7 i i jvannis Gerfonii
Pmcijjima , in q u i t , co mm it ten da funt Vudicibus. Q u a -
r è ? Lhiia qui pomt hominem' 'fadi cem, ponit De um t ' &
bcfiiam. Lex verb tanquam Deus dominatur. A n im a d -
.v e r t i t e h i e q u a m e l e v a t e f e n f e r i t A r i f t o t e l e s » ‘ - V i d i t i t a -
q u c q u ö d r e ö t a r a t i o q u a m d i v i n a m , v e l D e u m , f i c u t
C a t o n o m i n a t , f i t in . h o m i n e j & - f e r i f u a l i t a s , q u a ;
b r u t i s , b e f t i i f q u e f im i i i s i n v e n i t u r , d i c e n t e P r ö p h e -
ta : Comparatus efi jumentis infipientibus, \&fimihsfaElus .
. efi illis. Pf.xLi.13. Nonautembene qonveniünt,nee
in eadem ftant fëde Judicii' brutalitias, atque divinitas.
L e x idcireb fuit inftituenda, fecundum di<£tamenfo-
lius rationis, ut bfutalitatis expers Tola jüdioaretcum
autoritate, cum militate, cum tranquillitate y in mif-
fione autorit,as, in pace-tranquiilitas, -iïi ütroque Ve- :
jitas.
Satagam, fi potero, re'm :hanc ad apertioradedu-
eere y quod qt fiat, volvamuis aciem nöftfëe confide-
rationis ad conditiones fenfualitätis: videbimuS:, quia •
trahit eam iua volupras , nonhoriefta cupidö com- •
modi, non decor jufti y propterea rapitur afliduè qua-
drupiici rota paflionüm. ;
N unc gaudio g e f t i t nunc! dolore■ moërët, ilium
nunc fpes e xtollit, nunc dejicit metus , ‘ ita Confufa
funt hie omnia , fpes } metu^, moeror, gaudium. Hoe
7 iz
J O A N N I S G E R S O N I I
Dotterts & Cancellarii ‘Parijknjïs,
O R A T I O
PRO l i c e n ' t i a w d i s
I N M E D I C I N A .
, , .,Ex Codice;PtiïiQr..69%. & Navarrico hm
Incipit Harenga pro Li'centiandis a Domino Jj
■' ‘Cancellario. ■ ■
C-(^sroERA:NTimihiquod,velqualefumereïn exordium
pró regimmevenerabiliumLx^^^
^‘■ '''ratnjficutêc rrios exi'git,&jüffitiapoftu]at. Prse-
tum'eli verbum IfaïaeinEpiitöla hodiei'Da : Ctmfilatus
cft-Dominuspepaliim fuum. IfaïxxLix-.i3, Pefolatidiies
'icaquepopulorum-tam inexplicabiles'funt, quèm innu-
menibiGs e(t morboram, vela»gntudinummdltitüdq
eóntra'moribundanrhumanx naturae conditionern.mi-
feantium, fciGcet’dum pocentiflimusDei, mifericöv-
diflimuftjue intmiüs p rèvidere dignatus eft populo de
falubribus ahtidotis pér Mediciham j mittendo eam
„ . mortalrbus tanquam verbum fdurit 'qWü M M M
vidit egregms Poeta fcöbens de ammis m corpora .gdéiirteritionibui-éböm idumprqpteréadoaös SceSHmc
metuunt, cupiunt, gaudentque} ;dolentque,
Vze ration; a peflibus his hoftilibus quibus utitur
fenfualitas, u£.deturbet earn a lede judicii, a cathe-
dra veritatis quieto ledto juib'tiie. Quo contra
quid aget ratio, quid aget, qili tollere penitiis a fe,
penitüs abjicere cum. iuis. pallionibus hanc befliam.
Verum id quo paólofiët? Quo gladio? UtiqueLe-
gis redtè dividends rati<$nem ab omni vitiola paifioT
ne, ut nee muneribus inclinetur, nee alliciatur blan-
"diciis , nee terrore trangatur , nee feduc.at,ur fpe,
quin reddat unicuique quod fuum ell ; Deo obe-
dientiam , fibi continentiam , proximo sequitatem j
fic erit perte<5ta pax triplici funiculo connexa , tri-
plici Juris titulo ftatuta $ fic obtemperatio.fiet Boë-
tio dicen ti: o i
Gau dia pclLc,
Telle timorem 9
Spemque fugato,
Nee dolor adjit
JVubila mens efi,
Vintlaque frenis
H&c ubi regnant.
Potuerant h?ec in longius t rah i, fi ex Scriptura
facra per concordantias, & difiinctiones, tam de pace
, quam de miffione placüifièt orationem contexe-
nare non ceffat, ficut hæc dies manifeftum dat in-
dicium*
Juftèipihivifusrumexültarej&propofitoYerbóexuitabundus
dicere : Confolatxs eß Dominus popttlum fuum.
'MifitmvaxmmDominusverbUmfuum. Piicvi 2.0^Verbum
efficax & faMfictim in corda noftrorüm Licèn'-
tiandorum, ut falvaiiet eós,. videlicet populum, & eripe-
ret eos de interitu eórum , ubi tria principaliter ad
praeconium .Medicina:, & ad gloriam l'doruni pib-
■ fefforum notari poffe videntur, conformiter ad tria
appropnata m divinis, quæ funt Potentia, -Scientia,
& Bonitas , 1 & tria qux in omni operatione concfir-
•rere nécefleeft, qux funt, poffe, fcire, v e ile -mita
tres Vires animæ, irafdbilem, rationalem & Conçu-
•pileibilem.
Circumvolvamus ieitur oculos noftne cdnfidera-
tioms ad verbum hocTuminofum& ïàlvificum: æffi-
ç-,-mo^ vidèbimus tria quæ fonant in p'ræconium Me-
dicinæ-, fuorumque proféflorum , & nominatim ve-
-nerabilium Licentiàndorum. H :x c tria funt vjgof
fplendor , valor , fecundùm triplicem caufam verbî
medicmalis; efficientem ex Deo , exemplarem per
Deum, 6c finalem in Deo.
Vigorem in Medicina éonfpicio , dum ab Àlrifli-
mo communicata miflàgue eft : Mißt , inquit, Dominus
8cc. Altijfmusergo creavit Midicinam pru-
aensnon abhorrebit abJea. Eccli:xxxviii.4 . Deifiquidem
perfeaa funt opéra, 6c fi perfeûa, funt vigorofa.
re j fed hax interim fufïècerint. Exorandum , ut
depulfis his paflionüm quatuor obftaculis, pac'em ve-
ram habeatis, ficut vos haber.e, & habituros eflè mihi
fentire asquumefl:, ó prxclari viri Patres mei, & Fra^
tres, 6c Deus pacis erit vobifcum ad dirigendos pedes
veftros in viam pacis: ficut pro commendatione, fi-
mul, 6c exhortatione, 6c Licentite Doftoralis colla-
tione traduxi verbum ejus ad vos : Tax vobis ;
ficut mifit me Pater, & ego mitto vos. Ad qüid mitto! V t
fruBum ajferdtiS' & fmStxs vtfter mttnem. Joan. xv. 16. D&eriperet eos de interitionibus eorum:conclu‘damus;
Qualis fruéhis?Fruftus fuftitia, quieft pax. Jacob.iu. cumPropheta,quianrfoUtus'ftDomirinspimHlum fitum
I». Pax fupernalis,’ internalis'y.'fraternaGs, & tan- Pergebam igitpr inipfa meditatidne mea ad con-:
Splendor palàm oftenditur inverbo', 6cverbonon
qualicunque , fed vèrbo divino 5 dicitur enim quöd
‘Deus mißt verbant fuum verbum autem tale num-
quid non luminoiiffimum, 6c fententiofiffimum eire
prorsus oportebït? Prorsùs ità.
^ Valorem deniquémahifeftatfanitatiscfFeftus, na“
juxtà Propheticam;6c veram vbcem, defideratiffir
eft ïanitas j . q-u oru.a..m....,. .l.g..i tur m•i —ßt D- eus verbum fuum
verbum Icientiæ medicinalis , ut fimaret populos l'
dem pax æternalis : cujus nos participes efliciat Prin-
ceps pacis Jefus Chriftus fupremus Gancellarius nofter,
qui eft Deus benediëtus in fecula. Amen. %
r ^. o , L klvJiv rut-ci. (LU LUI.
lummationem mchoati præcdnii, dum aftitit au.
aftitifle vifus eft livor edax , laudis alienæ cujufliber
impatiens, qui laxans ora plena amaritudine , labo-
re , 6c dolore : Heu , inquam , quàm perpulchrè
quamque prudenter agis. T u imovero türpiflîmè 6c
ignoranter , quifquis‘ hoc modo Medecinam com-
mendare contendis à vigore fcilicet,, à fplendore, èc
valore. A vigore, inquis, quia Deus hanc mifit, 6c
condid:ti quafihoc proprium quöddam fit Medicinæ,-
quafi
Oratio pro lÂcentïandïs in Medicina. 714. 7 1 3 I m Ê Ê Ê
quafi res omnis , imo etiam rufticatio à Deo creata
non fint juxta ejufdem Sapièntis eloauium.
Rursùs quis nefeiat , beftias, pifcës, ôc völucres
inftruëtiores in multis elle de utililuis . fibi antidotis
contra môrtiferos eveiitus, quàm homines : bas tarnen
beftias quis ideo laudaverit, aut fi laudandæ
fuerint, nonne præpollebunt hominihus, qui ab eis
varia medicamentorum généra didicerunt. Accipe
verba PliniiTaltem infumiiia: omnia, inquam anima-
lia,. quæ funt falutaria nofcunt, propter hominem.
Phlebotomia ab hypocamis iumpfît ortum : ip(è,
enim aflidua ïatietate impinguatus, loeum ubi de
novo arundines fuerunt-cigfæ , quærit, aut acutifli-
mum ftipitem, • cui corpus imprimens, venam quam-
dam vulnerat, ÔC ita morbidumanimalprofluviofan-
guinis corpus exonérât, plagam verb lineo obducit.
Ybiqes aves Ægyptiæ medianam clyfteriorum , vêl
fuppbfitorüm oltendüht, roftris fcilicetpofteriiis mittendo
aquam falfam vel uri,nam in profundum, 6c fic
alvum purgando : canës infuper vomitum dociierunt
qui infirmantes gramencomeduht, 6c-fic caulàm mor-
b ie vomunt, 6c expellunt. Diétamen vel dytamnum
cervi prodiderunt , cujus pâftus fiigittas, 6c tela ex-
trahi monltraverunt : Ghelydoniam vifui iàluberri-
mam arundines docuere., qUæpullorum oculos vexa-
C O N S I D E R A T I O P R IMA
Contra pnmam Ob-jefliomm.
■ JV/f E D i c i N a L i s verbi vigor attenditur non in hoe
^ ’ -“•folum , quöd Deo generaliter agente tranfmif-
fum e f t, ut entia cetera j fed quia in multis videtur
non ablque fpeciali quodam inltinétu, vel afflatu Divino
traditum hominibus, ut fanaret eos •, nee eft in
aliquo* vel D eo , vel fuse Legi contrarium.
Primumquod ponimus penpicuum e rit, fi recipi-
musHuthöritatem Antiquorum, apudquos verbi Medicinalis
inventio non tam humana, quam Divïna f e r a -
per habita e ft, qui hancob caufam Apoilinem, T ,f -
culapium, qüös inventores Medicina; putabant , in
Deorum numëro pofuerunt, adeö fupra hominem
credebatur efle Medicina; traditio, vel miflio. Pra;-
terea fi de Philofóphis tradit Apoftolus Rom. i . 1 p.qupd
'Deus mnmfeflavit eis 6cc. Medicina nonne Philofophia
e ft, vel Philofophia; parspra;clara. Deniquequona-
turali hominis ingenio, quoveexperimento cognofci
potuerunt qua;dam Antidota in Medicinali verbo tratos
exindè linierunt. Teftudo herbâ feniculi paitâ ;^^ta 3 Teriaca, 6c quibufdam aliis, doceat qui
contra ferpentes vires refbvet. Muftellarata annata ß lei ver it -, ego non plane perfpicio.
cum muribus........... CCycyoconniai a origamo I hædera Porro i'eliquam noltræ Confid«rationis aflertioapri
fibi medentur. Anguis paftu feniculi vifom acuitj
Draco naufeam fucco. laâucæ lylveftris reftringit.
Panthera invenenata ftercus hominis quærit : Ele-
phas ciim cameleontem comederit, óleaftro fanatur;
Urfus, mandragora invenenata, paftu formicarum cu-
ratur. Corvus intoxicatus guftu cameleorum, lauro, co-
mefto, fibi medetur } 6c limilia plura refert Ambrö-
fius in fuo Ex amer o.
Nunc igitur 6c homines-iftos de Medicina; peritia
commendare coneris , quando ipfis etiam brutis inferiores
in hac arte , 6c infipientiores convincuntur.
Quid porrö quöd ipfa Medicina non folùmà Deo app
ro b a te non videtur édita, fed etiam ipfi.reperitur
contraria, dicente eodem Ambrofîô Contraria Divina
•nem , quöd verbum medicinale nihil habeat contrarium
ad Dei Legem fanéHflimam memini me la-
tius difputafle , dùm traditiones varias Empyrico-
rum , dùm fuperltitiones làcrilegas, ritufque iortile-
giorum , 6c impios magicorum reprobavi. Addimus,
Medicinam o portere fequi régulas Theologicas, qua-
rum eft judicare, fl , quando, 6c ubi perfeélacorporis
harmonia , vel fanitas confervanda , quærenda-
que eft in ordiiie ad animam utique fuperiorem in
Hominis regno , ne propter fanitatis corporalis in-
quifitionem hanc , vel illam , anima ægrotet, vel
perëat. Quomodö dépérit ? Certè gladio tranfgref-
fionis divinæ Legis violatæ. Ad hoc funt Decrëta-
les Medicorum , ne quando fuadeant patientibus ,
Legi (JMedicina pracepta funt, a jejunio revocant, lugu- ç infirmis , quod peccatum fit. Sed 8c jubetur eis
bhrra arree nnoonn f(iinnuunntt ,. ab intentione omnis meditationis abdu- fub gravi intei minatione, ut^piius moneant inquirecunt
-, ita qui fe Medicina dederit , feipfum fibi abnegat.
Sedvideamus, inquam, livor,quàilis fitMedicinæ
commendàtio ex aliis duobus aflùmpta, exfpiendo-
re 6c valore. An tu mihi fplendorem afferre ipfi intelle-
ôtui dicis Medicinam, quæ potiiis animam detinet im-
merfam in fenfibilium fola confideratione ^ nec pei*-
mittit oculos rationis in auram fuperam , lucidam-
que fæpiùs attollere , undè pervenit illuftratiô , 6c
illuminatio mirabilis à montibus æternis -, undè rursùs
educitur fpiritus ex tenebris, 6c cai-cere cæco.
An tu denique valorem in Medicina repertum iri
contendes ratione fanitatis allatæ , quando pro uno
fanato pereunt mille. Quod fi non ita eflet, cUr ar-
cerentur Sacerdotes, præfertim Religiofi ab infecu-
tione praèticæ in Medicina i hæc enim prohibitio cur
fa£ta e f t , nifi quia periculum irregularitatis regulariter
incurrere videntur pra&icantes. Et cur
quia dùm mederi putant, vulnerant , aut occidunt.
Hos 6c fimiles contra Medicinæ laudes obje&us fpar-
gere nitebatur livor edax, dùm àmeceleriterincre-
patus abfceflit -y non enim parvum vitium eft , de-
tradioni dare diutiùs auditum, eamque non perfequi
cum Propheta detrahentem.
A t verö ne malediéta éjus hæreant quomodolibet
damnis auditorum, ne maculam in gloria Medecinæ
pofitam arbitretur aliquis, elidemus fub triplici Confideratione
tres prædi&as objeétiones, ut Medicinæ,
ejufque profefloribusatque ftudiofis maneat, ut debet
, lua laudis 6c honoris integritas.
w - inquir
re Medicos animarum, id eft Sacerdotes, quatenùs
fanitate recuperata in anima per poenitentiam, homo
leniùs adipifeatur fanitatem corporalem. N ec eft contra
Legem præfcriptio, ut gloflæ ponuntur.
Sèd acclàmabunt aliqui dicentes : immittimus dc-
fperationem ægrotantibus , hoc agendo imaginatio'
faceret cafum: led plana eft relponiio, 6c verum remedium,
fi regulariterobfervarenthancmonitionem
Medici in omni vifitation© tanquàm ex injun&o fibi
commiflàm, non pro defperatione patientis emiflam.
Denique amici carnales fpiritualiùs 6c audaciùs fiios
poftmodùm commonerent, quod quia non fit , formi-
dandum eft, rie multi in anima pereant, nec tanrea
convalefceritiam corporalem, quæ tanto opei e quæ-
ritur, récupérant.
Demùm quod inferebatur debrutorum induftriis,
hoc nifiDq«æ nwribundos eventus fanant, non tàm coiitra
nos , quàm pro nobis militât: quoniam fi Deus, 6c
natura in neceflariis non delùnt erga animalia mino-
ris perfeétionis : -concludere magis oportet, Deum,
6c riaturam providifle hominibus , ficut 6c provide-
runt tam de ratione qua lùpereminet, quàm de
fimilibus , 6c majôribus inftinélibus , 6c induftriis
etiam Ipiritualibus : perfe&um ubique per majores motus
aliarum curârum , aut vitiofævitænonopprimun-
tur. Denique Deus fecit fanabiles nationes. Sap. 1.14,. ut
Sapiens loquitur, mifit quôque verbum fuum feien-
tiæ Medicinalis, ut fanaret eos, 6c eriperet ab interitionibus
eorum.
i f l l
wHM
i t
Yy 5 Cenfi