cujuilibet cenaculi, prudentem, pro oitiaria, cogni-
tionem. Hæc ut audivit Angelicam falutationem,
ftetit, 8c cogitabat fecùm, 8c mectim , qualis eflet
ilia ialutatio 3 non erat præccps ejus confilium , non
fubditus ad quemlibet ingredientem, 8c blandientcm
applaufus. Me turbatam confolatus eil Angelus
me nomine meo voca'ns : N e tirn ea s , inquit, e JM a -
r ia , inveniJH g r a t ia m a p u d D e um . fi. 30. Gratias
Deo , quod inveni , quia inveni quern multiim ,
diùque quæfiveram. Promifit me concepturam, pa-
rituramque Filium Jel'um nomine , qui eflèt m a g n u s ,
8c F ilm s A lt i f f im i vocaretur. Promifit daturum illi
Deum f e d em D a v i d P a tr is e ju s . Promifit, quia regnaret
in domo Jacob in Atermm , & r eg n i e ju s non eflet f in i s ,
fi. 21.3 3. Erat itaque regnum illud non terrenum,
quod utique finitur, fed coelefte. Falluntur ergo Ju-
dæi Mefliam expédiantes (nefcio quern ) temporali-
ter apud eos regnaturum cum potentia , pompaqué
iæculari, ciim de paupertate regnaturi Mefliæ , de
Paflione , 8c abjedtione fua Prophetiæ omnes ad
tempora Mefliæ refpicientes impletæ fint. Quæfivi
modum ab Angelo, docuit, 8c exemplum Elizabeth
cognatæ fterilis induxit. Confenfi dicens : E c c e a n -
c illa 'D om in i , f ia t m ih i fie cu n d um v e r b u m tu u m .
fi. 38. Junxi cum humilrtate naturæ magoanimita-
tem Fidei, 8c gratiæ. Concepi mox Filium Altif-
fimi. Mulier à fexu , non à corruptionë fie didta,
virum mox circumdedi, quià totum in virtute perfe-
dtum. Prædixerat hoc Jeremias Cap. xx x i.z z . F a -
c i e t n o v um D om in a s fu p e r te r ram , m u lie r c ir c um d a b it .
v i r ü m .
Fuit hæc conceptio mirabilis in infimo cenaculo
animæ meæ, immö fub ea in parte vegetativa, nutri-
tiva , 8c generativa. Hanc h u m i l i ta t em a n c i lU f u a
r e fp e x it in carne mea Deus. Nam matrice feminea
quid humiliùs ? Mirabatur olim, 8c nunc lætabitur,
8c lætata cantabit Deo falutari meo omnis EcclefiaSan-
«ftorum : T u a d lib e ra n d um fu fe e p tu r u s h om in em non h o r -
r u i f l i V i r g in i s u t e r um . Beata prorsus, 8c dignativa fiif-
ceptio , undè me Matrem D e i , Matron gratiæ,
Matrem mifericordiæ, me bea t am denique d ic e n t om nes
g e n e r a t io n s . Undè collaudabunt , quod e x to lle n s
q u a d am m u lie r d e turbo, v o c em d i x i t : B e a tu s v e n t e r q u i
te p o r t a v i t , & ü b e r a q u a f u x i f i i . L u c .x i . i r j . Sed non 1
horruit plané. Conceptio nempe priiis effedta eft in
fuperiori cenaculo cordis per virtutem gratiæ femi-
nalis, quæ virginalem. animæ meæ portiunculam ele-
vavit divinitus, ut eflet Mater V erbi per dighativam
fufeeptionem priés in mente , quàm in carne. Tunc
tenebræ cognitionis noftræ moralis lucem non tarn
comprehenderunt, quàm apprehenderunt. Nihil e-
nim aliud ab ipfo plenè comprehendit ipfum, nifi idip-
fum.Tunc d e d i t omnibus q u o tq u o t r eceperunt e um pote fta-
t em F i lio s D e i f i e r i , h i s q u i c r e d u n t in n om in e e ju s y Joan. I.
i z. dùm nos divinitatis fuæ participes elfe tribuit. Felix
Joannes generis noftri lux, Scdecusj felix quimiflus
es a D e o , u t te fiim o n ium perhiberes d e lum in e : non quia
lux eras, fed quià teftis de lumine. Felix Annunciatio
tua, quæ in Templo, quæaddexteramaltarisincen-
jfi , quæ orante univerfo populo , quæ per Gabriel
lern , quæ cum prophetatione futuri meriti, quæ
cum fimilitudine ad Eliam repromiflà, fuit cele-
brata.
Grata mihi erit recordatio temporis illius, quan-,
do de Nazareth , licentiâ receptâ a virginali fponfo,1
à jufto Jofeph , abiii» m o n ta n a c um f e f t in a t io n e . Intra-
vi in d om um Z a c h a r ia , falutavi E l i z a b e t h , exclamavit
falutata : E t u n d e h o c m i h i u t v e n ia t M a t e r D o m in i m e t
a d m e ? Luc. i . 43 .Caufam addidit cognitionis,cxulta-
tionem infantis in utero. Subjecit: B e a ta q u a c r e d i-
d i f l i y q u o n iam p e r fic ien tu r ea q u a d i c lo fu n t t i b i a D o m
in o . fi-. 4p. Magnifici nempe proprietas, eft confuin-
mare quod incoepit, ‘ 8c certè D e i p e r fe t ta fu n t opera.
Deu t.XXX11.4. Subdidi protinùs ipfum, ore proprio,
quod diu mente priùs traétaveram cahticum novum in
jubilo : cJMagnificat anima mea Dominum. E t exulta-
y it fpiritus meus in Deo falutari meo. fi. 46. 47. Mo-
vebat Spiritus fandtus, fpiritus benedidti frudfcus ven-
tris mei totum cor meum, ut in anima, 8c in fpi-
ritu, cum exultatione magnificaret'Dominum. De-
derat jam cognofcere pofteriarcm decurfum per omnes
generatiohès fæculortim , quantum judicavit tabs
Filius illuftrare talem Matrem pro beneplacito
voluntatis fuæ. Hinc ifta prænunciatio Prophetica :
Ecce enim ex hoe beat am me dicent omnes générât tones. HH I H I m ! s
Junguntur aliæ poftmodùm in hexachordo pfalte-
rii de mifericordia D e i , in progenie & progenies cum
L feliqius. . A t verb deledtat plurimùm conferre in
corde mèo fuper iftis nominibus, Dominum y 8c Deo
falutari meo. Æftimaverunt perferutatores fæculi ,
quod propter-r.elationem aétualem ad creaturas Deus
ab æterno dïétus fuerat,Dominus. Sed fi univerfii
creatura conveniret in unum 3 poflet exprimere
vocem fupplicem Patris mei David : Conferva me ;
Domine 3 quoniam fperavi in te : dtxi Domino, Deus
meus es tu , quoniam bonorum meorum non eges. Pf. xv.
k. Deus, itaque, ficut fuit ab æterno fine creaturis
Deus 3 ita did poteft fuifle Dominus , non per ac-
tualem, fed per aptitudinalem creaturarum polfibi-
lium ad fe relationem. Deus enim pleniffimo, 8c li-
berrimo jure dqmihatur fuæ creaturæ, five fit , five
non fit. Poteft enim 3 fi v u lt , educere. in elfe non
exiftentes , & rursùs eas in nihilum redigere quæ
■ jam exiftunt, cui nullà pôteft creatura dicere , cur
ita fàcis ? Qualis eflet hæc in Domino majeftas , id
e ft , magnitudinis fiatus j fi ad fui magnitudinem Deus
creaturis exiftentibus indigeret ? Vidit anima mea,
in arce pofira domus cordis mei magnificum nimis,
8c immenfum dominium Domini Dei. Cecinit id-
circo per jubilum : Magnificat anima mea DominumJLuc.
l . 46. Excitaveram per Pfàlmiftæ vocem crëbriùs,
earn. Beneâic , anima mea, Dominum 3 & omnia, qua
intra me funt nomini fantto ejus , quià Janiïum nomen
ejus.. Pf. en. i. Confiderabam quià nihil accreve-
rat fibi, fed creaturis ex earum produdtione. Nulla eft
apud eum tranfmutatio , neque viciffitudinis obkmbratio.
Jacob. 1.17. Semper' eft qui eft, fern per qui potenseft.
; Et hoc eft primum fan Bum nomen ejus. Q u i eft, inquit
Moyfes, mißt me ad vos. Éxod. 1 1 1 . 14. Addidit
fpiritus meus : Exultare poterat pi’ö omni laude 3
fatis eft Deum nominale Deum , quoniam majus eo
cogitari non poteft. Addidit ad expreflionem, ufita-
tiffimo more totius Scripturæ, maxime Pfalmorum :
In Deo falutari meo.
Prolixior nimis eflet fermo , fi myfterium con-
tentum in verbis iftis , Domino Deo falutari meo y
quæreret exprimere. Myfterium liquidera beatilfi-
mæ Trinitatis cum appropriais Perlonarum ccnti-
netur his terminis 3 Dominus Deus fidutaris meus y
fimul 8c habitudo creaturæ intelleétualis ad ipfain
Trinitatem. Capax enim. ejus eft fola , 8c. perbea-
titudinem particeps ipfius , id eft , perfefte capax
elfe poteft. Speaat Dominus ad potentiam adjuva-
tivam adu ,, vel äptitudine. Speétat Deus^ ad la-
pientiam provifivam. Speélat falutaris 6 c meus ad
bonitatem redudtivam. Comparacur omnis. creatura
, quantumeunque tenuis entitatis, ad ifta tria
undè fortitur unitatem , veritatem , 8c bonitatem
àliquam, fuo modo, per analogiam ad primum ens,
unum , verum , bonum. Sortitur modum , fpe-
ciem ,. 8c ordinem. Sortitur denique menfuram ,
numerum , 8c pondus. Reddantür fingula fingu
lis.
Porro creatura intelle&ualis longé altiqri,8c,divinio-
ri proximiörique modo dignitatem,potentiam ,fapienti-
am, 8c benevolentiam divinas imitatur. D icebatur nunc
ratio, quiàtrium iftorum capax eft. Et quomodö capax?
Certè per memoriam , cognitionem , 8c amorem.
Denique per influential^ gratuitam 2. perfedtè capax,
1 ---- sl - 4.~/l j z—: j — O m n is fp ir i tu s la u d e t D om in um . P fcL . 6 . Spiritus (ut
diximus ) eft Architriclinus cordis , princeps cordis.
Oeconomus domus luæ vocatur ex naturæ luæ pi o-
prietate , Liberum ar b i t r ia m , aut fpiritus liber arbi-
trio. Gonfurgit poteftas ejus ex animo 8c anima,
viro 8c uxore, modis expofitis. Non enim effet fpiritus
liber, fi fola fibi poteftas eflet perceptiva, non
etiam motiva 3 neque fi poteftatem haberet mopax,
hoc eft, particeps clle poteft. Nulla liquidem
alia creatura comparatur ad Deum , ficut ad obje-
dlum cognofcibile, amabile 8c memorabile , praeter
intelledlualem. r
Sola igitur feit, 8c poteft, fi vult, magnificare Crea-
torem omnium ut Dominum fuum, ut Deum fuum,
iit falutare fuum, 8c itä fuum, ut lemel habitum, 8c
•polfeftum, nunquäm perdere poflit in vita. Fuit in
me fpecialis ratio, cur appellaretur S a lu ta r i s m e u s , ^ vendi fe , non etiam cognofcendi fe, fpiritus libertate
quod e f t , fefus meus, propter maternalem præroga- 17-------- :------- — ---- --------- rA~'- -------
tivam, fecundiim quam voluit etiam dici Filius meus,
immo 8c fubditus elfe meus. O Deus altifllme, quis,
qualis, quanta majeftas, quantæ humilitatis ! Sed minuit
admirationem, dum venit ad peccatores fervus
ede^opprob rium h o m in u m f i c a b je t t io p le b is Pf.xxi.y.ulque
ad mortem crucis. Datur hie documentum quatenùs
ad hæc nomina , D om in u s , D e u s m e u s , anima,
vel fpiritus femper affürgat in timorem fanètum,
propter majeftatis Dominium 3 in honorem pium,
propter fapientiæ decus eximium, quæ fua dignitate
trahit, 8c allicit 3 denique in amorem fincerum, propter
pofl'eflîonis beneficium. Etenim plus amamus
quæ noftra funt. Nomen verb S a lu ta r i s , 8c S a lu t i s
complebtitur hæc tria, quià replet indigentiam irafpolieret.
E t quoniam poteftas utraque fibi conve-
n i t , facultas a fa c i l i t a t e dicitur ilia poteftas. Sice-
nim duo fimul convenientes ad traótum navis facul-
tatem lortiuntur quam non habet quilque per le
fumptus. Sic ad leribendum concurrunt oculus vi-
fione fuadirigens, 8c manus digitorum motuferibens;
alioquin non eflet läcultas, hoc e i ly fa c il i ta s in forma-
tione literarum.
Hoc planè cognito, memoriterque retento , fiat
adaptatio finalis , quomodo concurrat pfalterium
cum cantico, 8c cithara. Dicat igitur iplë fpiritus :
E x u r g e g lo r ia m e a , e x u r g e p fa lt e r ium , & c ith a ra . Pf.
L v i.p . Sonet pfalterium ab alto5 fidiculas habet ex
auro, vel auricalco : dat fpiritus deiformis, 8c anima:
, düm refident in excelfo cordis habitaculo tancibilis,
qua: tendit in arduum3 rationalis, qua:ten- gquam in arce Sion , qua: eft apex mentis 5 dat,
dit in honeftum, 8c pulchrum, 8c verum 3 necnon
concupilcibilis, quæ le jungit, 8c intimât ad bonum
confummativum, 8c unitivum, urn bris derelibtis. Quo
f it, ut turpiora judicét, 8c horreat rebta ratio » quæ
magiseam ab honeftatis nobilitatc, 8c libertatis fede
de jiciunt, ficut luxuria, Scgula. Pulcherrima proindè
virginitas nuncupatur.
Trahitur hæc altiflima , 8c prorsus jugiter rumi-
nanda confideratio ex ipfis naturæ proprietatibus.
Natura quippè filia Dei Patrem imitatur. Conclu-
ferunt Philolbphi cultores fui , quod non poteft in-
veniri, nifi triplex ratio boni, utilis fcilicety deleftabi-
lis y & honefti. Rursiim triplex hæc ratio tota non
reperitur in aliis, quàm intellebtualibus creaturis, 8c
hoc adverterunt pauci nimis. Creaturæ inanimatæ
tendunt in lolùm conveniens eis , ÔC utile, abfque
deledtabili, fcilieet ad loca lua, pro confervatione 3
vel, adtiones ad pro fui multiplicatione, ne fpecies defi-
ciat. Creaturæ fenfitivæ tendunt ultrà bonum fuum
utile ad deledfcabile , fed non ad honeftum. Creaturæ
intelledtuales tendunt fub hac ratione tripliinquam,
plàlterium 3 dat idem fpiritus animo 8c animæ
, dum manent in infimo tabernaculo , citha-
ram quæ ex imo fonat, quæ ex corio deficcato, 8c
tenfo, cum chordulis nervorum tortis texta eft , in
fignum mortificatæ carnis. Subindè canticum com-
memoratum inter pfalterium 8c. citharam dat fpiritus
animo 8c animæ , Iponlb 8c Iponlæ , dum medium
locum myftici cordis tenent. In primo fola
æternitas. In lecundo æviternitas. In tertio mate-
rialitas infpicitur. V eniat ætas quando pertranfibunt pluri-
mi y & multiplex erit feiientia , Dan. x 1 1. 4. quando
fapientia abfcondita in myfterio copiofiiis elucef-
cet. Multa enim habeo fuper iftis dicere, quæ
modo portare non poteft unufquifque. Exurgat
cum diluculb Ipiritus exhilaratus 8c pfalterio de-
cochordo cum cantico in cithara. Exurgat in gloria fua,
exurgat diluculb , dum aurora lucis per gratjam rutilât
, dum htems infidelitatis tranfiit, imber carnalis
fenfus abüt & receffit, trahens deorsum, lumenque
conglutinans 3 flores lànèlorum defideriorum pulcher-
rimi, 8c vernantes apparuerunt in terra , quæ priùs
ci ad objeóta fua, maximè ad honeftum3 verum fi- Ç mortis, 8c aliéna faèta eft vitæ , 8c noftra. Tempus
quidem, fi re&æ funt, aut folùm appareils , fi per
verfæ : eft enim Angularis 8c eminens proprietas a-
nimæ rationalis, ut appetentifllma fit honeftatis. Sunt
in animalibus, 8c avibus, quædam fimulachra con-
cupiti honoris, quia pugnant ut vincant ; fed radix eft
non honeftum bonum, fed utile, ut pro nidis, vel de-
liciofum pro cibis, 8c prolificatione : fimiliter 8c
brutafibus hominibus, qui comparati funtju m e n t i s infi-
pientibuSy Pf.XLViil .13. quibus non e ft in te lle B u s Pf.x XX1. p.
Nonne magnificus, nonne potens Dominus fie
mngnificans , 8c extollens animam , 8c fpirituni rationalem
, fie per hoc triplex bonum replens, fi non
repleverit omne in bonis defiderium3fcilicet quæ reple-
tio beatitudinis eft conliimmatæ fundamentum ? M a - ,
gm fic a te igitur m e c um D o m in u m , - ô filii hominum, &
e x a lt em u s nom en e ju s in id ip fum . Pf. xxxin. 4. Canant
omnes, 8c dicant finguli mecum : A la g n i f i c a t a n im a
m ea D om in um . Luc. 1.46. Itaque B o n um e ft co n fite r i D o mino
y & p f i l l e r e n om in i tu o , A lt i f f im e . I n d e ca ch o rd o D
pfalterio c um ca n t ico in c ith a r a . P f xci. Z. 4. Omnipo-
tens Pater tuus (ô fpiritualis anima) qui pofl'edit,fecit,8c
creavit te, noluit te derelinquere fine mufica deleétatio-
ne: voluit in primistein Canticis exerceri. Nutriünt
hæc amorem fanèlum , quiafpiritum exhilarant, dele-
âajnt mentem , 8c lætificant, obleèlant animam.
Totum proindè cordis triclinium gaudio replent
in voce exültationis, Scfalutis. Completin' file de-
cachordi pfalterii David Patris mei finis in unum.
T o m i i y . P a r s . I .
p u ta t io n is palmitum minus utilium a d v e n i f . F o x t u r -
tu r is cafti gemitus, ftiavifque plan&us , a u d ita e fi in
te r ra n o ftra , quæ à vitiis dereliéta deferta eft 3 fed
virtutibus fpeciofa pinguefeens , 8c uberrima f i c u s ,
quæ ( ficut vitis 8c oliva noliiit deferere dulcedinem
mi fruètus , ut regnaret inter fterilia ligna fæculi)
p r o tu litg r o fio s fu o s , v in e a flo r en te s fiib unica vite, quæ
eft æterna fapientia, 8c fub agricola Pâtre odorem d e -
d e r u n t , Cant. 11. 8.9. IÖ. 1 1. 12.. B o v i s in v i tam y fed
m a lis e ft odor m or tis. %. Cor. 11. 16. Quid fuper-
eft , nifi ut v o x fpiritus deiformis imaginem habens
dileèti nunc audiatur, 8c dicat ad animam, quo-
cumque fuerit habitaculo collocata : S u r g e , prope-
r a y a rn ica m ea , Im m a cu la ta m e a , & v e n i 3 c o lum -
b a m ea . Cant. 11. 10. C o lum b a , prout manet in in-
feriori, Im m a c u la ta , prout tenet ftiperius , a r n i c a ,
pîout refidet in medio. Audiatur fequens exhor-
tatio : O f t en d e m ih i f a c i e m tu am . Sone t v o x tu a in
a u r ib u s m e is . V o x en im tu a d u lc is , & fa c i è s tu a d ecora, f i . 1 6 .
Quidni refpondeat arnica deliciis plena : D i l e ü u s m eu s
m ih i fuavis e ft , pulchcr, 8c decorus, & ego /7/i, fi. 16 .
quià d e lir ia fuæ effe c um f i l i i s h om in um ? Prov. vin.
31. Nam fi deleètabitur Deus in operibus luis ,3
quantb putandus eft ampliùs deleétari in humana
natura quam poflidet in fîliam, 8c heredem gratif*
fimam , quam fecit in imagine pùlcherrimam ,
quam creavit in facultate liberi arbitrii fub fe po-
tentiflimam. Siquidem ex ipfo creata eft in eflèn-
I i z tia