonls
quoque fentpnda dick, homiftes Umimm cnmk fallet
ejfe. Ecclefiaftes infuper maledicit, folitariosdicens: V*
■ foti. Eccieiiy. i.o.Nonne riws.ifte.vivendi in defertis cul-
pabilis eft habendus. tanquam cqnyeniens fa js indo-
4 8 0
in Joanne : de ceteris vero folitariis quid judicas?,
Non enim fimilibus tueri fe valent caufis.
Magifter. Operi tuo, dicit Ambrofius, intentio no-
men impofuit. Et Chriftus: Si oculus tuus fuerit{implex
non havens aliquant partem tenebrarum , totum corpus
tuum lucidum erit, & ficut lucerna fulgorts illuminabit
te. Luc. xi. 36. Primum eft igitur, aipicere qua; fit,
8c qualis intentio folitudinem inquirentis. Movetali-
quos feritas incompofita complexionis naturalis,,vel
A acquifitce, non patiens civiliter converfari, cujus odium
contra omnes, 8c omnium contra fe, ficut de Ifmaele
loquitur Scriptura.Gtfw.xvi. 1 z. Hanc caufam folitudinis
in caco monitro ab Hercule necato j hanc in leonibusj
hanc in avib.us no6turnis; accipimus. Movet aliquos
cupiditas implendae voluptatis feu propria; voluntatis,
quorum felicitas teftimatur impunita nequitia , pec-
care fcilieet volunt , neque verecundiam horoinum,
neque pcenam pati. Quaint enim latibula ficeda;
voluptatis. impletio , quod 8c ferae demonftrant, 6c
avicul.ee quaedam oftendunt j nifi fortaflis aliquos ita
beftiales invenies, quos .propria; nequitia; publicatio
deledtat, prasdicantes utSodoma peccatum fuum, 6c
cum malefecerint gloriantes. Movet alios animi qua;-
dam dejedfeio, feupufillanimitas, caufataperphrene-
B fim , aut melancholiam, multismodis, qualcsnume-
rant Medici, quos nihilominus fatentur innumerabi-
les reperiri. Taliter dementatum traduntexpofitores
Danielis ipfum Nabuchodonofor, cujus fuit habita-
tio cum feris. Et dasmoniacus ifte perLegionemop-
preflus, qui habitabatin fepulchris. Pueros infuper
aliquos, immo juvenes, 6c fenes, hac timoris formi-
dine agitari lie conftitit, ut nec videre alios vellent,
nec fe paterentur facialiter intueri. Quorum tandem
aliqui per deferta vagantes, nufquam comparuerunt:
alii laqueo, vel prjecipitio, vel aliter, fibi mortem
intulerunt. Laudabilis certe verecundia, maxime pue-
rilis, 6c in mulieribus, qu£e falvam rem facit, malis
obftans conatibus: fed ne quid nimis, ne l^sa tandem
verecundia.frons accipiatur meretrlcis, arque ve-
rificetur ille fubverfivus juvenum verfus :
e.Angelicas juvenis fenibus fktanizat in Annis.
Movet alios inanis jadtanria , alios fpes quaeftus n-
berioris, alios otium iners , alios phantallica libertas, a-
{ a i i i t a r'iuThón.inaA.s rnclancholte t U-litudi (;
nem enim quærere Ariftoteles pofuit in Homero fuif-
fe fignum melancholiæ: fuit igitur puer Joannes melancholicus
, aut feralis, _ .
Magifier. Addere debebas unam diftinchonis par-
tem à Philofopho pofitam : Solitarius , inquit , vel
Deus eft-, vel beft ia. Fuit autem puer Joannes Deus
per participationem divinitatis , non per naturam.
Et enim manus Domini erat cum illo. Luc. 1. 66- Fuit
repletus Spiritus fantto ex utero matris fua. neque com-
plexione melancholicus , cum per miraculum fuit,
Domino opérante, formants, cujus perfedta funt opera.
Leg e quod dicitur: ‘Tuer autem crefcebat, & confor-
tabatur Jpiritu. Poft fubditur : Et erat^ in deferto.
Quare CC quoufque ? Nimirum ufque in diem oft
tepfionis fua ad Ifrael, quatenusinterealoqueietur Dominus
ad cor ejus infolitudine, revelans, 6c indicans,
quæ eilet ipfe facturus ad Ifraël, 6c dodurus. Simul ut
Tfon levi faltem
Macularevitam
Famine poffèt.
Dedicabat Evangelium virum. in fuo cælibatu virgi-
nço, imitabatur vitam Eliæ, per quem erat ipfe fi-
guratus. Complebatprænunciatam de le Prophetiam
Halbe : Ego vox clamantis in deferto. Ila. XL. 3- Piçedi-
cabat primi tus,exemplo Sandorum, Ipern regni çoelo-
rum per contemptum terrenorum, quatenus autorita-
tis pondus adderet verbis fuisoperatio, atque talis me-
ritö judicaretur, quifallere nollet cupidine mundano-
rum, ne diim aliis prædicaret poenitentiam, ipfe per
deliciarum infecutionem reprobus inveniretur.
Difcipulus. Collegifti fummatim caufas folitudinis
volens fibimet eile dux, Prior 8c Abbas. Alios ignoran-
tia difficultatis eremitica; vitse feducit, aeftimantes folitariis
deefle nihil prseter orare Deum, dum, ubi fegre-
gatos fe faciunt ab aliis , inveniunt femetiplos Cum
paflionibus durilfimis luxuriae, gulre , defidiie, 6c
acedia;, fuprä modumj ut interim dediabolicisaftu-
tiis , de vifitationibus hominum curiofis ad infolita,
de vidualium poftremö, veftiumque caventia tacea-
mus. Tandem poenitet eos faimet, 8cgyrovagifiunt
cumCain,. folum de eremitica vita barbam, 6cappel-
lationem retinent, quibus folitudo non abftulit vitia,
fed aluit, au xit, 8c multiplicavit, qualibus vicos,
8c plateas. vidimus impleri. Teterrimum hoc genus Mo-
nachorum»ait Hieronymus Beatiflimus, 8c Benedidus,
immo monftra funt hominum extra terminos bona politia
Difcipulus. Et quis ad folitudinem, his attends, pu-
tabitur idoneus ? Confirmas enim quod oppofui :
D Va folie v . . . ' •
Magifier. V id e , ne malitia plurimorum, paucis
obfiftat bonis, 8c elediffimis, prorsiifquediviniscul-
toribus folitudinis, quales incommendationem Fidei
vocat Apoftolus : In folitudinibus errantes, in montibus,
& fpeluncü, in melotis, & in pellibus caprinis, Heb. XL
3 8. quales Paulus, 8c Antonius -, Arfenius, Agathon,
Hilarion, cum fimilibus innumeris, qui naturam fu-
pergredientes oftenndemnt in feipfis, quod Regnum
coelorum vimpatitur, & violenti rapiunt illud. Matt.xi.\z.
Quid denique de Joanne noftro, quid de puero Benedido
, quid de fimilibus fädum fit , ipfe legis.
Difcipulus. Spiritus ubi vult fpiratj Joan. in. 8. neque
4.81 Traäatm undectmusfuß er Magnificat. 48 z
mirabilia trahenda funt ad imiuationem, fed reveren- totam, 8c cogitatum uium, 8c fuaiii fbllicitudincm, pro-
ter admiranda. __ ;■ f ' jicit in Deum. Finis fuus eft triplex prætâdus. Primus,
Magifter. R e d e fends. N on agituf itaque féliciter vi- vitare faciliùs peecata futura, dum nontangit piccm
ta folitaria fine quodam afflatu Spiritus fandti, quando- curæ corporalis, ne inquinetur ab ea. Secundus, cogi-
que patenter revelantis,quandöque fecretiiis inipirantis, tare omnes adus fuos in amaritudine anima; fu; e. Ter-
ducentis, 8c agentis. D icitur enim de Chrifto, quod Spi- tius proximarc D eo , videns enim iniquitatem, 8c con-
ritusimpfäueum indefirtum M a r c .i .ii. dicitur, quod tradidionemincivitate,8cdolos, 8cufuras,8c blafphe-
duttus litj Matth .iv. i • dicitur quod agebatur in defer tum. mias in medio ejus j elongat fe non corpore, fed men-
Luc.iv. I. Et hic de puero Joanne præmittitur, quod
confortabaturfpiritu. Luc. i.So. Qui autemprivatalege
ducuntur,publicis,8cgeneralibus non fubfunt inftitutis.
Difcipulus, Qua ratione cognofcctur, quod a Spi-
ritu fando quis ducitur in delertum folitàriam dudu-
rus vitam, ciim tot fedudionis caufas narraveris?Et
univerfaliùs expeto de folitariis omnibus, quis debet
effe fuus finis ? Quis fiiæoculus intentionis.
Magifler. Tres modos folitudinis infinuafie videtur
mihi Pfalmifta comparans fe tripliciter. Similis , inquit
, fallus fum pellicano folitudinis , & faftus fumficut
nyäicorax in domicilio. Vigilavi, & fallus fumficutpaffer
folitarius in teüo. Pf. c i .7 .8 . Prima figurât foüttrdT-
nem deferti, fecunda Clauftri,tértiatedi,fiveTem-
pli, quod fignat tedum am plum. Confideratur infuper
triplex in generali finis qüærendce folitudinis \
unus peccandi vitatio, alius peçcatofum punitio, ter-
tius ad Deum proximatio. Habet tarnen in fingu-
lis Spiritus fandus proprios fines , qui poftmodùm
confiât ex eventu j led interim loquimür de humanó ]
confilio. Ampliùs quæ f i t , 8c qüalis folitudo defert
i, patet in eremicolis, juxta narrationes, 8c vitas Pa-
trum, qui prætereà fint, 8c qui nunc àd hanc folitudinem
idonei tradiderunt. De folitudineverbClaüftri,
vcl Coenobiorum,habetur notitia perRegulas ipforum,
quæ conveniunt omnes efientialiter in triplici voto, o-
oedientiæ., paupèrtatis, continehtiæ.
Porro defblitudine tertia,quam imaginamiir fimilenî
pafleri qui folitarius eft in tedó,nón ita cogriitionem in-
venimus traditam. Participât autem cum utraque priori
fblitudine, differens tarnen ab ütraque.
Solitudo Clauftri cpllocatur in civitatibüs , ficut
habet nidicorax domicilium ineifdem. Sic fe habet
folitudo paflefum in tedo : noii enim rêfugit ci vi tâtes,
ficut pellicanus in deferto. longe fit ab èis , 8c
Eremi cultores fimiliter longé fiunt. Ceterùm folita-(
rius ficut paffer folitarius intetlo, nulla legè vivendi fub
voto aftringitur , imitans in hóe voluntiifios cremi-
tas. Nihilominùs locum villarüm, vel civitatüm non
relinquunt, difpâres in hoc Eremitis. Legimüs, qüod
Anna prophetizaris de puërojefp, non recèdèbatde Templo,
jej units y dr prationibusvakdns. Luc.11.37. Légimüs de
landa Judith, quod fecerat in fujferioribüs domus fuæ
fibi cubiciilum, ubi cum puellis fuis fola mörabatur.
Sara junior moleftata përrëxit.bfare aa fupenus cu-
biculum domus fuæ. Eliæ 8c. Elizico füci;unt' in çi-
vitatibiis. àffignata in füpevipribùs domüs cènacula.
Petrus bfatuifis. àfeendit in fupenbrà domüs, A d .x . 17.
ita per multa .çojligitur fahdos Viros loca fibi quæ-
fiftefecreta, 8c alta.
Difcipulus. Ëdiftere quomoab poteft efle lau.dabi-
lis hujufmodi tertia folitudo, quafi fit cum domo, 8c
fine dômo. Refidet itaquçfilitàriùs in t 'etto : quam fi-
înilitudinemnoh filuit ipfeCliriftus loquènsde tribula- ]
tionc futura, mônéns eujii^«/ in tèüo en, ui non dçfcendat
tollere quâ in donf.ofùnt.Mait}ï.^xiw. 17.Habent enim domus
regjonis ijliüs tëdà plana, aptà deambulationi,
fecjetæque cohyerfatioui, » taiiquàm pavimenja .‘de là-
.piaibus pj.ahis çiim céméiito ftruda.
Magiflar; Piodofitum folitarii talis eft ? uti .mun-
dq,, quafi non iitaturf ^ofienim fidit fit viribusprôr.
priis aut cofporis, aut animi > poïïe. pati folitudiriem,
vel defçt^i, vel clapftri .i.fàçithoc pptêft'. "Aq-
.cipit' ibjiiüdh'W noil fempet ad litëram ,‘ fed'piri*
funilitüdiuem. S.icutcnim manens in tedo non fefpieft
quæ fiunt iiidomo, fi nécillê folitarius c i curare vùlt
quæ fiunt in mundo. Vivit fubiipfi,8c Deoi curâmfuam
Tomi IT , Pars I.
te, manens infolitudine, qualem fibi fecerat Either in
i medio palatio, vocatis fe folitariam, 8c cujus prætcr
Deum non effet auxiliator alius.
Difcipulus. Contraria videtur efle fibimet hæc folitudo
5 videtenim j 8c audit mala quæ fiunt in ci vitati-
bus, nihilominùs (utdicis) fugitea. Si fugit, quali-
ter ilia videt, 8c audit.
Magifter. Doceat te Propheta Regius qui dicit: Qui
inquirebant mala mihilocuti funt vanitates, & dolos tota die
meditabantur. Ego autem tanqukm fur dus non audiebam
& ficut mutus non aperiens os fuum. Pf. xxxvn. 13.14.
-Non dicit fur dus, 8c mutus, fed tanquam furdus, ÖC
mutus.
Difcipulus. Si zelum Dei habet, quo pado non obviât
iniquitatibus, quomodo fakem voce non réclamât,
non arguit, non prædicat, non inculpât ?
Magifter. Habet urique zelum, fed focundùm foien-
tiam, quæ docet eum converfari in medio narionis pra-
væ,quæ non plus fapit aut inquirit, quàm oportet. Ne-
( que fruftranititur, fed gemensintùs tolérât quæ nec
poteft, nec debet arguere. Refpondet crebio curiofi-
tati zeli fui. Quid ad te ? non eft tuum nolle ualia, vel
talia: non arguere: non eniti contra idum fluvii.
Curam illam Deo linque, 8c tuam age.
Difcipulus. Omnes hoc modo fi dicere, facereque
ftatuerent, quis perfequeretur vitiofos, quis bonorum
profedum pacis conciliator intenderet. San St a rufticu
tas, ait Hieronymus , fibi foli prodefi , immo dum non
opitulatur aliisj obeft, dum non eft pro proximo, contrariai ur
ei. Nauta dum riavem deferit , nonne fubmergit ?
Damnationem proindè pigri fervi, nonne pro talento
recondito talis meretur, 8c metuit.
Magifter. Cur metueret qui nihil erogandum fiifoe-
pit ex officio , cui nihil ex articulo rieceffitatis in-
cumbit agendum ? Tradit ad ufurarn tâlentum omne
quod accepit, dum ütitür illo qualiter, 8c quoufque fe
le x , 8c voluntas erogantis extendit. Si non abutitur
dbriis fibi traditis quando, 8c qualiter non oportetj pro-
fedo non retinét talenturh, non eft conti-arius Chrifto.
Non deferit navem, qui euftodiam ejusnon accepit.
A t verb videant qui fuis humeris officia public
s , vel impofuerunt, vel impofita fufeeperunt, quem-
admodùm rcddenti*atiohem de fubditis. Quid ad iftum
de non fuis, quæ forris font, quæ juris font alieni ?
Difcipulus. Nonne mandavit Dominus unicuique de
proximo fuo*. Ec cli.xvn. 11. Nohriè'juffiô Legis eft :
Dilïges pr'oximum tùum ficut teipfum? Matth, xix.i p.
Magifter. Mandatum, jufîùmqiiefatemur, curare
proximum, 8c diligerëj fed non plus quàm feipfùm, non
plus quàm Deum. Dèüscbrtis arnorem DeicCproximi
lëfminis limitavit, de quibus non eft hîc dicendiim per
lîngula, quorum debes alibi notitiam comparafte, fcili-
Cet in Libro De Confolatione Theôlogia.
) Difcipulus. Didici, quod fieri juftèdebet, quod ju-
ftum eft. Quod nihil prodefi hommi f i umverfum mun-
aüm meretur , dnitna 'vero fia détritEentUm'patiatur.
Màtth.xvi :iÔ. Qtiod prædicàrë^ 8càivguëre, hémo fo-
lërrimlçr debet nifi miflllS: Qüodfi^tëfna Côirè’cliÔ non
prb fèïriper obligat. "Quod.fæpë fiteadém çorre£tio
temdrariè, dürft nequë fru£ltfs .cèrnifcüv f neque modus
cfolbdïtur, nec tefhpùs, pérfona, aut locus obférvatur.
Sed apparat difficile, quomodo manens inter alios
Hôii'incùrràt càfusplürimos, in quibdsôportebit ipfom
non folùrri fibi vackre^ fed proxiitfis intendere. A-
IroHuin vel iiiutilis vel incivilis vel arrogans for-
tämS , 'àùriphàntâfl^’eus poterit mùllorum judicio re-
pûtari. Sufurrabünt mutub dum viderint aliquem
H h iitc