Berengaudi expofitio
- t u peccata- <fjus'dimittantur. eidem peccata i t a dcferat, qUatcnus c a ^ per baptifmum, poftea vero per poenitentiam & lac rymas,ac mifepcnitus
oblitus clic v.deat
,qui exaudido intcrprctatur Et ideo. Symcon tequ: . , > illc cnim _p ro_
- malis cjux' tccìc , dcprecans ut ei dimittantur> à Deo exaudmir ,'qui
a ex toto Aclerit. Deinde Levi fcquitur, qui additus five ad-
fumtus intcrpretatur; quia qui de peccatis q u x fe cit, jam posmtcn-
tiam cxercuit , qui contra vitia pugnavit, eaque dcvicit , qtn -crga
■ indigentcs inifer,icors c x lt i t i t , atquc his operibus hoc promcruit, ut
«jus peccata diuiittercntur, de venia jam fccurus • timorein ignis xte r-
ni ä mente ab jicit, atquc in amorcm Dei, ac cxleitis patrix totus ad-
fumitur, iifoue additur, qui fiiii Dei nuncupantur& fuat. Scquitur
I fla ch a r , qui merces intcrpretatur: fed intcrprctationem hujus nominis
clarius vidcbimus, fi ca q u x mater Lia , co nafcente > dixit ■> po-
namus; ait enim : Reddidit Dais mcrcedern mihi, quiet dedi ancillam
me urn viro meo. Et idcirco appellavit nomen ejus Iflachar , id e ft»
• merces. Caro noftra ancilla noftra debct c ffe : v ir nofterDeusnoller g circumdat, & tuctur,
eft. Ancillam vero noftram viro noftro damus .fi carnem noftram Nonefursent , neque fitientampli
D e i fervitio mancipamus, fi earn vigilare > j.-junarc , & abftincrc com-
pell m us, atquc voluptates ejus cdomamus. Iflachar igitur L ix in
- merccdem dams elk a Deo > quia iis q u i carnem domant, qui vitia
extinguunt, ca merces datur a D e o , ut virtutibus ditentur.
Et ideo po ll -I ffachar Zabulon ponitur» qui habitaculum fortitu-
• dinis intcrpretatur. Q u js eft autem fortis > nifi Deus ? dc qu e Pfal-
mifta d ic i t : Dominus fortis & potens, Dominus potens inprslio. Et quod
habitaculum fortitudinis > nifi habitatio Dei ? In illo cnim habitac
-Deus, in quo fides, patientia. caftitas» humilitas, caritas eeterxquc
virtutcs commorantur. Et quia per operationem virtucum augentur
prxmia mcritorum > Jofcph fubfequitur, qui augmcntum interprcta-
tur. Benjamin «ultimus, im mo& iuperior ponitur» qui filius d e x -
t c r z intcrpretatur. Dextcra namque Patiis filiu s d ic itu r : & E'
icordix opera ,& in ceteris bonis operibus. Quxeriam in fànguine
Agn i dealbatx fuiffc dicuntur ; quia animx eled o rum, q u x antea
crant nigredine peccatorum involutx > per redemtionem fanguinis
Ghrifti candorcm mundicix adfumfcrunt.
Ideo funs ante thronum D e i , <¿p ferviunt ei die ac nolle in templo
ejus- In confpcftu namque Dei fanfti Dei adfiftunr > ac vifione ejus
indefincntcr pcrfruuncur. Templum vero Dei cxlcftem patriam,
fervitiura Dei amorem Dei vocat. Quod enim fervitium tarn acc
eptable D e o , quam at diligatur ex toro corde > totaque virtute ?
Et quis ita ardcnter d ilig it L cum , ficuc i lli qui aflidue contcirt-
plantur facicm ejus ? Et qui fedet fuper thronum , habitat fuper illos.
Thronus Dei (àndi Dei finit. ficut iuperiùs diximus. Q u i ergo defignantur
per thronum Dei » ipfi funt fuper quos habitat Deus : habi-
fuper landos ÍUos Deus» cúm eos fijo lu m in i il luminar »
Cùm Dominus dicat in Evangelio
: Beati qui e furiant 0 fi tinnì juftitiam ; quoniam ipfi faturabun-
tur; cur h ie fan i t i Dei numquam efurire dicuntur ? Sed ficut iiipe-
riùs diximus, non ad ciedo s > c qui in hac vita commorantur : fed
ad eos qui in cx le lt i beatitudine cum Deo cxfulcanr » hoc pertinc-
rc crcdendum eli. Jufti namque in hac vita politi > videntcs h o -
minum injuftitias > elùriunt & fitiunt juftitiam , cupientes omnes
homincs juftos c lfc , ficut ipfi funt- ElUriuut & fitiunt etiam» ut Tua
ju ltitia quotidie crefcat > efuriunt èe fitiunt vitam xtcrnam. Animx
vero fand orum non efuriunt neque fitient amplius ; ¿quia quod e fu -
rie ru nt, jam percipere mcruerunt. Et non cadet fuper eos ¡o l, neque
ullus sjltts■ Per lolem tribulationes quas fandi ab hominibus pcr-
ferunt, poflumus intelligere : per xftum tentationcs dxmonum » liv e
'oluptates carnalcs. Et quia fan d i in hac vita politi pcrfccutiones
hUtth. i j . 3JÌ gelium loquitur » quia fan d i D e i ad dextcram Dei ponentur. E le d i ç iniquorum hominum tolerando vicerunt > tentationes dxmonum fu-
£11: />iim aW Kai* vì»a CnK,viAi . in r x— lvravprnnf . rarnolìa in fi* »YrinYilimr . in firarirn.
wW m
i l . XII.
peraverunt > deiideria carnalia in (è extinxeiunt > in cx left i beatitudine
politi, nullum laborem in perpetuum fentiunt.
6¿uoniam A gnus, qui in medio throni e f t , reget illos. R e g it Deus
lando s fiio s , cùm voluntates corum ita ‘d ilp o n it , ut nihil velie
polfint > nifi quod Deus vult. E> deducet eos ad vita fontes aquarum.
V i tx fons Chriftus e f t , qui dicit : Ego fum vita. Quod cnim fine .
illo eft , mortuum eft : quod vero-in illo eft »vita eft. A d v it x fon-
tem Chriftus lando s fuos ducit »quia ad fernet ipfum eosducit > ut
•fint unum cum illo . Per aquas eofdcm fan d o s, poflumus intelligere v
ipfe eft quippe & fons aquarum » quia-ab ipfo procedit omnis lan d i-
tas eledorum . ficut ipfc d ix it : Sine me nihil potefiis facete.
Et abft'erget Deus omnem lacrymam ab oculis eorum. Q u ia tempus
flendi hic fuit » tempus ridendi in illa beatitudine erit .ficut Dominus
dicit : Beati qui nunc lugent, quoniam ipfi confolabuntur. i
ET còm aperuijfet figìllum feptimum. A pert io fepfirai fig lili ad nativ
itatem Chi id i pcriinct : fed quzrendum nobis eft » cur in lep-
t im o » non in quinto loco ponatur- In Genefi fcriptum e f t , quia fex i
diebus fecit Deus c u n d a , qux ex c x lo & terra originem fumferunt,
feptimo autem requievit ; & idcirco vocavit diem leptimum fabba-
tum > id e f t , requiem. Q u x eft autem tequies no ftra , nifi Chriftus ì
N o n inconvenientes ergo in lèptimi fig illi a perdone nativitas C h r ift i
-ponitur ; quia ipfe eft requies omnium làndorum fuorum » q u x per
feptimum diem figuratur. Et quia ea q ux in nativitate C h r ift i gefta
funt » fpiritalem intelligentiam obtinent > feptimum figillum Ch riftus
apcruit, cùm ea qu x per fignificationem gefta funt, dodoribus
Ecclclix per infpirationcm Spiritus fandi manifeftavit. E aci um eft
felentitsm in calo quafi media horà. Per fi lenti um pax qux ab O d a -
ceciderunt in medio throni in facies fu a s , & adotave- p viano Aù gu fto , C h r ifto naicente» perAiiiiverfum^orbem fada eft >
L-— J;a ;- J- -c--i.defignatur. Mediä autem horà filentium fadum e f t , quia pax quam
Ecclcfia in initio fidei apud paganos1 habuit» pauco tempore manfit »
nam à Nerone imperatore intcrrupta e f t , 3c Pctro Pauloque inter-
fe d is > prxcepit omnes chriftianos perfequi.
Et v idi feptem angelos fiantes in confpellu D e i , & data fu n t illi
feptem tuba. O rdo iftorum lèptem Angelorum in fèquentibus eft »
nam ficut prxco ante regem aut principem mitritur > q u i ejus ad-
ventum annuntiet ; ita & Johannes > quia magna erant qu x per Angelos
defignabantur, eorum memoriam faccrc v o lu it , antequam ad
corum narratiooem veniret.
Et alius Angelus venit fietit ante altare, habens thuribulumau-
re um > in manu fu a : & data fu n t ei incenfa multa, ut daret de orar
tionibus fanñorum omnium fuper altare aureum ,quod eft ante Domi-
if t e Angelus Cjhriftum lignificar : venit autem »quia per in-
Matth.s. K
Act. 14. u,
itaque filli dextcrx effìciuntur »cùm ab hac vita fu b tr a d i, in c x -
leftibus fedibus collocantur ; ubi nihil eft finiftrum > fed totum d cx -
tera. Ig itur quia interprctationes nominum duodecim rribuum ufque
ad eum finem perduximus, qno in cxlelìibus fedibus collocantur»
tongruum eft ut ca qux fequuntur » ad gloiificationem animarum
fandarum trans fera mus.
Poft hac vidi turbam magnam , quam dinumerare nemo poterai, ex
omnibus gentibus , & trìbubus-, & populis , & linguis fiantes ante thronum,
« & in conficchi Agni Et clamabant voce magna , dicentes
: Salus Deo noftro , qui fedet fuper thronum , & Agno. -Per turbam
fuperiorem, qux numero comprehenditur » e led i qui in Ecclefia Dei
fingulis temporibus laborant » defignantur » ficut jam diximus. Et
quia multi fiint vocati » pauei vero e l e d i , & in comparacione re-
proborum exigua eft turba eledorum » non immeritò numero centum
quadraginta quatuor millium» e led i qui fingulis temporibus in L '
Ecclefia Dei laborant, defignantur : in cx lefti vero beatitudine , libi
-- fingulis temporibus ex omnibus gentibus, tribubus & linguis cong
r e g an te , tanta eorum cfficitur muitimdo » ut nullo numero comprehend!
polli t. Per ilo las autem albas munditia animarum defig-
natUr : palmx vero in fignum v id o r ix ponuntur. Palmas ig itur non
'fo lum fandi martyres, quibus v id o r ia fpecialiter adferibitur, fed &
omnes e led i »qui in hoc fxculo politi contra vifibiles & invifibiles
•holies fortiter dimicarunt, in cx lelti beatitudine pclfiJent. Palmx
autem prxmia fimi v id o r ix fandorum ; qui & voce magna clamare
dicuntur : Salus Deo noftro, qui fedet fuper thronum, Agno, Sandi
D e i numquam cefiant à laud ¡bus Dei» nec tarnen labor e ll in laudando
Deum i quia ficut dulcís e ll fan d h vifio Dei »lie & laus D ei.
Et omnes Angeli ftabant in circuitu throni, & feniorum » 0 - quatuor
animal"
runt Deum , di cent es .- Amen, benediliìo-, & claritas, & f apienti a , &
grati arum aHio , honor, & virtus, & fortitudo Deo noftro in fatula f t -
culorum » amen. Superius millia millium Angelorum in circuitu
throni Deum laudare dicuntur : h ie autem nullo numero compre-
henduntur, fed omnes in circuitii throni Hare dicuntur. Pofiumus
per fuperiorcs Angelos , qui numero comprehenduntur » eos incel-
ligcre qui ad diverta officia in mun lo deftinantur : cos autem q u i
'fine numero ponuntur, illos qui in cxleftibus cum Domino con -
verfantur. 'Sed & h i c lèptem bened id iones ponuntur » ficut fuperius,
ut dcmonftrct codem modo & if tos bcnedicere Deum, qui mundura
Tua gubernatione tuentur-» ficut & illos qui in celeltibus cum Domino
commorantur.
Et refpondens unus de fenioribus dixit mihi : l i qui amiHi funt fto-
lis albis, qui fu n t 0 unde venerunt ì Et d ixi illi : Domine mi, tu fcis. r-
Interrogar > ut dòceat» per feniorcm namque dodores Ecclefix:
per Johannem vero auditores intel)iguntur. Nam prxdicatorcs fandi
-gloriam animarum fandarum quibufcumque modis poflunt , intimant
auditoribus fuis ; ut mentes eorum ad amorcm cxleftis patrix
accendant. Et dixit mihi. I i funt qut venerunt ex. magna tribulatione ;
0 laverunt ftolas fu a s , & dealbaverunt eas in fanguine Agni. H ic d e-
roonftrat non ad eledo s > qui in hac vita laborant ; fed ad eos qui
-in cxlefti vita cum Domino requicfcunt, hxc pettinere. Non cnim
fan d i de magna tribulatione, fed ad magnas tribulationes perfcren-
- das in mundum veniunt » ¿ ficut d ic it Salomon : Homo ad laborem
nafcitur, & avis ad velatum. Et Dominus dicit in Evangelio : Beati
qui perfecutionem patiuntur propter juftitiam ; quoniam ipforum eft reg-
num ctlorum. Et Paulus d ic it : Per multas tribulationes oportet nos
intrare in regnum calorum ; hie enim tempus eft tribulationis , illic
tempus pacis.Sandi itaque de magna tribulatione veniunt, quia ab hac
vita fub tra di, ubi tempus tribulationis eft » in xtcrna quiete collocantur.
Laverunt autem ftolas fuas » quia animas fiias in hac vita
politi, ab omnibus ibrdibus peccatorum milhdavcrunt >primo qaidcm
a. Iti mlT. ac Gill. edit.at Rom ¿contrario poll vocem Agni ajdidit :<ti
sßolir albis, & palma in manibus eorum. Poft vocem veto dicentes refee
Sal"! Deo noftro . . . & Agno.
b. Rom. edit, ftcus dicit lob. S:d Auôoris Upfurp cum m(T, ac Gill,
iucau* «tiacie»
C a p .V III.
carnationis myftcrium in mundo appariait : per altare autem aureum
Ecclefia defìguatur. Q u i ante altare ftetiflè dic itur; jacebat namque
Chriftus in mcredulis » qui eum purura hominem xftimabant : llakat
vero CHtn fidelibus » qui eum Deum Ycrum effe credebant. Ante altare
ergo ftetit » quia apoftolis & ccteris creder,tibus, ex quibus E cclefia
tune conftabat » quod Deus effet » manifeftavit. Per tnuribulum
vero quod in manu tenebat, corda apoftoloium » ceterorumque fi-
dclium demonftrantur. Quod aureum fuiffe d ic itur, quia co rd ad if-
cipulorum per fidem purificata » 8c per (àpientiam quam à Chrifto
didicerant, erant inaurata. Quod thuribulum in manu tcnuiffe dic itur
» quia corda apoftolorum in manu D e i e rant, ficut dicit Salomon
: Cor regis in manu Dei , quocumque voluerit inclinabit illud. .
Numquid cor iftius Salomonis in roanu Dei erat, quando ido'a ado-
rabat ? Numquid cor Antiochi aut Herodis in manu Dei erat ?
Numquid corda regum fandos Dei perlèqucntium in manu D e i
crant ? In manu diaboli crant, qui ad quxcumquç vole bat faciuora,
ea inclinabat : corda vero regum fpiritalium , ìd e f t , làndorum in
manu D e i lime ; & ideo quocumque voluerit, inclinabit ea.
f. Edit. qui in hac i/ita funt fofiii , toquitur : qui videnles : lacuna vero fupd.
Ex,lem edit. quia efurierunt ,jamque percipere vitam xternam mtruerunt :
edil, («leca w a t , í f data funi ci.¡
Scquitur
in Apocalypfm. De Vifione I V. m
Scquitur : E i data futo ei incenfa in u lta .. Incenfa inulta prxcepta A tum prxdicatio defignatur; prxdicatores quippe fan d i ad h o c fern-
fun.t.a EB van-gclii «; ince^nlà en1 im in, thu.ribulo, pon,untu.r, ut .calore“ igi per parati e x iftu nt, ut quofeumque pollunt, per dodrinam f iix p r x -
• ac ccpto , nagrantiam odoris fai dreumquaque fpargant : fimiliter &
Chriftus doctrinara Evangeli! in cordibus difcipulorum fuorum po-
fuic , qui igne caritatis fucccnti, odorem fidei lu x per omnes gentes
fparferunt . Undc & fèquitur : 'U t daret de orationibus fanctorum omnium
fuper altare aureum, quod eft in confpellu Dei. Genera oratio-
nuni plura funt» orant namque fideles verbis , Deum deprecantes,
ut dimittantur cis omnia peccata eorum : orant & elccmofynas lar-
g icndo, ficut dicit Dominus in Evangelio : Date eleemofynam, 0 ecce
omnia mandafunt vobis. Er in alio loco fcriptum eft : Sicut aqua
extinguit ignem, ita eleemofyna extinguit peccatum. Orant etiam dimitiendo
ptoximis, q u x in cis dcliqucrunt, ficut Dominus d ic it in
dicationis Deo adquirant.
/Et primus Angelus tuba cecinit. Per primum Angelum, ficut jam
diximus , prxdicatores qui ante Legem fucrunt» dclignantur. Primus
ergo Angelus tubä c e c in it , quia fan d i v iri qui ante Legem fucrunt»
qua'mvis nullam legem haberenc, nifi naturalem , hoc quibufcumqüe
potcrant» d fuafiffe crcdcndi funt ,‘ut Deum crcatorem luum timercnc
atque d i l i g e r e n t & quod quis pati non v e llc t , alceri non facerct-
E t fa lta eft grando & ignis , mixta fanguine , 0 miffum eft in termm.
Ea qux feptem Ang clis tubis canentibus fad a fuiffe vifa fimt, in bo-
nam partem »ficut mihi v ide tur, accipicnda fiinc : ficut c contrario
effufio phialarum feptem Angelorum , q u x fequitur, in malam- Per
grandinem ig itur q u x p e r cu iit , verba Cradorum virorum, qux cor-
Evangelio : S i remiferitis hominibus peccata eorum, & Pater 1lefter c&-
leftis dimìitet vobis peccata veftra. Orant nihjloininus & prxcepta 4 _________ ____ _ ________ _
caritatis ferrando, quemadmodum fcriptum e f t , quia univerfa de- g ignem & fangu-inem permixtum habuillc deferibii
l id a operit caritas. I llc igitur falubriter orat Deum, qui fcr"— j .b _ ....... .. ® n , • • >
pravorum hominum arguendo percutiebant, dcfignancur. Q u x
mandata D,ci ; nihil enim prodeft nobis clemcntiam Dei verbis
implorare » & operibus irritare. Super altare ergo aureum de oracio-
nibus làndorum dcdic Deus , quando fuper corda crcdcntium fidem»
dodrinam , adufque apoftolorum , ceterorumque prxdicatorum potili
t ; ut habetent unde erudircntur , & quod imitarentur.
Unde & lèquitur : Et adfeendit fumus aromatum de orationibus fanctorum
, de manu Angeli in confpectu Dei. Per fumum aromatum non
folum orationes fidelium, fed Se flagramia bonorum opcrum defignatur,
qux ab Ecclefia indefincntcr adfeendit in confpedu D ei. Q u i
fumus de manu Angeli confccndcre dicitur; quia quidquid boni fi-
deics faciunt » operante Deo faciunt, ficut dicit ipfe: Sine me nihil
poteftis facete.
Etaccepit Angelus thuribulum,& implevit illud de igne a i t a r t imißt
in ten am ■> Et facia Cuntfulgura, v o c e s , toni ima, & terre mot us. Per
ignem Spiritus fàndus defignatur : Angelus itaque,id e li,Chriftus thu-
, ribulum» id e li, corda'difcipulotum, de igne a ltaris, id e l i , de Spiritu
lirado implevit ; quando polt'adfcenfioncm l'uam in cxlum»decimo die
Spiritu fan d o miffo de c x lo , corda difcipulorum implevit ,a c fcicn-
tiam omnium linguarucn dedit. Et fi per altare Ecclcfia defignatur,
cut Spiritus làndus antequam darctur, ignis altaris effe dicitur .ficuc
idem Johannes dicit : Nondum etfit Spiritus datus ; quia fetus nondtim
fuer at glortficatus ì Scd Spiritus làndus antequam daretur, ignis altaris
erat » quia per remiffionis gn t iam jam eum Ecclefia poffidc-
bat. Nam Dominus ante paffionem fuam promifit le Spiritiim fànè-
tum datarum dilcipulis fuis ; & idem Johannes cùm verba Caiphx
pofui 11 et diccntis : Expedit vobis, u%entos morì ut ur homo pro populo, &
non tota gens pereat, intulit diccns : Hoc autem d fernet ipfo non dix
it , fed ehm ejjet pontifex anni illius , prophetavit. quia fefu
riturus erat pro gente. ; & non tantum pro gente
qui difperfi erant, congregarci in unum. Numqi
_ . . s t - . per ignei ! ,
Spiritus làndus defignatur, qui in làndis inhabitaus fuis , minillec
verborum eorum e xltitir : per fanguinem veto Chriftus intclligitur ,
qui & à Patribus fxpe prxdidus e li, & eorum adibus prxfiguratus :
terra autem fxculi homines peccato fubditos dcmonftrat.
Et tenia pars terra combufta eft, . . . . & omne focnum viride com
buftum eft. Per tcrtiam partem tcrrx c o s , qui per dodrinam Se
excmpla bonorum hominum (alvi fa d i 'tirar, debemus intelligere s
qui igne timoris Dei atque amoris quidquid pravi.in fe fu it , com-
bufferunc atque delcvcrunt. Arbores vero illos , qui principatum inter
eos tenucrunt, (ignificant : ex quibus multi per dodrinam Se
excmpla bonorum hominum (alvi fa d i fu n t , ficut Abimelcch per
Abraham , & por Job tres amici ejus. Per fosnurn autem viride ,
quod omne combuftum effe d ic itu r , i i defignantur,.qui & fupcrius
p er . tèrtiam partem terrx & arborum qux combufta e f t , id e ll ,
P e tC e le d i , qui eo tempore fuerunt ; feenum namque viride difficile accendimi
» aridum véro falcile confumicur. Per fornum vero viride
e l e d i , per aridum autem reprobi defignantur. De hoc arido feeno
propheta dicit : rere focnum « eft popultcs. Exficcatum eft focnum , 0
cecidit ftòs : verbum autem Domini manet in \aternum ; per foenum
ig itu r viride , ii qui fide crant v iridi defignantur, qui omne quod
in fe reprobum fu i t , igne catitatis combullèrunt.
Et fecundus Angelus tuba cecinit. Per fecundum An g elu tnM o y -
fes & cereri Leg is dodores defignantur. Et ecce tamquam rnons mag-
nus igne ttrdens, miffus eft in mare. Per montem magnum lex
M o y fi defignatur, q iix propter graviratem ponderis fui monti ad-
fimilatur; Si propter fpiritalem intelligentiim , qux in Lege rcful-
gebat , igne ardere dicitur. Ipfe vero Hebraicus populus propter
magnitudinem fcclcrum per mare defignatur.
Et facia eft tenia pars maris fanguis , & monna eft tertia pars
d ict filios Dei £) creatura, qua habebat animar in mari, & tertia pars navium interiit.
Chrif- Omnis remiffio in Lege lànguinis effufiene atquc adfperfione fieir.
V
;dituri erant, qui per univerfas gentcs difperfi idoli# fervie- b at; undc & Moy fes populum fànguine adfperlìt, dicen* : Hic eft
b an t ,filii Dei erant? Erant itaque jam filii Dei per prxdeftinatio- JanguisTeft amenti, quod mandavit ad ves Deus. Sed & Aaron &
-nera ; quia jam prxdeftinari erant ad vitam xternam. Congregati funt
v ero poftea in unum,quando per fidem,quam in baptiimatc fufee-
perunt, corpori Ecclefix funt fòciati- Mifit ergo Angelus ignem,
quem in thuribulo pofuerat, in terram ; quia dodrinam fid e i, quam
in cordibus apoftolorum pofuerat , per adventum Spiritus fàndi in
cordibus Judxorum, qui per incredulitatcm terra crant, per ora sportolo
rum effiidit. -
P aiia funi fulgura , voces, &tonitrua, 0 terra motus. Per fulgura
virtutes qu x perapollolos fiebant, per voces prxdicatio > per tonitrua
autem comminatio ignis xterni defignatur per terrx motus vero
converfionem’Tudxorun> poflumus in telligere ; eon-verfi tiinc namque _ ^ „
ad poenitentiam per prxdicarionem beati P e t r i, ficut liber Aduura ^ amittunc. E le d i ergo quamdi
apoftolorum narrat : l i s , iu q u it , audUis, compuncti funt corde , & di-
xerunt ad Petrum & ad reliqtìos apoftolos : Viri fratres , quid facie-
mtu ? Oftendite nobis. Et in fcquentibus fcriptum eft , quia ad hane
' priinam Petri prxdicationem credìdcrunt ex illis tria millia , pollcà
vero innumerabiles. Hunc ignem , id eft , Spiritum fàndum, fuper
nos qui terra fumus , mi-fèricordia domini noftri Jefu Chrifti effun-
dcre dignetur ; ut ex carnalibus fpiritalcsè efficiamur, qui vivit &
regnac in fxcula fxculorum, amen.
D E F I S I O N E Q U A R T A .
>Ratia domini noftri Jefu Ch r ift i largiente , de apertionibus
JTfeptem figillorum pauca dix imus , nunc dc cantu tubarum fèpfilios
e ju s , ut mundi efficersatur ad offcrcndas hoflias Deo , idem
Mo y fcs fanguine adfpcrfic, ncc line fanguinis effufione rcmiffio
efle poterat. Per tertiam ergo partem maiis e led i qui eo tempore
fuerunt, defignantur: per fanguinem vero in hoc loco rcmiiEonem
pcccatotum poffumus acciperc. T c rtia igitur pars maris in fanguinem
vcrfa eft ; quia e le d i qui eo tempore fuerunt, per obfervationem
Leg is ä peccatis fiiis mundari merucrunt. T e r t ia vero pars crca turx,
q u x habebat animas in man , & mortua fuiffc dic itu r , eamdem f ig -
nificationcm hab et, quam & tertia pars maris q u x in fanguinem
verfa e ft. Per mare autem, ficut jam diximus , multitudo peccato-
defignatur: pifces vero cum ab aquis fubtraluintur , animas
:unt.quamdin in aquis vitiotum fuomm verfan-
animas marinas habent, peccatorum videlicet tenebris involu-
ta s jcüm vero aut per baptifmum, aut poenitentiam ab aquis v it io -
rum excrahuntQr»animas priflinas quafi amittunt, cum ex malis bo-
ni cfficiuntur , moriunturquc diabolo, ut vivant Deo. Tc rtia igitur
pars pifcium animas cmiferunt, quia e led i qui eo tempore fuerunt,
per obfervationem Legis mortui funt peccato , & coeperunt vivcre
Deo- Per naves autem , qux aquas fub (e h abent, illifque fupcremi-
ncnt > principes gcntis illius defignantur. Tertia vero pats qux inte
r i it , eos dcfignat, qui ex eis ju fti fuerunt juxta ilium fenfiim,
quem diximus ; eo quod intcricrint & mortui fint peccato, Si v i-
xerint Deo-
Et tertius Angelus tuba cecinit, cecidit dc calo ftella ardens tamX
|, lCpCCUl UglUUlUlli U1A1IHUD J UUli. U. WIAUUM. 7q.u..a..m. - >f acui-l-a-. Eamd em fig nificOa-t-io nem h abe t de lla qua-mJ-- -&-- -Ang etern
Angelorum, qui fequitur, aliqua profcramus. Per feptem An- ** lus v fignificat namque prophetas : fed quxrendum nobis eft., quomo-
gelos dod o re s, qui ad erudiendum populum Dei a Deo mifli funt , ; c.-Ia : —
& mittcntur ufque ad fincm , defignantur. Et quia facramcnta div i-
narum fcripturarum dodoribus Ecclefix pcrfpicacius, Deoinfpirante,
quam ceteris patuerunt, rationis ordo pofcebat, ut poft rcferationem
t ig illorum, qux apertioncm divinarum fcripturarum fignificat. fcp-
tem A n gd i poncrentur , per quos omnes. dodores populi Dei defignantur
, qui fcientiam divinarum fcripturarum locuplctius pcrce-
pcrunt- Et ficut om'-e corpus eledorum in feptem partes diviiimus,
ita Si feptem Angcli tubis ceciniffe vifi funt: per quos omnes doc-
tores populi Dei defignantur, quamvis ab eo ordine parumper d if-
crcpent. Nam fuperius per podercm, c q u x talaris e ll tunica , &
prior in ornamentis Domini ponitur »ut & in fcquentibus per primum
cornu A gn i, juftos qui ante diluvium fucrunt, diximus fuiffe
dcfignatos : per zonam vero auream in corpore C h r ift i, & per feebn-
dum cornu patriarchas & eetcros qui ante Legem fuerunt : h ic autem
per primum Angelum dodores qui ab initio mundi ufque ad
Legem Fucrunt, per fecundum d o d o re s'L e g is defignantur.
E t feptem Angcli paraverunt fe ,u t tubis canerent. Per tubx cando
de c x lo in terram cecidiffc dicatur. Sandi in cxlum quodam-
modo confcendunt, cùm cos amordiviaus ad cxleftia contemplanda
elevar : cadunt in terram , cùm eos amor proximorum ad ima re -
trahit ; ut prxdicatiatie fila peecantes ad viam veritatis rcducant :
facula v ero accenditur, ut tenebras nodis depellat. Verba igitur p ro-
phetarum faculx fuerunt , quia tenebras peccatorum à mcntibus ho-
minum fiigaverunt. Poffumus etiam per ignem faculx Spiritiim
fàndum intelligere, quo infiammati prophetx, & multos ab iniqui-
tatibuS correxcrunt, Se qux ventura c ran i, prxdixcrunt. Et cecidit
in tertiam partem fittminum, in fontes aquarum. Per Rumina Se
fontes duodecim tribus cum fuis familiis defignantur : per tettiam
vero partem ii > qui ex eis ad vitam xternam prxfcripti erant, figu-
rantur. Cecidit ergo ftella in tertiam partem fiuminum, quia illi doc-
trinàm prophetarum acccpeiunt, Se in cordibus fuis plantaverunt »
qui ad vitam xternam prxdeftinari erant.
E t nomen ftella dicitur abfinthium. Abfinthium valde eft amarrati:
per àbfinthium igitur comminationes prophetarum defignantur,
quas popülo peccanti ingerebant, prxdiccntes cixquod nifi poenTcen-
! talari}
Appendix Tom. I L
• > dee 11 il
immortalia facula fxculorum > <
miti
d. Edit.ruaftjfe c
e. Ica mfl.'idit'. -
rant viri, defignan
•ti m f im m m
o , eft gognlns. Per fen
dindi funt.
r vìride, ii qui fidèles.