i r . i .
i - 4 -
ir. 5.
peccatum offenderei,nec ab iis hoc dixit admitri .qui Deum A
nefciunt ; ut proinde qua pcena hic multandus eflèc, often-
« deret, a qui fub sterna Se divina juftitia conftitutus, tanti
feeleris crimen admiferat.
Ita ut quis uxortm patris habeat. Prxmiilì criminis prò-?
didit genus ; ut non lolùm illuni aperte reum mortis face-
re t , fed & adhxrentes illi non immuues à crimine demoni-
traret ; in quo enim difficile peccatur , plus fecit reum.
E t vos ¡rifiati eftis , & non magis lutturn habuiftis. Su-
perbiam illorum in tantum humiliat, ut non quetulos jam,
fed rnagis fupplices faciat. Erant enim & ipfi patticipes,
dum paterentiir reum tam ingentis fecinoris fecum incor*
reptuni convenire ; ut omnes uno confilio abjicerent eum, B
fi nègaret emendare fe. Si autem quis poteftatem non ha-
b et, quem feit reum, abjicere, aut probare non valer, im-
munis eft : Se judicis non eft fine accufatore damnare 3 quia
Se Dominus Judam , cùm fur eilèt » quia non eft accufàtus,
minime abjecit.
Ut t oliere tur de medio vefirum, qui hoc opus fecit. C o gnito
opere ifto, pellendum illum fui He de castu fraternita-
tis ■, omnes enim crimen ejus fciebant, & non arguebant -,
publice enim novercam fuam loco uxoris habebat. In qua
re neque teftibus opus era t, neque tergiverfatione aliqua
poterat tegi crimen. C
Ego quidem abjens corpore > pnfens autem Jpiritu : id eft,
abfens Facie § prxfens autem auttoritate fpiritus, qui nuf.
quam abeft. Jam judicavi ut prafens, eum qui hoc admi-
Jit, in nomine domini noftri JeJù Chrifii congregatis ir obi s &
meo Jpiritu. cum viriate domini noftri Jefu > tradere^ hunc fatane
in interitum carnis. Quoniam b omnis carnis yoluptas
à diàbolo eft, ac per hoc cum huic voluptati remittitur,
traditur fatanx •, caro enim hoc habet in natura, ut inte-
reat : anima ergo cùm fé jungit defiderio ejus, infirmans
ipiritualem fuum vigorem, fimul interitum patitur. Itaque
fi hic correptus ftupri admifli, erubefeeret ejettum f e , non
« interiret, poenicéntia fubfequente. c Non tantum omnium D
confenfu & prxfentia j fed virtute domini Jefu , id e f t ,
fententia * cujus Iegatione fungebatur Apoftolus, abjicien-
dum illum de Ecclefia cenfuit. Cùm ejicitur, traditur ià - ;
tanx in interitum carnis •, Se anima enim Se corpus inte-
reunr, quando qua: còntra legemjìmt, fiunt : fed in hac ali-
ter caulà interitus carnis homini deputatur. Quamquam
enim omnia peccata carnalem hominem prxftent, hoc ta-,
¿ men fpecialiter defiderium carnis eft , d quo cum corpore
tradir gehenns -.quia vitta anima,fbrdibus maculata anima,
libidine carnis fit carojficut & corpus re ¿te gubernatumfpi-,
ritale appellatur. Animqs tamen eft, qui aut vittus illece-
bris, totum hominem carneum facit : aut in vigore natura: E
fua: manens, carni prxftat, ut fpiritualis dicatur.
Ut fpiritus falvus f it in die domini Jefu Chrifii. Tradit
contaminatum fupradittum fatarne, ut fpiritus fàlvus fit in
hominibus Ecclefia: in die judicii ; nifi enim ejettus eilèt,
non fieret falvus fpiritus Ecclefix in die judicii. Defèrebat
enim omnes contaminationis causa, ut in die Domini nudi
ab Spiritu fantto inventi, audirent à judice Domino : Re-
ì/Utth.7.»j. cedite à me, non novi vos ; ficut dicit ad Romanos : Si
8' quis autem fviritum Chrifii non habet, hic non eft ejus ; Se in
¿¡htf.+.y». alia epiftola : Nolite contriftare Spiritum far/cium Dei. Si
«lira contriftatur, defèrit, Se non erit fàlvus : non utique
f ib i, qui impaflibilis eft : fed nobis, quibus datus eft ; ut p
per illum Dei filii eflè probemur. Res enim qua: amittitur,
falva non eft,non utique fibi, qu s ubicumque fit,necellè
eft ut fit : fed e i , à quo amittitur.
y , e Bona eft gloriano vefira ? Hoc e ft, non bona eft ; Isti
* enim erant, cùm'magis contriftari debuerint in fratre tam
acerbe peccante, ficut triftis fuit Samuel in Saul peccante.
A quo crimine mali dottoires aut difiìmulabant, aut negli-
i.Rtg. i.ii. gentius arguebant ( ficut Se Heli facerdos filios fuos pecf
. cantcs in Deum ) 1 ne amari eflènt'hominibus.
Nefcitis quia modicumfermentum tot am majfam corrumpit?
Ita Se pecca tum unius, quoi cognitum non arguitur., mul-
tos contaminar ; immo omnes qui norunt, Se non devi-
tant : aut cùm poflìnt arguere , diffimulant. Non enim
fibi videtur peccare, quando à nullo corripitur àut vitatur.
Espurgate vetus fermentum, ut fitis nova confperfio. Hoc
duplici genere accipiendum eft, quia eft & fermentum hu-
mana do&rina, dicente Salvatore : Cavere a fermento phà-
rifilorum , id e f t , à doélrina. Et ad malam ergo dodnnam
cavendam, & ad hanc caufam diÄum e ft , quia eje&o fornicatore
, vetus fermentum ejicitur. Ideo autem vetus, quia
antiqui erroris peccatum eft. Nova autem compofitio ,■
Chriftì do£brina eft4 ; • . ' ;
Sicut efiis azymi• Azyma ex caufà non fermentacs fàri-
n s diélum e ft , cùm filii Ifrael ejeéti funt de ifigypto j ut
fermentum vetuftas haberetur, azyma autem riovitas. Ab-
jedbis enim véteribus erroribus Aìgyptiorum in novam legem
induébi funt ; ita Se Cotinthii poft paganorum errore*
in Evangelium Chrifti indudfi funt. Hortatur ergo , ut fe-
cundum profeffionem fuam, quam ab Apoftolo fiìb nomine
Chrifti acceperant, Se viverenc, jam vita: nova: cultores ;
Se hoc.eft azymos elle.
Pafiha nojtrum immolatus eft Chrìftus. Secundum Legem
docet novitatem pafeh* ratione confiftere, Se ideo Ghrif-
tum eflè occifum, ut exeo nova prsdicatio novam face-
ret convetfationem ; ut quia pafchs rationem colimus, ve-
terem vitam non fequamur. Pafcha itaque immolatio eft,
non tranfìtus , ficut quibufdam videtur ; prius enim pafcha
, & fic tranfìtus, quia ante exemplum eft Salvatoris, Se
fic fignum falutis. Nec enim ante fignum, quam crux y
nam occifò vefpere agno, in iEgypto filii Ifrael pafcha ege-
runt, ex cujus fanguine poftes fignarunt ; ut nodu Ange*
lus ttanfiens,ea loca non contingerer,qua: fanguine agni me-
rant obi ita. (
Itaque fefta celebremus, non in fermento vet eri. H&c e ft,
lstìtiam habentes renoyationis , fatfta vetera fugiamus,
immunditiam omnem abjicientes a nobis , qux eft corru-
ptio *, quia ficut fermentum totam maflàm corrumpit, ita
Se mala vita totum hominem. Ergo, ut non folum.à turpitudine
vics nos obfervemus, fed & ab iniquitatis ftudio,
adjecit:
Nec in fermento malitia & ncquitia, fed in azymis finn-
ritatis & veritatis. Hoc e ft , ut fincefitas mundam vitam
faciat, veritas autem omnem fraudem exdudat.
Scrif.fi vobis in epiftola » ne cotpmifceamini fornicar iis. ■
Scripfiliè fe fignifìcat prius, ubi commonet illos, ne jun- •
gerent fe mais vics hominibus. Et quia non intellexilfe ■
Forte ea, qua: fcripfèrat, yidebantur ; nunc in hac epiftola
quid fcriplerit, intetpretatur dicens : Non utique farmeariis
hujus mundi ; fed à fratribus talibus fcriplì recedendum.
Aut avaris, aut rapacibus, aut idolis fervientibus ; àlio-
quin debuefatis de hoc mando exijfe. Igitur intelledlum eo-
rum arguir, qui putabant forte quia ab incredulis, forni-
cariis, aut avaris, aut rapacibus, aut idolis fervientibus
prohibuiflèt, non à fratribus -, Se ideo illum qui uxorem patris
habebat, inter fe eflè non sgre ferebant. -Si igitur his
commifeeamini » inquit, melius erat mori vos ; compen- '
dium eft enim e male agentibus , fi citius moriantur, quam ’
fi diutius in peccacis verfentur.
Nunc autem fcripfi vobis • ne commifeeamini. Si is qui fra-
ter nomitiatar inter vos , eft fornicator , aut avarus, aut
idolis ferviens , aut rnaledtcus , aut ebriojus, aut rapax ,
cum hujufìnodi ne cibum quidem Jùmere. Cum fratre prohi-
bet cibum fernere, cum infideli autem non prohibuit, quip-
pe cùm dicat : Si quis vosvocat ex fidehbus ad coenam,
Se vuftis- ire, omne quod appofitum fuerit, manducate.
Ideo ait :
Quo enim mihi de iis , quiforis fun t, judicare ? Verum eft, •
quia perfidos epifeopus non poteft judicare : cum fratre au« •
tem in quo vitia hsc reperiuntur, non folum facramenta
non edenda, fed nec communem efeam docet ; ut erubefear,
cùm vitatur, & fe corrigat. /
Nonne de tis , qui intus fu n t, vos judicatis ì Judicatquis,
dum difeemit cui fratriadhxreat, quem arguat, quem de-
viter. Nam eos quiforis funt, Deus dijudicabit. Supèrius : ■
Nolite , ai t , ante tempus judicare ; hic non prohibet. Sed t
fiiperius incognita per fefpicionem maximede rettore prohibuit
judictire ; quia Dei (olius eft occulta judicare ; hoc autem
loco, ut fraterfrjitrem examinet,etiamjubet,lìcut-alio
a. Mir. aliquot, qui fu i ttrrer.u ¡¿r divina ju/filia. . . d. Mfi. nonnulli. & Rom. etlit.
b. Ita m(T. tc editivet. at Rom, edit. yoccm omnis hinc refecarat. I I fit caro Sic. Thuan. quoti fordibus t
c. NonnuUi cod. omnium confenfu, & prafentia Sfìritus, cujus Iegatione I I e- Ita miT. ptope ad unum : c
. . . .d e Ecclefia fracefit : alii rati'. Si edit. irircr fe. conlenciunt, nifi quod vet. | | tra , hoc :eft, mala eft.
edit. ptxfemnt ctiam nam pio non , nec non perinde ac Rom. edit. omiciunc I j f. mìT. Remig. ac I.aud. »e an
tantum, cjuod nvs è mlT.alU]uot icftiiuimus. j l ' g. Coib. cod. malis non tme 1
m
f i r .K
y. i».
y m .
y.u.
bus maculata anima, à libidine carnis
o edit. Non eft bona tloriatio vtf.
loco dicit '. Vos ipfos téntate.fi esHs ihfide; ipfi vos probate. A Jam quidem dmnino deliÜitm in vobis eft, quod judicia
Qui autem foris fiunt, in die judicii damnabuntur-, quia babciis intervos.- Peccatum ellefignificat, quia frater cum
dixit dominus : Qui non crediderit yjam judicatus eft. In fratré litigat, cùm danda opera fit, ut concordes fint, quafi
ir 7 »
quo enim fpes non e ft, pro mortuo habendus eft.
Auferte malurn ex vobis. ipfis. Adhuc commonet,ut difeer-
nanturà malis Se òperibus & hominibus.
Udet aliquis veftrum adverfiis alterum habens negotium»
judicari apnd iniquos, A & non apud fianüos ? Iniquos
germani ; maxime cùm fides noftra paci ftudeat. Quamquam
enim chriftianus litigare non debeat, tamen fi grave
quid fuerit, & quod contemni non poflit, caufam ad Ec-
clefiam déférât ; ne & damnum ad prsfens , Se oftc-nfioncm
fotte incurrat.
Quare non magis c irijuriam acci pi tis ? quare non magis 7^- 8.
duplici genere fignifìcat, Se qui non credunt, & qui leges fraudem ? Sed vos injuriam facitis , & fraudatis : & hoc
à‘ Deo mundo crediras frequenter cum adulatione inter- fratribus. Nunc hos corripit, quorum injuftitià jurgium
pretantut, auttoritatem harum idolis deputantes , ideoque generatur ', quia non folum per fraudem admiflàm rei funt,
iniqui funt j Se quia in Ecclefia magis lex eft, ubi Domi- g fed & partem habent delitti illorum , qui coatti injuria
nus legis timetur,melius dicit apud Dei miniftros àgerecau- aut fraude eorum, infideles rogane ad judicandum : Se cùm
fam ; feci lius enim de D e i timore fententiam legis veram
promunt.
Aut ignoratis quoniam JànSli hunc mundum judicabunt ?
Nihilotiofe dicit Apoftolus j ideo enim hunc mundum dixit,
ut oftendat & alterum j quia & Johannes apoftolus : Nolite
,a i t , diligere hunc mundum. £t Dominus in Evangelio :
Sic , inquit, dilexit Deus mundum , Cre. Hic ergo mundus
in errore e f t , non ille fuperior, ad cujus fimilitudinem hic
fattus eft. Uiide homo hic pofitus e ft , ad imaginem Dei
fraudem aut injurias illatas periequi non deberent, non folum
vindicanr , fed Se ipfi fraudem Se injurias faciunt j ùc
punienda exemplà fratribus tribuant. Et quid aliis feeere
credatur , qui non parcic.feis ?•;
A n nefcitis , quia iniqui regnum Dei non pojfidebunt ?
Hoc ditto oftendit illos non nefeios peccare , ac per htjc
gravius vindicandurp'. d Si enim immifericordes rei funt
apud Deum > quanto magis iniqui ? Nolite errare ; nam
ncque fornicarti, neque idolis fìrvientes y neque adulteri »
y . 9 .
fattus -, ut ficut in fuperiore muiido ab uno Deo finit om- q neque molles , neque mafculorum concubitores, neque fur
ita Se in hoc ab uno homine omnes haberent otigi-
ncm., Hinc eft unde Moyfes in Deuteronomio : Cùm dividerei,
inquit, Altijfimusgentem> quemadmodum difperfirfilios
Ada : ftatuit fines gentium fiecuhdùm numerum Angelorum
Dei. Quid tam apertum, hunc mundum feperioris eife imaginem
certa ex caùfa‘, eft enim & Hieruiàlem inferior, Se
illa fuperior, quam raatrem nòftram vocat idem Apoftolus :
eft Se inferior para<fifus, in quo homo pofitus, mandatum
neque avari , neque ebriofi, ncque maledici , ncque rapaces
regnum Deipojfidebunt. Non hsc ideirco memoravi!, quafi
nefcirent, apud quos annum Se fex meniès fedit, docens
Evangelium Dei : fed commonuit, ut reftauraret in illis re-
- verentiam Legis, & meritum ad regna cslorum.
E t hoc quidem fuiftis. Ne omnibus hoc adferibere vi-
deretur, aut certe omnes ab his criminibus immunes fa-
ceret, fi tacerei ( prohibuiflè enim videbatur , non reveaiclor.
,8.it.
f . I I .
Se ut operaretur ib i, Se ut cuftodiret, accepit: eft Se ille • laflè crimina illorum ) idcirco fie ait: Et hoc quidem fuiftis
cxleftis, in quo raptus Apoftolus, audivit verba arcana. J u- Et ne àd iram illos provocarec ,adjecit : Sed abiuri efiis -, ut
dicabunc ergo fàntti hunc mundum ; quia exemplo fidei il- agnolcentes crimina rei fetti, ftatim refpirarent audientes :
lorum perfidia mundi dàmnabitur. ^ Sed abluti efiis. Soient enim aliqui pudorem p a ti, &cor-
E t f i in nobis judicabitur mundus. Tunc judicabitur hic rigere, cùm de fe audiunt bona.
mundus in nobis, fi opus perfidorum hòminum non -inve-
niatuc in nobis. Indigni ergo funt hujufmodi, qui etiam de
minimis judicent ? Hoc e ft , non fent utique indigni ii, qui
ipfem mundum- judicaturi funt, ea judicare, qus mundi
funt.
Nefcitis quoniam angelos judicabimus 1 Addidit plus, dicendo
: angelos judicabimus, id eft , potentias fpiritales ,
qùas alio locò tradit in csleftibus degere, eodem genere ju-
dicandos angelos à nobis , quo & mundus judicabitur.
Sed fanSlificati efiis , fed jufiificatì efiis in nomine domini
noftri Jefit Chrifii , & Spiritu Dei noftri. H s c omnia beneficia
puritatis in baptilmate confequuti nofeuntur, quod
eft fundamenturti evangelic* veritatis. Illic enim òmnibus
peccatis depofitis, abluitur credens , Se juftifìcatur in Domini
nomine, Se per Spiritum Dei noftri Deo filius adóp-
tatur. Per hoc admonet illos quanta & qualis fit gratia,
quam per veram traditiònem adfequuti fent : poftea vero
contra hanc regulam fidei impulfu malorum dottofum
Sacalaria igitur judicia f i habueritis , contemtibilcs qui fentientes, his beneficiis fe exuerunt: Unde id agit ,ut re-
fm t in Ecclefia y illos ad judicandum conftituite. Sscularia £ vocet illos ad veram & primam fententiam ; ut recupera-
judicia fen t, ad corpus pertinentia vel corpórea. Et quia rent, quod fueraht confequuti.
non fic fieri debet, adjecit : a A d reverenriam veftram dico.
Ne quia fupra negotium nominavit, fed quale non lignificavi!
; funt enim & divina" negotia, dicente eodem : A d jutor
negotii mei : Se fxcularia forte judicia , quia prohi-
buerat apud perfidos agenda, quamvis in Ecclefia, ficut
audierant, à qualibufcumque tamen putarentaudienda aut
terminanda ; ad rubórem eorum ait ■ Comtemtibiles qui funt
in Ecclefia, illos ad judicandum conftituite. Sunt enim in
Ecclefia & lignea vaia ; tam enim intràttabiles Se incon-
Omnia mihi licent }Jed non omnia expediunt. Quibufdam
videtur propter libertatem concefli arbitrii dixifle
Apoftolum : Omnia mihi licent, & c ; ut liceat fornicari,
non tamen expediat. Sed quomodo licet, quod prohibecur ?
Aut certe f i omnia licent 3 nihil poteft did illicitum. Sed
licet , non tamen expedit. H s c fefurrant potius, quana
adferunt , aut immemores aut hegligentes. Dicit enim
Johannes Baptifla ad Herodem : Non licet tibi habere uxorem
fratris tut. Sed forte Johannes expers fuerit humani
fideratos eos fignificavit, ut imperitos forte ex ftattibus eloquii, infpiratus in uteroj quia fi hoc eft , dicere debuit:
judices eligerent. Hoc de expörto Apoftolus; feiebat enim p Licet t ib i, fed non expedit. Sed & Dominus fimiliter muquam
tepidi & improvidi in reliquis caufis fuerant depre- lieri Chananss ait : Non licet, accipere panempliorum, &.
henfi. mitttre canibus. Et iterutn dicit Dominus Judsis : Non le-
Sic non eft in f r vos quifquam fapitns , qui pofftt judicare giftis quid fecit David, cum efuriret ; quomodo- intravit in
inter fratrem Jitum ? Quia ergo funt, inquit, fapientes fra- domum Domini. & panes propoferionis accepit y-quos
Matth.iy. :£.
Mardi, lj.
tres, aliqui. horum eligantur ad judicandum ," quorum judicium
b mirecur mundus. Magnus enim pudor eft, fi intet
eos qui dicuntur Deum cognoviflè, non invernami', qui
examinare poflit negotium juxta jus evangelicum. Ideo autem
fratrem judicem eligendum dicit 3 quia adhue tettor Ec-
clefix illorum non erat ordinatus.
Sed frater cum fratre judicio contenditi (V hoc apud infideles.
Manifeftum eft quia infideles aut arbitro* ; ut adlò-
licebat
ei edere, &c. Ömne ergo quod proHibetur, non licet
Se omne quod non lic e t , pröhibetur : fed aliquando ,
intet Veniente caufe aliqua, licet, fed non expedit.
Omnia mihi licent, fed ego fub nullius redigar poteftate.
Omnia fibi licere dicit, ea Tcilicer, qux & coapofiolis ejus
licuerunt, qus Se lex continet haturalis,non Moyfis jquia
multa prohibuit Moyfes propter duritiam cordis populi
increduli & ceryicofi. Tamen fi ad caufam-refpicias, aliud
let fieri, poftulatos fignifìcàt, aut judicem publicum, cui fuit in fenfu.Àpoftoli, ut hsc loqueretur ; hsc enim p r sr
dici jfolet : Hodie dies facrorum eft, jus dici non poteft. ~ mi :r' fit poftea n- Sw-*atturas A u—"•-hanc caufam . ficut fecit' Se de ilio
;" '
a. Edit. Sc mlT. nonnuili, Md vi
ad rcvcrcnliam. At fcq. verfu pro di
plures aepotiores, ^ C Cocb. Icgit , divina ■ dam
ndus : at pIurcsmiT. 1 •
Ita autem , ubi vet.
■S ilU i/ c ii. ) .x i
nagis fra»-
Edit, quzdam l>arif. Si i
mfl. 11011 paucis hoc loco 01
: alia riitfus tranfpouuntur.
a textum ex mf. Vali. Sc aliis