J-oannis Gerfbnn 688
6 8 7
Sunt qui fcrvos viles 8c inutiles,lub quadam falfa fpecie
liber tat is 6c dominii fubdîderunt j hi lub dominio
carnis tanquàm latrinarii. De quibus ad 'Romanos
X VI. 18. 8c Philip, ni. 1 9 . Quorum Dcus venter efi, dr
gloria in confußone. Sunt qui ferviunt mundo & mammo-
næ, quos notavit Chriftus dicens : Nonpoteftis Dcofer-
vire dr mammom. Matt. Vi. 24. Sunt qui ferviunt diabolo
1 r- -- - Deut. xxx.4. inftituifiet minus perfebtè Ecclefiafticam
, & peccato. Nam a quo quisfuperat us efi, hujus dr
domum fuam, quæ nec fuo -, rieclorigo poftmodïim
tempore , Canones iftos habuit. Alioquin infuper
Lex Evangelica traderet infufficienter Mandata , de
quibus Dominùs alferit : Si vis ad vit um mgredi, fer-
va Mandata : Matt.xix. 17. Et iterùm : Hoc fac &
vives. Luc. x. 2,8. Ad fummam ergo redit hæc ca-
lumnia : Dominus, inquiunt, pro regimine fuæ farcrvHseü'z
Pet n Et am facit pcccatrim, fervtts eft pec- » miliæ in temporalibus dédit Legesciviles, & p ro lp i
cati. Joan. viii. 54. V os autem mcliori conlilio 8c mente
j fpretis his non tarn Dominis , quam tyrannis
crudelibus, fervi fa6ti eftis Deo , itä ut appellandus
lit quilibet fervus fidelis& pruaens, quem conjhtuit Do-
minus fitper fami/iam fuam ^ Matth, xxiv. 45* • nam Dominus
his fervis opus habet.
Dominus itaque vobis opus habet , o fpebtabiles
& prudentes viri , 8c hoc ad regimen fuse familiae
grandis quietum 6c tranquillum. Ad quid? Sane ut
doceatis earn judicia juftitise, reddere unicuique quod
fuum eft. Ea enim demum vera pax erit, ea guber-
natio idonea, ea fervitus placens Domino, ft manet
unicuique debitus ordo. Ordo autem quid aliud eft
nil! Parium difpariumque rerum fua unicuique tribuens
collatio. Hunc ordinem docere habetis , o veneraritualium
gubernatione tradidit Evangelicos Canones >
aliam verö non eft invenire vitam, nili vel temporalem,
quaeperLeges iegiturj vel fpiritualem, quam
Evangelica Le x fufficienter inftituit. Nonne hoc con-
cludere lice t, quod nequaquäm Dominus his, id eft,
Canoniftis öpus habet ?
Sed quid dicemus ad haec, dobtiflimi 8c fapientes
viri Patres 8c Fratres , quid huic calumnias refpon-
debimus ? Refpondebimus per conliderationes ali-
quas geometrico 8c dobtrinali ordine pofitas, fecundum
quas patebit ä radice neceflitas, 8copus Dominorum
Juriftarum. Patebunt infuper diftinbtiones
aliquae de Juribus , Canonibus , -8c Legibus.^ Ifte
enim dobtrinte moralis modus optimus eft , dum fit
refolutio ad certa , dumque feparatur pretiofum ä
biles licentiandi, quibus Dominusinhocopushabet, jjV ili, & quafi fub oculis unumquadque feparwur ab
utomnis de femilia fua reddat ;ei Religionem k trite, alio, repomtur quod confusecompofitum falleie po-
puritatem confcientise , charitatem ad proximum, terat rnfpicientes.
aequitatem ad judicium, ut fic ordinetur quilibet homo
convenienter quoad temporalium miniltrationem.
Secundo, quoad fpiritualium difpofitionem , 8c hoc
in ordine ad proximum. T e r tio , quoad emendatio-
nem confcientiæ, quoad leipfum. Quarto, quoad
Potuerat cito induci declamatoria, Scvelutoratoria
commendatio fuper veftris præconiis fingularibusj
attamen excitatio ftudiolk v ic it , jubens talia fingula-
• ria ad vefperias firigulorum'linqui, 8c ea nunc dicére
quæ plus eruditionisfcholatticænofcunturcontinerenem conicientiæ,quoau iciuium.j i - y r- . . . m r h r /y.
exhibicionem reverentiæ & latriæ , quoad Deum. . Inveftigamus igitur a fundamento caufas neceffii-
Hæc funt quatuor principalia circa quæ verfatur om- næ mftitutioms , quare Dom.mr ktr opus habet. Et
nium Sanaorum Canonum L e x atque traditio , do- pro hoc fit hæc prima confideratio mcipiens ex alto,
eens fe regere , Deum colere , neminem lædere ; : .ra rem
fuam unicuique tribuere. Quorum notifia quàm • Confideratio Trima.
fit neceffaria fàmiliæ Domini iiullüs ignorât ihtelli- ‘ "
sens • proptereà nullas inducimus probationes con- T A O mtnijs per fuum veile imperiolum , EC po-
cordantiarum vel auéloritatum , quia neque necefie- teftativum eft primurn radicale fundamerttum
eft ciim late pateant, neque ignorantibus Leges lo-
quor. Perfpicuum eft igitur, quoniam Dominus vobis
venerabilibus licentiandis opus habet, praefuppo-
fito fecundüm depofitionemteftificationemque Do-
dfcorum veftrorum & alioruiri, quöd hanc notitiam
facrorum Canonum fuiftis aftecuti. Hsec quippe no-
titia iuxta myfticum fenlum afina Domino fe r-C
viens s' pullus verb difcipulus ejfis-ftudiofus intelli-
gi potuerat.
Sed omifta profecutione tabs metaphorte , venia-
mus ad illud quod obftrepunt, & opponunt aliqui
dicentes : oportet, fatemur, ifta cogitare, q u x fub
quatevnario complexa funt ., fcilicet rem fuam unicuique
tribuere; proximum non -ltedere; fe regere ■,
Deum colere. Sed cum in aliis Facultatibus fulfi-
cienter h s c doceantur , & feiantur , quomodo non
fruftra , quomodb nonfuperflue, adjunfta dicetur
htec Facultas Decretorum cum litis Profeflbribus &
ftudiofis, de quibus afferis, quoniam Dominus his opus
habet-, fruftra quippe fit per plura, quod poteft fieri
per pauciora : additio igitur Facultatis Decretorum
neque neceflitatem habebit, neque utilitatem. Et
inquiunt, quod rem fuam temporalem unicuique tribuere
docent fufficienter Leges human® fundatas in
pru
omnis Legis vel Canonis. Hoc Ambrofius in Exa-
mero fecutus Bafilium pofuit dicens , quod Trima
Lex omnium efrdivina potefias. Voluntas illius jus fuum
unicuique tribuens j nullius autem eftperpetuum, Sc
conftans, voluntas nifi Dei.
Confideratio Secunda..
DO m in u s indidit cuilibet rei tantiim de L e g e ,
quantum de entitate, 8c bonitate. Omnia enim
fecit in numéro, pondéré 8c menfura, 8citafub L ege
certa, ait Boëtius j quippe. Sicut fecit omnia propter
fe , 8c ad fe , fic omnibus dedit viam certam
tendentiuraad fe, quæ dicitur appetitus, vel amor,
8c pondus trahens rem ad fuum dominativum, 8c
initiale principium , quod eft ipfe , ut fit ipfe a
dr «,principium & finis. Potuerat hie fieri longa de-
dudtio de Legibus variis rerum, tarn in coelo quàm
in terra, aut in mari, 8c in omnibus abyftis, in vo-
lucribus coe li, 8c quadrupedibus terræ , 8c pifeibus
maris.. Sed omittamus hæc , 8c dicamus pro ter-
tia confideratione.
Confideratio Tertia.
Phiiofophia morali, quæ cuihbet naturaliter impref- r \ O m i n u s ficut fecit hominem, ut fibi.foli fub-
fa fecundum quas Leges inftituitur, 8c regitur ad ^ -^ je & u s , dominaretur ceteris rebus mortalibusj ita
plenum in temporalibus fuis vita prxfens. 3 Per has
verb Canonicas Traditiones vifa eft alias plus turba-
ri 8c litibus afHigi Politia Ecclefise quam tranquil-
litate lsetari. Et rursus quod reliqua tria quae vel
‘ fpiritualem converlationem hominum inter fe , vel
emendationem propriae confcientiae cuilibet in fe , vel
cultum latrise ad Deum refpiciunt, funt in facris Li-
teris abunde twidita j alioquin Chriftus homo , 8c
idem D jus , cujus perfetta funt dpera, ut dicit Moyfcs,
fibi indidit præ ceteris rationem tanquàm Legem in-
timam, 8c vivam j neque enim propter aliud dicitur
homo fafhis ad imaginem 8c fimilitudinem D e i, nifi
quia fui, capax per rationem effe&us eft , fecundùin
Auguftinum , 8c Expofitores Catholicos. Hoc videront
Philofophi , qui naturas aliarum rerum (fixeront
régi à ratione feparata, velut ab intelligentia non
errante -, homini verb rationem propriam conjunxe-
runt, quam dixerunt reginam in fuo raicrocofmoj
quem-
889 Recommendatio Cicentiandorum in Tkcretis.
quemadmodîim, fuó modo longe tarnen excellentio-
r i, Dominus in microcofmo principatur.
Confideratio Quarta.
O mi nus indiderat homini rationem integram,
D& puram, tanquàm fufficiens principium regiti-
890
quanto ampliüs opus erat pro bene efle ipfius animae
quoad feientias 8c virtutes, ipfum divinitus illuftrari,
oc per ipfum priores filios ejus de generatione in ge-
nerationem. H a x eft traditio ipfius Jofephi in Lib. Am
t1iquitatumjcui confbnat aperta ratio.Sic aiditur Gen.nr. 1 . quod Dominusfecit ipfi Ada tunicaspelliceas , hoc eft,
ut opinari fas eft, fieri docuit, ficut parare cibos, uri
vum fuiipfius, 8c quoad Deum, 8c quoad proximum, A Medicis, colere agros, 8c ita de reliquis: habetur pa-
8c quoad corpus proprium, 8c ad aliud quodlibet in- ‘n';" " " c"‘" ~ “ ör ^ ......./1*1 “
feriorum. Alioquin quomodo verum eflet illud Moy-
li jam allegatum: Deiperfeftafunt opera? Deut. xxxii.
4. Quomodo prastereä verum eflet illud phyficum ?
JDeus df natura non deßeiunt in neCeffariis : fi mox ab
exordio non dediflet Deus homini fufficiens principium
fuiipfius regitivum 8c ordinativum , atque re-
gulativum. Dedit verb, dum hominem inftituit fub
regula re&iflima, quam appellamus' originalem jufti-
tiam, quas per omnia conformis erat, quantum opor-
tuit, ipfiprimae 8c conftanti Juftitiae, quas Deus eft,
per quam reddidiflet homo unicuique jus fuum , id
e f t, quod fuum erat 5 Deo videlicet reverentiam, fine
contradi&ione 3 proximo amicitiam, finediflen-
fione j corpori obedientiam ad rationem, fine rebell
io n > Ceteris inferioribus dominationem regiti-
vam, fine impugnatione. .
Confideratio Quinta.
D
lam ex i ft is, undè prima fuit origo, Sccaufacujuflibet
artis, 8c inyentio lcientiæ 8c facultatis.
Confideratio OBava.
T \ O m i n u s ultra Legem naturæ nonfolùm inftitu-
tæ, de qua dibtum eft, fed etiam de fummitate de-
rivatæ, acinpofteros promulgatæ, quæ dicitur L e x
antiqua. Fundatur hæc confideratio ficut fexta j pro-
labente enim natura de vitio in vitium, prolabebatùr
confequenter ad ignorantiam majorem Legum 8c Ju*
rium , 8c juftorum Judiciorum. Addenda fuit igitur
declaratio cum autoritativa juflione, 8c certa,
8c circa murrnurationem Præceptorum tàm genera-
lium, ficut decern Præcepta, quam fpecialium, ficut
erant judicialia 8c ceremonialia. Et ità Dominus habuit
opus Legifperitis , 8c Jtiriftis , qui dicebantur Doc-
tores, 8c Scribæ, méditantes in hac lege die a t noc-
B te , uteam populo fimpliciori nunciarent, ne fièrent
ficut equus & mulus, quibus nonefl intellettus ; P f xxxi.p.
fed approximarent ad Deum : proptereà ut in ca-
mo 8c freno certorum Præceptorum conftringe-
rentur oportuit.
O m in u s non habuiflet opus Legiftis, vel Canoniftis
in ftatu naturte primitus inftitut« 5 ficut
nec habebit opus in ftatu naturas glorificatas. Quare?
Quia cuilibet fuiflet Le x fufficienterinfcriptainLibro
cordis fuij nec opus erat, utquiseum doceret Judicia
Confideratio Nona.
Juftiti2e per Jura, vel Leges, aut Canones humano
ftudio compofitos, vel libris aratis, quod de futuro minus ultra Legem veterem opus habuit in
ftatu fonat illud Propheticum : Dabo leges meas *** Leeem Evaneelicam.Siduidem nihil ar
eordibus eorum. Jerem. xxxi. 33*
ftituere Legem Evangelicam. Siquidem ad
perfe&um adduxit Lex antiqua , dicenfe Apoftolo
Hebr. vu. Ip. Ifiihil adpetfeftum adduxit Lex. Erat
enim figura, 8c umbra novæ Legis. Nam omnia in
figura contingebantHits, ait Apoftolus. I Cor.x. 1 1 . Ad-
veniente igitur re vel luce, impleta eft L e x ilia, non
foluta. A c perindè conftituti funt A poftoli, Difcipu-
l i , 8c Evangeliftæ, tanquam Dobtores hujus Le g is,
8c ceteri fucceflores eorum quosTheologos nomina-f
mus , non fècundùm corticem literæ quæ occidit,
fed fecundum interiorem fpiritum qui vivificat.
Confideratio Décima.
Confideratio Sexta,
DO m in u s opus habuit Juriftis, Legiftis, 8c C anoniftis
, modo locutionis præexpofito, poftquàm
Homo cum in honore effet , non intellexit , comparatus efi
jument is infipientibus & fimilis faftus efi illis. Pf.XLVin .13.
Obfcurato nimirù m libro cordis interiori, 8c velut ob-
litterato, 8c male contrabto per diverfas pafliones,
vix poterat legi, vixab homine difeerni quidrebtum
ab obliquoi quid borium à malojquid juftüm ab injufto>
quid daretur ergo liber extrinfecus,continensLeges,8c O m in us opus non haberet Juriftis aliis, quàm
” ‘ :i,
8c hominum fapientio- C Theologis, fi homines fecundum virtutes Theologicas,
quæ funt Fides, Spes, 8c Charitas, fpon-
tè vellent regulari. Sufficere dixit Auguftinüs in
Enchiridio has virtutes ad falutem omni homini,
quippe claudunt in feipfis duo ilia Mandata in quibus
tota L ex pendet, 8c Prophetæ : Diliges Dominum
Deum tuum ex toto corde , ex tota anima , &c. Deut.
Vi. f . Et proximum tuum ficut teipfum. Intereft autem
Theologorum docere fufficienter ea quæ funt Fi-
dei, S p e i, 8c Charitatis , 8c in regulam Evangeli-
cam errores infurgentes cognofcere, 8c eognitos, ut
caveantur ab aliis, infinuare : ea denique docere
___________________ # convenit, quibus hæc triplex virtufc gignitur, nutriveras
imagines. Has fpeculationes pofuit Orefme de tur , defenditur, roboratur. Sic inftituta videtur,
configurationibus qualitatum 5 illic videantur. D & gubernata fuiflè fufficienter’ Ecclefia primitiva fub
Apoftolis, ac deinde per fucceffiones varias ufque ad
Doblores fanbtos inclufive per quadringentos annos,
8c ampliùs , quibus temporibus non erat diftinblio
Theologorum, Sc Canoniftarum , licet Canones fa-
cri multi dfent ultrà tenorem expreffi traditum in
Evangeliis , 8c cet-eris Libris Canonicis. Hi verb
Canones, fi bene irifpiciamus, non funt nificonclu-
fiones elicitæ , vel illatæ ex principiis Theologicis,
id eft, ex Evangelio 8c aliis Libris Canonicis per il-
los, quibus dicit Chriftus : Qui vos audit, me audit.
Luc. x. 16. Nihil igitur admirandum , fi ad eofdem
X jc per-
Præcepta per traditionem Dei,rum, quorum lucidioraàdhuc erant corda, vel per divi-
nam coelitùs illuftrationem, vel per humanam, 8c diu-
turnam inveftigationem ? juvàntibus ad hoc ipfum mo-
ribus bonis, qui miro modo illuminant, ficut de aliis di-
bfcum e f t , quod excacavit eos malitia eorum. Sap.11.2.1.
Anima enim viri jufti annunciat aliquando veraplufquam
feptem fpeculatores confiituti in excelfo ad fpeculandum, ait
Sapiens. Ecclixxxvn. 18. Potueranthîcinducifpeculationes
gratæ multiim, de obfcuratione, vel oblitera-
tione Libri cordis, quod eft fpeculum quoddam verita-
tis , 8c hoc per comparationem ad varios modos diver-
fos, quibus fpecula materialia diftorquentur,ne reddant
D
Confideratio Septima.
O m ifJ u s- inftituit primum Canoniftam, & Legi-
ftam ipfum Adam. Congruebat quippè, immô opus
erat, ut Adam, qui Pater omnium per propagationem
carnis die debuerat, fieret etiam Pater pérguberna-
tionem & inftruétionem. A c perindè ficut in artibus
pro corporis regimine ncceflariis Adam poft peccatum
filit per divinam inipirationem eruditus ; de neceffariis
inquarn, nonfolùm quoad efle, fed quoad bené effe j
Terni l r . I’orl 11.