■f.t 6.
Jefus vtnìtin hunc mmidum peccatoresfalvos facete, quorum Àabftineat à contrariis omnibus-, quia exemplo bonoruti»
primus fumcgo. Sed ideo mifericordiam confequutus fium, ut operum mulcos laceffit ad credulitatem , fidentes de ine
in me primo oftenderet Chriftus Jefus omnem magnanimitatem prxdicationis ; nam qui fidem fpernit, procul dubio mais
& paticnti am a ad excmplum e or uni, qui ereditari funt illi . eft confeientix. Auc enim hypocrita prxdicatur , auc aperin
vitam ¿ternani. Quid tam gratnm , tamque jucundum , tus blafphemus, ficuc erant Hymenams & Alexander, qui
quam peccatoribus indulgentiam predicare ? Quis enim fi- deferentes fidem naufragi fatti fune , id eft , nudi vericate ,
ne peccato eft, ut hoc munus non cum omni gratiarum aut privati vita. Quid eft enim veritas,nifi vita ? Quos traa£
tione fufeipiat , Deum auttorem hujus prxt'erens, & didilTe fe dicit fatanx, ut emendarentur causà blafphemix.
collaudans in Chrifto : qui ut hominem peccatis ablueret, Tradicio autem lise e ft , quia comrootus Apoftolus blafde
cxleftibusad terrena defcendens,b carnem peccati accepit: phemiis eorum ffententiam protulit in eos idiabolus autetn
terrenis fe admifeuit, ut ehm cseleftem efficerec : mori fé qui ad hoc paratus e f t , ut adverfos à Deo accipiat in popaffus
e ft , ut illum morti erutum paradifo redderet immor- teftatem, audità fententià, corripir eos ; ut iritelligerent hac
xalem ? Quis h sc beneficia non in infinitum extollat ,q u x B caul"a & panis adftringi, quia blaphemaverant. Hinc eft.
Deus prxftitic homini, Dominus fervo, Conditor creatu- unde in Evangelio dittum eft inter cererà : Jam nolipeccax
x ; ut plus eflèt adirne in beneficiis humanis, quam cùm re, ne quid tibi deterius contingat, oftendens caufa peccati
fecit, qua: non erant, pofteaquam fecit. Etenim derelittus aliquando infirmitates inferri corporibus. Et quia niiniftro
1 ' • - g _i ; --------:.............. j j : j :- - j diabolo fiunt, declaravit Dominus , dicens inter multa : Hac
autem cum fit fili a Abraha, quam alligaverat fiatanas decem
& otto annis, non oponuit folvi à vincalo die fabbati !
ab his, & contemtus , & contumeliis appetitus , addidit ad
"beneficia non requi fitus , ut gratior eflèt, Se plus prxferen-
•dus, dum reparat, quam cùm fecit ; ut oftenderet unum fe
■elfe, qui hxc omnia poflìt. Igitur fic Chriftus prxfidium
tulit homini, ut puritatem fuam non violaret,nec amitte-
rct poteftatem. Hominem ehim fe nafei voluit, pro certo
tiabens carnis concattu fe minime violali : converfàciòni
f . i j .
EXhortare d ergo primum omnium fieri deprecationes, ora-
tiones ,poftulationes, gratiarum attiones prò omnibus ho-
minibus , prò regibus, Cr prò omnibus qui in fitblimiori loco
bumana: fé mifeuit, feiens peccatis fe corrumpi non poflè.: pofiti funi', ut placidam & quietam vitam degamus
«ecidi fe paifus eft , non nefeius mortem libi dominari piotate & cafittate. Hoc enim bonurn eft & aceeptum cor am
non polle, led earn fua opprimere poteftate. Hxc ergo Qfalutari noftro Deo , qui omnes homines vult fialvosfieri, &
Cap. II.
" f . i.
ir. i .
g effit, ut omnia fe poflè doceret. Humilitas enim ifta non
ad diminutionem ejus proficit, fed ad gloriam : & non fo-
lum ejus, verum etiam in ipfum credentium ; dignitas eft
enim lervum eflè potentis. Cum ante Apoftolum multi
utique credidilfent Judæorum ex iis , qui ipfum Dominum
occiderunt ; Apoftolus tarnen ut fe humiliet, adhuc dolens
de fua incredulitate, primum fe omnium peccantium vocat.
Quoniam enim præ ceteris lacramento fe imbuir Salvatori?,
propius ad cognofcendam magnificenciam ejus accedens,
accufat le magis , qui tantum boni tarde agnovic, nec ul-
ïpo , fed mifericordia ejus praeventus ; ut ipfe teftis effet diagnitionem
veritatis venire. H*ec regula ecclefiaftica eft,
tradita-à magiftro gentium , qua utuntur lacerdotes noftri,
ut pro omnibus fupplicent, deprecantes pro regibus hujus
faeculi ; ut fubje&as habeant gentes, ut in pace po fiti, in
tranquillitate mentis & quiete Deo noftro fervire poffi-
mus. Orantes etiam pro iis , quibus fublimis poteftas eft
eredita ; ut in juftitia & veritate gubernent rempublicam *
fuppeditante rerum abundantia , ut amota perturbatione
feditionis , fuccedat lsetitia ; panis enim confirmât cor , &
vinum lsctificat mentem. Poftulantes vero pro iis , qui in
neceflìtate varia funt •, ut eruti Se liberati, Deum collauvinitatis
ejus,quem prius ut hominem mortuum æftimabat.j^ dent incolumitatis audtorem. Referentes quoque gratiarum
Hx e accufacio ejus eft , laus vero Salyatoris, qui ad exem-
plum ceterorum credentium perfequentem fe vocavit ad
gratiam -, ut per patientiam fuam & magnanimitàtem in eo
oftenderet ceteiris , qui inimico tam benevolus exftiterit,
qualis eflèt futurus ad fe decurrentibus.
aftiones pro iis , qua nobis qucrtftdie Dei providentia pra*-
ftantur ad vitam ; ut in his omnibus Pater collaudetur
Deus , ex quo funt omnia : & Filius ejus, per quem funt
omniaj ut fopitis omnibus , qua: huic imperio infetta &
inimica funt, in affèélu pietatis & caftitatis Deo fervire
ftr.iS.
f . i?.
if . io.
Regi autem fieculorum immortali & invifibili ,J ò li Deo polllmus ; perturbatio enim & captivitas nec pietatem ferhonor
& gloria in fitcula fieculorum , amen. H a t ad Dei v a t , nec caftitatem. Unde enim pius , qui nudus eft ? *. &
Patris perfonam pertinent, quem immortalem ideo iblum unde caftus, ubi poteftatis fux non. eft? U t hxc ergo ler-
& invifibilem appellat, quia omnis immortalitas ab ipfo vari pollìnt, qpies neceffaria eft ; ut placita Deo reddaneft,
ut ipfi foli magis competat in veritate ; quia quifquis tur obfequia, qui omnes homines falvos vult fieri, &cogimmortalis
e ft , non à fe hanc habet, fed ab ilio. Simili nofeere veritatem. Hac eftt inquit, vita aterna, ut cognofimodo
& in Evangelio legitur, dicente Domino : Quia nemo E cant te fiolum verum Deum, & quern mififti Jefium Chriftum.
■eft bonus , nifi mus Deus. Et iferum ipfe dicit : Bonus ho- Si Deus utique, qui omnipotens dicitur, omnes homines
mo de bono thefiauro proferì bona. Nemo tarnen nifi unus fàlvos vult fieri, non impletur ejus voluntas ? Sed in omni
Deus bonus eli ; quia ipfe fons bonitatis eft, ex quo ceteri locutione fenfus & conditio latet ; unde dicit Petrus apofi.
potantur, ut boni fint. Ipfe eft & invifibilis lòlus Deu s , tolus : Omnis Scriptura indiget interpretacione. Vult enim
quia nulli umquam vifus eft Ì omnia enim agit per Filium , Deus omnes homines làlvos fieri, fèd fi accedant ad eum;
quem idcirco vifum dicimus j ut licet aliterc quam eft, ap- non enim fic vult, ut nolentes falventur : fèd vult illos faiparuiflè
tarnen illum fignificemus. Honorificentiam ergo vari, fi & ipfi velipt. Nam utique qui legem omnibus de-
& gloriam Deo Patri in veritate pronuntiat, cujus pietate dit > nullum excepit à làlute. Numquid medicus non ideir-
& providentia Chriftus liberavit peccatores ex morte. co proponi; in publico, ut omnes le oftendat velie fàlvare •
Hoc praceptum commendo tibi, fili Tìmothee , fecundum ù tarnen ab xgris requiratur ? Non eft enim vera fàlus fi
pracedentes fiuper te prophetias, ut milites in illis bonam mi- nolenti tribuatur : nec gaudere poteft in percepta fàluce,
Imam, habens fidem & puram cpnficientiam , quam quidam F 4lù. invitus, fi tarnen poteft fieri,accepit medicinam • ut
rcpcllentes, circa fidem naufragaverunt : ex quibus eft Hyme- non dicam quia medicina: effè&um habere non poteft, ninaus
& Alexander, quos tradidi fiat an a , ut dificant non fi adillam a:ger animum commodaverit j quia hxc mediciblafphemare.
Poftquam Dei Patris & Chrifti Filii ejus qux* na non eft corporalis, fed fpiritalis , f qua: neque dubiis
Se quanta beneficia fint circa peccatores homines memo- proficit, neque invitis. Fides eft enim, qux dat falutem
ra v it , qui cùm ellènt puniendi, non folum ignovit eis ; quam nifi mens totà fufeeperit voluntate, non folura nihiì
&d & juftificavit, & in filios fibi adoptavit : quo ordine proderit, fed & oberit. Fidei etenim gratia hanc habet popopulum
difciplinà ecclefiaftica imbueret, in fubje&is.often- teftatem ; ut devotis fibi divinam iufundat medelam indedir,
commonens ut memor eledionis fuae landus Timotheus
, id ad qiiod prxdeftinatus e i l , impleat. Prxdeftina-
tus eft enim,’ quando ad hoc ab Apollolo adfumtus eft, ut
ordinaretur, dignus judicatus futurus epifcopus, ut imple-
ret militiam evangelicam in fide & pura conlcientia ; qui
voris vero conferat morbum , per quem totus homo in-
tereat.
Vnus enim Dens, & unus mediator Dei & hominum homo
Chriftus Jefiiu. Dei & Chrifti unam fignificat efle volun-
utem in lalvandjs hominibus: unde Deum Patrem ciuia
-U « a _ K rr ^ » i
t - ï-
«nim fideliter docet , non poteft malam habere confcien- ab ipfo eft omnis audoritas, unum eflè fatetur , &*unum
«am. Tunc enim fidem exhibet prædicationis fu a s ,fifè mediatorem Dei Se hominum Chriftum Jefum. Miflus enim
a. Rom. ¿dii.hic 6c infra, ad in '
b E.idem Rom. eJit. f.militiidir.ç
c.'Edic, omnes ac mlf. nonnuUi,
Jìctmnf. Noa fati* ccàc.
' tft i affaruigit -, illum lamio ¡i¡nid.
Rom. ed
e. Vet- edit.
(■ Eadem vi
■ ¡-xhottot tTÿ>. Et infra,«* tranquilUm & anillan
ic mil. aliquot, &■ onde cafliur , ubi Sic. f
..«dit. ÛC mff. nsnnulli, jua ni yin dubiii ¡trofici! ,
ir. 6.
ir- 7-
il. $■
ir. 9- .
ÿ. 10.
2p3 in E p ifto lam ad T im o th e um primam. 2 9 4
à Patre fadus arbiter reconciliávicDeiim & homines, re- A tur , fed per illorum generationem ; nam cùm eredunt
formando eos ad agnitionem 'ejus j a quia enim unus eft
Pater & Filius , non periònà, fèd indiffèrentià naturx ; ut
arbiter eflèt Dei & hominum Filius Dei,adfiimta carne,homo
natus eli ; ut mediator Dei 8c hominum eflèt homo
Chriftus Jefus, id e ft, non fine divin iate, quia in Deo
homo erat, & Deus in hominé : & ut ex utroque eflèt me-
<liator ,& ut ucrumque reconciliaret, in lè primum hoc fecit.
qui dellinati funt in vitam xternam, per veni tur ad refurrec-
tionem ex mortuis, & fiet fa ly a , credentibus illis, & vitam
caftam agentibus. Tamdiu enim refiirredio fufpenfà
eli , quamdiu omnes credant prædeftinati ad ialutem.
HZJmanus fermo : f t quis epifeopatum defiderat > bonum
opus defiderat. Quoniam .epifeopum bpnæ vita eflè
oportet, idcirco qui epiicopatum cupit, bonum opus defimaneret.
Non enim pocerat unicacem Dei cuftodiens , media- _ r .
tor Dei Se hominum vocari ,quafi alius eflèt.Deus, qui derat. Hoc enim cupiens bonam vitam appétere videtur 3
diflidentem hominem à Deo in gratiam revocatet : fed fi tarnen non ab iis decliner, qua: in fubjedis habentur, ne
■homo qui le^em datam non prxteriret „fadus eft arbiter ambinone, aut defiderio pecunia hoc egiflè videatur.
inter eum qui peccavic, Se inter illum qui peccare igno- B Oportet enim epifeopum irreprehenfibiltm tjfe. Qualis
rabat 3 ut hic ianofeerec, Se homo de cererò in Dei fide epifcopus^debeat elle, deferibit ; ut nemo epifeopatum ap-.
petat, nil! fueric fidus, Sc qui ab omnibus contrariis abfti-
• Qui dedit fernet ipfum redemtionem j>ro omnibus , cujus
nere le poifit 3 ut non indignus fit fua profeflione. Unius
teslimonium temporibus fuis datum eft, inquopofitusJum ego
uxoris virum. Quamvis fecundam nurnero uxorem.iion fit
pradicator & apoftolus ( veritatem dico,non mentior) magifter
habere prohibitum 3 ut tarnen quis dignus ad epifcopacum
gentium in fide & veritate. Quoniam homo reconcili a tus
f it , etiam licita debet fpernere propter fublimitacem ipfius
J_/Deo tV , , jam w obnoxius i r a o iu . »erat .lew morti inferna .-------"3 ut --- ad - Deum . cui
ordinis;_ J . quia - ceteris melior debec efle , qui cupidus eft
reconciliatus erat, poller adlcendere, Salvatpr ut arbitrium ledis lllius.
fuum ad efFedum perduceret .mori fe pnllùs eft contra jus; Sobrium ,pudicum , b ornatum. hofpitalem, docibilem, non
uc defcendens ad inferos, mortem de impiccate quam in obnòxium vino , non verberatorem , fed modeftum , non liti-
eo H H H R H H . auferehs ¿is quos tenebarj ui Ac .m n ^fptrum , f td dbtmmfuim iciti regauim, flic s
cetéro quifquis Bmam eius haberet.ab ea teneri non Bof- haimcm f i td i tu cum cmai captate. Taléin [»tnineiii qui
fee Cujus rei tefnmonmm tempote quo refurrexit. often- lime cuftodiai-j qus enumeiat bona
dit ; deftiuclio enim mortis refntreftio mortuqrum effin
-Quaro fpern miffus eft bic Apaffioks gentium, prmdicare, ut
.ab eo diicerenl qua: Ipes eilet in Chrifto j hiiic enini diftus-
• eft magifter , ut fidem docerec &■ veritatem.
Volo itaque orare viros in omni loco, levantes fanttas ma-
nus fine ira & difeeptatione. Pacificum animum rnonec in
• oratione efle debere ; ut ad efFedum deducatur oratio 3
ilan d x enim manus lunt, quändo cor mundum eft. Sic tarnen
in omni loco orandum prxcipit. ut eompetens locus
• intelligatur,non utique imporruno aut fordido loco3quippep fidelis eft.
i dicit debere
epifcopum. Hxc enim figna func dignitatis epilcopalis. Si
aucem quis potiora ledarus, Se corpus & animam fuam
Deo dicaveric, ne le copulec marrimonio 3 tanco magis dig-,
nior fiet. Ideo enim inferiorem pofuic, uc de pociore nemo
dubifaret.
Si quis autem domui fua praeffe neficit, quomodo Ecclefia
Dei diligentiarfl adbibebit ? Manifeftuth eft quia tune poteft
idoneus redor futurus probari, fi prius domum fuam rede
gubernaveric;qui enim in minimis fidelis e f t ,8c in magnis
Non neophytum, ne in fitperbiam elatus, in judicium inci-
dat diaboli. Verum eft, quia rudes in fide folenr extolli.fu-
perbia, maxime fi accipiant ordinem ; novitate enim & poteftate
inflatur ,arbitrans fé prx cereris digniorem.' Videns
enim primo anno narivicatis collacum in fe honorem ,
putac non magis ad fuum, fèd ad aliorum profedum fe
vocatum , quafi beneficium religioni, dee magis, quam
.accipiac ab ea,per quam rem elarus , Cincurric laqueum
diaboli. Inventa enim occafione fuperbix illius , fatanas
f . u . WÈ
m a
H B
t i , .
cùm prohibeac Dominus vulgo orare: fèd hoc menet, ne
in fola Ecclefia putarene orandum.
Similiter & mutteres in habitu ordinato, cum ver e curt dìa
& pudi citici , ornante., fernet ipfas- non tortis crini bus , aut
. auro, aut margaritis, aut vefte pretiofa : fed , quod decet mu-
.tteres profitentes pietatem ,per op'era bona. Humili .habicu
mulieres orare debere monet,non in jadantia ; qui enim
vult audiri, inclinare fé debet, annota à fé pompa 3 ut mifericordiam
Dei pxòvocet. Habitus enim. fuperbus nec im- *
petrat, nec reda de fe facit credi. Quis enim prudentium precipitar eum. Ideoque in Salomone legitur : Superbis
jadanter ornatam mulierem non horreat ? quanto magis Deus reftftit. Unde Se in alia epiftola idem ApoftcLs
- awdor Deus „qui corpus à fe liberum fiidum, obligatum ait : Qui fe putat effe aliquid , curri nihil,fit, f e ipfum f e -
- metallis videt? Nam humilis habitus bone profeflìoni con- ^ ducit. he Dominus : Qui fe , inquit, ex altaverit, hurni-
gruit, ut poffit non aliud xftimari , quam cernitur: qux_ liàbitur. ■
: autem in domo Dei orar pompa fe mavult videri, non Oportet autem & illum teftimonium habere bonum ab t u ,
utique propter Deum, fed propter homines confequicur qui foris funt. Senfum Dominicum fequutus, ait- oporcere
qucd vulc; uc gloriofa videatur , nihil confequucura à Deo, -futurum epifcopum teftimonium bonum habere ab extranifi
maculam. Quanto enim hominibus fplendida videtur, neis 3 quia qui in minimis fidelis. eft in magnis , ficut
tanto magis defpicitur à Deo. I idicic Dominus Et fi in alieno d'mammona fideles non
Mutter infiientio dificat cum omni fubjettione. Nam do- M M , quod veftrum e f t, quis dabit vóbis ? Ur hic qui 111
S H non permittitur, neque dominari in virum, fed mundanis rebus Sc converfatione humana fidelis minime
- effe in filentio Non folum habitum humilcm habere de- invennur , dubmm non fit quia & in divims idoneus non
. bere mulierem, verum é'tiam audoritatem ei denegandam, erir : fi aucem hominibus fidem exhibuenc, mufto magis
• Sc fubjiciendam prxcipic viro ; uc tam habitu, quam obfe- Deo. Ne in opprobrium mcidat , & laqueum diaboli. Si timo-
• quiis fub poteftate fit v ir i, ex quo trahit originem. F Dei ante oculos non-habuent epifcopus , temporr ma-
Adam enim primus creatus eft , deinde Eva : & Adam - gis fe commodans, hunc quafi infidelem & pfeudoprophe-
eftfeduttus mutter autem fedutta fatta eft in prava- ram deferir Deus deformis v.debuur omnibus& macu-
W m Rah,a autem erlt tier ßttorum venerationem , ft lofus 5 quia alicer facie, quam prxdicac, verbis fuis ipfe fe
accufans, quia deputatus eft gregi la tana: 3 tunc enim vera
fe probat predicare, fi ea conetur Se gerere. Magna ergo
^ • 4 «
ir-sfif
6.
y - 7.
ricatione. Salva autem er it per ftliorum generationem , f i
man fir it in fide & dilettione, & Janttimonta cum pudicitia.
Prxfert virum mulieri, proprer quod primus creatus eft ;
uc inferior fit mulier , quia pofl virum & ex viro creata
eft. Adjicit & aliud , quia diabolus non virum fè-
duxit , fed mulierem ; vir autem per mulierem deceptus
eft : ac per hoc nulla i l l iconcedenda audacia eft,fed eflè
debec in humilitate quia per illam mors intravit in muncura
eligendus eft, qui domum Dei. regendam ¿ìccipit 3 fi
enim térreftrium rerum difpenfacores idonei quxrendi funt,
quanto magis cæleftium ?
Diáconos pari modo púdicos,pon bilingues, non vino multo
dtditos , non turpibus luçris vacantes , habentes myfterium ILclkW , VIUia pv.J. m ra .i — - — -------- I f I ' ■ rtw
- dum. Salva erit, inquit, per ftliorum generationem 3 f i ta- fidei in confcientia pura. Et ht autem probentur pnmum, &
men in fide manfent,& caritate; & pura vita. Hos enim fi- fie minifirent fine crimine. Qui tanta circa diáconos eligenlíos
dicit . qui-regenerantut peí fidem Chrifti, quia fi in Jos prxdpit I quos ■ conlbt imnilhól; effi-facerdomm ; quageneratione
fua hi períeyeraverinc , cum his liberabuur les vulc eíFe epifcopos, nifi ficuc ípfe a i t , írreprehenfibimulier
refurgens ex mortüis, 11911 quod ab .illis liberaba les , negotia publica, turpia Se yiiia lucra non habemes ?
f . S.
t . 9.
t - 10.
I
■ I I };
lili?
h w 1 1
i i s
III
!ÍP
m k . HI;
>b. Rom. ec
mpofilum yhoftiulcm, «^turnad doccndm
Appendix Tom. 1 1 .
Ru*n. «Ait. expuní f ü
l i l i
h.[á;,é
«fl
l i