553 Berengaudi expofitio 554
öbfcuritas eft ; dick quippe centum quadragintaquaruor millia non A yirtutc dilexerunt, atque in virtutibus vitam ducere ftuduerunt. Iftoiuin
fuiffe coinquinaros cum mulieribus, virginefque effe ; & ideo cancicum
movum cantare, quod nemo poteft dicere > nifi ììli foli : fciimis autem
quofdam ex apoftolis acque niarcyribus uxorcs habuiflc. Numquid ji
qui virginttatem corporis fervare ftuduerunt, laudes Deo decantane , &
iili in laudibus Dei muti exiftunc ? Maxime cùrn fcìamus ex utroque
'fexu parvi meriti homines virginitatem'corporis ufquc ad mortem fcr-
va ffe ,-ficuc funt infantes & pueri , quos artas virginitacem amìttere
non permittic. Vidimus etiam quofdam aliquibus peccacis obnoxios,
virginitatem corporis ufquc ad mortem fervaffé , quos crcdìmus per
ignem purgatorium tflè purgandos » Ut in juftorum numero quandò-
que adfetibi mereantur. Numquid illos tales apoftolis & martyribus,
quos uxorcs-habuifiè Scriptum nontacer » prxfcrre audebimus ; ut illud
canticum fuaviffimum D ;o offeraht, à quo Petrus ejufquc fimiies alieni
exi itane? Nam ficuc eft dulcis i'andìs vifio D e i, fic & laus Dei
madmodum facurari t
vifione Dei
t quanto proxunioi funt feci
igitur anima: rede virgines vocantur ; quia fi quas fordes ex conjunc- •
rione feraiuarum traxerunt, bonis operibus: deletum eft. Similiter c de
ceteris ordinibus intelligendum eft.
Pollùmus etiam per mulieres corpora fandorum intelligere, per vi-
ros autem animas ; quìa ficut vir & mulier una caro vocantur, ita corpus
& anima unus homo : & quemadmodum (emina inferior eft viro >
ideoque neceffe eft ut à viro regacur , cjufque douiinarionem perferat >
ita corpus multo inferius eft quam anima, & ideo neceffe eft ut à fp i-
rìcu regacur atque dometur, ejufque defidcria frangantur. Quod quia
fandi (acere ftuduerunt, non fune coìnquinati cura mulieribus ; quia
ex conjundione corporum nullas fordes traxerunt, ex quibus Deum
nimis offenderent. l i ¡equuntur Agnttm quocumque abierìt. Quo vadit,
qui omnia implet , & totus ubique eft ? Sed quemadmodum vadat ,
Apoftolus docet dìcens : Cui vult miferetur , (fi quem vult , indura
tec fatiari laudibus B Vadic itaque Deus miferendo quibufdam, & à quibufdam mifericordiam
indum meritorum qualitatcs domino
D-’o , tanto & ferventiores in laudibus Dei. Quis vero digne
eonfiderare. poteft quam magna pars glona: fandi s decrahitur, fi à laudibus
Dei expertes habeantur ? Nec idéo hoc diçimus , ' uc yirginitati
derogemus, qua: magna eft vircus, fociaque Angelorum ; fi camen cam
virio non foedaverinc. Quis enim perpendere poteft quam magnum
bonum c il inccgritacem corporis &r animæ poffidere ? Igitur quia hæc
qua: lùperius de virginibus d id à funt, de iis folummodo qui virginitatem
corporis fervaverunc > intelligere non pofiùmus ; neceffe c il ut in-
dagemus, qui fint virg ine s , & qui illi qui canricum virginum dicere
non poterunt. N am (1 fupcrficiem kd io n is diligcncer adtcndimusj in-
veniemus non de folis virginibus , fed de omnibus tandis animabus
hæc effe dida.
Diximus fuperiùs per centum quadragintaquatuor millia fandorum.
animas eflè defignatas, qux in cxlefti beaticudine Deum affidue lauda-
re non definunt : per fedem vero , & quatuor animalia , & feniores
ante quos canticum novum cantate dicuntur, fideles in hac vita pofiti,
e x quibus Ecclefia confiât, defignancur, heut in fecunda Vifione diximus.
Ante fedem e rg o , & quatuor animâlia, & feniores centum qua-
dragintaquatuor millia cancicum novum cantafie dicuntur ; novum
namque Teftainentum canticum novum dicitur,' ficuc d icit Propheta :
Cantate Demino canticum nbvum, laus ejus ab extremis terra. Novum
autem Teftamentum dicitur, eo quod præcedat a liud, quod vêtus vo-
ca:ur : five pro eo quod novos populos faciat, cùm ex filiis diaboli fa-
cit filios Dei. Habenc & fideles in hac vica pofici cantica fu a , fed in
iis canticis fxpe confcffio fit peccatorum , fæpe pro peccaris depreca-
>tio, ixpc commemoracio tormentorum æternorum } ideoque in fletus
farpe cantantes excitant , fæpe in laudibus Dei orare folent > fæpe ad
ipem cæleftis parrix mentes fideliuni elevant : in illo veto cantico fpi-
licuum cxlellium nihil trifte, nihil quod mentern perturber, refonac ;
Sc quanto amplius depromitur, a tanto amplius gaudium & læticiam,
fuarn auferendo. Sequuncur vero fan£li> quia quibus ille miferi
diam fuam largi tur > largiuntur & i l l i ; & á quibus abfcidit, abfeidunt Se
illi. Hoc de eleñis in térra pofitis intclligere non pofiiimus; lape enim
miferentur quibus Deus non miferetur, ficut Samuel quilugebat Saúl,
quem Deus projecerac a facie fua: quofdam etiam faníii damnare v o -
lu n t , quibus Deus miferetur, ficuc Joñas, qui cupiebat uc Ninivicx
deliren tur, quos Deus falvare decreverat. l i emti funt ex ómnibus fri-
mitia Deo Aguo. In Lege prxcepcum eft uc primicia: frugum offer-
rentur Deo : per primicias frugum , eJe£(i defignantur; nana ficuc ex
multitudine fruftuum parvx primitix D eo offerebancur, i t a & ex mul-
titudine populórum parvus numerus cledlorum eligicur, qui ab Ange-
fts D e o in templo g lorix cxleftis offertur , ficut Dominus dicic i
Evangelio : Multi enim funt vacati , fauci i
1 eleñi. Sancii m
primiciarum more ex hominibus funt adfumti,
mentibus cantantium infundic. Sicut ig itu r n n Teftamentum dici- Si dixerimu¡
Se in cxlefti beacitudi
:ollocati.
Et in are eorum non efl inventar» menda cium. Valde difficile effe vi-
detur, quod dicitur 5 funt quippe quxdam mendacia valde gravia, funt
alia qua: intcr levia peccata aepucanda funt, à quibus noftris temporibus
nefeio fi aliquis omni tempore vicx fux abftinere poifit , nifi
fuerit in fàns, qui loqui ignorar. Non itaque de omnibus mendaciìs
hoc diftum elle mihi vidccur : fed eft menaacium valde gravilfimum,
cùm mentinnir e a , qux in bapcifmace promifimus. Hoc ergo menda-
cium in ore fanftorum non eli inventum ; quia hoc quod in baptif-
mate promiferunt, ufque in finem vicx fervare ftuduerunc. Et fi fuerunc
aliqui qui poli bapeifmum multa peccata commilèrunt, tamen in ore
èorum non eli inventum mcndacium; quia per potnitcntiam, carica-
tifque opera malum quod gefferiint, ante mortem dplere lluduerunt :
Sine macula enim funt. Et h ìc fatis aperte demonftrac, ea qua: in hac
leélione continencur, non ad fideles qui in hac vita laboraut, fed ad
cos qui in cxleftibus fedibus requiefeunt, pertinere. Quis enim in
pofittìs, fine macula effe poceft ? cum idem Johannes dicac:
Matth. li. i4,
i r . V.
tu r , quia praceilìc vetus '■ ita & illud canticum fpiricuum cxleiìium
novum canticum dicitur ; quia prxcelfit aliud quod vetuS eft illis ,q u i
ad cxleftem beatitudìnem quotidie tranfeunt, & novum eft ad quod
perveniunt. Et hoc canticum ante fedem D e i, id eft, in confpedlu iedis,
cantaffc dicuntur ; quod enim in confpectu noftro e ft, indefinenter
adfpicimus. In confpeilu ergo fidelium, qui per fedem & quatuor ani-
malia & feniores defignantur , anima: fidelium canticum novum can-
• tallè dicuntur ; quia (aneti viri in hac terra pofiti, gloriam fandlorum in
• cx lis commoranrium oculis mentis affidue confpiciunt , acque ut ad
eorum fociccarem quandoque perveniant, tota vìfeute laborant.
Et nemo potcr.it dicere canticum, b nifi illa centum quadragintaquatuor
millia, qui emti funt de terra : id e f t , nemo illorum qui per fedem
& quatuor animalia & feniores defignantur. Vident namque modo fi-
deles viri in terra politi quali per lpeculum &in xnigm ace gloriam
fandlorum in cxlis conliftentium , illudquc canticum quia ardenter deó
habemtu > nos ipfos feducimus, & veri- t. tohan-1
i. Cor. t. y. 'fidcrant, quali audiunc, led dicerc non polfunt ; quia
eft. Animx vero fandlorum fine macula funt 5 quia fi
quas fordes ex muudana habitationc contraxerunt, aut perpoenitentiam
& lacrymas, caricatifque opéra, aut per flagella, aut cette poft inorcem
igne purgacorio deletx funt.
Dix i quod fenfi. Quod fi quis textum hujus lcftionis ad præfen-
tem Ecclcliam transferre voluerit , & per centum quadraginta quatuor
millia, auc prædicatores , aut ccteros juftos in hac adhuc vita
degentes : per novum vero canticum quod nenio nifi ipfi foii dicere
poterant , Evangelium defignatum effe cenfuerit ; perpendac fanâum
Evangelium non folum ab eleélis, verum & à reprobis fæpe prædicari,
de quibus Dominum in Evangelio dixiffe credimus : Multi dicent mihi
in ilia die, Domine.domine, nonne in nomine tuo frofhetavimus, & in nomine
tuo dtmonia multa cjecimia,& in nomine tuo virtutes multas fecimus ?
Et tune confitebor illis : Amen dico vobis, nefeio vos. Difcedite à me om-
operarii iniquitatis. De talibus eciüin Paulus apoftolus loqui
vidit, E dicens Sunt qui per contentionem Chriftum annuntiant, non [incere, 'Philip. \
C auris auAivit , nee tn cor hominis adfeendit, que freparavit Deus
•diligentibus fe. Qui de terra enui eile dicuntur ; emti funt quippe in
:rra politi pretiofo fanguinc Chrifti. Sed melius e il uc per emtionem
adfumtionem in telligar
idfumri funt enim de terra, & in cxlefti
bcacitudinc collocati.
I t funt qui cum mulieribus no
•Hie rurfum oritur oux llio ; na
fu n t , ut funt apoftpli, martyre
pmnes fanftorum animx virgin
ut cum mulieribus cpinquinacx
qupd Dpminus dicic -(immo ve
rr.entiatur: 6}ui viderit muliere.
tus eft e ' ' ' ‘
fpatio yil 4 P H R j i .. , ------------
Quxrendum ergo TiPbis eft quompdo intelligendum fit ;multi
quippe fueriint ante baptifmum adultcri & fornicatores, fedin Chriftum
credences , atque de peccatis fuis pcenitentiam agentes, fontemque
baptifmatis expetentcs , quidquid in eis fordidum fuit., perSpiricus
fanfti gratiam aquis baptilmatis deletum e f t : qui in bono quod in eo-
dem baptifmate promifcrunt,ufque in finem vitx perfevcrantcs, venicnte
Dom ino , ut eos per mortem ab‘ liac terrena habitationc fubcraherct,
-«otuin animx virgines, id eft , in te g rx, & ab omni corruptioncvitio-
rum mundx invents funt. Iftorumergoani’mx jure virgines vocantur;
quia eonim omnis corruptio aquis baptifmatis , bonifque opcribus de-
leta eft. Tucrunt etiam multi, qui poll baptifmum multa (celcra com-
•miferunt, fed cum per pcenitentiam & lacrymas atque per mifericor-
diam , ceterifque bonis operibus malum quod gefferunt, delere ftndue-
r in t , & in bono propofito perfeveraverint, Domino vcnientq, eorum
an imx virgines repertx (unc; quia quidquid in eis fuit reprobum , ca-
■litatis remediis e ll purgacum. Eucrunt & conjugati, qui Deum toca
iftimantes fe prejfuram fufeitare vinculis meis. Si quis autem feriem
leäionis hujus ad prxfentis temporis virgines pertinere länxerit, ad
cos videlicet quos amor Dei ad iutegricatis cuftodiam , adjunitis ceteris
bonis operibus, quotidicJmpellit , fanum mihi in hoc videtur
polfidere fenfum: fed animadvertere debet non poflè huic fenfui convenire
, ut per canticum novum in hoc loco Evangelium intelligat >
fed potius gaudium fpiritale, quod eis ex coftodia virginitatis accrefcir.
Nullus igitur canticum novum dicere p o te il, nifi illi fòli i quia gaudium
virginitatis nullus habere prxvalet, nifi foli qui hanc ceteris bonis
operibus exornaram quotidic Deo offerre confuefcunt. Similiter &
funt coinquinati ; v
\ fi in illa beatitudii
, cònfeffoi
i effe dicuntur , & in tantum virgines,
in et enim funt.
diverfi ordinés
virgines ; quomodo
fuiffe dicàntur ? Et fi verum eft
ui e i l , quia non poteft fieri ut Deus qui hanc fententiam eis apeare voluerit, qui cum virginitatis palma ad
ad concupifcendum earn ¡jammatcha- cxleftia regna jam contendere meruerunt, à refto intelleiäu non difm
corde fu o ) quomodo omnes fanilorum animx in toto crepat : fed fei at non convenire huic fenfui, ut per novum canticum,
prxfentis ab inquinatione mulienun mundx effe potueruiit ? p aliquod canticum quod v o c e , lingua, labiis componi poteft , inceli:
lì errro nobis e ll ciuomodo hoc intcllip,endum fir • mnlr. trar : CeA nnrius virtrinìratis nr.vminm ntmA à rinminn «...
W Ê M W W iii
trat, nifi illa. . . . . dt
gat :fed potius virginitatis prxmium, quod a Domino*xternaliterper-
cipere merentur. Hocquc canticum nullus, nifi illi fo li, dicere potefl;
quia virginitatis prxmium nullus percipit, nifi qui hanc in fxculo pofiti
, incemerata mente pro Chrifti amore fervare ftuduerinc. De talibus
prqphcca Efaias loquitur , diccns : Hac dicit Dominus eunuchis: 6jui
cuftodierint fabbata me a , & elegerint qua v o lu i, & tenuerint fcedus
meum, Anbb eis in do mo me a , & in muris meis locum , nomen melius
d filiis & flia b u s , nomen fempiternum dabo eis, quod non peribit.
Et vidi alteram Angclum volantem per medium calum , habentem
Evangelium aternum; ut evangeligaret fedentibus fuper terram , f t -
per omnem gentem, da tribum, ©» linguam, & popular», dicent cm voce
magna. Iterum univcrfa breviter comprehendic ; nam ficuc fupcriiis
cum mala Anrichrifti narrare vcllct , ab adventu Chrifti inchoavit,
perfecntioncfquc quas Ecclefias a diabolo pafla eft , prius narrans ad
Antichrillum pcivcnic: ica Sc hie diem judicii defcribere cupicns, ab
adventu Chrifti inchoat, atque fub fpecie trium Angelorum d cunfta
f . y i i
r Ut nr. nonnulii
D I
tris fordibus : omnes mil", de ct
, cunda eomprthcndtns.
ÿ. tu .
¿Utib.i.ie,
toben: f. 18.
f . YIIX.
*jr. IX.
m S
Vetth%..
« •
ir.x h:
t . XIII.
Galat.e.x6.
Uattb. »4.IJ,
555 in Apocaljpfin. De Vifione IV . 55<5
bicTiicr rcplicaus, ad dicm judicii pervenb- Ift? quippe A .ik Iu s Clmf- A Jtfu Chrifli morimtur. Nane q u i, pemam illoram , qui in Ami-
tum i t apollolo! CJUS, c cK j jK u c Chnft. puriiwtores W a i . Qui d u illum crejiuiri fu n t , „ a r a v i? , bratifuj.ncmquc illorum, qui •
Evangelium xternum habuille dicirur; quia doclnna Evangclìi a Chrilto, «J- c'U.itv. — r».— ------:.......... r— 1 1 .
apoftolis, ceterifque prxdjcacoribus data eft , quam gentibus prxdica-
lent. Quod Evangelium xlcrnutn effe dicitur, quia xtcrnicaccm prxllat
omnibus faciencibus illud. Quod etiam fuper tcrram fedentibus prxdi-
carum effe dicitur ; gcntcs namque quibus Evangelium prxdicatum eft,
il aliud quar
fide Chrifti perfeveraverint ufquc in firiem, breviter comprehendic;
.confcquens eli tic dicm judicii aeferibat, in quo hxe cunóla comple-
buntur.
Et v id i, & ecce nubem candi dam, & fuper nubem fedentem fimi lem
Eilio hominis, habentem in capite fuo coronam auream , (fi. in manu
quxrebant , coranique requiem fuam in terra fu a falcem acutam. Et alter Angelus exiit de tempio , ’ clamane voce f .
pofueranc. Quid autem ille Angelus prxdicet, audiamus.
T¡mete Dominum f^fi. date tlli honorem', quia venti hora judicii ejus :
& adorate eurn, qui fecit calum & terram ,mare (fi fontes aquarum.
Convenienter timorem Domini primo pofuit ,& poitea honorem > timor
etcnim Domini ad pcenitentiam impcllit hominem : pcenitencia
quia venit hora ut metatur, quoniam aruit rneffts terra. Et mi fit qui
Jedebat fuper nubem, falcemfuam in terram, <fi> mejfuit n r ram. Lt
alius Angelus exivit de templo, quod eft in c t lo , habeas (fi ipfe falcem
acutam. Et altus Angelus exivit de altari, qui habebat poteftatetn /«-
fra ignem , (fi clamavit voce magnd ad eum qui habebat falcem acutam
vero ad bona opera agenda cum provocai. Honorem itaque D code -
fcrimus , cùm bona opera agimus, ficut ipfe Dominus dicic : Videant
opera veftra bona, (fi glorificent Patrem veftrum , qui in calis eft. g
Hora vero judicii ex cune inccepit, ex quo Evangelium prædicari coe -
pit. Il li igitur acrirer in die judicii judicabuntur, qui verbum Evange-
lii audiences , illudque fpernentes, fiderà G iri ili lufcipere noluerunt.
Similiter Se illi qui fufeeperune quidem fidem C h r ilii, fed earn operibus
implore noluerunt y cui enim plus committicur , plus ab eo exì-
getur. De illis autem qui verburà Dei non audièrunt, Dominus dicic
in Evangelio : Qui non credit, jam judicatus eft.
Et adorate earn , qui fecit calum (fi terram , (fi mare (fi. fontes aqua-
rum , id e f t , relinquice idola furda, muta, & c x c a , & adorate euni
qui cunóla fecit ex nihilò. Et alius Angelus profequutus eft ,. dicens.
Alius Angelus doÓlores Ecclefiæ, qui finitis pcrfequutionibus, Eccle-
fiam Dei gubcmavcmnt, defignac. Ceci d it , cédait Babylon magna.
Per Babylonem, fieut fuperiùs diximus, civicas diaboli defignatur, qux
t omnibus impi is conftat. Cccidcrat autem; quia omnis cultura dæ-
<gna ad fedentem fuper nubem, dicens : Mitte falcem tuatn, (fi mete.
, dicens: Mitte falcem tuam acutam , (fi vindemia botros vine a
quoniam mature funt uva tjus. Et mißt Angelus A falcem fuam
acuiamin terram , (fi vindemiavit vincam terra, (fi mi f i t in lacum
tra Dei magnum. Totam pene fententiam p o fu i, ut undique cir-
cumfpefta ejus amfraitus apertius videantur. Uterque namque ifte
Angelus Chriftum fignificac: fnniliter & dux falccs unam lignificatio-
nem habenc; dcfignanc cnim ilium ignem, quo univerfus mundus de«
lendus e l l ; quia ficuc primo tempore mundus per aquam deletus e l l ,
jta Sc in fine tcmporum per ignem delcbicur. Scd quxrendum nobis
e l l , cur unus Chriftus per duos Angelos, & una exterminatio per duas
falccs figuretur. Primus quippe Angelus fuper nubem candidam fe-
diffe, & coronam auream habuiffe vilus e f t : (ecundus vero neque co-
ronam auream habuiffe, neque fuper: nubem candidam fediile dicitur.
Et primus meffem terrx, fccundus vero botros vinex terrx prxcidiflc
didtus e l l : fed primus quo loco meffem terrx pofucric, non dicitur:
iecundus autem botros vinex terrx in lacum irx Dei magnum
monum per fidein Chrifti deleta fuérat. Et bis cecidiffe dicitur; quia C fiffe diólus c it.. Videtur itaque mihi per meffem rerrx eledos per
f . XVI
f . XVI
k parte perfeciirorum , & ex parte culturx diabolicx ceciderat. Qua
À vino ira fua potavit omnes gentes. Vinum irx errores fune gcntilium,
quibus Deum ad iracundiam provocaverunt : fed cùm Babylon nihil fic
aliud quam omnes gentes, id eft , omnes reprobi, quomodo omnes
gentes à vino i:x !ux potavit ? Verum cùm unus alcerum docuit, Sc
illc tertium, & tcrtius quartum , & ita in omnes homines error diabo-
licus tranfiit, utiquc Babylon omnes gences vino irx Dei poravie.
E t -Angelus tertius fequutus eft illos , dicens voce magna: Si quis
adoraverit beftiam (fi imaginem ejus , (fi acceperit charaiierem ejus in
fronte fu a , aut in manu fu a ; (fi hie bibet de vino ira Dei , quod mixtum
eft mero in calice ipfius. Angelus tertius prxdicacorcs fu n t ,-qui temporibus
Antichrifli futuri lune ; prxdicabunt cniin ut nullus Andchrifi-
tum adorct, neque ad ejus pelfimam doólrinam aures cordis accommodet,
botros autem, ex quibus vinum oritur, quod mentes hominum aliénât
, reprobos effe defignaros. Ifta e li mcllìs, de qua Dominus dicit
in Evangelio : In tempore meftìs die am mefforibus : Colli gite prìmum
Z ’zania, (fi legate ea in fafciculos ad comburcndum : triticum vero recondite
in horreis meis. Qui enim iÎliç per triticum, ipfi in hoc loco
per mellèm defignantur. Et qui illic per zizania , ipfi*in hoc loco per
botros vinex terrx figurantur : & quia Chriftus aliter apparebit ju llis ,
& aliter injullis , non inconvenienter per duos Angelos figuratur. Jùfti
namque in eadem clamate cum videbunt, quomodo ab Angclis &
fanólis fpiritibus in cxlefti beatitudine cernitur : impii autem in ea
.fpecic eum videbunt, qua ab hominibus in terra pofìcus videbacur ;
Tolte tur quippe impius,ne videat gloriam Dei. Blandus itaque juftis,
terribilis apparebit injullis ; unde & primus fuper nubem candidam (è-
diflè, & coronam àuream habuillè in capite deferibirur. Per nubem nàm-
ncque òpera ejus imitetur : quod fi quis fecerit , perpetua lwuuuu m
pcena eum effe damnandum tellabuntur. Per vinum ira: Dei damnatio D qUC candidam corpus ejus immaculatum defi]
u ltim a ,q u x in die judicii impiis irrogabitur, defignatur: merum autem
purum dicimus. "Per merum igitur juftitia Dei defignatur , per
caliccm vero judicium Dei accipere poffumus. Vinum itaque mixeum
e li mero in calice D e i ; quia damnatio u ltima, qua impii damnabun-
tu r, mixta erit cum juftitia in calice D e i , id eft > in judicio Dei ; quia
juftilTìmo.Dei judicio perficietur- Bibent igiciir impii vinum irx D e i ,
cùm illis dicetur : Ite mnlediiti in ignem aternum , « qui praparatos eft
diabolo , (fi angelis ejus.
latum defignatur : per coronain ve-
auream multitudo Angelorum atque fanÓlorum, qui eum ad judi-
cium venientem eomitabuntur , exprimitur. Similiter & una extenni-
natio per duas falces defignatur ; quia alicer exterminabuntur ju lli, ali-
ter injufti : juftorum cxccrminatio redcmtio potius dicenda e l i , ficut
Dominus dicit : R e fi ci te , (fi levate capitaveftra; quoniam appropinquat ■;
redemi 10 veftra. Redcmtio jure vocatur, co quod à malis temporali-
bus liberei, & ad gaudia xterna perducat. Impiorum autem externli-
natio & hic gravis e r i t , & poli mortem gravior; damnatio pnìm luc-
tufque perpetuus in eis permanebit. Jufti de fpe retribucionis xcernx
mortem Ixcam excipient : impii vero de damnacione perpetua timidi,
triftilfima morte pleólentur-
Et cruciabitur igne (fi fulphure in confpeUu Angelorum fan ci or um ,
(fi in confpectu Agni : (fi fumus tormentorum eorum in fácula ftculo-
rum adfeendet. Ignis cx u r it , fulphur autem foetorcm peflimum de
fe emittit Igne autem corporaliter cruciabuntur, qui ignem Yitiorum w u n u g u u , >jui u u n uc i c iu p u ,« tiama
in fe extinguerc noluerunt : foetore fulphuris torquebuntur, quibus eum qui fedebac fuper nubem,dicens : Mitte falcem tuam,(fi mefe; elecdulcis
Angelus qui exivit de templo, & clamavit voce magna ad
fuit fòstor luxurix. In confpeólu Angelorum fanilorum crucia- £ tos qui in hac terra laborant defignac, per templum autem unde exiiflè
1 confpeólu A g n i, vìdClicec uc in eonim confpeótu
ciencur, in quorum confpeólu non timuerunc multa mala perpetrare.
Nec habebunt requiem die ac noSte , qui adoraverunt beftiam (fi imaginem
ejus , (fi f i qui accepennt characterem nominis ejus. Cur neque
In die , neque in noóle reprobos habere dicit requiem, cùm eleóti
xternum diein poffelluri fine ; reprobi vero perpetuam nodem ì Sed
more humano loquutus eft.
Hac eft patientia [anllorum, qui cuftodiuntmandata D e i, (fi fidem
feftt : id e ft, talis eft patiencia landorum, Se talem fruitimi adfert,
qualis ih fcqucntibus demonftratur. Et audivi vocem de calo dicen-
tem mihi : S cribe, beati mortai, qui in Domino moriuntur. Talis eli
igitur patiencia fàn&orum , qui cuftodiunt mandata Dei , & fidem
Jefu,uc fint beati in perpetuimi. Sed quid e li quod dicic : Beati
i i ìi , qui in Domino moriuntur ~ ~
Nullus proculdubio morcuus me
u t iterum mori poifit. Sed ¡Ili funt b e a t i i l l i in Domino moriun-
tur > qui prius moriuntur fxcu lo , poftea carne : qui prius veterem hominem
, id e l i , omnes nequicias & fpiritales Se carnales in fe extin-
. gu u nt, ut polline dicere cum Apoftolo : Mihi mundus crucifixus eft ,
(fi ego mundo. Illi namque in Domino moriuntur, de quibus Dominus
dicit in Evangelio : Q u i autem perfeveraverit ufque in finem,
!tyc falvus erit.
Amodo jam dicit fpiritus , ut requiefeant à laboribus fuis. Amodo,
id e l i , à tempore mortis fu x requiefeene fallili à laboribus fuis.
Opera enim illorum fequuntur illos. Quomodo fequuncur ? Nonne
Cornelium opera fua prxccfferant, cui ab Angelo di&um eli : Ora-
tiones tua (fi elcemofyna tua commemorata funt in confpeUu D e iì Sed
f.'equi prò comicari pofuit ; nam Se cxercitus qui regem comicacur,
eum Icqui dicitur; cùm alii prxcedant, alii fequantur, alii ad dex-
teram, uve finiftram incedane. Opera igitur fandorum fequuntur illo
s ; quia merces opcrum illorum comicacur illos in perpetuimi. Poffumus
& hoc de illis fpiritaliter intelligere, qui temporibus Ancichrifti
prò nomine domini nollri Jefii Chrilti interfidendi funt ; beati quip-
pc crune ¡I li, & in Domino moricntur, qui pro fide domini nollri
a. OmilTum fucrac in edity qui $r*p*r*tus eft diabolo , &• angclis <).
namque &c, Rom. autem, falcem Juam
vifus e f t , Ecclefia defignatur. Clamavit ergo ad eum qui fedebat fuper
nubem , uc mitteret (alccm fuam in terram, & meteret; quia fandi
viri videntes mundum in maligno pofitum, ejufque miferias horrcntes,
deprecancutquotidie ut regnum D e i v en iat,in quo ab omnibus an-
guftiis liberati, corpora propria recipient, & in xcernum cum Domino
exfulcabunt. Aridicas vero melfis maturiraccm ejus indicat; nam
ficut melfis crcfcit ufquc ad maturitatem, quando arida efficitur: ica
& numerus eledorum ufque ad finem mundi crefcet, eorumque ma-
turitas tunc perficictur, cum eorum fucrit numerus complecus. Similiter
& quartus Angelus qui exiit de altari, qui habebat poteftaccm fuper
ignem , eamdem lignificacionem h ab et,quath & fccundus, quidc
templo exiifle vifus e ft ; fignificac namque elcdos in hac vita labo-
rantes. Alcare autem Ecclcfiam fignificac, ficut & templum: per ignem
Quis enim mortuus mori poteft I p vero caritatem poffumus intelligere , quam in cordibus fandonnn fpi-
poteft , nifi prius animam recipiat, riralibus fbmentis Spiritus Hindus enutrit. Super hunc ignem fandi
'habere poccftatcm ideo dicuntur, quia & ipfi polfident caritatem , Sc
poifidcntur ab ea. Ille ergo Angelus clamavit ad tertium Angelum fc-
cundam falcem gercntem , quem Chriftum (ignificaffe diximus,utvin-
dcmiaret botros vinex terrx,per quos impii defignancur»quia viri fimdi
videntes quotidie genus humanum a dxmonibus dccipi, videntes etiam
impios florere, mundumque femper ad deteriora delabi, oranc ut dies
judicii veniac,in quo & nequitia dxmonum cum ipfis audoribus perear,
& omnis prxvaricatio cum ipfis prxvaricatoribus accipiat finem, Sc
adducatur juftitia fcmpicerna, qux niillo fine teriiiinabicur. Vinea
quippe mundum fignificat, qux omnem impiorum multitudincm g e -
nuk & nucrivic - lacus v ero , quem infernum vocamus, ideo lacus irx
Dei dicitur, quia vindida irx Dei in eo confummabicur.
Et calcatus eft lacus extra civitatem. Per ealcacionem demerfio-
nem impiorum in internum poffumus intelligere : per civitatem autem
cxleftis Hierufalem defignatur: qux ex omnibus eledis conllat. Extra
hanc ergo civitatem lacus calcabitur, quia a coniortio juftorum
y. sr.
impii feparabunrur'j & in internum detrudentur, ficut Dominus dicic
in Evangelio c: Exibunt An geli, (fi feparabunt malos de medio juftorum,- Matth, 7. J
(fi mittent illos in caminum ignis, ib i erit fletus (fi ftridor dentium.
fi If
l i II ¡
i!»
' "fit mquc Sic. Locum.
1 edit, v mjltint ¡lies, . • (¡rftridor dentium.