349
-renaq&l
MlCICdul
y .x v i ix .
C a p .X III .
: reprobos intelliger
opier iraní 1
Berengaudi expofitio fiSo
r ju d x is > atque gcncibus fr dixerit. Sed mundatx «rant diabolo ,ncm D e o ; quod enim mundum
habct d iabolus, co quod
»•a»« iiiultitùdincm aniifciit , tam atxociter reprobis dominatur ,
Sc in tancis flagitiis dejicit ; ut nullo modo digni lin t , quatcnus ad
v itx vias rcvcrtancur, & fanentur. D ic it etiam diabolum fcirc quod
modicum tempus habcac ; quia quanto appropinquare cernic diem
ju d i c i i, tanto amplius callidior efficitur ad decipiendos homines.
Er poft quam vidit draco quod projeitus eft in terrain, perfequuttit
eft multerei» , qua peperit ma rulum. videns diabolus fe maximam
multitudinem elettorum aimfilLc , Sc intra aqgultias cordium repro-
borum eflc conclufum, perfequutus eft mulierem , id e f t , Eccleliam »
concita vie enim imperatorcs Romanoruin > omnemquc multitude—
11cm impioruni ad pcrfequendum populum Dei.
Er data jitnt maltcri due ala aquila magna , ut volare! in defiertum
in locum fuum i ubi al:tur per tempus tempera , & dimidìttm ter»- t
ports à facìe ferpentis. Per aquilani Chriftum poffumus intelligere : f i ci palla diabolo^efle detej
Ji,*> w m g lx d u o funt Teftamcnra. Dux igitur alx data: funi niu- IjBjjtf'
_ ‘ :fia accepit i ut eorum dottrina &
:idie confcendac. Hanc
ri, quia duo Teftameu
dia bollini evadat, & ad cxleftem patriam quotii
juamque patriam defertum v o c a t , quemadmodum & Dominus diett
in Evangelio, cùm fe nonagintanovem oves in deferto dixit dimi-
fiir e , & unamabiiflè q u x re re , q u * erraverat. Hane patriam locum
Ecclcfix vocat,ficut ip fe in judicio ditturus c ft : Venite benedici Patris
m e i, percipite regimi» , quod vobis paratum eß ab origine mundi. Per
tempus vero & tempora ,Sc dimidium temporis, tempus à paffione
•Chrifti uique ad finem mundi deiignatur. In hoc ergo fpacio tem-
porum an im® fanttorum, id c ft , Ecclcfia, dapibus glori® cxleftis
.patri® in c x left i beatitudine, pafeunrur.
Et mifìt ferpens ex ore fuo poft mulierem aquam tamquamflttmen , ut
eam faceret trahi a flamine. Flumen aqu® defideria fur- '
"videns quippe diabolus Ecclefiam non polle dej:
fed pocius crefcere & ròb o rari, multitudinem defiderionnn caroa-
lium c i immitterc voluit , quibus deeepta, ad mala ope:
"xecraherctur.
Et adiuvit terra mulierem , d aperuit os fuum , d fufeepit ftumen .
quod mißt ferpens ex ore fuo. Poffumus per terram reprobos intelligere
, qui fufeeptores fuerunc deiideriorum carnalium , quibus diabolus
ndeles irretire v o lu it , & ad fé pertraherc. Poffumus etiam
per eam'dem terram Chriftum intelligere ; & quia in fermonibus Do-
^roini ma$na .poteftas eft : Dixit enim, d fa a a ‘funt\ , mandavit d
'creata funt -, haud abfurde per os terr* poteftas ejus intelligi poteft.
jtd ju v it ergo terra matterem , id e ft , Chriftus Ecclefiam , & aperuit
os fuum , d fufeepit f.umen , quod mißt ferpens ex ore fuo : id e f t ,
'finum mifericoidix fu® aperuit, flumcnquc vitiorum poteftas
fundirus exi
1 tefti».
Et irattts eft draco in mulierem , d abiit pralium fa i
de femine ejus. qui cuftodiunt mandata D e i, & habt
J tfu . Rcliqui de femine Eccidi® eletti fune, qui in fine mundi n;
trituri funt. Quenfedmodum aucem hoc prælium diabolus perag;
in fequentibus manifcilatur.
Et ftetit fuper arenam maris Per arenam maris multitudo rcp.
borum , qui co tempore futuri fune, defignatur.
conlpettu D e i, immundum videtur diabolo : & quod immun-
dum eft Deo , mundum eft diabolo, c Nam ficut fcarabxo mun-
dius videtur ftercus.cujuilibet animantis, quam quilibet cibus mun-
dus atquc delettabìlis > ita & diabolus phis d ilig it ea. corda , qu®
omnibus vitiis funt replcta > quam ea qu x cunttis virtutibus pollent.
Scop® autem funt» qu® domum à quifquiliis cmundant. Habet ig i -
tur Deus fcopas luas, habet Sc diabolus : fcop® D e i funt, qu® d o-
mum cjus cmundant, ut in ca ipfc habitare p o lfit , v idelicet con-
feflio peccatorum , poenitentia, lacrym®, & cleemofyn® : feopx diab
o li fu n t ,q u s (ccundùra cum domum ipfiuseyerrunt, fcilicet amor
.fa:culi, levitas mentis , contcmtus mandatorum Dei ,& multa alia.
Septem vero fpiritus > quos diabolus ftcum ailfumfit, (eptem fune
vitia principalia : cum iis ergo leptern (ktellitibus diabolus Judxos
uique modo pollidet. Sed quxri poteft , cur Jixc feptem vitia prin-
L diabolo effe deteriora dicantur. Verum nobis deteriora fiint
quam dxmones j quia illi foris nos impugnant, vitia autem
intrinfecus nos a/lìdue debellane. Nam ficut levius tolcrantur hoftcs,
qui extrinfecus urbem oppugiiant, co quod muros habeant objettos,
quam ii qui intrinfecus p o lit i, jam ctvitatem depopulantur : ita fa-
eilius tolerantar dxmoues, qui cxtcrius, quàm vitia qu® intus nos
indelinenter devaftant- Et fupcr capita ejus nomina blajphemic. Blaf-
phemia Antichrifti plura nomina habebit > quia multis modis ChriC-
turn biafphemabif.
Et beftia quam v id i, fimtlis erat pardo, ö * pedes ejus ßcut pedes
urft , & 01 ejus fisut os leonis erat. Per parduin, qui fertur diverfos
colores habere , hypocrifis Antichrifti defignatur : qui cùm futurus
fit homo mquiffimus vanis virtutibus fc dccolorabit > ut facilius
ftultos quoique decipiat. Per urfuni Yero , qui callidiflimum e lt
« Ü v a ...«.», anima l, ejus aftutia ad decipiendos homines demonftrari poteft.
perfecutionibus, C p cr leonem nihiloininus ejus crudelitas ad dilaceiandum populum
Dei defiguatur. Et deJit ilii draco virtuiem fuam & poteftatem maga
nam- Virtuiem fuam diabolus > qu® tota mala eft , Antichrifto da-
b it ; quia in ilio habitable , & per ruin quidquid nequitia diaboli
excogitarc p o te ft , opcrabitur. .'ed ciun Scriptura dicac : Non eft
potejtat nifi à Deo, quomodo diabolus poteftatem magnani Anti-
ch r illo dabit ? Deus dabit Antichrifto poteftatem, fed iplàm poteftatem
in tantum pcrinutabit in malum, ut tota diabolica effe cre-
datur , & fit. .
Et vidi unum de capitibus ejus quafi occifttm in mortem, & plaga
mortis ejus curata eft. Diximus lùpctius per icptem capita Antichrifti
feptem vitia principalia effe defignata. Per caput ergo
quod non occifum, fed quali occifum v ifum e f t , blafphcmia defignatur.
Quzrendum itaque nobis eft , quomodo blafphcmia quali
£) occifa effe dicatur. Primis namque temporibus Evangelii fuerunc
igenda
ET vidi de mari beftiam adfeendentem , hub entern capita feptem ó>
cornua decem & fuper cornua ejus decem diademata. H x c bellia An-
tichriftum fignificat : qui vero defignantur pcr areiiam , ipfi & per
m a re , mtìltitudo feilieee reprobotum. De mari igitur bcftia con-
'fcenderc vifa eft ; quia de focietatc reproborum Antichriftus exfur-
g et . qu® beftia capita feptem & cornua decem habere deferibitur.
'S imiliter & draco fuperius feptem capita habuiffe dittus e l t , & in
capitibus feptem diademata : per qu® omnes reprobos, quibus dia-
"bolus ad decipiendum genus numanum ufus c ft . diximus fuiffe de-
'fignatos. H x c autem "beftia non in capitibus , fed in decem co rn i-
'bus decem diademata habuiffe deferibitur ■> ideoque per decem cor-
xiua gentes quas "libi Antichriftus fùbjugaturus e l t , defignantur : fcp-
tem vero capita leptem vitia principalia dclignant. Et ut fequentia
melius intelligamus, placuit mi hi in enumcratione vitiorum a Pru-
"dentium fe q u i, qui de confiittu vitiorum acque virrutum egregie
rverfibus differuit. Primum namque vitium^ofuit culturam idolo-
i u m , fecundum libidinem ,'tertium iram, quarcum fiiperbiain,quin-
tum luxuriant. Quamvis enim libido ita infetta fit luxurix , ficut
"irliquod membrum co tp o r i, b pro qua re à Patribus pro libid:
pe luxuria ponebatur ; tarnen inter lib
eft. Sextum pofuit avariciam,fcptirou
diam. Et quia eos qui iis v itiis fubdi
tlecipiet ,'fibiquc fociabit, rette per feptem capita feptt
-fignantur.
De iis feptem vitiis Dominus in 'Evangelio loquitur diccns :
‘ Cum immundus ¡piritus exierit ab homine,ambulai per loca arida,queren,
requiem, non mveniens d i c i t ¡« evertar in domum meam, unde exivi
•Et cum venerit ,invenit fcopis mundatam ornatam. Et tuncvadit.
& adfumit [eptem alios fpiritus fecum nequiores f é , & intrant es habitant
ibi. Immundus fpiritus cx iv it ab homine, quando diabolus cxivit
a J u d x is , cùm Legem acceperunt. Ambulavit per lo c a a jid a , id elt:
per gentium nationes > qu* arid® crant ; quia viriditatem fidei non
habebanr. Non invenit ibi requiem , quia veniente Ohrilto in came,
gentes quas diu tcnuerat, amifii. Rediit in d omum fu am , unde cxi-
v it i quia ad Juttóos pdlfidendos reverfiis e f t , co quod
credere noluerint. Invenit domum Judxorum vacantem, quia Ch rif-
eum hbfpitem non habebant. Quxrendum vero nobis e l t , cur cas
incutes q u x Dcum habitatorcm non .habebant ,mundatas &• ornatas
multi h x r c t ic i, qui fidcm Ecclcfix fuis ctroribus labefattare conati
fune: fed omnipotens Deus d e f nforcs. Ecclefiæ orthodoxosPatres
ex filiis ipfius Ecclefiæ eleg ie , quos Ilumine (¿pienti® lu® replens, per
eocum dottrinam omnes nærefes ab Ecclcfia fuá d exftirpayit ; uc
fuerunc Ambrofius , Hilarius , Hieronymus, Auguftinus, Gregorius,
& multi a li i, qui etiam maximam copiam librorum cdiderunt, quibus
omncs h*rcfe s ,qux fuerunt, & qu® elle poterant, deftruttx fune.
Blafphemia ergo quafi occifa eft modo > quia quamvis fine multi qui
multas hlafphcmias mente concipiant , malum quod mente conce-
pcrint, non audent pioferre , nc per iftotum dottrinam turpiter con-
yincantur. Hoc igitur caput, i i e f t , blafphemia, temporibus Antichrifti
mortuum effe v¡debitur; fed à diabolo in Antichrifto refuf-
citabitur, q icm ad blafphemandum G hr ill uni in tantum accender,
ut omncs blafphcpiatorcs in fuis blafphemiis autccedat. Et admtra-
£ ta eft univerfa terra poft beftiam. Pcr terrain pcccatorcs homines
defignancur.
Et adoraverunt dr aeon em , quia dedit poteftatem beftii : & ador sever
tint beßiam , dicent e s <S) ui s f i mili s beftia, (jo quis poterit pugnare
cum ea ? Qupmodo draconcm, id e f t , diabolum , adorabunt, quem
non videbunc- i Sed adorabunt Antichriftum i l l i , qui per terram de-
lignantur, Sí in Antichrifto diabolum,dicentcs nullum effe Antichrifto
fimilem, nec effe qui ejus fortitudini polfit coxquari.
Et datum eft illi os loquens magna, & blafphemias. Datum e f t , id
e f t , permiffum eft à Dco ; ut loquatur magna de fernet ip fo , diccns
fe effe Filium D e i , & ut loquatur blafpheiuias de Dco. Et data eft
illi poteftas facere menfes quadraginta duos. Difiìcile'videtur, ut in
tam parviifimo tempore , id e ft , in tribus atiQis & dimidio, omnes
gentes (ibi fubjicere , & ad fuam culturam genus humanum prxter
blafphcmiam , live d ifeor- F paucos elcttos polfit adducete -, eiunt enim inulti e le t t i, fed in com-
e ru n t, facile Anticiiriftus paratione infidelium valde paucilfimi. Veruni poteft fieri J ut primo
omnes gentes fu® dicioni fubjiciat : poftea vero in fuperbiain clatus,
fe pro Deo coli inftituac. Nam ficut mihi videtur , in tribus annis
Oc dimidio perfecutionis tempus tantummodo comprehenditu r , in
quo & per f c , & per difeipulos lu o s , & per oftenfionem fignorum
mirabilium tota virtute laborabit , ut culturam deitatis omnes homines
libi impendant. Eos autem qui contradicere voluciint, d i-
verfis & inauditis tormentis a/Higet -, ut coatti fac ian t, quod voluntarle
facere detrettabunt.
Er aperuit os fuum in blafphemias ad D eum blafphemare nomenejus,
fj, tabernaculum ejus , & eos qui in calo habitant. Apeiiec namque o s
fuum ad blafphemandum Dcum, Patternffijdelicet, Se Filium , Se
Spiiitum lanttum : blafphcmabit & nomen Dei diccns Chriftum non
Chriftum elfe Dcum : blafphemabit etiam tabernaculum D e i , id eft » Eccleliam
D e i , diccns nihil prodeffe fidclibus rcligionetn Chriftianam !
fed interitura magis adferrc quàm falutem : blafphemabit Se eos qui
in cx lo habitant, id e f t , martyres, Sc cctcros lanfto s , dicens nihil
libidinem & luxuriam diftantia
■arfi^nobifcum h
n feqtti e conflitti, ■vitiorum acque . c. Gii!, in corpote , nam fimi
um pofiuerm
r illius à qi10 exaratusfue- I un piilli nam Koni. edit, tranftuli
fubjecic, 1!e\ era (ia igno- I 1 beimi, è mlT.
I I d. Omnes edit exflirpavit.
pro qua re à 'Paincm, l } è mû", omnibus rcllicuium cd.
cuilibe,
■1ncnd.1t
prodcffc
in Apocaìjpfin. DeVifione IV.
Ktm.j. iSyyt
prodeffe eòS pòffe ciiiquam , falfumque effe qùidquid de eis à fidclibus A
adfeticur.
Et datum eft illi bellum facere cum fan&is, & vincere illos. Faciec
bellum cum fanttis quofdatn blandiendo , quofdam terrendo , Se ad
ultimum eis pelfima tormenta inferendo ; ut eos in crrores fuos indu-
cat : fed fieri non poteft, ut in errorem inducancur eletti. Vincer autem
illos non fupcrando, fed intcrficiendo.
Et data eft ei poteftas in omnem tribum, ©* populum, & lingUam, &
gemei» : & adoraverunt eum omnes, qui habitant terram. H o c fecun-
dùm littcram implebitur. Multi dicent-, cur talia Deus fieri finat, ut
Antichriftus genus humanum tam pelfime decipiat ? Verum duabus
caufis exiftentibus talia perniittct ; nam ficut ipfe dicit in Evangelio :
In ìllis diebus refrigefeet cantai multorum , & abundabit iniquitas ; in
tantum quippe malicia hominum exerefeet, & ita Dcum prò fuis fee-
leribus ad iracundiam provocabunt ; uc digni fint quatenus tam pelfimo
homioi fubjiciantur, atquc ab co decipiantur, tettante Scriptura : 6}ui g
regnare facit hominem hypotritam propter perverfitatem popttli. Tradet
enim illos Deus, ficut .dicit Apoftolus , in reprobum fenfum; ut faciant
q u x non cònveniunt ; Se quibus« nihil pcnli c r ic , tantum ut quidquid
mali cogicaverintjcxplcant j juftilfima Dei permiffione fiet, uc abAn-
tiebrifto decepti detcrius percant. Permictct etiam hoc Deus fieri
propter probacioncm eleftorum fuorum, ùt ficut aurum probatur per
ignem ; ita& illi in perfecutionibus Antichrifti probentur & examinen-
tur, ficut in Daniele de illis feripeum eft. Eligentur, b & dealbabuntur,
& quafi aurum probnbuntur plurimi. Sequitur. 6/uorum non funt [cripta
» libro vita A gn i, qui occijus eft ab origine mundi. Liber vitx
acio eft Dei omnipocentis : reprobi non funt feripei in libro
ia non funt prxdeftinati advitam xternam. Sed quxrendum
, quomodo Agnus, id e f t , Chriftus, ab origine mundi occi- q
m
l. Thtjf. 5 9.
f . XIII.
Nb.i. , e.
habitdntibus in terra , ut faciant imaginem beftia , qua habet pla~
gam gladit, & v ixit; v idelicet, ut in imaginibus Antichriftus adorccur.
Quod autcm beftiam plagam gladii habuiffe dix it, & vixilfc, poteft fieri
uc atce. diabolica iing.it fe Antichriftus mori Sc rcfurgcrc , ut hoc
fatto facilius homines decipiat: quod Simon magus feciflc dicitur.
E t datum eft illi ut daret fpiritum imagini beftia , ¿> ut loquatur
imago beflia. Sed & hoc quofdam magos feciffc audivimus ; faciebant
quippe per necromanticam artem, ut ftatux viderentur mo vc ri, & lo-
qui. Poffumus hoc alitcr iutelligere. Imago fpeciem, habct hominis,
fed non cft h omo : fimilirer & Antichriftus propter operationcm virtu-
tum atque fignorum pucabicur cffe Deus , fed hoc falfiflimum cr if,
non enim poteft fieri ut homo impiiflimus aliquid deicatis in fe habeac.
Imaginem ergo Antichrifti facient , qui eum Dcum exiftimabunt:
miniltri vcro Antichrifti fpiritum imagini beftix dabunt , cum eos qni
crediderint in Antiehriftum, Chriftum blafphemare compellcnt. E tfa -
ciet ut quicumque non adoraverint imaginem beftia , occidantur. Fideles
qui Antiehriftum adorare noluerint , diverfis poenis macerati' interfi-
cientur; eric namque tails cribulacio , ficut dixit Dominus in Evange- -
l i o , qnalis non tuic ab in itio , ncque fiet j tea ut in errorcm inducancur
e lc t t i, fi- fieri poteft.
Et faciet omnes pufillos & magnos, & divites & pauperes, & liberos
fervos habere charalterem in dextera manu , ant in frontibus fuis.
Poteft fieri ut ficut nos habemus charattcrem Ch rifti, id e f t , crucem,
,.D
prxdeltin
v itx ; qu
nobis eft
fus effe dicatur.
Nam iliud quod fcquitur : Si quis habet aures, ciudiat ; ubicumquc
in divinis fcripturis ponitur, obfcurum effe quod prxceflic, demonftrat:
aures quippe cordìs atque intelligenti® requirit. Agnus igitur ab origine
mundi occifus eft ; quia ejùs mors ab exordio generis humani in
fanttis patribus prxfiguraca cft. In primo namque liomine prxfiguràca
e f t , quando eo dormiente, F.va de colla cjus latta.eft : fimiliter & in
Abel prxfiguraca c f t , qui à fratre Cain pcremtus eft : prxfiguraca c f t&
per Ifaac * quem pater in holocauftum obtulit Domino : fimiliter & per
Jofeph, quem fratres vendidérunt : prxfiguraca eft etiam mors ejus in
diverfis facriiiciorum ritibus. Quocies ergo mors Chrifti à fanttis patribus
auc prxfigurata auc prxditta cft , quafi toties Agnus occifus eft.
Quamvis hoc fimpliciterpolfit intelligi, uc non dicac Agi
fura ab origine mundi > fed nomina fanttorum fcripta abori
■di, in libro A gn i, qui prò eorum falute occifus eft
Q u i in captivitatem duxerit, in captivitatem vadit : qui in gladio
eeciderit, oportet eum gladio occidi. Antichriftus qui populum chriftia-
num à Creatore fuo capcivabic, ipfe à prxfenti vita captivabitur, & in
infernum detrudetur : & quia gladio malici® fux mulcorum ani mas pe-
remturus eft , gladioque corporali juftorum corpora ocCifurus , ipfe
gladio mortis perpetua; damnabitur. c Hic eft paiientia & fides [aitilo-
rum, id e f t , patientia Se fides fanttorum in perfecutionibus Antichrifti
comprobabitnr.
Et vidi aliam beftiam adfeendentem de terra , habentem cornua duo
fimilia A g n i, d> loquebatur ficut draco. H x c beftia aut unum ex difei-
pulis Antichrifti deiignac deteriore«! ceteris, auc multos , qui eum prx-
dicaturi funt. Qtìx de terra adfeendifle vifa cft ; quia de focietatc reproborum
exfurgec : duoque cornua fimilia Agni habuiffe vifa eft.
Sùpcriùs diximus per feptem cornua Agni omnes elettos effe defignà-
t o s , quos in feptem partes divifimus : per quinterni autem cornu aixi- E
is Tudxos, qui in Chriftum credidcrunt, fuiflè defignatos : per fextum
r credidcrunt. >u gentes, qux in Chriftum fimilit Beftia itaque coria
duo fimilia Agni habebit > quia Judxos & gentes decipiendo poflì-
debit. Quia quamvis inulti credane ex Judxis per prx'dicationem Eli®
ïn Chrilturri ; maxima tarnen pars eorum Antichriftum fequutura e ft,
ficut dicit Dominus in Evangelio : Ego veni in nomine Patris m ei, &
•non recepiftis me : alius veniet in nomine fuo, & illum fufeipietis. Loquebatur
ergo h xc beltia ut draco , quia ejus verba diabolica erant ; nam
diabolgs qui loquetur per Antichriftum, ipfe loquetur Se per difeipulos
ejus.
Et omnem poteftatem prioris beftia faciebat in tonfteftu ejus. Quod
dic it, in confteStu cjus , fignificat in nomine ejus; non enim prxlens
poterit effe Antichriftus in omnibus lo c is , ubi feerie prxdicacus à fuis.
Faciec namque miracula Antichriftus arce diabolica, facicnt & difcipuli p
ejus : fed eorum miracula l'alfa erunt, & non vera, ficut dicit Apoftolus:
Cujus adventus erit fecundum operationem fatana, in omnibus v irtutibus
d fizáis d prodigiis mend,tabus. Non enim credibile e f t , uc
eos quos Deus cxcxcaverac, auc debili ta verar, fanitati polline reftituc-
ie : fed eos tantummodo, quos ipfi lxferint, Ixdentes in occulto, fanantes
in aperto. Sed & ipfe Anticiiriftus in ranta claritate fe hominibus
demonftrabit, uc ab infipicntibus crcdatur D eu s , ficut dicit Apoftolus:
Ita ut in tempio fedeat, oftendens fe tamquam f it Deus.
Et fe tit terram, d inhabitantes in ea , adorare beftiam primam,
eujus curata eft plaga mortis. Et fecit figna magna , ita ut etiam ignem
faceret de calo defeendere in terram in confiteli a hominum. Legimus in
librp Job diaboluni ex ,pcrmiflìone Dei ignem feciflè de cx lo defeendere
, Se oves Job pucrofquc confumfiffe. Quod ergo illic per fernet
ipfum fe c ic , hoc per Antichriftum & fcquaces cjus cxrremo tempore
facLct.
Et feduxit habitantes terram propter fig n a , qua data funt illi facere in
confpeltu beftia. Nihil eft quod fic (educar (implices quofque, quemadmodum
fignorum denionftracio. Ideoque minillri Antichrifti propter
fignorum operationem facile ftultorum multitudinem decipient. Dicens
qua fignamur ; ita habeat Antichriftus proprium charattercm , quo
fignentur i i , qui in eum crediderint. Poffumus & hoc aliter intelligere.
Difcipuli Antichrifti laudatores erunt vitiorum i docebunt enim ideo
d creatum vinum cetcrafque divicias, ut homines iis abundanter, & i
fufficicnter uterentur; ideoque feciflè Deum genitalia membra, ut h omines
feminis mifeerentur, Se nefas effe ut aliquis à concubitu abftineat:
omnia defideria carnai ia effe pcrficienda. Cùm aucem iftam ncfimdam
dottrinam virtutibus affirmaverint, terrcnos homines qui proni erunt ad
malum magis quam ab bonum , facile decipient. Sxpe vero per ma-
nns opera intelliguntur ìcharatterem ergo Anciçhrifti in dextera manu
habebunt ; quia opera maligna dottrinx Antichrifti congruentia exer-
cebunc : habebunt & in fronte, per quam mens fxpe difeernieur ; quia
ex pravis operibus, quam peflìmas mentes gérant, dignofeetur.
Ei ne quis pojfit vendere , aut emere , nifi qui habuerit charalterem "ÿ. x v i i .
nominis beftia, aut numerum nomìnis ejus. Scimus huma nani vitam non
poffe fubfiftere , nifi auc vendant aliquando homines , aut emant : eo
itaque Antichrifti perfecutio erga fideles crudelius graffabitur, quo eis
h o c iucerdittum feerie, fine quo vivere non poterunt, Facienc autem
hoc miniftri Antichrifti, uc in tempore necefliratis eos , qui chriftianir
tatis fidem occulte fervare volucrint, deprehendanr.
Hicfapientiaeft. Qu i habet intelleUum , computet numerum beftia ; f . xV r ii.
numerus enim hominis eft, d numtrut ejus tft fexcenti fexaginta fe x .
D e hoc numero multi multa dixerunt, pluraque nomina repererunt, in
quonlm lìteeris hic numerus invenitur. Tamen fi aliquod ex iis nomi-
nibus Antichriftus poflìdeat, prxvidcre non potuerunt : fed de re tam
incerta nihil audeo definire. Quis enim fe it , fi nomen quod ci à pàren-
tibus imponetur, hunc numerum concincat >
ET v id i, d *cce Agnus ftabatfupra montem Sion. Si diligenter tex - ç Ap X IV
tum lettionis fequentis infpiciamus, hxc qux de centum quadra- f ,
g inta quatuor millibus dicuntur, ad elettos potius, quorum animx in
cx lefti beatitudine cùm Domino exfultanc, quàm ad eos qui in hac
vita laborant, vjdebimus pertinere. Agnus itaque Chriftum demonftrat:
Sion autem fpeculatio interpretatur : per montem vero Sion cxleftem
patriam intelligere debemus. In monte igicur Sion Agnus vifus e ft , quia
in cxlefti beatitudine cum fanttis fuis e Chriftus confiftit. Et cum ilio 6
centum quadraginta quatuor milita , habentes nomen e ju s, d nomen
Patris ejus [criptum in frontibus fuis. In tercia vifione qux liane præce-
d it , centum quadraginta quatuor millia ex duodecim tribubus eletta,
& figno fidei ugnata feiflè dicuntur. Ilia ergo centum quadraginta quatuor
millia > fieut expofitio nominum duodecim tribuum demonftrat,
ad elettos qui in hac vita laborant, pertinenc : ifta vero centum quadraginta
quatuor millia elettos , qui in cxlefti gloria cum Domino
lxtancur, fignificant, ficut textus prxfcncis lettionis manifefte indicar.
Sed cur nomen Patris & Filii tantummodo in frontibus fuis eos fcrip-
tum habere dicit » & de Spiritu fantto recicuit ? Quia videlicet ubicum-
que Patrem & Filium legimus, intelligere debemus Spiritum fanttum.
Pofliimus autem per fronces corda fanttorum intelligere : nomen itaque
Patris & Filii & Spiritus fantti in frontibus fuis habent fcripcum ; quia à
mentibus eorum amor Dei numquam avelli poterit, ficut avulfes eft à
cordibus quorumdam angelorum , qui propter fuperbiain de coelo cc-
ciderant.
Et nudivi vocem de calo, tamquam vocem aqu arum mult arum, d rt-;
tamquam vocem tonitrui magni. Sxpe per Johannem prxfentis v itx
fideles demonftrantur : per aquas vere populi defignantur. Et quia de
omnibus gentibus quotidie colliguntur e le t t i, Sc in cxlefti beatitudine
collocantur, fantti Dei in terra conftituti, qui per Johannem defignantur
, vocem aquarum mult arum aflidue audiunt; quia dottrinam fanc-
torum in cxlis confiftentium & cordis auribus fentiunt, & vircute qua
poffunt, eorum attus imitantur. Unde & eadem vox tamquam toni-
truum eflè dicitur > quod corda audicntium terrere folet ; terrentur
enim, cùm ad eorUm perfeftionem fe adfcendere non poflè confiderant.
Et vox quam audivi, ficut citharoedorum citharizantium in citharis fuis.'
V o x citharoedorum valde eft dulcis audientibus : & quid dulcius fide-
libus, quàm memoria fanttorum in cx lis commorancium ; dum quanta
fic eorum gloria mente pertrattanc, atque ut ad hanc quandoque pcr-
venianc, fuppliciter exoranc ì
Et cantabant quafi cantieum novum ante fedem , d Ante quatuor jfé i t i ;
ammalia, d frniores : d memo poterai dicere cantieum, nifi ilia centum
quadragintaquatuor millia , qui emti funt de terra. Hic magna
4. Ita mil', edit, veto, nihil pe,us
b. Edit. & dcMabhntHT ph
c. Codex Gem- Hic ftpienti* eft i
d. Ita mff. edir. c conrrario , crea
Appendix Tom. 1 1.
& dealbabuntur , & quafi
trafique divietai, ut homines
und.tr.ter, & efficients ut,
(dir. Gill. Chrißui confiftit.
K duodecim tribubus e.eBa
te centum quadraginta quali I f
i i