Rom I i l 14. & (icut probaverunt non habeie frmcta. Et ideö verbum dominicumlaudi per. os
Deum in notitia, tradidit illos Deus in fenfum re- pfopheticum Samudis loquentis Heli : femel dim m.
rrobum ut feciant ea quæ non conveniunt H ceitè f in t , m prtfcifdam brnhium w«m , & bmhtttrn do-
puniuntur & dum noftra gaudeant damna, fuade- mutPutru tm, M mffitfmtx m domo tuf Stc. t . Reg.
fient Feciftis viduas & orphanos in Francia eer- II. H ï ï f f lm «mm» & magrn pm domui tut. f . 3}.
m a t ex veftris centum mil- K H i OportetfequiveltigiaPatrum.
lia cum fuis Principibus, nec qui funt erunt in numéro.
,
Angitis. Fateor diétum Ifaïæ verum , quod indignât
io Domint , ÔCC. IJ ni a. xx xiv. 2. 8t non habe-
rrms hic manentem civitatem , fed futurnm inquirimus, A
Heb. xiii. 14- fed quomodo? Ignoro.
Francus. Quia ex Deo non es, ôc inde verba ejus
non audis, nec attendis.
Anglus. Elfe volo ex Deo.
Francus. Coeleftem patriam jubet ille quærere,
qui eft v ia , veritas ôc vita, corporum defideria con-
teri live carnis, à mundi gloria declinare, aliéna non
appetere , propria largiri : 11 hæc audiens exeque-
ris , Dei civitatem futuram acquires , quam ti-
meo te cum multis tuis amififlè , aut faltem elongate.
Anglus. Quare?
Francus. Quia antichrifti veftigia fecutus es-, 6c
Chrifti vitam Ôc doéfcrinam defpexifti.
Anglus. In quo?
Francus. Ferè in omnibus viis tuis.
Anglus. Specifica magis.
Francus. Chriftus vitâ ôc doétrinâ præcepit cuml
humilitate charitatetn 6c voluntariam paupertatem,
vos autem propter lummam fuperbiam non contenti
Regno opulentilîimo , in libidine dominandi, non
timuiftis mittere manum ut occideretis Chriftum
Domini, & mente facrilega deferentes Deum , ip-
lius Mandata 8c Præcepta offendentesf cunétanefan-
difiima feelera perpetraftis, tanquam veri miniftri antichrifti.
An-lus. Immo Chrifti : quia multos facimus Martyres
6c pauperes quos diligit Deus, 6c tanquam filii
hominum quæramus iram illis, ut noftram Rempu-
blicam augeamus , 6c hoc faciendo in quo demere-
mur ?
Francus. Tfeceße efi ut veniant fcandala, va tarnen il-
li per quem, Matth, xviu. 7. Terrain dédit vobis Deus (
fufficieniem ingratis : cur pro tantis donis impenlis à
D e o , mala rependitis?
Anglus. Quæ mala?
Francus. Cunéta homicidiaôcaliainfinita.
Anglus. Sine homicidiis non pofliint fieri bella.
Francus. Ideb deteftanda inter fratres.
Anglus. Pariter occidimur noftra forte.
Francus. Digne veftra culpa , quia injuftè bella
provocatis, nos autem juftè repellimus injuriam, 6c
ideo quia non timuiftis mittere manum ad occiden-
dum Chriftum Domini , languis tuus fuper caput
tuum, 6c inclyti Ifraël fupra montes interficientur,
ôc abjicietur clypeus veftri antichrifti.
Anglus. Cur tantiim deteftaris homicidiä?
Francus. Quia ultimum terribilium elt mors , 8c
deberent fufficere vobis prophanis hominibus aliæ a-
ftutiæ , inquirendo veftra libidine faftuofa 4 fine tarnen
fanguinis Chriftiani effufione. Nonne omne
creatum tendit ad fuæ fpeciei confervationem : cur
omnibus creatis eftis cruduliores ? Plantæ vegetabiles
animata bruta etiam ferocia omnibus fuis viribus
, ingeniis, cautelis , fuam confervant fpeciem,
ôc cum ab alia fpecie confumanturvellædantur, ju-
vant fe invicem : cùm non polïimt, ligna doloris oft«
tendunt, plorant 6c vlulantj vos autem tanquam lupi
rabid i , famelici, humanam fpeciem quantumeunque
decoram,piam,Catholicam , vorare, necârenon ve-
remini. Intuere boves, feroces porcos,ôc alia bruta,
quantis viribus fuam confervant fpeciem ?
Anglus. Prout facimus, ita 6c Patres noftri fecerunt,
vivitnus in Lege Patrum.
Francus. Fateor.
Anglus. Ergo habeo optatum.
Francus. Quia Patrem æquivocans, loqueris de cor-
rupto 6c mortali, ego autem fateor de veltigiis Patris
æterni ôc Creatoris ôc Redemptoris qui in coelis eft,
cujus utique voluntas fiat ficut in coelo ôc in terra noftra
ôc veftra.
Anglus. Utinam, utinam ôc utinam.
Francus. Videris aliquantulùm reduéfus ôc com«* .
punébus.
Anglus. Sum etenim , fed ilium non cognolco Patrem.
Francus. Si teipfum non cognofcis, quomodo ilium
cognolces ?
Anglus. Rogo igitur, qtïis fum die?
Francus. Vas’ fterquilinii, concha, putridus, pie-
nus ftcrcore ôc horrorc, cæcus, pauper, nudus, ig-
norans introitum tuum ôc exitum , cujus vita ficut
umbra, quæ quantb magis crefcit, tantô decrelcitj ôc
tanto magis ad mortem properat : tantæ fubjeéta mu-
tabilitati, ut una non maiieat hora in eodem ftatu.
Sed es miferior, quia licèt nihil certius morte, tamen
» illius .hora nihil incertius , tamen ilia non provides
fed fpe vana, quæ tibi caduca blanditur, falleris.
Anglus. Si tam vilis fum , quomodo Deum vidc-
bo ôc Patrem vocarc præfumam non videbo.
Francus. Quia esintenebris.
Anglus. Exire cupio.
Francus. Clama igitur ad lucem.
Anglus. Quôfriodo ? Nefcio quid dicam.
Francus. Die : veni claritas quæ illuminas omneril
hominem venientem in hune mundum, fed non di-
ligentem ; quia qui diligit mundum inimicus lucis
eificitur ôc obfufcatur. E t iterùmdic : illuftraoculos
meos lux incomprehenfibilis, fulgura corulcationes
ÔC dilfipa eos, ut non videant vanitatem. Et iterùfn
clama: Tribuelux inextinguibilis ut te videam,crea
-, nomen alpha cum odore vitæ qui poil te in odorem
n unguentorum tuorum currat, guftum làna, quæ fa-
piam cognofcam, ôc difeurram quàm magna eft mul-
titudô dulcedinis tuæ, quam abfcondifti timentibus te.
E t iterùm magis compunétus die : Cur fiiciem tuam
abfcondis? Forte dicis Domine: Non videbitte homo
ÔC vivet. Eia Domine moriar ut te videam ôc vi-
deam ut hîc moriar, ôc ignofee fervo tuo qui præfü-
mit loqui Domino fuo : calamitas quam patior me
cogitexcïamare, cæcus fum, ad lucempropero, tu
ves medicus ôc lux vera, via ÔC vita ôcfonsmifericor-
diæ, miferere mei.
Anglus. Pecçatorfum, forte non exaudiar.
Francus. Die, Domine peccivi ÔC làciendo nihil,
fàétus fum nihil, ôc ita confitëor, quia confelîio eft
via ad te per quam egrediar de limo 4 ôc redibo ad
te viam, quia Verbum dixit : Ego fum via, veritas &
vita, Joan. xiv. 6. feparatus à te fàélus fum fine via,
_ quia fine ipfo faüum ejl nihil, Joan. 1.2. ÔC quia nullum
^bonum fine ïummo bono, quotiens à te fummo bo-
no devio nihil efficior. Fidit enim 'Deus cunïïa cjua
fectrat & erant valde bona, Gen. 1.21. malum autem
faéfcum fine ipfo V erbo, nihil aliud eft quam privatio
boni j ficut cæcitas, privatio vifus. Et iterum die:
Domine nullis meritis præcedentibus placuit tuæ liim-
mæ ôc mifericordilfimæ bonitati ad elle meperduce-
r e , fed ôc magis vivere ôc fentire, ôc paulo minus-
ab Angelis inrelligere, quia illi jam faciem tuam ha-
bent > ego autem per fpem Ôc fpeeulum in ænigmate:
obfecro regat me tua mifericordia ôc cogat le pietaS
ad làlvandum, quæ te vicit ad creandum ,• quia ni*
h il odifli eorum qua feçijli. Sap. xi. f l .
An~
849
Anglus. Aréta eft via, quia quicquid in mundo eft,
-ejl concupifcentia carnis, autoculorum, autfuperbid vita.
1 .Joan. 11.16. nimis peccavi Deum mundo poftponen-
d o , diffido exaudirii
Francus. Audis verbum confolationisj dicëns: De-
dit eis potefiatem filios Dei fieri, his qui credunt in nomine
ejus , qui non ex fanguinibus, neque ex voluntate carnis
, neque ex voluntate viri, fed ex DeonatiJune. Joan. ^ Francus. Peribunt ôc tu cum illis, ficut ôc gr:
1. 12. 13. quod in petra tua feminavi, fruébum non emifi
Anglus. Quomodo potero redire ôc filius elfici?
Francus. Jam dixi : per Gonfelfionem, Poenitentiam
ôc Satisfaélionem.
Anglus. Difficile eft.
Francus. Immo facile volenti. Fecit te Deus dig-
niffimam creaturam, ôc licèt fis non capax, Angelis
quodammodo par potes per verbum efficij quia potes
æqualis fieri, ôc filius adoptivus per unigenitum
Verbum, per quem habemus acceflum. Omnia enim
fub pedibus hominis fubjecit Deus , ut folus homo
totus Deo fubjiceretur ôc totus eflet fervus : cunéfcis
dominatur homo , ôc exteriora cunéla pro corpore
funt creata j ipfum vero corpus pro anima , anima
veto pro D eo , ut illi foli ferviatôc ilium poffideat ad
folatium. Cogita fi tanta tibi folatia in hac die la-
chrymarum, quanta in die nuptiarum : fi hæc dele-
étabiliain carcere, quid in propria patria conferet diligentibuseiim?
Qiiianoneftnumerusbenignitatis fuæ. B Francus. Si temporali caremus, utinam faltem pace
Anglus. Intelligo alferta vera 5 fed mihi ignaro Ôc fruamur æterna. Amen,
laïco difficilia.
Francus. Immo grolîâ ôc brévia.
Anglus. Die igitur.
Francus. Dilige Deum , ÔC proximutrt.
Anglus. Diligo Deum.
Francus. fin i diligit me , fermonem meum fervabit.
Jôan. xiv. 13. J
Anglus. Sermo eftmihiprolixusôcignotus.
Francus. Immo breviffimus, ôc refolutus ad dileétio-
nem Dei ôc proximi.
Anglus. In dileébione Dei non hæfito , quia fum-
ma elt ratio. Sed quis fit proximus non intelligo j
nifi qui mifericordiam in me agit, ut contra alios fine
Dei ôc Legis offenfa poffim dimicare, ficut ôc an-
850
gloriari in vento ôc fabuiis : mitte nautis ventum, ÔC
gloriam Deo y fperne caduca fallaciffima ôc gufta Ôc
lâpora æterna.
Anglus. Quid æqui, quid focii* quid tyronesj
quid arma, quid callra quæfitaôcpeculiumevenirent,
fed ôc Refpublica ôc illius Principes quorum gratiam
quæfivi: qind emntfâéturi?
anum
emifit nec
emittet.
Anglus. Nolo perire, immö pacem vel foedus vel-
lem inter nos inire, ut, honore lalvo, pofièm tuis con-
filiis acquiefcere.
Francus. N obis tanquam hominibus bonæ voluntatis
pax debetur jure Teftamenti,quam vós quafi miniftri
antichrifti rapuiftis,. illius obtinendæ incapaces.
Anglus. Deus fupplebit defeétus noftros.
Francus. Magnipotens, cujus oculus fuper filios
Adæ, à die nativitatis ufque in exitum , ut reddat
unicuique fccundum opera eorum bona vel mala, cunéta
cernenSjôc cüi nihil latere poteft, fupplebit jufti-
tiæ hujus fæculi defeétus, ôc vos noftros efferosôcfuæ
pacis crudeles perlêcutores puniet juxta démérita.
Anglus. De meritis nefciremjudicare, fed pacem in
diebus meis videre defidero, ut tuis confiliis tanquam
accommodis acquiefcerem falubriter.
I O
A D D I I
tiqui Principes ôc Prophetæ per contextum facræ C Regno commiffis ?
F A C T A
‘Pofl biennale intervallum.
F L xjx o biennali fpacio rediens Anglicus defua
peregrinatione,Francum l'epertamalloqui quje-
rit: & p o ft multa fubintrat priftinam collatio-
nem Francus.
Francus. Nonne contritus es & poenitens de tan^
tis impietatibus per te in Chriftianiffimo Francorum
Scripturfe dimicaverunt, 6c ftrenuè militarunt.
Francus. Chrifti aétiotua debet eflè inftruétio, qui
pro perfecütoribus oravit, 6c qui dixt : Ntfijufiitia
veflra abundaverit plufquam Scribarum & Pharijaorum,
non intrabitis in regnum coelorum. Matth.- vi. 2.0. Qui
autem dixerit fratn fuo racha, reus efi confilio ; qui autem
dixerit fa tue , reus efi gehenna ignis. DiEtum efi
Anglus. Non.
Francus. Quare?
Anglus. Quia cum juftitia, Ôc juftaguerra feci 5 ter-
ram enim noftram quærimus, noftri Regis Franco-
rum ôc Anglorum jufto mandato : ôc ita ex poft per
viros magnos ôc doétos ôc Pontifices fum melius præ-
terito informatus.
Francus. Unde Regis tui juftitia proceffit, precor
die ?
Anglus. Quia in fucceflîone prima caufa filiorumôc
liberorum, lèd R e x Odoardus habens filiam (fabe-
lis Regis Philippi, ex perfona illius petiit Regnum jure
antiquis in Lege antiqua quam allegas : Tsjon occides,
ir. 21. 22. Chriftus autem non vult proximumcon-
triftari verbo nec effeétu, led mutua charitate, ficut
6c ipfe dilexit nos, diligere, propter ipfum tanquam
fratres in Adam, fratres in Chrifto, fratres in Ecclefia.
Illud fuit Chrifti Teftamentum. 'Pacem meam do vobis,
pacem meam relinquo vobis; Joan. xiv. 27. & in terra
pax hominibus bona voluntatis. Luc. 11. 14. Noli igitur
proximum defpicere, nec contriftari, fi Chriftianus
miles cupis nuncupari, lalvajuftaöcmoderatadefen* 4 _ ..............____ —
fione inculpate tutelae. D hereditatis paterna, hoe fit tibi judicium fempiter
fucceffionis, ergo cunétis præferendus.
Francus. Filia eft in hoc Regno incapax.
Anglus. Immo, Jure Divino ôc Civili capax , ut
habes in Libro 2\um. xxvn. 1. de filiabus Salphaad,
pro quibus dixit Deus ad Moyfen : Da eis portionem
Anglus. Si tibi eredam , peribit in me ftrenuitatis num. f . 11
præteritæ lama gloriolà, ero fabula gentium, paren-
turn opprobrium, quod abfit : quia crudelis qui fa-
mam negligit.
Francus. Crudelior eft qui animam perdit, qui alterna
amittit pro Caducis.
Anglus. Quid præferendum putas gloriæ ôc famæ
bonær Nonne pro ilia militamus omnes milites.
Francus. 3S(on no bis Domine non nobis, fed nomini tuo
da gloriam. Pf. cxin. 1. Cjloria Deo debetur in excel-
fis, & in terra pax hominibus bona voluntatis. Luc. 11.
14. Diabolus libi gloriam quærit deoperibus divinis:
tu ôc illi fimilis fur es Ôc latro, quærens Deo furari
gloriam fibi pro immenfis beneficiis debitam. Noli
Terni I F. Pars II.
Francus. Iliahereditas plebeia,non Regnum: 8c fi R e gnum,
non fimile huic in quo multa fpiritualia.Prastei ea
argumenta Legis antique non habent efficaciam , nifi
quatenüs redaefa fint ad moralia. Sed fi ita fir quod
fit capax: cur igitur vos A nglici filiam Regis Henrici
nuptam Ganfrido comiti Andegavenfi,moriente Patre
fine mafeulis, non admififtis ad Regnum, immö Stephanum
ex fororenepotem prxtuliitisj Anno Domini
1 1 5 f . Nonne quod quifque juris in alterum ftatuit,
eodem jure uti debet ?
Anglus. Dignum 6c juftum puto: fed hoc mihi novum.
Francus. Lege hiftorias. Licet fi etiam Regni veftri
H h h filia