E x re nomen habet tribulatio, ferva tremendi
Judicis, hæc hôminum cuftos, dux atque probatrix
Pcenarum multa dextris, 6c multa finiftris,
Turba comes, nemo tranfeurrere nomina poller.
Connemit ipfe Jofeph, fed mens interrita quæritj
D ie , precor unde venis, quo tendis, ubi ve moraris ?
T rè s , inquit, tecum comités habitare memento,
A Prima Fides, alia Spes, . tertia Gratia , quæ te
A Triplici.de dubio, quod quæris, ..certificabunt,
, Vifio difparet, ad feque redit Jofeph, inde
Virgineofque tuos artus, faciemque decoram,
Cui facrosoculisdeitas afflabat honores,
Cernere tradiderit: da laC, da balnea V irgo, -
Pcrfice cetera v i r , ita f it , poll ambo legumen
Appolîtum füimmt frugaliter, hymnns ab ore
Grato poll refonat, fursùm frons, corda levantur,
Secretum furgfens hinc Virgo cubile recepit.
Se fupcr ollio’lo c'laufo filet, 6c vacat orans,
Donee dormiat is cujus femper vigilat cor,
Qnem priiis ipfe Jofeph blandum com plexus adorat.
Datque vale Matri, lervatur ei locus alter,
Sedulus intrat ib i, primùm orans, deindè quievit.
O quid ais nimias quærens ambitio pompas,
Splendida quptidiè tibimet convivia magnas,
|nltru£tafquedomos , turbam multam famulantum
T e pudéat-,1 „te pæniteat, dum taliacernis.
Parva, credeifdomo minor eft dolor, anxietafque,
Sed nocitura'placent, placet infanufque tumultus
Hadleniis ;una vice decurfa dies manifeftat
Quid valeat pius in reliquis .animus meditari,
Oro prævideat diferimina plura viarum.
Plures hofpitibus fraudes, rifufque malorum
Solerter mentis oculus, quo progrediendo
Plus ignota fubit, plus horrida, lævaque tellus.
O quotiens latro, quotiens fitis, algor, & ardor,
Atque fames potuit inopes vex are viantes !
Amborum fed mens virtutis in arce locata
Defpiciens ima, fugiens ad foederis'arcam
Vcram, nontypicam, te femper, Chrifte, peteba
Confugium, ut Moyfes, & libertatis afylum.
Adde, .quod omnis Cos acies comitata tegebat,
Terribilis virtutum, donorumque beata,
Certa fides, fpesfirma, Dei diledlio prudens
Sobria juftitia pollens, fuper omnia fortis.
Quid ! quod divinæ Legis tu Virgo canoros
Dulcifona poteras hymnos'eum voce referre
In non parva vise folamina cantica Sion j
Nam fimul his typicè poteratis vocibus uti.
Efto peregrinis nobis cantabilis alma.
L e x Domini relevet quæ tædia dura viarum,
Nam triftes citiiis abeunt per inania curæ,
Carmina dum divinus amor modulatur amcena.
Ergo cceligena miferis mens advena terris,
Sis pfaltes^ fàcito, fis-odis débita divis,
Non ita te totam terrarum carcere tetro,
Sed ccelo poteris pofitam reputare fereno,
Corde pio , fapiens tua devotus meditetur
Virgo Maria, viro data verba, recepta viciflim
Partem aliquam Sandti no liras referatis adaures,
Blanditias iunge pueri, formofus, 6c ipfe
Jocund us folo alpe&u trille omne fugabat.
Addideris quam multa Jefu folamina præbet
T o ta creatura, quafi præmemorata bead,
Primævique llatus hominis, dum cundta fuere '
Sub pedibus fubjedla fuis, volucrefque, feræque,
Imperio quamvis non fæpius utitur illo.
Utitur ipie tamen, nam quadraginta diebus,
Nodtibus 6c totidem legitur manfilfe ferarum
Defertô, focius elle cujuflibet expers.
Bellia nulla ferox nocuit fibi, tutus abundè
Juftitiæ dono primævæ: fie Fidei dat
Plurima virtutum dodlus miracula Paulus.
Majori fuus ell microcofmus finis in Orbe,
Dum mutatur homo, mundus varietur oportet
Pro meritis variis juftorum, five malorum.
Neque Creatori famulantur cundla creata,
Quando malis poenas vult reddere, præmia juftis.
Ergo ceita Fides, 6c Spes, oratio jugis,
Gratia quid divina poteft, tu mente capefce,
Nam bonus 6c fapiens fadhis dominaberis aftris.
Quid ! quod 6c ipfe Deus d a t , fi tentatio furgit
Proventum, Jofeph hoc fub imagine feifle putetur
Nodlibus eft vultu fibi vifa virago minaci,
Spinofum exagîtans manibus de more flagellum,
Verberibus fævis femper torquere parafa,
Lu x oritur, furgunt incedunt limite coepto
Virgo Jofeph qùe fimul, Jofeph omnia vifarecenfet,
Virgo Deum laudans, oculofque ad fydera tollens,
Sis benedidlus, ait, tentatio cui famulatur,
A te namque venit quafi fummi nuncia Regis,
Ad te deducit, teftis fpes, gratia porro
Eledtas inter docet hanc habitare viantes,
Sufcipienda piis animis j tentatio namque
Eft hominis vita, Job Judice, militât ipfi,
Gecidit 6c in varios frudtus, 6c fine coronat
Ultima poenarum, nam mors fera, terribililque
Corporeos folvit nexus, 6c vincula carnis,
Spiritus ut liber petat alta palatia cceli.
Omne procul murmur pellant patientia fortis,
Certa Fides, 6c Spes, 6c veri zelus amoris.
Quid fortuna vaga, quid inexorabile fatum
B Ponitur, omnia lunt a libertate fupremi
Dedudla arbitrii fapienter, 6c ordineredlo.
N e c fiia libertas périt hinc, nec noftra voluntas,
Caufarum quia finit numéro, vel in ordine jundtæ.
Sed quia læpè latent caulce, fortuna vocatur
Terris Omnipotens, 6c quod dominatur in omnes
Omnia miramur, ftrepitum trepidamus ad omnem.
A t qui fupremam Domini cognoverit artem,
Omnipotens immenfa quod e ll, nec feibilis ulli,
N il admiratur effedlus dum videt imos,
N i miretur earn res tarn producere vilès,
Philofophis, 6c Theologis diverla notatur,
E t quafi converfa ratio, nam Philofophia
Scandit ab effedlu fatagens cognolcere caulam,
Fledlitur à fummo, fed Theologia deorsiim
Occurrit fub ea nil mirum, nilque timendum.
C Vera refers Domina, vir ait, fed crédita paucis
Scis folet adverfus Dominum confurgere clamor.
Quod labor eft juftis, 6c iniqui pace quiefeunt.
Hoc f it, chare Jofeph, quoniam præientia folùm
More vident pecudum, quæ lunt coeJeftia nolunt
Cernere per fid e i lumen, Iperare futura.
Adjice, quod folitis naturæ legibus hærent,
Dicunt quod proprios curfus non deferit unquam
Gratia quæ præfit naturæ, quod dominatrix
S it , du x, rettrix ejus, non mente capefcunt.
Senfibus utuntur foils , cum fpiritualis
R e gio nobilior fit corpore moderatrix.
Continet infufa virtutum hæc regio dona,
Gratia quæ format, quædirigit, aptet, 6c ornat,
Dat motus agere, quæ funt miracula nobis,
Naturæque vices variât, fie gratia dudum
Nonne maris rubri, velut utre coërcuit undas?
Manna pluit Patribus, perverlos terra dehifeens
DAblbrbet, proprias vires fufpendit 6c ignis,
Omnia quis numeret? Naturæ ell gratia viétrix,
U t citharæ nervi pledtro modérante lonori,
Plusve minus tenli varias dant, cernimus, odas.
Utitur haud aliter hoc toto gratia mundo,
Carmina dans rebus concentu harmonica miro
Finis habet fummus unum, folidumque tenorem
Poftulat ut finis, moderari cetera debent,
Cum fit in humanis cceleftis gratia finis.
Multiplici medio petit ilium gratia duélrix.
, Confiteor tentarc Deum vult gratia nunquam,
, Quod tentata nequit natura, hoc gratia fupplet.
Spemque tibi de te , dum defperaveris affert,
Matris more luos érudit provida charos,
Verbera multiplicat patrati criminis ultrix.
Jufti-
7+9
Juftitia; decus, ut peccati turpe reformer,
Aut ut pra;fervet, auget quandoque flagella,
SiEva ne fit pietas ? qua: curans parcere perdit,
Exercet juftos tentatio pro meritorum
Majori cumulo, 6c ne-gloria vexet inanis.
Hie Jofeph, 6 Domina, qusero, tentatio fi fit
Utilis, ut loqueris, quo pa£to tot pereuntes
Cernimus aflidue per earn, primofne parentes
Perdidit, -6c tantis fubjecit cladibus Orbem?
Quomodo talia mens permifit provida fummi ?
Sed fatis hue ufque di6lum, declivis olympo
Vefpera compellit recipi mox holpitio nos.
Plurima funt fuper his aliis repetenda diebus,
Doclus fermovi« relevat , fallitque laborem.
Omnia collullrans proprios revolutus in orbes,
Sol revehit j repetitque dies, quibus alma Maria
Cum Jofeph eloquitur noftrze fecreta Minerva;.
Qua: Sion Templo didicit quafi Palladis arce,
Prodiit unde nova toti lex pofteritati
Cordibus inficripta, tabulis non Iculpta petrinis,
Quam docet explanahs facra: Ichola T h eo lo g ie ,
Qua; licet immenfum fit divulgata per Orbem,
Urbe tamen noftra cumulo majore refedit.
Quam repetas, le£lor, quia vult anguftia metri
Tantorum ar6lari dodtrinas mylleriorum,
Qualia Virgo virum potuit docuifle viando.
D I S T I N C T I O S E C U N D A .
PO s t iter emenfum duri multique laboris
De procul inlpicitur qu£efiti terra Canopi.
Hinc horror fubitus amborum corda, pavofque
Concutit, ipfa licet mens inconcufla refiftat.
Vir prior alloquitur fponfam, cognofco decora.
Quod fis , 6 Domina : gens ilia libidine fervens,
Foedis urgetur ftimulis, li feiverit uxor
Quod mea fis, quid nifi mors, 6 V irg o , paratur,
Atque pudicitiiE tibi diferimen ? Pharaonis
Ducet ad afpedlum mox te manus improba fervi,
Sors indigna nimis, nos 6 tibi quid faciemus,
Blande puer fugimus, ne te unum perdat Herodes.
Delerimus dulcefque laves, charolquepropinquos,
Ecce quod irruimus in tanta pericula foli ,
Ignoti, atque inopes, lingua; igtiari, Deus alme,
Nobis quid lacere voluifti ? qua;fo, Maria,
Filia die mea fis , hoc a;tas credere verum
Suadebit? reliquum auxilio committo llipcrno.
Jure quidem, diledte Jofeph, nobis ita femper
Sperandum, ficca lachrymas, trepidus pavor ablit.
Virgo refert, nonne memori nos mente tenemus
jEtatis prifeas miracula, qualiter Abraham,
Qiialiter 6c Saram Dominus falvavit, 6c auxit,
E ll oportuno protedlor tempore fummus.
Omni corruerant jEgypto vana deorum
Nu per portenta, venturum lie Ifaias
Pra:dixit, lignum quoque virginis hoc pariturx
Carmina Memphitum lervabant abdita vatum.
Tale fuitTempli Pacis tib i, Roma, ruina
Prodigium, a;terna firmum quod lede putabas.
Emotis igitur fimulachris hinc Pharao R e x ,
Hinc in le Memphis, fas credere, tota movetur,
Plurimus hinc aditu explorator quilibet allat,
Invigilans, gentemque , -locumque requirere lolers,
Dum penetrara-fuos aliquis vult advena fines.
Scire volens, ubinam virgo peperifle refertur.
Eminus infpiciunt ambos te , V irg o , virumque
Cum puero, properant occurrere, protiniis alter
Cernit in alterutrum, fit fermo mutuus, ipfis
Nutu correptis divino, 6 quam fpeciofa,
Quam fpe£labilis h x c , 6c quam formofa puella
Divini vultus, quam vir comitatur honeftus.
Ponemetum, Domina, dixit cui cöpiä fandi
Prima fuit, faciem Regis vifura beatam
T e reputa, tantumdic, qua regione veniftis,
75°
O bone vir, conjunx ne tua hæc, vel filia, fare?
Quis Pater infantis, qui formofilfimus alto
Sanguine fe natum, vultus fplendore fatetur.
Pauca Jofeph grataque refert do6lilfimus héros;
Vobis Memphit-ici nullas impendere dignas
Sumcimus grates, quorum dignatio tantum
Pandit in occurfu primo fokmen, opcmque.
Ifraël à terra, nos fors infefta coëgit
Has oras petere infelix, quam cernitis hujus
Infantis Mater mihi filia lola reli6ta e ft ,
Namque pater pueri refidet regione remota.
Fama loquax Aulam Regis cito garrula totam
Ægypti implevit, celebri venifie puellam
UrbeJerofolyma, cujus decor, atque venuftas
Tanta erat, ut nilfupra, coetus clamitat omnis.
Ergo ftatim veniat, veniat, videatur, adoret
Regem, fitque luis uxoribus annumerara.
Urbis in ingrefiu certatim cura videndi
Conglomérat populos, variant hi verba viciflim,
Hi nutus, ad Regem alii comitantur euntes
Coram quo pofiti, tu V irgo , Jofephque, puerque
Poplitibus flexis folitos defertis honores.
Sit licet idolâtra, fit flagitiolus, in iplo
Solus adoratur Deus, à quo cun6la poteftas.
g At Rex contemplatus eos, interprète lingua,
Multa petit, caufalque viæ, fortem, genus, ortum,
Si quæ prætereà virgo peperiflet Hebræa?
Virgo filet demiflo oculo, verbum capit héros
Grandævus, fan6lufque movet fua Spiritus ora ;
R e x in fempiternumvive, falus tibi, qui nos
AÆli<5tos, inopes, oculo fpedtare benigno
Dignaris, tua fir qui condidit omnia merces.
Eltnobis, ô R e x , tellusGalilæa, propago
Fertilis, 6c dives, fuit in qua nobile regnum,
Reges infignes, led nil mortalibus ufquam
Tutum, vel Habile e ft, alienigeno dominatu
Nunc premitur -y dicunt tamen his oracula vatum
Regem venturum prifeorum ex fanguine Regum,
Quorum præcipui D avid, 6c Salomon numerantur,
Quos genuere Patres Abraham,Ilaacque,Jacobque.
Hæc cui prædives olim fuit höfpita terra.
Ad lortem, led R e x venio, quæcompulit iftam,
Et me cum puero lugitare ferocis Herodis
Imperium, qui cunéla timens defævit in omnes,
E t modo dum regnet confundit fafque, nefalque.
Hujus obindè Pater infantis cedere julfit,
C Hanc miferam me dans comitem > parère moleftum:
Sed quid non pietas valet extorquere paterna ?
Aufugimus no6lu per tot diferimina rerum,
T o t varios cafus, Deus hue nos appulit. O R e x
Ergo tuum per feeptrum, 6c majellatis afylum,
Regia per fi jam dementia ccepit egenos
Atque peregrines miti tradare favore,
R e x fer opem profugis, petit hanc infantulus ifte
Cum gemitu, petit hanc nova nupta puerpera pauper.
Nulli noserimusoneri, panem neque gratis,
Sed partum propriis manibus quæfifle voluntas.
Tam nitide lachrymas percufla mente dederunt
Rex ju b e t , extemplo detur domus, 6c locus aptus.
N il durum fiat, vis nulla, injuria nulla.
Porro memor repetit, partus fi Virginis ullus
In Juda fuerit? Ita verbum temperat héros,
U t neque feire neget, neque fe cognofle reveler.
Nuper ait varius fuper hoc- rumor fuit onus
UrbeJerofolyma, Scribarum turba lacrorum
DCviulà fuit, relegens vatum relponfa fuorum,
Tempus éis dubium, led prællolatio certa.
Offert feeptrum Rex tangendum, munera donat,
Imperat ut furgant, deducanturque domum: mox
Aulica tota cohors refonat, plaudit, benedicit,
Implet jufia libens, Reger» collaudat ovanter
Cum fremitu vario. Joleph admiratur ab illo
Facundus, laudat alter fpeciem mulieris,
Alter compatitur puero blando, atque decoro.
O Pater Omnipotens, quis non fperaverit in ■
U