foannis Gerfonïi 696
1 1 teft adeptio talis boni per animas noftras , quàm ea-
rum ad ipfum converfio per contemplatibnem, 6c a-
morem. Quamvis autemomnis hominum cura, quam
multiplicium ftudibrum labor exercer, ad hu'nc fi-
nem niti debeat pervenire. Ad hoe enim condita eft,
6c Dei capax eftecla ; ad hoc variæ fibi traditæ funt
6 9 5 _
6c quemadmodùm Arcnite&onica principatur fubal-
ternatæ icientiæ , 6c fiait ex principiis copclufiones
examinantur, 6c pr.obantur, fi re£tæ funt. Denique
cauias alias Licentiæ Do&oralis efle dicimus, quate-
niis evitetur confufio in p o lit ic o regimine , ôcneinfuflkiens,
velimmeritus ad hoc ipfum fe ingerat, quia . .
poilremo Honor dit artes, dicit C icero, 6c omnesac- Leges,artes atque fcientiæ. Ad hoc oftenfa habuit
r , 1 r>: i- _____P«fl-nlpiv.nc t-.inrlpm-. A divinorum operum veltigia quas iequeretur. JNihilomimis
quidam è viciniori, quidam è longinquiori
convertuntur ad Deum Taft or em,. & Pontificem animarum
veftrarum fequentes ejus veltigia. Hi tardiùs,
iftivelociùsi hilongiùs, iftiproximiùs.
Vos autem , viri-Patres 6c Fratres , nunc Licen-
tiandi, taies exhibiti eftis inter eos qui de propin-
quo Deum fequuntur, Deum imitantur, ad eum convertuntur
qui eft Paftor 6c Pontifex animarum ve-
ftrarum. Canonum itaque facrorum fcientia quam
ftuduiftis, 6c didiciftis, nonne via quædam eft expe-
dita, ut attingatur Deus per cognitionem, 6c amo-
rem, qualiter attingere Deum nihil aliud e ft , quàm
ad ipfum efleconverfum? Quamobrem animadverticedunt
ad Studia propter gloriam. Poftulemus tandem,
ut Dominus, Paterfamilias fupremus, nos ita folvi,6c
ad ipfum deduci præcipiat., juxtà figuram afiuæ, &
pulli ejus, quod ad Jerufalem pulli ejus, quod coelellem ipfo fedente,
6c dirigence , pervemamus.
J O A N N I S G E R S O N I I
DoBoris & Canceliarii Tarifienfis,
c O L L A T I O
P R O L I C E N T I A N D I S
^
tis , quàm jufto, quàm inelyto , 6c itifigni laudum
titulo vos décorât, 6c honorât verbum Apoftolicum,
dùm ad vos illud traducimus , 6c dicimus : Converfi
IN .F A C U L T A T E D E C R E TO R UM .
H MSS HH HH 848. & Nmarr. mum. ‘fiù mue ad -Pafiorem, & Epifcopum animarum vefira*
~ rum. r. Pen-. h. if . O præclara !* ô fèlix 1 ô-prædili-
Converfi eftis nunc ad Paftorem , & Epifco- Bgenda converlio! Hæc enim eft felickatis initiaüs aipfu
pum animarum veftrarum. i.Pet. 11.25.
HO c Apoftoli Petri verbum quod pro Fidelium
omnium falubri commonitione depromit Eccle-
fia in Epiftola Dominicas imminentis: ego pro e-
nunciandis laudibns veftris (ut mos habet, 6c jus expo-
ftulat) ad vos transferendum decrevi, o venerabiles Li-
centiandi Patres, 6c Fratres in Chrifti charitate, fimul
verfi , fimul jim&i- Eftis namque 8c vofipfi de numero
Fidelium, qui ä peccätis in quibus concepitvos Mater
veftra, converfi eftis per veram lulceptionem, in
regenerationis lavacro, ad Paftorem, 6c Pontificem
animarum veftrarum, Dominum noftrum Jefum Chri-
ftum: ficut annunciabant Paulus , 6c Barnabas Li-
ftrenfibus, converti k vanis ad Deunt vivum , qui fecit
coslum dr terrain. Aót. xiv. iq.. Sed eft aliqua fpe-
cialis in vobis converfio ad eumdem Paftorem , qui
fpeciales vobis titulos aggregaverit honoris, dum per
viam Canonum facrorum, quafi viam quamdam Man-
datorum D e i, lequi ftuduiftis veftigiaejuldem Pafto-
ris , ejus peccatum non fecit, ne\ inventus eft dolus in ore
ejus, ut ex Ifai'a. Lin.p. fumit ineadem Epiftola Petrus
Apoftolus, de quo alter ait\ Non fum confufus te
Paftoremfetjuens.]eYtm.x\n. 16. \ ^
Placet igitur rem ex alto repötere, 6c dicere, quod
felicitas animarum veftrarum^ finis utique quo ten-
dimus, 6c ad quem condidit nos Paftor , 6c Pontifex
omnium liimmus, 6c optimus, confiftit in converfio-
ne animjE ad Deum, tanquäm mulieris ad virum fuum,
hoc eft , imperfe&i ad perfeftibile fuum. Quöd
enim Deus fit vir animse rationalis , fermo Prophe-
ticus non (emel infinuat. UndeJeremias: Convertimi-
n i, filii revert ent es, dicit Dominus, tjuik ego vir v eft er,
& aß'umam vos. Jerem. 111. 14* Quamobrem fieri
debet animi converfio ad Deum vivum fuum perme-
monam feecundam, 6c tenacem j per intelligentiam
claram 6c vivacem 5 per affe£tionem depuratam 6c
deptio.
Convertuntur alii qui 6e pervertuntur, nunc ad car-
nis illecebrofas voluptates, ut fus in volutabrum luti
per viam lutolam, 6c lubricam j per viam fpinofam,
6c laqueis pleniffimam -, per viam tenebrofàm 6c præ-
cipitem j nunc in Ixionis rota volubili, 6c anxias di-
vitiarum accumulandarum curas , nunc ad vanitates,
6c infanias falfas. Et hi o.mnes funt peccatores, qui
convertuntur in infernum cum illo qui fèpultus eft
in infernum -, pro tali parochiano talis fepultura. Mala
plané, miferaque converfio, qua fiunt homines ficut
oves errantes, nec invenientes pafeua, 6c qui fa-
ciunt de Parochia, Dioecefi, vel ProvinciaEpifcopi
noftri, proftibulura carnis, peccati, aut rabidum fo-
run) mundi, vel fanum prophanum diaboli.
A t verb converfi eftis ad Paftorem 8c Pontificem
animarum veftrarum , obedientes fibi ipfi qui ait :
Convertimini ad me in toto corde veftro. Joël. II. 12. Di-
q centes infuper ex fententia illud propheticum : Pfal.
^CXiv. 7. Convertere anima me a in requiem tuam , quia
Dominus benefecit tibi. E t qualiter benefecitfubditur:
ÿ.8 . Quia eripuit au imam me am de morte , oculos meos
klachrymis'j pedes meqs a lapfu. Nonne Dominus eft
requies animarum veftrarum ? Quod fi quis hæfitave-
r it, confirmât eum Auguftinus teftificafis : Domine,
fecifti nos ad te, & inquiet um eft cor noftrum donee quieft
cat in te. Cur igitur non fieret ad ipfum veftra converfio,
Viri Patres, 6c Fratres Licentiandi venerabiles
, quoniam 8c ipfe requies veftra eft, Paftor quo-
que, 6c Pontifex, qui à ; peccätis libérât, vivificat,
qui oculos purgans illuminât, qui denique pedes a£-
fëétuum ftabiliens firmat. Eripuit, inquit Propheta,
ammam meam a morte, quoad primum 5 oculos meos a
lachrymis, quoad fecundumj Jpedesmeos a lapfu quoad
tertium. Et hie eft triplex fructusconverfionis ani-
mæ ad Deum, conformiter ad triplicem animas opera-
tionem naturalem in nobis, vitalem, animalem, 6c
efficacem • 6c Deus convertetur ad earn, ut dicat il- D motivam -, nec minus pertinenter ad triplex Partons
lud Epithalamicum: Ego dileBomeo, & ad.meconverfio
ejus. Cant. vii. 10.
Viderunt hanc veritatem in naturali etiam lumine
( quanquäm non fatis ad integrum, 8c nudum)' ocu-
latiflimi Philofophorum Plato, 6c Ariftoteles , qui
felicitatem animarum veftrarum pofuerunt; Plato
in adeptione puri univerlalis feparati; Ariftoteles in
eodem, fub aliis tarnen verbis, in contemplatione videlicet
primae caufae,quas profeftö non alia eft abo-
no puro uni verfall feparato. Porrö nihil aliud did poatque
Pontificis officium , cujus eft nutrire , dirige-
r e , ftabilire. Nutrire,, quoad vivificationem. Diri-
gere , quoad illuminationem. Stabilire, contra pras-
cipitationem. Primum appropriatur magis ad Paftorem
5 reliqua duo ad Pontificem 5 tria fimul ad Deum,
Creatorem, in quo, fecundüm Apoftolum allegantem
Poëtas verbum Act.xvn. 28. vivimus ^ movemur & fu-
mus, id eft, ftabilimur. Hos autem affeótus confë-
quentes animae converfionem ad Deum Paftorem 8c
Pontificem noftrum operatur Deus in fingulis prout
vult
697 Collatioprohicentiandis ïnFacultate Decretorum. 698
' ' *' 1 * " nica conjungebat, quàmvis Evangelica ad D eum, ÔC
Canonica magis ad proximum ordinärer j fed undè,
vel quando fuborta eftdiftinebionis origo, fupereftut
liçec oftendamus.
Dilatatis nimiiim per omnes terminos Orbis terravult.
Attamen quia nunc de omnibus dicere nequa-
quam fufc.epimus j placet oftendere quo pa6to per
fcientiam Decretorum, 6c Jurium myfterialiter converfi
eftts ad Paftorem, & Epifcopum animarum veftrarum
, ut fequamini vefttgia ejufdem : qui peccatum non
fecit, nec inventus eft dolus in ore ejus s ut prieterea fit
in eo requies veftra, 6c liberetur anima modis prasrum
Ecclefiaiticis palcuis, aggregatis quoque fub u-
no ovili 6c uno Paftore quaquaversùm ovibus ratioexpofitis
a morte, oculi a lachrymis, pedes a lapfu. Pri- ^ nabilibus, prius errantibus, oportuit plurificationem
mum per nutritionem. Secundum per illuminationem. Decretalium, 6c Decretorum pro fuo regimine judi
T ertium per ftabilitionem,
Ecce videainqs Decretorum fcientiam. Sic enim
invenimus fub myfterio velut alteram Jacobi fealam,
quas multis ftudiofis parat, gradus , ut convenantur
ad Deum defuppr innixum fcalæ. Hanc autem di-
verforum graduum fealam, intelligimus multiplicem
virtutum tarn intelledualium, quammoralium com-
binationem, per quarum notitiam convertitur, 6c e-
vehitur anima ad Deum 5 ab ignorantia ad cognitionem,
6c Fidei veritatem -, à defperatione, vel defo-
latione, in fpem j à vaiiitate ad charitatem j ab iniquitate
iario..conftitui, 6c maxime poftquàm dptata eft Ec-
çlefia, poftquani in multitudine temporalium bonorum
,6c Jurifdi&ionum fæcularium , ipfafæcularibus
potertatihus par fafta eft. Vulgato quippè prover-
bio dicitur : Terr am habens guerram habet 3 quia mul-
jtiplicacis divitiis, egenis, 6c anguftis, 6c dicentibus
hominibus. Hoc meum eft , dr hoc, tuum, lires ut plu-
rimiim confequi neceflë eft. Sic infecutus experien-
tiam Seneca dixit : Quiete viverent homines in terris,
ft hetc duo pronomina, meum dr tuum, de medio toilerentur.
Quod 6c exemplum duorum Patrurn litigate nefeienab
ad juftitiam j à pufilanimitate ad fortitudinemj ßtium palàm fecit.
incontinentia ad temperantiam 3 à ftultitia ad pru-
dentiam. OfFerebat fe concordantiarum multitudo
tàm ex facra Sctiptura quàm ex corpore Canonum
virtutes iftas docentium, & deteftantium oppofitas ini-
quitates. Sed quid expedit coram feientibus Legem,
Leges inculcate ? prasfertim dum in promptu, id eft,
ad manum (ut dicitur) quilibet habere valeat çon-
cordantias, 6c diftindtiones hujufmodi, 6c ut ità lo-
quamur, fabricatas in Tabulis variis ex Scriptura facra
co lle à a s ,ficutMartinjana quædam fiiperDecre-
tis confeàa eft. Habeant fibi Tabulas hujufmodi, qui
folis allegationibus innituntur ,6cgaudent, oftentan-
tes fe, quafi paflus omnes Scripturarum, cognofcerent.
Nos his ad præfens omiffis concludamus , quod jufto
, 6c infigni laudum titulo vos decorat verbum pras*
aflumptum Converfi eftis,8cc.
Porrö, crebrefcentibus jurgiis, Judicia frequentia
quasruntur qu£e ea dirimant, quas pacem reftituant.
Hinc Leges Legibus3 hinc ConftitutionesConfticutio-
hibus 3 hinc Deeretales Decretalibtis additie funt 3 id-
circq quöd ea qu^ de novo emergunt novo egent
auxilio. Quamobrem ctfi Le x Evangelica fufficiens
fit , 6c perfe&a pro vita animas, 6c converfione ejus
ad Deum 3 congruebat, ut particulares Decretorum, 6C
Decretalium traditiones adderentur. Primum ex hoc
perfpicuum fit , quia Dei perfabla funt opera. Deut.
xxxn. 4. 6c Legiftatoris perfectiffimi ut L e x perfecta
fit needle eft. Secundum perfuademus ex verbis A-
riftqtelis, qui pauciifima tradit eflecommittenda Ju-
dicibus. Nam quia rationi humanas conjunbia eft fen-,
fualitas, quae adverlatur 6c obviat fibi, 6c cujus judiiimptum
: Lonverjt ejtis, occ. cemiumm mfuobvvcexrtuiti ppileeir uunmiqquuee ppeerr aaulteerraamm nhaarruumm ppaalf^iiioo--
Denique rei hujus inveftigare libetoriginem.Poft- ^num, quas fub compendio notavit Virgilius, dicens :
quàm enim peccatum peccayerunt Parentes noftri a-
vertentes fe a Deo Paftore fuo,6c adcreaturamconverfi,
fa&i funt ipfi cum pofteris fuis velut oves errantes
, 8c exules à provincia Paradifi, qualiter fëagnof-
cebat, 6c deflebat qui dixit : Erravi ficut ovis qua peri
it. Pf.cxvm.17d. Sicut etiam præmifit Petrus ad
verbum moftrum. Eratis , inquit, aliquando ficut oves
errantes. 1. Petr. 11.2 f . Errorem iftum miferatus ex alto
Chriftus Dominus, qui fe Paftorem bonumnomi-
navit,yoçem dédit,qua cognofeeretur, ut fequeren-
tur eum oves propria, 8c in pafeuis überrimis pafeeren-
tur. V o x ifta quid aliud quæfo e f t , quam Le x lua?
quam qui audierit, vivet. Qui fecutus eum fuerit,
neque ambulabit in tenebris, neque corruet, fed pafeua
inveniet, dicens cum Propheta : Dominus regit
me & nihil mihi deer i t , in loco pafeua ibi me collocavit.
Pf. xxii. i . Quamquam verb vox ifta Legis Chrifti
Paftoris, 6c Pontificis noftri fit appropriate , 6c eminenter
Lex Evangelica, quas ex ore Altiflimi prodiit,
6c cujus eft oves errantes regere , dirigere ,6c firmare.
Sicut Legiflator fiius eft Via, Viritas, & Vita, Joan,
xiv .6. 6c ficut teftimoniis abfque numéro doceremus.
Nihilominus Le x Canonica per analogiam quandam,
6c attributionem, nominari non irrationabiliter po-
teft vox Chrifti, pro quanto ipfa eft vox fui Vicarii,
infuper Écclefiæ , vox denique illorum ad quosdi-
3jjt : Qui vos audit, me audit. Lu c.x . id. Itaut olim
Hinc metuunt, cupiunt, gaudentque, dolentque
debuerant Leges fieri per homines non excasçatos,
aut fedu&os præmiftis pafiionibus, ut fecundum L e ges
regularetur, 6cferreturJudicium, non proutfçn-
lualitas extorqueret.
Quod fi quis interrogaverit, cur has Leges non
explicavit Legiflator nofterChriftus? Refpondemus,
illas in univerfalibus principiis fatis datas efle, feien-
te eo quià pro varietate temporum, 6c locorum, traditiones
iftas variare necefle eft. Iuiuper quöd tempore
primitivo Ecclefia non effet occupanda in tempo-
ralibus, vel fervandis, vel augendis, quando mitte-
bantur fine facculo, 6c pera, prædicare 3 quando di-
cebant, non eflê aquum relinquere verbum Dei, dr mi-
niftrare menfis-, Aót. v i. 2. proptereà fuffecit autoritatem
condendi Canones, 6c Décréta Vicariis fuis relinquere,
de quibus dixit : Qu i vos audit, me audit, dr qui vos
fpernit, me fpernit. Lu c.x. Id.
Arguent fortaflîs alii, quöd vel Chriftus infufficicn-
ter primitus inftituit Ecclefiam, dum eamtempora-
libus indotatam reliquit, vel alii fuperfluè ditationes,
6c dotationes hujufmodi fufeeperunt, 6c fruftrà con-
fequenter Leges régulantes addiderunt. Negamus
utrumque, neque enim uno modo femper agit Spiritus
lanótus pro evocatione , 6ç converfione Fidelium
ad Paflorem, & Epifcopum animarum veftrarum ;
fed nunc adverfitate, nunc profperitate 3 nunc pauia
voce L e x Evangelica, 6c Canonica haberen-D Pertate j nunc abundantia trahit, vocat 6c allicit,
tur, neque in duas fëcernebantur Facultates, Theo-
logia, 6c Decretorum fcientia. Nam Décréta quales
alii nifi Theologi præcipui condiderunt, tradiderunt,
promulgarunt ? Quemadmodùm prætereà L e x vêtus,
quæ 6c JVlofayca dicitur, compleétebatur cum divinis
Præceptis ordinantibus immédiate ad Deum, judi-
*cialia, quæ proximos in temporalibus regulabant, nec
obhoc pluresLeges, fed una putabatur. Non aliter
Ecclefia primitiva Legem Evangelicam cum Çanoquos
efle fuos agnpverit. Audi comminantem ? 1Sjifi
converfi fueritis gladium fuum vibrabit, arcum fuum te-
tendit, & paravit ilium. Pf. vil 1 3. Accipe blandien-
tem : Convertimini ad Dominum, quoniam benignus eft.
Joël. il. 13. Eft igitur inefficax argumentum fi generaliter
affumatur : Prælati in Ecclefia primitiva
converfi ad Deum nullis Decretalibus, aut Decre-
tis utebantur : igitur nec moderno tempore çon-
gruit eis uti. Ecce proftratifumus,. 6c inveniflèc.re-
X x 3 dim us