i r
11
E x « ! . í . ir.
I l II
aer. Et annua temporum vices funt cotidem, hyems, aftas; A tam, Patri placentem immolaturus; accedit, debet primo
ver Se aucUmnus. Denique de terree fru&ibus Deo obla-
tiones annum ante quartum fieri prohibetur : Sic enim
fcriptum eft : FruBus terra tres annos eritvobis immundus,
non comedetis ex to : at anno quarto erìt omnis fruBus t)ut
fanBus & laudabilis Domino. Ncc immerito : quaternioni
enim infunt omnia, pundlum , linea, fuperficies, Se folidi-
tas , menfura univerforum. Infunt etiam potiffima fym-
phonia muficee. Deinde quadranguli latera oportet effe
aqualia. ^Equalitas vero mater eft juftitia, quee cetera-
rum virtutum dux eft Se magiftra.Juftitiam ergo quaternar
i a infinuat. Binarius demum nec ipfe expers eftmyfterii.
Lcoimus enim viduam illam.infigni laude à Domino comadire
-Rameflèn ».hoc eft commotionem, quee fit per pee-
nitcntiam, ibique fuam figere manfionem. Ibi fuam man-
fionem fixit Àchab, quando fcifla vefte fua, induco cilicio,
jejunavit, dormivit in faccp , &demiiTo'ambulavic capire.
Ibi Ninive Rex fixit manfionem,quando furgens de throno
fuo ,abftulit ftolam propriam, & lacco induras fedir in ciñere.
Ibi Corinthii manfionem fixerunc, quando contrifta-
ti funt fècundùm Deum : qua; triftitia , ut fcribit Apoftò-
lu s , P&nitentiam in falutemftabilem operatur. Deinde agni
ma ¿lario quid aliud eft quàm pallio Chrifti ; q u i, ut Pro-
pheta dicit, tamquam agnus innocens adduBus efl ut facrifice-
tur ì Cujus ianguine fuper domorum poftes effufo, liberamendari,
qua æra duo in gazophylacium mifit. Samari- B mur ab Èxterminatore ; quia Ghrifti pallione per facramen-
■tanul pro curatione fauciati binos erogavit nummos. Apud ta nobis participara, liberamur ab eo qui habebat mortis
Samaritanos biduum tranfègit Salvator Chriftus : Biparti- imperium ,id e ft , diabolo , ut ad H e b r a s fcribit Apofto-
-"tam namque fignificat caritatem ; Dei nempe, & proxi- lus. Ideo in alio loco dicit -.Chriftus ut per fuum fanguinem
mi : In his duobus , dicit Dominus , univerfa Lex pendet & fanüificarct populmn, extra portam pajpts eft. In hac etiam
Propbeu. Manfiones igitur filiorum Ilrael ab Ægypti fini- manfione Ægypti primogénita excinguuncpr ; hoc eft ,prabus
, ufque ad repromifiionis terram quadraginta duæ à vi carnis affèdius, Se defideria mala quæ militant adverfus
t.Cor. 7. lé
Hier. 11. ij
Heir.i. 14
Hcbr. 13. i
Moyfe recenfentur. Sic & fandlus Matthæus Chrifti ge-
nerationem defcribens, quadraginta duas enumerat. Inquit
enim ; ab Abraham ufque ad David, generationes quatuor de-,
dm : à David ufque ad tranfmigrationem Babytonis general ioanimam.
Exftinguuntur vero Ægyptii, dum non agis opera
tenebrarum : exftinguuntur Ægyptii dum non carnaliter ;
fèd fpiritaliter vivis : exftinguuntur Ægyptii, dum impuras
iòrdidafque cogitationes vel depellis è corde, vel omnino
nés quatuordecim ; & à tranfinigratione Babylonis ufque ad non recipis. Ideo quærenti : Quis me liberabit de corpore
Chriftum , generationes quatuordecim : ut oftenderet quod G mortis hujus ? refpondit Apoftolus : Gratia Dei per Jefìtm
verus IfraeTita qui de faculi hujus dìgypto ad calum , ve-
ram viventium terram, per tot rerum difcrimina Se inimi-
corum tentamenca, pervenire feftinac, pace per denarium,
juftitia per quaternarium / caricate per binarium , armari
oportet. Pace ; quia ieriptum eft : In pace vocavit nos Deus.
Chriftum Dominum noftritm. In hac manfione farina,
gentum & aurum cumulantur. Farina, ex qua panis cori-,
ncitur, dodlrina Chrifti eft ; quia panis Chriftus eft,di«
cente Johanne : Ego fum panis vjvus. Argentum, divinum
defignat eloquium : Eloquia enim Domini, eloquia cafta
Juftitia; quia dicit idem Apoftolus : State induti I or ¡cam gentum igne examinatum , probaturn terra .purgatum feptujuftitia.
Caritate ; quia caritas operit multitudinem pecca- plum. Aurum, mens bona eft : qua: non immerito comparer
««. Chriftus ergo ad Virginem , Ifrael adjordanem, racur aurq : Nam ficut aurum ceteris praftac metallis, ica
Chriftianus ad calum pari manfionum numero deve- mens bona in homine ceteris potior eft humana fubflantia
r iu n t : Sed jam ipfas Ifraelis profectiones figillatim co.11- portionibus. Tria ego in Ramefle coacervantur , farina,
fideremus. argentum & aurum : dodlrina,, eloquium, Sc mens bona':
Profedtionum ordo , manfionumque diftindlio Filiorum Din qifibus cenfus iapientis confiftit: Sed interim pretioiarri
Ifrael ex yfgypto exeuntium ad terram ufque patribus re- commutationem confideremus. Filii Ifrael dederunt paleas
promiilam , iis qui poll Deum ambulare contendunt, ad qua: inexftinguibili comburuntur igne , 8c receperunt fari-
Iohan. s. fl.
virtutumque profedtus adfpirant, propter myfteria quæ in-
cluduntur in illis, icitu valde necellària funt. Ea enim quæ
in populo patrum corporaliter gefta funt,nedum hiftoriam,
rerumque geftarum feriem nobis oftendunt ; fed inftrudlio-
ni noftræ fpiritaliter intelledta maxime proficiunt. Hue
fpedlabat Apoftolus ,dum in epiftola ad Romanos dicebat :
nam,in qua iapiens ilia muUer fermentum ablcondit. Dederunt
lutum, quod deletur, quia fcriptum eft : XJt lutum
platearum delebo eos : & .receperunt argentum , quod eft
fermo jufti. Scriptum eft enim : Argentum igne examinatum
lingua jufti. Dederunt lateres, qui caduiit quia fcriptum
eft : Lateres ccciderunt » & receperunt aurum , quod eft
Quacumque fcripta funt \ ad noftram doBrinam fcripta'Junt. mens bona qua lèrvimus legi Dei. Bona ergo commutatio:
Et ad Timotheum : Omnis Scriptttra divinitus infpirata » unde dicit Apoftolus : Jam faturati eftis , jam divites faB i
utilis eft ad docendurn, ad arguendum, ad corripiendum , & eftis. Has nos dividas comparemus nobis, quibus intelliad
erudiendum : in juftitia, ut perfeBus fit homo Dei » ad £ gibiles animæ noftræ theiàuros repleamus : fed ipfe Domiowne
opus bonum inftruBus. Legimus ergo quod filii ifrael, nusdat nobis gratiam , ut ab Ægyptiis illas eripere poífipoliquam
Ægyptus univerfa tantis plagis percufta eft , mus : Ideo bene dicit Apoftolus ad Hebræos. : Optimum eft
tempore cælefti oráculo defignato , ut ad .immolandum gratta ftabilire cor. Bona igitur manfio Ramélle.
Domino Deo in folitudinem proficilcerentur,terram Gellen, Secunda filiorum Ifrael profedlio fuit in Socoth : ibiquam
ad incolendum acceperant, deferentes , in Rameften q.ue tentoria, Ægypto reliQra, figerites , fecundam manfiór
urbem primo convenerunt ; ibi fubftiterunt, ibique primam nem habuerunt.Ideo dicit : ProfeBi autem filii Ifrael ex Ravf4.
iy.Ai-
Tr.ev, 10.10.
W . :9., ''ei.
Cor. a. S.
ixerunt manfionem. Ramellès ^Egypti civitas eft , ab H e-
brxis munita , quando fieviente in eos Pharaone, luto, lacere
& paleis opprimebantur : Sic enim ieriptum eft : Et
adificaverunt civitates munitas Pharaonis, Phiton Rameften
& On. Eft denique in extremis illius regni fìnibus fin
mefte, caftrametati funt in Socoth. Intendo fandti Prophetæ
Moyfi , qui Dei mandato populi proceflùm ex Ægypto
ufque adjordanem defcripfit, non fuit lìngula notare loca
ad quæ ei in univerlo itinere divertere contjgérit ; lèd illa
tantum in quibus aliqtia myfteria fadla funt. Socoth urbs
habetur in libro Exodi. In hac manfione populus patrum , p eft in montanis , extra terram Ægypti ; ei tarnen finitimi
madiato agno , ejufque ianguine domorum liminibus , ac
utrifque pdftibus illitis , exterminatoris evafèrunt plagam :
in hac Aìgyptus primogenita fua vidit extindla : in haefa-
rinam non fermentatam , vafaque argentea & aurea ab
^gyptiis mutuo accepta , verbo D e i, fibi populus congre-
garunt. Horum qua: didla funt, fratres, fingula myfteriis
refería funt, & noftra: proficiunt difciplinx. In primis quia
Ramcflès fecundum aliquos interprecatur commotio turbu-
lenta, qua fignificat panitentiam : Per ipfamenim turbulenta
fit in peccatore commotio , ut aboleatur vetuftas peccati
, & inducatur novitas grada : ut homo vetus afligatur
cruci, & novus homo reiurgat: ut vetere tandem depofita
converfiitione carnis, novitas inducatur fpiritus. Paniten-
tia erge magnani commotionem turbationemque gignit.
ideo Propheta : Poftquam cognovi , ego ingemui. Qui ergo
ad repromiflam aterna hereditads patriam proficifci defide-
ra t , ac Domino Deo fe ipfum ut hoftiam viventem, fancut
legiturin libroJefu Nave. Denique Soceth interpretatiir
tabernacula. Unde Jacob quando ab Efaii qui ei à Meiopo-
tamia revértenti occurritj fe divifit. Reverfius eft, inquit <
Scriptura , in tabernacula. Ubi alia tranilatio habet : Reverfius
eft Socoth. Et iubjungit ibi : Et fccit Jacob fibi do-
mos , & pecoribus Juis fecit tabernacula : propter hoc vocavit
nomen loci illius , Tabernacula. Et ibi alia tranilatio dicic :
Appollavit nomen loci illius Socoth, id eft., tabernacula. In
hac quòque manfione coxexunt-farinaio : Dici tur enim in'
libro Exodi : Et fecerunt ex farina Jubcinericios azymòs ; 1
Non enim fermentata fuir : ejecerunt namque eos Aìgypdi.
In hac fit infuper annonari computano quibus Ifrael fuit
in Aìgypco. Inquit enim : A t habitatio filiorum Ifrael, quam i
habitaverunt ipfi dr Patres eof-um in terra /Egypti , Scc. In
hac tandem pracipitut ut hujus ex ^Egypco liberationis
perpetuum exftet apud eos memoriale : Inquit enim : Dixit
Moyfes adpopulum : Recordamini dici hujus, in.qua egrefti •
eftis ex AEgypto, ex domo fervìtutis : in manu enim forti A. da li, verfus mare Rubrum, ut habetur in libro Exodi. In,
eduxit vós hinc Dominus. In hac demunr folemnitas azymo- hac manfione indignatus Pharao quod Ifrael ^Egyptum derum
,ritufque azyma comedendi praferibitur : Nam in- lèreret, comparato exercitu grandi, eos infequicur, dicens :
oyf\l:Sex dies comedetis azyma', at dìe feptima fe slum Do- Quidfecimus, ut dimitteremus filios Ifrael, ut nonfervirent.
mino : non apparebit ibi fermentatùm. Ha c quoad litte- hobis? Et fubjungit : Junxitergo Pharao currus fuos » See..
ram. Quoad myfteria vero , dieimus quod profedtus filio-. Quo veto ad morale : Per Os Eroth ,quod os nobilium inrum
lfrael in Socôth , quod iriterpretatur Tabernacula,defignat
quod qui manfionem habuit in Ramefiè, hoc eft in
commotione pænuemiæ, debet proficifci in Socoth, hoc eft,
in tabernacula quafi per confiderationem ambulare. Quôd
ficut ille qui alio tendit, nec firmam hàbet domum, moratur
. iii tabernaculis. Unde quid aliud eft in tab’ernâculis habitare.
Tfil. i«- >
Utbr.iyi
CtltJf.l.U.
<?M-'
Malth.zC.
Cohfil-i
Itcli- s- y ’
fj*l. 50.5.
terpretatur, oftenditur quod adfumta fortitudine in Ethan, ,l?-
afeendimus in Ó s Eroth quia nobilitamur in Domino.
Quod vero Os Eroth fit vicus, non caret myfterio : uc.
primo parva quæque capiantur : eft enim ordo ut à parvis
ad magna veniatur : Periculofa namque femper.fuit in ini- W.
. tiis immoderata profperitas æque ac adverfitas. Sicut ergo
quam peregrinari ; ficut Apoftolus ad Hebræos de patribus ß per fuburbium ad uibem progredimur, ita .per ima ad fum-
lòquens teftàcur. Inquit enim '.Confitentes quod peregrini & ma afeendimus. Denique Beelièphon, quod eft inrerpre-
hojpites efteht fnper terram : Se videns iè peregrinum in tatum , Dominus Àquilonis , diabolum defignat : quia
tèrra , dicat cum Propheta : Adyena ego fum in terra, dixit, ut teftatur Efaias Propheta '.Sedebo in monte fublimi,
Cönfideret item Apoftoli didtum : Non habemus hic ma- fuper montes exceljos , ad Aquiloncm. Eft igituc os Eroth 4
nentem civitatem. Cogiiofcat denique quod quamdiu eft ia contra Beelièphon,.id eft, contra diabolum , qui ftat fern-
corpore, peregrinatur à Domino : unde fejiciat ea qua in per ut adverfetur euntibus in Hieruialem, quæ in calo eft.
mundo fuñt; quia concupifcentîa carnis eft ; quia concupif- Ideo dicebat Apôftolus : Induite vos armaturam Dei ut pof-, zpbeU
centia ociilorum ; & quia fuperbia vita. Seqùatur Apof- fitis,ftare adverfus infidias diaboli. Idem quoque defignatur
toli coiifilium : Ne tetigeritis, ne guftetveritis , 'ncque adta- per Pharaonem populum inièquentem.
minaveritis ,qua funt omnia in interitum , ipfo ufit : Sed in- Marah quinta eft manfio : Sic enim dicit : Et profeBi v ,M„n
gèmifcat habitationem qua de calo eft, femper contendens pia- contra Os Eroth, tranfierunt per medium maris in defer turn, M u í
cere Deo. Subcinericiorum codlio azymorum dòcet, quod C & ambulaverunt viam trium dierum per defertum ipfi, &
expúrgalo is v'eceri Philofophorum nequitiæ & Judæo- catlrametati funt in Marah. Marah locus eft in defèrto
turn malicia fermento , epuletur in azymis finceritatis Se Sur, tali vocatus nomine ob aquarum amari Budinera : Sic
veritatis'. Memoria jugiter unufquifque noftrum teneac il- enim fcribitur in libro Exodi : Venerunt autem in Marah , ExoJ.>¡.
lud Domini præcepcum dicenris \ Intuemini & cávete a & non potuerunt bibere aquam de Marah. Amasa enim erat,
fermento Pharifaorum', Se Apoftoli ne oblivifcatur cautio- propter hoc vocatum eft nomen loci illius , Amaricado,
mem : Fïdete ne quis vos depradetur per Philofiphiam 0 “ ina- Circa hanc manfionem tria fune con fiderà nda, profedlio ,
Deiiide in Socoth indicitur computano an- manfio , & operario. Prpfedlio , quia in hujus itinere filii
Ifrael Rubrum mare ficco vèftigio cranfierunt : Nam dicit
Scriptura : A t F ilii Ifrael perrexerunt per ficcum in medio Exod.u
maris : & aqua erdt eis rnurus a dextris,& mnrus a finiftris,
Pharao vero ctpn fino exercitu fubmerfus eft in aquis vehenemjaii.
liorum quibiis populus fuit in ^Egypto : quia panitenti
dicicur quod debeat ficut hirundò clamaré, Se ficut còlum-
ba meditari anhos ejus in amaritudine anima fua : nec de
propiciatióne peccati eflè fine timorevfed dolere, & cum Procere
: Etpeccatum meum contrame eft Jemper. Quod p rnentibus : Sic enim de eo fcribitur : Et reyerfa aquacoope- , s_
non retro àdfpiciat, priftinas appetendo vanitates, .1 c uxor j-uit currus & adfeenfores, & omnem exercitum Pharaonis,
L o t , & ut cánis revertens ad vomitum. Quin potius ficut
femétipfum immundicia & iniquitati proftituic, ita exhi-
beat membra fua ièrvire juftitia in fan dii fica tio nem, ut
quantum fe glorificaveric & in Heliciis fùcrit, tantum errata
fua còrrigen's & in fe vindicans, féntiat tormentum Se
1II. Manlio,
Er HAN.
Mio». 35. 3.
W..<. ^intiq.cà^.ìO.'
qui ingrefti fueruntpoft eos in mare , & non reliBus eft e a
eis ullus. Manfio ; quia invenerunt aquas amaras, quartina
amaritudinem ièn tien t e s bibere nequiverunc , licec
magna vexarencur fíti. Operario ; quia mandato Domini
Moyfes ligno tétigit aquas : ¿e qua priùs erant amara, in
ludlum. Demum feftum Se perpetua azymórum folemnitas dulcedinem vería potabiles effe dia funt, unde firim excin-
praferibieur ,'h«oc e ft , medita'tionis Se operum perfeveran- guere potuerunt. Per qua primó fìgnificatur nobis quod
ria' indìeicur : quia qui perfeveraverit ufque in finem, hic fai- ad gratiam properantibus occurrit Pharao cum exercitu 3...-,^ ■,
vus ir it: Unde ApoftoHis' : In difciplina perfeveraie , filii , fuo ? hoc eft , diabolus cum poteftate tam forti, u t, ficut
Profeclo igitùr ex R amelle ad Socoth eft ad meliora. fcriptum eft , non fit quidqaam in terra fìmile fadlum illi : ’/i?°
Tertia manfio eft Echan. Nam à Socoth recedentes Filii E Sed . tandem ut Pharao cum exercitu fubmergitur in aquis
Ifrael, perveneruht in Ethan : ibique tentoria figentes , yehementibus, ita Se diabolus mittitur in ftagnum ignis &
tértiam'ftatìoiiem peregerunt. Inquit enfm : Et profeBi è iulphuris. Unde nec ideo terreamur, ut defertionem facia-
Socoth , dàftrametèiti flint in Ethan. Ethan- regio eft inter mus. Deinde in manfione aqua guftantur amara, quoniam
Ægyptum Se folitudinem in quá eft Petra oppidum, in cu- adhuc exiftences in gratià multíplices manent tribuía tio-‘
jus ipeliinca habitavit Samfoii ciìm ab Allòphylis infefta- lium amàritudines. Unde .Johannes Apoftolus dicebac :
retur : Et fed it, iiiquit , in fpelunca Petra .Ethan, qui lo- Ego Johannes frater vtfter & particeps in tnbulatione. Ini- ¿pc
cus' erat Vàlde mùriicus ; ut teftatnr jo fè ’pHus. Erat autem ino apoftolus Paulus dicebac : Sì extra diftiplinam eftis , Heb
hac regio in principio folitudinis. Ideo dicit: Et eft pars adulterini & non filii eftis. Denique in operatione, ficut
deferti. Regionis hujus méminit David Propheta diceris : verbo fuoadeft Dominus, ut dulcefcant aqua , ita praftac
Tuftcc'àfti flupios Ethan. In hacananfionè primuni apparuit in tribulationibus fuam nobis prafentiam, dìcence Prophe-
Domiiius 'no die in columna ignis’, Se die in columna nu- ta : Cum ipfo fum in tr ¿baiatione, uc aftlidliones mitefcanc.
b is , òftèndens iter pópalo. ,. ad terrain ufque fucceflìonis F Hinc Efims proclani.it Propheta: Si tra fterisper aquam,
Et non defecii , inquit, columna nubil indie, & co- tecum finn , flumina non coop crient te : & f i t ranfie,
W .
eorum
lumia ignis in noBe, cor am omni pópulo-. Vèrììin quia Ethan
nobis íonat fortitudo f únde adverfus Jeroboam parans fé-
Roboàm defendere : Ædific'avitj, inquit , ciyitates. munitas
, Éthan & Thecue , hoc è fi ci vitates fortittidiiiis ) doce-
mur quod ¡ibi in Socpth hujus. peregrinàcionis, in medita-
tione Se èxercitio bonóruiii operum ufque in finem perfe-
verare quis ftatiierit, adfeendit ad Echaii, hoc eft > ad for-
titudineni : quia ipfè Dominus dar’ virtutèm Se forticudi-
nem plebi fua. Hinc diccbat Apoftolus : .Omnia poftum
in eo qui me confohat Chriftus' f fus , iranio per nubem Se
igtiem aperit ei vi.hm, & fit dux içineris çjus, donee videat
bona .Domini in terra yiveiiciiuni Adfcendamiis igitur Sc
nos in Ethan , ut diabolo rt; fift;iinns forces in fide;
Qiiarta manfio dicitur Os-Eroth. Unde fequi’tur : Et
ER-45- i: .v<
ignem, non combureris. Ideo Stephano in dulcedinem fiie-
runt torrentis lapides : Se Lamentio in refrigeriiim pruna.
Merito igitur dicit Apoftolus : Gloriamur in tribulationibus.
Manfio fexta vocatur Elim : A Marah enim recedentes ■
filii Ifrael, venerunt in Elim : ibi fubftiterunt, & ibi ta-,
bernacula erexerunt. Unde dicit : Et profeBi ex Alar ah,
venerunt in Elirn. In Elim vero erant duodecim fontes aquarum,
& feptttaginta arbores' palmar um ; ö* caftrametati fiant
Ulte apud aquas, idem legicur in libro- Exodi : Sed pulcher
ordo , felixque virtucis progreflìis , qui fèmper tendit ad
optima : ex cenebris ad lucera, ex arumnis ad felici rarem.
Ecce filii Ifrael,poft Pharaonis & Ægyptiorum favitias,
poft maris defercique .difcrimina , poft triduana fitis ardoprofeBi
ex Ethah, caftrametati Junt ad Os Eroth , qua eft _ rem , Si Marah,amaritudines , venerunt tandem ad-pal-
contra Beelfcphon , & contra Magdalon. Os Eloth ^ ^ ^ ^ feias, venerunt ad fontes. Per quod inftruimur quod qui
tranflatione dicitur Phiairoth ’; vicus eft & f i ib u r b iu ih - a fp e r i t a t ib u s pragravantur, eos tandem laca & amcena
Appendix Tom. I I . A ij