N O N U M B O N U M ,
Vtm genitivam dat.
/ ^ I b u s habet hoc proprium , dum nutrit come-
^“ 'dentem, ut tempore fuo faciat habilem adgene-
rationem. Semen eriim, fuperfluum eft alimenti, non;
in quali, fed in quanto provenit inde ftimulus, 8c tem-
pus amantium.
Plane q u a n d o v e n itp ien itu d o tem p e r i s ,G id ^ t .iv .q . . Deus
dedit cibum Eucharifiite, fecit per ipliim mentem efle
verbigenam, fterilitate depulla. Cibus ifte, juxtä prae-
d id a ,
‘f i e f la u r a t , f a t i a t , d e le f t a t , roborat, a u g e t ,
O b d o rm ir c f a c i t .
Quid confequentius, quam ut vim genitivam det.Im m i ß
t D om in u s foporem in A d a m ,G e n . u . z i . ex ejus cofta, vice
fem inis, ftatuit earn inmulierem. Myfterium eft Chri-
fti dormientis in Cruce, 8c Ecclefias fponfie. Hunc
Chriftum inebriatum vino charitatis Scnudatum, fe-
niorjuda'icus Filius irrifit, 8c maledidus eft.
Contemplabaris, 6 Maria, quoniam ft mens exemplo
tuo fit Domina, fit apta ad generationem Verbi. Tua
enim interpretatio Dominam fonat. Et certe ita dece-
b at, ut ad Dominam mitteretur Angelus partu con-
fecrandam divino , parituram quoque Dominum
dominantium 3 hoc quoad literam de carnali ge-
neratione Verbi , non feciis de generatione men-
tali. i . .
Contemplabaris omnia quse de fpirituali defponla-
tioneDei 8c animae notata funt in Scripturis, prsefer-
tim in Canticis Canticorum. Intelligebas omnia quem-
admodiim vergunt in hanc fententiam. Ecce per
analogiam virginalis aliqua mens nutrita cibo vitali,
manet in fe , tanquam in civitate, id eft, civium u-
nitate, qui funt cogitationes, 8c affediones ordinate.
Civitas haze eft Galilean per tranfmigrationem a?ter-
nam, per volubilitatem obe'dientise, per rotam inter-
minabilem circa beatiflimam Trinitatem. Huic civitati
nomen Nazareth ob floridam converfationem. Mit- (
titur A n g e lu s a D e o fortis, fcilicet inftindus divinus,
ad mentem hanc, virginem defponfatam, fed non in
concupifcentia jundam viro, qui eft fpiritus fuus intellectuals,
lonans in augmentum. Ideö n om en ejus
fo fep h d e dom o D a v i d , Regis utique cceleftis manu
fortis. E t nom en V ir g in is tJA /C a r ia , quae Domina faluta-
tur, ut g r a t ia p le n a , turbatur ut verecunda, cogitat
ut prudens, q u a l i s eft i f ta f a in t a t io . Confortatur, edo-
cetur, aflecuratur per inftindum , quoniam S p ir itu s
f a n f tu s fu p e r v e n ie t in fe purificans earn ab omniconcre-
tione materiali, & v i r tu e A l t i j f im i , Verbum Patris,
o b um b r a b it fibi per fecretum fui luminis illapfum. Id e o -
q u e d r q u o d n a fe e tu r e x ilia fa n f tu m , v o c a b itu r F i l iu s
D e i . C re d it , optat, confentit, 8c concipit, effi-
citur Verbigena, mox ut obediendo dixerit : E c c
e a n c illa D o m in i , f i a t m ih i fe c u n d u m v e r b um tu u m .
Luc. 1. z 6. 8c feq.
Contemplabaris experiens quotidie mentem tuam,
6 M aria, FiliumDei parturire peramoroforumexer-
citladonorum, donee in Bethleem, domo panis cceleftis
, naiceretur hie jam non puer , fed vir per-
fedus, 8c collocaretur non in praefepio, fedinThro-
no Patris fummi, 8c aftares a dexteris ejus Regina:
quae omnia ecce completa funt in te. Ideö bea t a q u a
c r e d i d i f i i . f . t f . Ideo per hanc beatitudinem obfecramus
mentes noftras tuis precibus divino germine repleat
Eucharilliae facer cibus.
D E C I M U M B O N U M ,
Transformat.
"VT U l l u s invenitur illaplus intimior incorporali-
f-'* bus, quàm ut cibus convertatur, 8c transforme-
tur incibatum. Manet jam non in fe , fed in come-
dente3 vivit ejus-vitâ, non fuâ. Scimus, quod ex
voce Domini dixerit Auguftinus : C ib u s f u m g r a n -
d iu m . C r e f c e , dr m a n d u c a b is m e . N è c t u m e m u ta b is
in t e , J i c u t c ib u m c a r n is tu a , f e d t u m u ta b e r i s in m e .
Notavithanc intimitatem Chriftus, quiolim fub nomine
fapientiæ pofuifle fe dixerat m e n f a m , 8cmifcuifle
v in u m . Nouifïimè cum cenaret cum Apoftolis : E c c
e , inquit, difpon o v o b is r eg n um , u t e d a tis , dr b ib a -
t i s fu p e r n ten fam m e am . L u c .x xn . 2p. 30. Poteratin-
firmos , aut carnales movere ut crederent quôd
regnum Dei fit efca , 8c potus , nifi verba fapientiæ
prorsiis nos à tali fufpicione redderent alienos,
8cApoftolus expreffiflët, immo 8c Chriftus affirmaf-
l e t , quod erunt in gloria ficut A n g e l i D e i , qui nec
>nubent, nec nubentur ; profedô nec ideo comedent,
5 aut bibent cibum carnis. Quid autem fit ifte panis
, 8c ifte cibus regni coelorum, dedit Chriftus
intelligi dum ait : Q u i m â n d u c a t m eam c a r n em , dr b ib
i t m e um fa n g u in em , in m e m a n e t , dr ego in eo. Joan,
v i. 77. Eft igitur,hunc cibum manducare, in eo ma-
nere.
Contemplabaris, ô làpientilîima feminarum, quoniam
in Euchariftiæ Sacramento fit transformatio panis
in eflentia fua , remanentibus accidentibus. A t vero
dùm mens in Deum transformatur , remanet quidem
eflentia mentis, fed accidentia nova fuccedunt, non
phantaftica, non macerialia, fed Deiformia, divina
claritate radiante. T r a n s fo rm am u r ( inquit Apoftolus
2. Cor. 1 1 1 .18 . d e c la r i ta t e in c la r i ta t em , de claritate
communis notitiæ rationalis acquifitæ,in claritatem Fi-
dei Deitbrmis intufæ, de claritate hac Fidei, in claritatem
intelligentiæ, 8c de hac demùm, in claritatem
faporofæ, 8c làpientialis experientiæ.
Experiebaris transformationem iftam in fumptio-
J ne fàcri cibi ; proptereà ficut de voluptuofis bruta-
libus concluait Philofophia apud Boëtium, quôd d e f
o r m ant u r in b e llu a s 3 ita de fâpientibus elicit, quôd
in Deum transformantur. Denique ficut primi funt
belluæ, vel pecora , in effigie corporis humani 3 ita
de fècundis redè dicimus, quôd funt dii fub humana
fpecie transformati 3 felix hujus transformationis co-
gnitio, fed experimentum, 8c fentimentum longe
beatius.
U N D E C IM U M B O N U M ,
Inarrhat.
nis coelum, Scterram, ad ejus obfequium, fimul 8c
folatium. Contempferant has arrhas plurimi etiam Phi-
> lofophorum, atque eis omnia viluerant. Dedit ad extremum
feipfum pariter in arrham, 8c pretium,dùm in
hoc facro convivio juxtà Canticum Ecclcfiæ, f u t u r a
g lo r ia p ig n u s d a tu r .
Contemplabaris,ô dileétiffima mulierum, fedula mente
cum gratiarum adtione pignus, 8c arrham defponfa-
tionis tuæ, non in uno tantum, fed in qualibet creatura-
rum refulgere. Dicebas ad intuitum cujuflibet : arrham
hanc dileétionis fuæ contulit mihi Dominus fponfus
meus j dedit omnia mihi,8c non minus m ihi, quia cum
multis, immô tantô jocundius, quanto nulla fine focio
jocunda pofleflio } dedit omnia mihi quatenùs ipfum
cum omnibus 8c fuper omnia cognofcam , colam,
437
diligam, quælibet linça reéta a cencrp egrediens adcircumiercfi-
tiam, vim hujufmodi cognitivam. Confiât ex hac hyr
pothefi, quôd qqællbct linca per eognitionem, .qon
lôlùm per terminationem, attinget totum pundtum;
neque enim. poteft did , quod partem unam una,
,afteram altera folùm appréhendât , ciim pars ejus
qpn, fit. Centrum ft militer intelliget lingulas liy-
neas à fe protenfas ad circumferentiam j maxime ft
ponatur quod ifte fit ambitus adjâvitatis iuæ, öccog-
nitionis.
: Afcendat adhuç fublimjiis mens noftra, 8c ponat
quod, illud centrum fphæræ ■ intelledlualis non accipit
eognitionem linearum à feprogredientium perreceplaudem,
8c adorem. Dedit ccelum , 8c
terrain: quid enim horum indigebat ? Dedit 8c omnia
quæ in his funt in confolationem vel famulatum ecce
pignus amoris. Addidit manus in reparatione,
quia propter nimiam Charitatem fuam exinanivit ma-
ieftatem fuam, ut acciperet caufâ mei pro me fervi-
lem formara, frater efFeâus, 8c filius, ex Deo, Rege,
Domino, 8c Pâtre. Crevit itaque arra benevolentiæ
fimplicis, in diledlionem gratuitæ eledlionis , unde
dileetio nomen habet. Proindè projapfa eft diledio in
amicitiam ( quæ addit ad dilectionem figna mutua cum
communicatione fecretorum) quando cum hominibus
converfatus eft. fam , inquit, non diçam vos fe
v o s , f e d am ico s . Joan. xv. 15. Amicitia proindè A tionem: cuju|Gunq;ue motionisobjedalisab extra, fed
prolapfa eft in zelum propter fingularitatem amiçitiæ, in ftt liifficiens coenitio.qua? non compatitur focietatem in amore, qualis eft
fponfi ad fponfam 5 8c è contra, dum, 8c fi focietas
rumpit fædera padionis. Zelotypiam hanc confequi-
tur inamoratio, qualem fuo modo experimur in ftul-
tè philocaptis: Hanc fenferat quæ languens. dicebat :
V u ln e r a ta c h a r i t a t e ego f u m . Poftremö nil fupereft,
nifi plena, 8c fecurapofleflio. Hæcnominaturpro-
priè.in bonum Charitas, ideft chara uniras, de qua
fequens eft ultimum Euchariftiæ bonum.
D U O D E C IM UM
' Unit.
B O N U M
[I c finis, hoc complementum omnium quæ di-
d a funt, aut dici pofliint, fuper cibi iftiuslau-
dibus, frudibus, 8ceffedu. Totusob hoc mundus
creatus eft, exterior, 8c interior. Ad quid inquies?
Certè àd unitatem , ut omnia fint in unum confum-
mataj hoc eft illud verbum , de quo Chriftus: P o r -
ro u n um e f i n e c e fa r ium . Luc. x. 41. Et divinus Diony-
fius, O m n ia u n o p a r t ic ip a n t . Demùm Sciple Theolo-
giam fuam myfticam in unione fuprà mentem confti-
tuit. Unionem hanc præpofuit fponfa pro fine di-
ledionis fub ofeuli nomine , O f cu .le tu r m e o fc u lo oris
f u i . Cant 1 .1 . Confonat Apoftolus : V n u s p a n i s , &
u n um corpus m u l t i fu m u s omnes , q u i d e u n o p a n e d r d e
uno c a l i c e p a r t ic ip am u s . 1 Co r .x . I j .
Contemplabaris, ôBeatiffimaBeatamm, unionem
iftam fub velaminibus, 8c fymbolis multiplicité!' inin
fe fit ex fe fuffiçiens omnium cognitio. Ecce
quqd. .Jiucufque nihil pofuimus à magnis., 8c clatis
Philofephis alienum , fi dderimus , Deum elle
centrum ta ie, talifve paturæ. , Accédât modo Fi-
des,; aut .intçlligentia per Fidem purgata, illuftra-
t a , robprata, elevet mentem fuprà Philofophiam
fequentium fplam experientiam effeduum, ad inve-r
ftigationem caufæ primas. Doceat Fides quemad-
modùm Deus quafi centrum jam pofîtum non educic
ex fe lineas , aut circuinferentiàm ex le caulat extra
per eftedus, nifi pure libéré , contingenter , quia
plané bonorum creaturæ fuæ non eget, fufficientiffi-
mus per fe fibi. Porto ficut non efficit aliquid extraie
" nifi pure contingenter, ita nec objicit feper modum
formas intelligibilis cuicunque intelledui çreato, nifi
pure libéré , contingenter fub quacunque ratione.
Sit ifta ratio abfoluta entis , fit denominativa ratio
unius per indivifionemfui, fit denominativa ratio ve-
ri per çomparationem ad intelledum, fit denominativa
ratio boni per çomparationem ad appetitum ,
maximé ad appetitum rationalem, vel intelledivum,
feu mentalem, quia proprié folus talis eft primi boni
capax 8c ejus particeps elle poteft , ficut 8c intelle-
dus primi veji. Coiïfequenter adjpvet imbecillita-
tem noftræ mentisilluftratiotua, Virgofapientiflima
quatenùs iftam quam quærimus unionem attinga-
mus. Et fi non hic per experientiam facialem, lal-
tem per intelligentiam diferetivam, 8cperceptionem
diredivani.
Conceffum invenio, 8c dedudum à magnis mun-
di Philofophis, maxime Platonicis, quôd per virtu-
tes purgati animi poteft intelledus feparatus à corfinuatam,
qualis erit inpatria una domus Patris, & Cpore uniri formari, fuftentari in Deo primo, 8ç u
manfionesmulta , Joan. XIV. Z. & unum ovile, drunus
Pafior, Ibid. x. 1 <5. unus denarius diurnus, una corona j
unum bravium, unus ledulus, unus finus, unum cubi-
culum, unus nidulus, unus panis, unum corpus j 8c unus
fpiritus, unum gaudium, penetrabas contemplans omnes
has fimilitudines.Sed nefeio, fi difficilius^ec profun-
dius fit ad intelligendum verbum Chrilli, qui dum
tranfiturus ad Parrem oràret pro eled is, ut fint unum,
inquit, confummati in unum. Joan. xvii. 23 • E t rur-
sùs : V t fint unum , ficut & nos unum fumus. fi. zz .
Major itaque, vel fingulariorunitas nulla eft, quàm
beatæ Trinitatis. Magna igitur, 8c fingularis eft u-
nitas omnium eledorum inter fe , 8c cum Deo. Magna
, & admirabilis eft unio Humanitatis Chriiti
in imitate perfonæ Verbi;; ; Sed fi per intelledum
fecludatur unio beatifica, hæc fecunda erit inquam
eligibilior prima.
Da fapientiffima Beatorum omnium, da polie me
nico omnium centro. Conceflit hoc adverlarius no-
fter procaciflimus Averrois. Erraverunt tarnen illi,
8c delecerunt ferutantes fcrutinio,quia viam, 8c oftium,
fealam, 8c vehiculum perveniendi non habuerunt, aut
rejecerunt Dominum noftrum Jefum Chriftum. Rur-
süs quia Deummonficut Deum glorificaverunt Rom. 1. 21.
bene vivendo, 8c humiliter gratias agendo, pidque co-
Iendo, erat eorum intclligentia dilcretiva, non latis
quidem clare de Deo fuper hoc, 8c nunc , qualem
habent dasmones, fed fine humilitate , 8c pietate,
8c devotione : 8c charitate : In elatione oculorum,
in exaltatione cordis, in fuis non Dei viribus fpem
llabentes. Venit Chriftus tuus, 8c nofter, 6 Bene-
d id a , fe viam, 8c exemplar oppofitse humilitatis
exhibuit faftus obediens Deo ufque ad mortpm mortem aut
crucis, Philipp. 11.8. quia nihil abjedius poterat cogita-
ri. Cur fic ? utelevatus ä terra, id eft, ob omnibus
quas terreni homines quserere poflunt, traheret
quicquam in re tanta feribere quod fentit, aut fen- ad fe omnia j tàm exemplo tali, quàm auxilioi
tire defiderat hebes mens mea, da te illuftrante, 8c
Deopropitio, aliquid balbutire. Afliimitur in piïmis
nianududio imaginationis, non ut duret, fed ut tran-
feat. Imaginetur circulus more Mathematico , ex
cujus centro medio indivifibili penitus , 8c unico,
protendantur linete reda; ufque ad quodlibet pun-
dum circurriferentias. Tranlcendat ratio, vel mens
imaginationem, 8c addat quöd centrum habeat vim
cognitivam, qualem habet Angelus 3 habeat fimiliter
T o m i IV . P a r s I.
invifibili. Poftremö quia tranfiturus erat ad Patrem
etiam corporaliter, videntibus Difcipulis , quibus-
cum eras humillima creaturarum reliquit hoe pignus
diledionis, hanc arram Eucharifti«, quse noscon«-
fummat in unum. Nam quid dici poteft unitius,
quam q u i m a n d u c a t m e am c a r n em , & b ib i t m e um fa n g
u in em , in m e m a n e t , dr e g o in e o . Joan. vi. f7 . Dein-
eflè, 8c manfione fuperadmirabilis prorsus ifta fenten-
t ia : Q u i m a n d u c a t m eam ca rn em , & b ib i t m e um fa n m
E e 2 g u u .