495 Joannem, ad quem baptifaturus ad venerat, dum
prohiberet eum Joannes. Sine, inquit, modo ^ ßc nos
decet implere omnem juBitiam. Matth, in. i f . Et quid
omnis jultitia,fi non humilitas inferiori fe fubjiciens,
iicut è contrario omnis injuttitia fuperbia eil, fuperiori
fe præferens. v ■
Difiipulus. Eftne putandum, quod beatiuima Virgo
vifitaverit uiiquam in delertis cognatum joannem,
Sc filiolum quodammodo fuum, tarn in utero,
dum fandtificatus eft, quàm poft uterum dum natus,
6c circumcifus eft ?
4 9 6
ms non eßfinis, Pf.CXLiV. 3. cujus fapientia non eflnumerus,
Pf.cxLvi.f. cujus non eft terminus in bonitate,quoniam
mifiricordia ejus à progenie in progenies timentibus eum. Quia
fecit potent iam in brachio fuo, difperfit fuperbos mente cordis
fui. Quia depofuit potentes de fide, & exaltavit h+
miles. Efurientes implevit bonis : & divites dimißr inanes.
Sufiepit Ifrdèl puer um fuum, recordatas mifiricordia
fitst. Si cut battus efl ad Patres nofiros, Abraham, & fi-
mini ejus inficula. Luc.i.yo.ßCc.
Sub hoc verfuum denario meum conftituitur pfal-
. terium decaehordum : placet imitari Patrem meum
Mao iß er. Vifitafle eum Cum Jefu,fimul ßcjofcph, David Regem , qui poft necem Goliadis Domino
pie credi poteft , dum in defertis jejunävit Chriftus
poft Baptilmum. Qiiod fi Jelum fatan eft aufus ag-
gredi diverfis tentationibus, non eft incredibile Joannem
ejus impulfibus èxortem non tranlifte, quatenus
probatus vine er e t , 6c vincens coronam acquireret.
Attamen ( ut afpicis ) diuturna nos locutio traxit ad
vefperum, diim fuper Mariæ contemplationibus cce-
peramus habere fermonem, 6c vix paucilfimas numeraire
fuffecimus. Quid exiftimas, fipertötum Evan-
gelicum contextum,lecundum capitula, vel rubiicas
notatas in Quatuor ut unum progredi ftuderemus. E f fet
ifta fanda ,6c falubris recogitatio > Jed pro fua invidtoriarum
non ingratus : Deus, inquit,
novum cantabo tibi , in pfalteriu decachordo pfiiUam tibi.
Pf. CXLiil. 9. Bonum fané eß confitcri Domino, & pfal-
lere nomini tuo Altiffime , in decachordo pfalterio , cum
cantico, & cithara. Pfal. xci. 2. 4. Dividitur hoc pfal-
terium in duos Tomos,feu Partitiones , quæ ex te-
trachordo, 6c exachordo reddunt decaehordum. So-
nat magnifica Domini fpem alia in tetrachordo -, por-
ro magnifica communiter largita cantantur in hexa-
chordo.
Magnificat igitur anima mea Dominum , quia me
Dominam conllituit fecundum nomen meum. Mafinitate
minus forte conveniens ad feribendum. Non B ri'a nempe fua interpretatione , Dominam infinuat.
funt itaque folitariis, 6c contcniplantibus explicandæ
contemplationes Mariæ per fingula.
Mittant ipfi manum ad fbrtia, habent abundè quas
ruminent dente meditationis, digerantque ruminara
vivido calore enaritatis , fi non contempferint ea
quæ locutus eft Dominus ad Abraham Patrem 110-
ftrum, 6c femini ejus*, quod eft Chriftus, in fæcuia.
Amen.
T R A C T A T U
D U Ö D E C ' lM U S
I N P E R S O N A M A R IÆ
P E R
M
M
Futurum eft præterea ut me Dominam non quaiem-
cunque, led Dominam mundi, Dominam beatamme
dicent omnes generationes. Settote quoniam Dominus ipfi eß
Deus. P f .x c ix . 3. Deus autem feientiarum Dominus
eft, feientiæ verb, inquam,quæ illuminât,quæ delcendit
à Pâtre luminum, proptereà confequens fuerit, ut Dominam
me Dominus inftituensilluminaret , fecundùm
nomen fandtum fuum , 6c meum. Maria quippe
dicitur illuminata 6c ipfe eft lux, qui illuminât omnem
hominem venientem in hune mundum , Joan. 1.9. quanto
ampliori perfundit lumine Dominam mundi.
Proindè fuper e ft, ut Domina illuminata refundat
lumen in eeteros. Eft enim lumen fui ipfius natura-
li liberalitate diffufivum , quod fadtum eft , ut jure
dicerer tlluminatrix. Sic enim fonat Mariæ proprium
nomen meum. Sic Maria per ethymologiam dicor
maris fiella, quam illuminatricem elle confiât. Hæc
ilia fum, quæ proxima Deo cardini totius machinæ
P mundi, dirigo navigantes in civitatein, quoniam non
habent hîc manentem civitatem, fed futuram inquirunt
homines. E t qui homines ? Gerte viatores procellis
hujus maris magni graviter impulfi. Futurum eft per
omnes generationes, ut me fiellam eflè maris prædi-
cent, me refpiciant, curfus fuos ad illuftrationcm
meam dirigant. N ec fallenturhæcagentes, necer-
rabunt in deviis, nec in periculis contabefcent. Itaque
Domino propitio me Dominam invocantes , me
illuminât am, 8c illuminatricem afpicientes, patrisepoj-
tum falutarem introibunt.
Hæc funt quæ magnificat , magnum prædicat,
magnum effe apud omnes generationes clarificat, 6c
lignificat anima mea Dominum. •
Et exult avit jp irit us meus in Deo falutari meo , qui
falutem fecit, qui lucem dédit $ 6c gaudium in uni-
verfo mundö. Futurum certè eft , ut decancet omnis
Ecclelia fànctorum colentium Sandtum nomen
Dei : Tsjativitas tua, Dei Genitrix Virgo gaudium an-
; nunciavtt univerfo mundo. Salutabit etiam , 6c di-
A GNIFICAT anima meaDominum. Luc. 1.46. D cet:
Juftè quidem, quia magnifie us eß in fanftitate,
” ’ ‘ ^ ‘ Avè "Bjgina, coelorum \
Ave Domina Angebrum,
Ave radix f a n f t a i ■
Ex qua mundo lux eß orta.
S O L I L O Q_U I U
Summatim colligens fenfum hujus
C A N T I C I C A N T I C O R U M M A R IÆ
Per Notulas centum : quafiper ‘Pfalterium
decies decaehordum.
Superadditis his duobus Verficulis ab Ecclefia
frequentatis in quolibet Pfalmo:
Gloria Patri ér Filio &c. Sic ut er at &c.
P R I M A N O T U L A.
bExod.XV.l l . Quia fecit mihimagiia quipotens eß,
quiafitnttum nomen, ejusfß.aß. Et exultavit fpiritus meus in
Deo, qui fa&us eft falutaris meus Jefus meus, quia re-
fpexit humilitatem dncilU fua s ecce enim ex hoc btatam
me dicent omnes generationes. ÿ.48/ Sipgularia funt hæc
raihi magnifica , undè fingylariter -Magnificat anima
mea Dominum, undè exultayit fpiritus ,meus in Deo falutari
meo. Sunt aÙa quæ magnifiçè.fçcit, 6ç operatur
ufqup modo generaliter per deçurfus, feculorum Magnus
ipfe Dommus & laudabdis nimis , cujus mâgnitudi-
Prefignata., funt pridem. hæc magna, quæ mihi
fecit qui potens eft., quæ jam nunciata per Angélum
compléta confervo confereijs in corde meo. Nonne
cor meum ardens elle convenit ? Nonne cantans, ju-
bilans, 6c exultans in collatioue tam maenorum?
Non-
Nonne juftifilma ratione Magnificat anima mea Do- de fede dignitatis fuæ, 6c difpergitur fùpcrbus menie
mïfmm, qui me fublimavit in Dominam, qui me il- cordis fui. Quo contra fpiritus cum animo j 6c anima
luftravit per immenfam lucem fuam, quf Dominam
jiluminatain dedit in lumen aliörum,, dum extulitme
in lublimem maris ftellam diredtricem navigantium.
Cupient ex polleris generationibus, me beatam di-
centibus , plurinn cognqfcere, cur non cecinerimin
prima perfona. Magnifico Dominum , ' fed in teitia.
Mamificat anima mea Dominum. Similiter de exulta-
tione Spiritus in Deo falutari meo ? Docebuntur ex ,
Tliepjf gicis, 6c Philofophicis traditionibus cum Rhetorics
coioribus, magnam fuper iftis rationem, led
non expedient, ut omnia (quiä incomprehenfibilia
funt) comprehendant. ,i,
Sunt in humano corde meo ( quod confert de
omnibus) tres per Tropclogiam- manfiones. Dominum
imitor Patrem meum , in cujus domo man-
fhnes mulu funt. Joan.xiv. 2. Trahit enimiproprie
Dominus nomen a domo , quia pra;fideas, 6c prin-
ceps, aut primus, 6c ceconolnus i%domo eft. Domina
quoque fimiliter a domo , quia principalis cum
Domino, nomen habet. O Ifracl, clamat Propheta,
quam magna eß domus Domini , & ingehs Idcus poffiffio-
nis ejus. Baruch, i i . 4. Gerit hujus magnae domus
imaginem microcofmus homo, minor miindus.
Eminet in hac domo cor : 6c in corde domicilium _
tricameratum , leu triclinium reperitur) Eft inha- *■
bitator hujus triclinii animus j hic appellatur vigor
perccptivus feu cognitivus. Confociatur liuic anima,
qiue correfpondenter dicitur vis motiva, vel affedtiva.
Fit inde conjiigium Philofophicum , 6c morale ,
feu myfticum , düm vigor perceptivus animi, vel
animus, dirigi.t vim mötivam animae. Talis fubiri-
de refultat maritalii nexus , ut neutrum iftorum per
fe hiificiat ad generationem prolis vel filiorum, in bonis
operibus, 6c meritis j non aliter quam generatio
naturalis , vel ä viro feparatim , vel ä femina fola
perfici nequit.’ Excludo miraculum, quäle fecit mihi
, 6c in me, qui potens eft. Dum fupervenit in
me Spiritus fandtus, 6c virtus Altiffimi obumbra-
vit mihi, quin- tune primö Deus fufiepit Ifrdelpuerum
fuum recordatus mifiricordia fua , dum verbum fuit ca-
ro fatium.
Habitant igitur in triclinio cordis animus., 6c anima,
vir 6c taxor fua, vigor perceptivus 6c vis moti-
va, vigor cognitivus 6c vis adtiva. Talem domum (
cordis, tales öcinhabitantes in ea Pater meus David
Rex intellexerat, dicens: Derambulabam m innocentia
cordis mei in medio domus mea. Pf. c. z. Et iterum: Non
habit ab it in medio domus mea qui fac it fuper biam, jr. 7.
quia tune domi'naretur omnis injuftitia, tune fieret fpe-
lunca latronum domus Dei. 1
Porrb nondum diximus de fpiritu5 nunquid'pu-
tandus eft in domo cordis intima locum non habere
? Habet profedtö non qualemcunque, fed uni-
. verfum', quo meretur Ärchitriclinus nominari qüafi
pritaceps triclinii. Hic alio nomine notiori 6c proprio
fub neutro genere (quia nullius eft generis) vqcatur Liberum
Arbitrium , penes quod fuprema poteftas eft.
Nec mirandum: 'conveniunt nempe ad Integrität cm
poteftatis fuas animus 6c anima, vir* öcuxorfitmilias,
vigor perceptivus, <k vis affedtiva, Viderunt hanc
connexionem acutiflimi Metaphyfici, nominum pri-
mi impofitores: definieruiit arbitrium effi facultatem
rationis & voluntatis , quafi per interpretationem Liberum
^Arbitrium fit liberum de ratione judicium.
Vocatur hie ipfa ratio (qüamvis alio tevmino)
vigor cfognitivus, qui eft animus perceptiviis.
Voluntas autem eft motiva vis in anima-, quse
utitur ratione quse per eam in motibus propriis
dirigitur j fi velit jure dici Domina, fi Regina
in cordis domo, 6c intimo Regno magno principari.
Tiegnum fi quidem Dei intra nos eß, Luc. xv im . ubi
fub Domino fupYemb Deo regnat fpiritus per
deiformitatem decorem indutiis. Aüoquin deponitur
TomilV. Parsl.
bene regulatus, 8c actus, exultat in Deo falutari fuo.'
Colligitur hoc loco refultans imago, defimilitudo
beatiflim« Trinitatis , 6c appropriatorum fuorum.
Spiritus Ärchitriclinus, 6c axonemus potentianjPa-
tris, 6c primfevitatem retinet. Pörro Filii fapientia
relucet in vigore animi perceptive. Motivitas verb
fandti Spiritus in animi vi motiva praefentatur.
^ Et quoniam in paucioribüs via magis patet, con-
ftituamus totam domum microcofmi , feii mino-
ris miindi , in corde prarfidentis in domo. Di-
carnus animum 6c animam , virum 6c uxorem j
fpon:um 6c fponfam , quorum lxpe vox eft ea-
dem , ficut idem eft non corpus , fed anima 6c
animus. Pneficitur huic dqmui, 6c univerfie fa-
milise cogitationum , affedtionum fpiritus deifor-
mis, vice Sandti Spiritus, factus idem cum eo: nam
qui adharet Deo unus fpiritus eß. 1 Cor. v i. 17. 8c
hiec emphatica, non eflentialis locutio, quä fit, ut
abftradtum ponatur pro concreto, Deus pro divino,
6c pro fpirituali fpiritus, ut fiat vehementior expreflio.
Supereft fermo de triplici modo conjugii my-
f t ic i, quod celebratur cum animo 6c anima, jux-
tä triplex habitaeulum in triclinio cordis domus cor-
, dis. Diverfificatur nempe conditio animae pro varie-
* täte habitaculorum cordis: unum eft infimumj aliud
medium jtertium fupremum. Anima tanquam ancilla eft
in infimö. Anima quafi focia , 6c libera , 6c com par
refidet in medio > led animas in fupremo locate non
dominatin' , non jungitur animus vir ipfi fic habi-
tanti tanquam ancillse, vel compari, fed ut Domina;
fuse cuftos ordinatus , 6c in folatium datus-, • Ego
Maria talis data fum in fponfam virginali meo -viro
jufto Jofeph i non ut me humiliaret, non ut pare-
rem ex e o , fed ut cuftos, 6c teftis, 8c nutritiüs fedu-
Ius eilet. Peperit Elizabeth uxor libera, quamquäm
fterilis, ex viroZacharia, tamquäm in medio cena-
culo. Pepererunt ancillae Jacob, per myfterium, Bala
6c Zelpha , prolem in inferiori cenaculo cum libe-
rarum Lia; & Rachel filiis numeratam. Loquens in-
troducitur anima in Canticis Canticorum, dum refidet
in fuperiori cenaculo, dum vult die Verbigena,
non ex virili femine naturalis animi, fed myftfco fpi-
ramine folius Spiritus fandti, qui eft fpiritus Verbidi-
vini. Vox ejus eft: Ofruleturme ofeub orisfui. Cant.
1. I . E t paulo poft. Indica mihi quem diligit anima
mea , u h pafeas, ubi cubes in meridie. Non qu«erit in-
fimum, non medium, fed fupremum in meridieae-
ternitatis, ubi cubiculum, ubi 6c cenaCtilum eft re-
fedtionis cib i, qui non perit, locus pafeuas, ubi nihil
deerit. Erat anima mea fecundum meliorem fui por-
tionem, quee ab imminentia mens dicitur , conclufa
in hoc fuperiori cenaculo , quando fecit mihi magna
qui potens eß. Cömplacet, Domine Deus meus R e x
univerfte creature tute , cömplacet recordari, 6c
conferre in toto corde meo fuprä, fub, 6cin medio,
qualia, & quanta fuerunt magna qua; fecit mihi magni
ficatus vehementer, 6c gloriose.
Mißus eß Angelus tuus Cjabriel in civitatem Cjali-
lea, Luc. 1. 26. qute tranfmigratio , quae volubilis,
qua: rota per interpretationem fignificatur , propter
yolubilem ad jufia tua promptitudinem. Porrb
nomen civitatis ab unitate , quafi civium uni-
tas. Nazareth autem ä fioritione nuncupatur. Ju-
' re quidem, quia ßos campt in ipfä nutritus eft. Eram
defponfatä v iro , vere fic didto a viribus, & virtute,
vere nominato Joleph ab augmento • vere de domo
David ä nobilitate & manfuetudtne. Erat virgini mihi
nomen Maria. Non bram ä viro coenita , vel
cognofcenda. Votum obftabat, fimul 6c qi'do di-
v in x fapientia; conftitutus ab xterno. Salutavit
ingreflus Angelus ad me fölitai'iam claufö litemli,
6c fpirituali cubiculo Dixit : <tAve gratia plena
Dominus tecutn. Luc. I. 28. CollocaveranT ad oftium
I i cu