Sc ficut quifquiliæ à hgnis abfcifiæ in ignem proji-
ciantur a , ita hos poft hanc vitam tanquam fterco-
ra de medio Ecclefix tollamur , ÖC tanquam paleæ
Sc quifquiliæ in ignem gehennæ projiciamur. Ibi ergo
noftra fixa fint corda'ubi vera funt* gaudia. Amen.
843 I I
cendit, qua praparavit Deus diligcnuous fe. 1.C01. 11. p .
Sileat'ergo lingua Sc penfet mens noftra quod inx-
ftimabilis eft iik feUeiras^bitotumhabetiu-quQd de-
lidcratur, ubifrui u .lu tn defilio g’.oi'ioio DcriSc vidc-
re Regem gloria: in decore fuo, iol-a iaticnis animarum,
in fecula iseculomm. Amen. I
Sequitur de InterjeBione.
aU i d eft interjedtio? . - A
Refpondeo : quod eft triftitiæ damnatorum coni .
fiderütio, quia finit inter jcffio grammaticalis fignat a.
mentis afleâum voce''incognita : ita interjeffiö ilia
fpirituaiis fignat hominis interiors motam ex pafliónè
dolorofà.
Interjeètioni quot accidunt r
Unum, fcilicet fignificatio tantum. Significabitur
enim manifeftè intolerantia poenæ gehennalis. Primo,
lætitia dæmonum fuper tormentis tot ac tot a-
nimarum. Secundo , dolor animarum damnataiumi
'Te rtio y admiratip injuftorum Angelorum maldrum
dicentiiim ad feipfes : ’ O quant»«rat.'caectats'.fioftrs
diim' eramus in feculo ; nam ftültum nobis:viftun
fuit cum Praslatis, Prædicatoribus & ceteris bonis ho-
minibns fugerc voluptates cam is 6c oblcctauiciua
mundi ,■ ne in inure locum tprmentorUm ihtraremus: g
:& ecce nano -merité ifta patimur, .quialeas audire
.concempfimusr Quarto , metus , 8c timor : .'quia
animæ: damnandorum maximq.timore .formidabunt,
cum ' lioftes: iniernale? éâs vexabunt igne inextinguibb
liji yerbis.acerrimis,1 perdis ardentibus, ' vultu tiimi-
,doq fpecie nigerrima.*. De haeipoena dicitur Nin E-
vailgeiio, quód i t r t ferns&.JMdor dentmm M-ili,
VIii ! ia . ideftdbiabundantK-dqlôrps&acerrimapoei
nay quia nullus fiere folec, nifi niifiia triftitiagrava-
tus c.,.nulliis etiani ftridet dentihus, niquen? nimia pôé-
4ia-gravat» De bac eti-ini poena dicit liaïas: Vermis
eorum non morielnr, ..& ignis: comm non extingnetur.
Ifiiïæ.xxvi. 14. quia vermis conicientiæ nunquam fe- ■
datutf y quin-femper remoriumt Golilcientiat patiatuf,
ex quo judicium Dei commcmiabunt ,*6c lcipibscontinué
d. acculantes indigrstione 8e ira tor.pebunt. 1-
gnis etiam poepa nunquamextinguetur; fimiliter-veri-
mis. eorum. nunquam ' morictur id eft , defpectio &
a projicumtur.
Exflicit ‘Donatus i MagifiwJ oanne Gerfott 3
ut dicitur compilatus.
LattsJttmnue Trinitatt. R ouss e l i .
D I A L O G U S
Cujus collpcutores funt
M I L I T E S D V 0f
U N U S F R A N C U S , A L T E R ANG LU S,
Contenderites de querelis
FRANCIÆ & ANGLIÆ.
Non apparet ejje Canceilarii.
Ad MS. Cod^ Vièt. 6pj'. f '
Nomen Gerfonii non proefert in Codice nec ejus
certe eft.
MI L i T Es in eremo Vallifclufærfibi invicem
obviantes , alter alterum cujas effet unqui-
fivit. Alter Francus , alter Ànglus refpon-
dit. Ergo, inquit Francus, inimicus. InquitAnglus u-
trique milites fumus , fed ' peregrinus arma bellica
depofui. •*
Francus. Quid quæris?
Anglus. Animas faliitem. J
Francus. Tempus nos. monet.
Anglus. Qupt annis es?
j - •' .v.itrnU -mA . ' -FraucM.' Auaos non ;habeo*delperatio eorum lemper remane&its«4 cc l gni S' con- fed mors jj *m'-q1u inqi u a-
c:u pifcentiarum qu_e_m hu:i_c _a_c_ce_ndCe.rgnmtttra , animbis mpeirhfiî - peperciL
cietur. Et de. hoc Pfalmifta ait e.^Tgms & fulpbur&
fpiritus pro cellar um .pars edicts, eorum. Pf. L. x. 7. id eft
quod pars tormentorum gehennæ erit ardor ignis 5
foetor fiilphuris, ôc tempeftas maligni fpiritus/; Et
ut clariùs ifta 1 poena declaretur ,:fumamus exemplum
per fimile. Faber ferrarius folet eflè piger facie, ha-
bet caminiun !obfeuriim in quoi ponft;lerrurrl''tit in-
calefcat : poftmodtrm per i fe .. 8c fuos; coadjlitores
cum malleis percutit ad nutum fuum. Ecce faber iftè
eft diabolus qui riigerrimus eft;:. Gaminusobfeurus1,
eft infernus omni claritate privatus.- - Ignis',- eft'pee-
n aflàmmæ ardentfs^Carbonesiappofiti fignan't^.iqtibd
poena ilia femperdurabit.FolliculL fignificant ifta1 quod
nunquam vel parum laxatur ji'.fed magis incefifà e'ffi-
citur. Ferrum èft ipfa anima damnata qùæ ibl-' 'vf'l ifti
igni exponiturij. petpetuo comburcnda, ' haite verbis
aeerrimis exprobrare dæmones non cefiarit?. DileiStif-
fimi ergo, nos feientes jam ifta, quamdiû hün'cmtm-
Anglus. Mihi plus.
Francus. Quo pergis ?
■ Anglus. Peregrè.
Francus i Omnes ftimus peregrini ôc advenæ , nec
ciyitatem manentem habemus , fed futuram utinam
inquiramus.
Anglus. Quid ergo tibi videtur de peregrination«
npftra?
- Francus. Timeo quod per vallemlachrymarum dif-
currentes , Dei indignationem procuraverimus.
: Anglus. Quare ?.
■ Francus. Quia, juxta verbum Ifaïæ, perpendo per ea
quæ video, i quod indignatio Domini fit iüper omnes
gentes ,v§CiJliper uniyei'lam malitiam ear um 5 quia
:nos nati in hac peregrinatione & ærurnnd y jam tam
faftidiofi .evenimus , ut nefeiamus quid defiderare de-
. beamtis, & in hot? pugnamus, & tarnen jam fiuntis
hora c.enæ, iii.quQS fines feculidevenemntc quiàinidum
poifidemusy cftàtum Ü W B f t l B — 1 «ft «jwod reftat, debcmus.pcrtimcfcerbJae te®-
diabolus poftmodùm fuper nos gaadeat'y' fe^pötito V™ quod præfto elf pereat, ; tamoe detcadu,.
Sandtorum Angelorum gaudium fijppleamus j- qui
gaudent fuper uno peccdtore pcenitentiam agente. Lüc;!Xv:
ip. Cogitemus quomodb redempti. fumus Sanguine
Chrifti, & nulio modo fruftretur tantum beneficium
in nobis,ne ficiitftcrcorade vefte ^ purgando-éxeant l.\
a. -.figaiheat. b. abündabumv c. cogente. d. tuner 't. de hac
poena dicitur in Pfalino. ƒ. malignorum Tpiritpum. < g. Ggnificartt1.
b. I Ui igni opppnitur. i. Sum?mu& & .4wcanwis. k. ventre.
I. exeunt.
cis certando, omnium. noftmrn corpora; nloriuntur,
ÔC falus animæ dubia.
Anglus. Iramö certa. . . . <
Francus. Quare ?
Anglus,, Quia, MandatoDei, Principi -noftro obe-
dimus^ quLn.QS cogit.ab bellum,& fi.moriamur pró
obedientia, morimur DeiMandato. \ ,l. . u
Francus. Bellum iniquum eft , quia < fuhdatum eft
in libidine.dominahdi éc voluptate ditandi. tyrannica
. con-
845
contra Chriftianos, ôc qui feienter peccat, quærit fibi
gehennam.
Anglus. Ergo Principi non obediam ? Nonne
jferibitur, qui non obedicrit Principi, morte moria-
tur ? Nonne cum inobedientia ero infamis, ve-
cors, pufillanimis, defertor militiæ reputatus , im-
mo de proditione fufpedlus , Ôc Rcipublicæ ini-
micus.
Francus. In juftis obediendum, non in injuftis.
Anglus. Puto juftum omne quod Princeps conful-
..tus cum fuis .Pontificibus & Satrapis præcepit.
Francus. Quid ergo tibi prodelt propria conlcien-
tia, fi fecundùm alienam confcientiam morti te expo-
nis ? Si Chriftanus miles es , nonne Chrifti adtio
tua eft inftruétio, cujus humanitas verbo ôc exemplo
humilitatem ÔC paupertatem docuit atque jufiit. T u
autem qui apoftatas;à Ghrifto , cur Chriftiani no-
men ufurpas r Nonne dicit qui diligit me fermonem
■ meumfervabit} Joan.x1v.23* NonneMandatumLc-
gis confiftit in charitate pcrfe&a , dileârone Dei Ôc
proximi, quâ.teneris quæ habes egentibus commu-
nicare ? E t hoc non ignoras. Qaornodô ubi debes
dare , audes rapere quod tuum non eft ? Nonne
Mandatum Legis, non contriftare fratrem nec pro-
ximum ? Quomodo in tua libidine dominandi rapis,
contriftaris Ôc occidis, ôc cundta gladiatorum fcelera
quia Temper mifericordes fuimus, non violcnti tyr
ni. Vos autem Anglici Chriftianos impugnatisôcoc-
ciditis, ut infidelibus vires augeatis , ôc fie juftitia
•noftra ôc iniquitas veltra notilfima Deo ôc mundo.
Non ergo propter iniqukatem noftram à vobis tor-
•quemur : ü propter juftitiam patimur ÔC ita bcati.
R e x autem vefterj contemnens Dei Mandata , ficut
primus in Throno, fie ôc in poenis primatum obtine-
^•bit.
Anglus. Cujus culpa, queeritur ?
Francus. Omnium veftrum tyrannizantium in libidine
dominandi ÔC voluptate dominandi tyrannica, à
Deo ÔC ejus Mandatis apoftatantium.
Anglus. Ergo R egis præcipientis, non militiæ obe-
dientis.
Francus. Non teneris contra Deum obedire.
Anglus. Quis poteft Regem noftrum corriperc, e-
mendare, feu retrahere j non nos fubditi.
Francus. Omnes fimul uniti pofletis diflentire, ÔC
quia omnes aflentitis, omnes eftis rei.
Anglus. Quis Regem öc.nos poflec corripere?
Francus. Nullus, præter fummum , unicum ôc in-
dubitatum Pontificem. Ergo ille in culpa horum
fcaiadalorum videtur, ÔC illi poteft dici quod feribitur
in figura, in. Regum xx. 3P- fufiodi vir um hunc
ÔC populum iftum -, quoniam f de manu tua lapfus
committis .contra Chrifti Lcgem ôc dodtrinam ? ß fuerit, erit anima tua pro
Nedum contra Confilia 6c Beatitudines , feu virtu-
tes, immö ôc Præcepta Dei digito feripta. Cui magis
teneris obedire , an homini, an Deo jufto ôc æ-
.ternoj an Regi mortali, an R cg i Creatori, Domino
dominantium ?
Anglus. Creatori magis.
Scire enin
ipfe quicunque regens debet, quöd ficut in Thro-
no^primus conftitutus eft, fic Sc in pcenis, fi negle-
xerit Juftitia: opera & Prxccpta exercere, primatum
habiturus eft. Et alibi verbum dominicum 6c pro-
pheticum, ille quidam in fanguine fuomorietur, fangui-
nem autem ejus d» manujpeculatorum requiram, Ezech.
Francus. Ergo illi obedi & Mandatis ejus, fuper xxm . 6. ad hoc, enim officium eft Prarpofiti, utnon
quibus nec Rex poteft difpenfare. -p.arcat objurgando peccata. N ec eft ä culpaalienus
nAnglus. Non folùm oportet me alios fequi s quia
ispeena mortis eftôc infamia, ficontradicam.
Francus. Non minus ardebunt, qui cum multisar-
-,debunt.
Anglus. Anguftiæ undique.
Francus. Utere igitur confilio Sufannæ. Sis inno-
■ cens fimguinis jufti, ôc refide cum Chrifto, nec Chriftiani
nomen perdas , nec parvipeiidas militiæ gra-
.dum.
qui licét Prxpofitus non fit , quoniam multa arguen-
da vel monenda novit 6c negligit, illorum vitans
pffenfiones, nullum enim timere debet prater
Demn.
Anglus. Fortè vobis fumus flagellum, ut corripiami-
n i, tanquam virga diredtionis.
Francus. Non nego j & fortè mala virga dire&io-
nis, pejoribus virga ferrea, bonis autem ad examen
virtutis fiepè preflüra, ficut fiepe vidi, exeodemig-
Anglus. .Non pawipendo, fcilicet pro militiaexer- ^n e aurum rutilât, ôc palea fumât, cibus coquit
. cenda morti mie expofiii
Francus. Immo.potentia tua abuteris, quiamilita-
fti per hoc ad D e i offenftm ôc proximi.
Anglus. Quid vis me fadturum ?
Francus. -Servaturum Legis Dei Præcepta , ôc fit
tua militia .contm infidèles , ôc Dei Præcepta non
obfer.vantes : .militate pro Fide Chrifti ôc ejus Eccle-
fia, quam tuendam fu^feepit militia, defiftas à facri-
legiis ôc rapiuis, protege pupillos ôc viduas ôc adve-
nas, neminem opprimas.
Anglus. Viduas ôc orphanos fàcit guerra, quomodo
protegam ?
Francus. Defifte ab ilia, .ôc milita pro Chrifto ÔC
•defenfioiae »naturali ad injuriam propullandam perhomo
confortatur , alius exuftione læditur. Ita-
que una virtus irruens bonos probat ôc purificat, malos
damnat, vaftat ÔC exterminât, ôc in eadem affli-
dtionc mali Deum deteftantur, boni verb .Deum lau-
dant ôc precantur. Vel fortè tanquam fuos corrigit
nos, quos diligit medendo j quia multis nocuit ad-
verfario Caruifie: ficut de Romanorum Monarchia feri-
bitur. Orbem devitlum viëtorum viElrix ulta eft luxu-
ria. Et fortè nobis patientibus profunt fcandala væ
tarnen illis per quos fcandala veniunt. Unde Gregorius
in Moralibus exponens illud Job. x x v i. 7.
Gigantes gemuerunt Jub aquis , fub pondéré po-
puJi.
Anglus. Si Deo non placeret, non tamdiù pateremiftaj
fed non offend as : fi fie feceris, frudtum feli-Dtur kæc fieri, immb puniret aliquos,
eitatis, pr«emii, ac fama: gloriofe reportabis : De contrario
poenalcm atiocicatem, dcietcniam ignominiam
.ac perpetuam aggregabis.
Anglus. Confilium licet .videatur falubre , tarnen
quia J'Vanci xnihi fufpedtum., quia forte ad noftram
tr.eprimendam miliriam h<ec dicuntur , illam times
tile magis noceat.
Francus. Deum timeo, cui nihil poteft latere, non
-Vos Ahglicos iniquos Francis perfecutorcs.
Anglus. Immo rortores veftros propter iniquitates
.v efttas .
Francus. Immo perfecutores : quia propter juftitiam
patimur, bead fumus , 6c magna erit merces
noftra,. Regnum noftrum ab infidelibus cum multo
quxfiverimus martyrio, 6c illud a Deo cognovimus:
Francus. Immo fi omnia punirentur, nihil fervare-
tur in futuro Judicio -, ÔC fi nihil puniretur , nulla
divinaprovidentia crederetur, ôc verè multi ex ve-
• llris ofrenfis puniuntur. Nam five male, five pro-
-fperè fuccedat, punimini : quia malus in fiia felicitate
punitur , quia felicitate magis coiTumpi-
tur, bonus autem nec bonis extollitur, nec malis
■ frangitur. Punitur etiam quia per quæ peccat
homo , 6c per iila torquetur , nec eft impiis gam-
dere' dicic Dominus : fed ôc hæc vitiorum primoge-
n ita , quæ funt obledtamema peccati, Deo flint juftitia
illos püniendi. Ideb dicit Apoftoius quod eva-
nuerunt in cogitationibust indrtratum eft cor infipiens : prop*
ter. quod & Deus tradidit eos in dejideria cordis eorum
& in immundicias, ut ajjiciant coutume lits corpora Lita a
Rom.