*1011 illos perturbent carnalia éxitia illata à perfidis : fed A clefia, id e ft , in populo, quem iîbi adoptare dignatus eft.
ir. 21'.
In claritate enim filiorum gloria pacris eft , dicente Do-
mino : Sicluceat lumen vefirum coram hominibus, ut videant
opera veftra bona , dr magnificent Patrem •vefirum, qui in
calis efl. In ftcula faculorum. Amen, id eft, in xternuni
yeritas.
O Bfecro itaque vos ,fratres, ego vinttus in Domino, ut
digne arnbuletis vocatione, qua vocati eftis. Hortatur
Mian.Tj. iS.
Iohan.i6.tj.
#.18.
lint (labiles, exipe£tantes in futuro hujus rei mercedem.
In interiore bomine Chriftum habitare perfidem in cordi-
b'.ts veftris. In eo petit eos magis firman, ut non ambigant,
-fed magis credant Chriftum habitare in i e , quem non vi-
•dent his oculis; ut Spiritus datus hoc eis per Dei donum
•infundat, ut certi lint de Chrifto quod vivit, Sc Filius Dei
-eft, & habitat per fidem in cordibus noftris •, ut cum fidem
«jus habemus in cordibus noftris , ipfum habere videamur.
•Quod eo proficit, ut iectiri fan us de auxiliis eju^ ; quia e o s ,u t refle incedentes in prxceptis Domini, ad prot
o n deferit nos, fed Temper adeft propter fidem fuam , miflam gloriam poifint pervenire. Sicut enim peritus mequam
videt in-nobis: quippe cum ideo Spiritus ejds,qui dicus obfecrat innrmos, ut bene feagentes poifint faluta-
■8c Dei Patris eft,detur nobis; ut.vice ejus tutos prxfter B remrecipere valetudinem; ita Sc magifter gentium hortanos,
fi ei adfentiamus, ut Sc occulta reveler; per quem tur , ut fidei fuse digna opera facientes , poifint percipere
•utique ipfum in nobis habitare ambigere non debemus. qua: promifla funt fandtis, fciens glorix fux elle nujus rei
Eft enim hie alius paraclitus, inter quos perfonarum di- profeilum.
ftantia eft , non naturx; quia Sc de eo accipit, & ä Deo c Cum omni humilitate animi & modeftia ,cum magnani-
procedit. In quibüs enim natura: unitas eft , invicem fui mit ate ,fujferentes invicem in caritate, follicite fervantes
funt; unde dicit Dominus: Omnia Patris mea fun t, & mea unitadsfpiritum in vinculo pads. Nunc diffenfionem ptohi-
Cap. IV.
ir. t.
* 1:
ir. 3.
Patris.
V t in caritate radicati & fandati, pojfitis comprehendere
■cum omnibus' fanttis qua.fit1annido, cr longitudo » & alti-
■tudoidrprofundum.Hoc prxftare dicit habìtantem Chriftum
vel Spiritum in nobis, ut fundati fimus incantate D e i ,
bet, caritati autem ftudendum monet ,-ne ipiritum unitatis
Se pacis amittant : ac per hoc ut invicem le fuffèrant cum
patientia. Modeftia enim profe&um parit -, quia cùm fe
invicem tolerant, cum lenitate animi monentes , corrigun-
■tur ad efFedtum, Se pax in eis manebit, per quam filii Dei
-devindli beneficiis ejus, Se poifimùs cum fanftis, qui flint Q non immerito vocabuntur ; quia dixit Dominus : Beati pa-
apoftoli Se propherx ,immenfum Se inxftimabilem cognof- cifici » quoniam filii Dei vocabuntur. Perturbatio enim vel
•cere Deum, omnia excedentem majeûate virtutis. fux. inquietudo contentionem fa c it , qua: iolet etiam e a , qux
Cùm enim dicit : Latitudo, & longitudo , dr altitudo » dr mala novità velie defendere •, ne cedere videatur. Hinc orivrofundum
3 hoc utique lignificar, ut ficut <ÿi fphæra tanta tur difeordia , quæ corrumpit pacis feedera.
longitudo eft , quanta latitudo, & -tanta altitudo , qnan- Vnum corpus, & unus fpiritus , ita ut vocati eftis in una
•tum & profundum ; ita Se in Deo omnia xqualia funt im- fpe vocatioms veftra. Propter pacem Se concordiam hxc
menfitate infinitatis. Sphxra enim definito modo conciur fubjecit ; ut quia unum corpus eft Ecclefia ,unum fapiat
ditur : Deus autem non folum implet omnia, fed.&exce- populus j quia unum eft , quod creditur.
dit -, neexenim claudityr, fed omnia intra iè habet, ut folus Vnus Dominus, una fides, unum baptifina, unus Deus &
ineffàbilis & infinitus -habeatur : Se gratin huic infufficienter pater omnium, qui fuper omnes efl, & p e r omnes, & in omni-
-agantur, quia cùm tantus f i t , dignatus eft per Chriftum bus nobis. Adhuc unitatem commendat, ut quia unitas eft
hominem vifitare peccatis & morti, fubjedtum. D ad quam vocamur , in nullo diilèntiamus. Si enim unus
Cognofiere quoque fiipereminentemfeientia caritatemChrifti. eft Dominus, id e ft, Chriftus , ficut & ipfe ait in Evanget
- c
■
-Poft Dei Patris infinitam Se incomprehenfibilem cognitio-
-nem & inenarrabilem clementiam , Chrifti quoque agnof-
•cereños vult caritatem^ quia fupereminentis eft icientix,
Se fubintelligitur humana: ; ut fuper feientiam hominum
-habeatur, dileétìo Chrifti. Quis enim poteft colligere myf-
-terii hujus caritatis rationem, ut & Deus hqminis causa
homo nafceretur, deinde moreretur pro hominibus , pro
ièrvis d om in u s pEd creatura creator, pro impiis pius ì
•Propter quid ita dilexit nos ? aut ut quid noftrum haberet,
-qui nullius indiget ? numquid non caritas hxc fuper feienlio
: Quia magiftervefier unus eft Chriftus > una fides, unum
.baptifina, unus Deus Se pater omnium , qui fuper omnia
e f t , Se per omnes , & in omnibus credentibus, unus de-
bet elle & animus, Se cor populi} quia hxc qua: enumerat,
unitatis funt, concordant enim in omnibus. Patrem tarnen
Deum » quia nulli debet quod eft, fuper omnia elle dixit,
Se per omnes. Ideo per omnes , quia .ex eo omnes ? & ne-
celle eft ut fuper hxc omnia f it , qua ex eo funt. Et in omnibus
nobis t id eft , fidelibus. In nobis eft enim per con-
feffionem ; quia eum fatemur, Se quia fpiritum lùum de-
-tiam hominum eft ? aut quis hominum hanc poterit cari- p dit nobis, per quem fine dubio in nobis eft : in paganis
tatem alicui exhibere ; quamquam impar f i t , ac per
hoc fupereminet humana commenta? Hoc ergo vult nos
•fcire,quia fenfus nofter adfequi non poteft, nec perfpicere
..profunditatem beneficiorum Chrifti erga nos ; ut perinde
•femper éi fimus fupplices Se devoti, Se qui debitjs nulla
>ratiòne iatisfacere poflumus , vel in fide ejus ufque ad
mortem perfeveremùs. Ille enim prò magnificentia majef-
tatis fux ea geifit prò nobis, a qux libi indigna funt ; ut Se
nos in quantum poffumus ,e i famulemur. V t impleamini
in omnempleniiudtnern Dei, Quia fides neque in folo Patre
•integra eft , neque in folo Filio perfetta, ideo adjecit : V t
non eft ; quia -Pater Chrifti negatur elle ab illis.
Vnicuique autem noftrum data eft grada fecundum menfit-
ram donadonis domini noftri Jefu Chrifti. Nunc ne, quia
diveria in hominibus dona funt, putarentur officere unitati,
hoc purgat non elle con,trarium ; quia in donis officiorum
diverfitas e f t, non naturx. Unicuique autem tantum dick
dari gratis, quantum donare dignatus fuerit Dominus»non
tarnen fine xquitatis menfura , quia unicuique pro viribus
tribuit ; ut tantum hauriat, quantum fitic.
Propter quod dicit : Adfiendens in al tum ,captivam duxit
captività cm y dedit dona hominibus. Hoc eft ieriptum in
impleamini in omnem plenitudinem Dei ut confelfionc & F pialmo ièxagefimo leptimo. Dona tamen hæc poft trium-
»
a. s.
PJ*1.6 7. !)•
gratiarum a&ione ficut Patri, ita Se Filio honorificentia
refervetur : Se omnia qua: à Deo Patre funt, per Filium
.fa&a & reftaurata credantur ;ut fit piena perfe&io divini-
.tatis in profelfione credentium. Nihil enim deerit chriftia-
•no, quando Deum Patrem per omnia immenfiim eiTe cog-
jiofcit : caritatem quoque Chrifti ineffàbilem, Se fuperemi-
.nentem feientix humana: profitetur.
E i vero qui poteft omnia facer e , & fuperabundandus ,
quam petimus aut intelligimus fi fecundum virtutem, qua ope-
ratur in nobis : ipfi gloria in Chrifto Jefu, & in Ecclefia,
■ & in omnia faculaftculorum. Amen. Àd Patris perfonam
hxc refert j ut quia melius ic it qux utilia, Se qux non pe-
itenda funt,& quando danda., & qualia,& quanta opus fint j
..ipfe gubernet providentia Se virtute fua libi credentes.
Cui ideo gloria in Chrifto Jefu, quia per ipfum omnia
phos ccepit largiti .j vincens enim mortem, exaltatus eft
in cruce , ficut iplè dixerat. Ait enim: Cum exaltatus fuer-
ro a terra, omnia traham ad me. Exlpoliavit inferos, cùm
captivos quos ex prxvaricatione Adx , aut propriis captos
peccatis in conditione tenebant, abftulit confentientes libi
, Se adfeendens inde in cxlos induxit. Ex quibus aliquanti
refurgentes in corporibus , multis apparuerunt ad
teftimonium evi<ftx mortis ; ut qui forte Chrifti refurrec-
tionem credituri non eflènt, ex horum refurredtione, quos
mortuos feirent, rei fierent -, hos enim viderunt, quos ag-
nofeerent dudum vixiíle. Quamvis captivi, inviti &: alieni
ducantur ¿ Salvator tamen Se fuos du xit, Se voluntario^.
Apparentiä enim fuà dum laceilìt defiderantes liberari,
cepillé illqs dicituc.
Quod autem adftendit » quid eft, nifi quia edam defeendit
prxftat nobis r Se quia honor Patris in Filio eft , Se in E c -' prius in inferiora terra ? Verum eft quia ideo defeendit,
1. Nonnulli m A qua fihi digna /«»/¡non fatis iei
>. MA. aliquot,fecundum •vcr.itattm,, e¡u<e operanti.
c. E.om. edit. Cum
s unitatem fpiritut.
n faticntia fuffirt . : fe r .
ut adftenderet • Se nòn fifciìt homines, qui ad hoc defeen- A runt fequentes prelbyteri indigni inveniri ad primatus te-
derunt, ut illic remanerent. Ex iententia enim tenebantut neiidos , immutata eft ratio, proipiciente Concilio •, ut non
apud inferos, qux fèntentia Salvatorelli tenere non poce-
ordo, fed meritum crearet epifeopum , multorum facerdo-
ra tj quia vicic peccatum. Triumphato ergo diabolo, de-
tum judicio cohftitutum , ne indignus temere ufurparet, 8t
icendit in cor terrx ; ut oftenfio ejus prxdicatio eftèt mor-
eilet multis icandalum. In Lege nalcebantur iàcerdotes ex
tuorum, Se quorquoc cupidi ejus ellènc, liberarentur. Nec
genere Aaron Levitx : nunc autem omnes ex genere funt
poterat non adlcendere, quia ad hoc defeenderat-, ut vi
lacerdotali, dicénte Petro apoftolo : Quia eftis genus regale
poteftacis iù s . calcara morte, cura captivis quorum causa
Se iàcerdotale ; ideoque ex pòpulo poteft fieri ià-
pati fe permifit, refurgeret.
cerdos. In adificarionem corporis Chrifti. Ecclefis ordì*
Qui defeendit > ipfe efl qui & adfeendit Juper omnes calos ,
nationem e ad compaginarionem humani corporis in pro-
ut impleret omnia. Hoc eft , quod dicit. Dominus : Nemo
fellìonis imitate dicit compofitam j ut diverfi dignitate in
adfeendit in calum , nife qui defeendit de calo, filius hominis.
Chrifto omnes fint unum, ununi caput habentes Chriftum,
qui eft in cala Quod quidem & in pfalmo continetur j ait g hoc eft , audiorem vitx
enim : A fummo calo egrejfio ejus , & regrejfus ejus ufque ad
fummum ejus. Hic ergo defeendens è cxlis in cerram.homo
natus eft : poft mortuus defeendit ad inferos , ex quibus
tertio die refurgens , ante omnes mortales adfeendit
fuper cundios cxlos > ut illufam mortem oftenderet crea-
turx.
E t ipfe dedit quofdam quidem apofiolos, quofdam autem
prophetas , alies vero evangeliftas > quofdam vero pafiores &
rnagiftros ad confummadonem fanElorum in opus minifterii.
Apoftoli epifeopi lunt : prophetx vero explanacores funt
Scripturarum j quamvis inter ipia primordia fuerint prophetx
, ficut Agabus, Se quatuor virgines prophetantes, C
Donec occurramus omnes in unitatem fidti dr agnidonem
F ilii Dei, Tamdiu dicit manere ordinationem , quamdiu
cundli dellinati ad vitam unius fint fidei in cognitionem
Chrifti. In virum perfcBumfin menfuram atatis plenitudinis
Chrifti. Ita elaborandum hortatur, ut perfedlio fidti appre-
hendatur : cujus hxc ratio eft , ut Chriftum perfedlum Si:
plenum Deum teneat fides, nec menfura Iraniani meciatur,
fed in plenitudine divinitatis quali perfedlus Deus habeatur.
Nec enim perfedlum dicens, virum temporali xtace SC
menfura fignificat : fed per hoc didlum perfedtos nos vult
fieri in plenitudine intelledlus divinitatis. Filii Dei.
V t ultra non fimus parvulit . u 1 n I n i I I -----"---- 1 J VW»-, neque fluttuante; ,, V& (c./i/r(c,/u»m///--
licut continetur in Adlibus apoftolorum propter rudimenta feramur omni vento dottrina in nequida hominum ,in afiuda,
fidei commendanda : nunc autem interpretes prophetx di- — j.-.— n— 1 o. ÄrJraj. .m. ..
cuntur. Evangeliftx diaconi funt, ficut fuit Philippus;
quamvis non lint facerdotes , evangelizare tamen pollunc
fine cathedra , ficut & beatus Stephanus Sc Philippus me-
moratus. Paftores polfunt eile ledlores, qui ledlione fagi-
■nent populum audientem ; quia non in pane tantun. vivit
homo , fed in omni verbo , quod procedit ex ore Dei. Magiftri
vero exorciftx func, quia in Ecclefia ipfi compefcunt 8c
verberant inquietos : » live ii qui litceris- & ledlionibus
imbuendos infantes folebant imbuere, ficut mos Judxorum
ad remedium erroris. Fundaros & Hábiles elle nos vult in
difciplina fidei catholicx , quam Petrus apoftolus , revelante
D eo, profellus eft , nec veñtilari nos oberranres per.
diverfarum hxrefum peftilentioías adfev'erationes nequitiá
humana inventas; ut per has fallentis inimici fub veri nomine
error poífic adferri. Hoc enim remedium eft fallitatis
ut fub prxcexm veritacis inducat errorem : & non folum
fub veri nomine, íed Se ne, ficut ante acceptam fidem íen-
fu humiles vagabamur per diverfos errores, fideles fadlí
difeurreremus frágiles, Se dubii de fpe promilla,commonet;
eft , quorum traditio ad nos tranfitum fecit, qux per ne,- Dquia jam chriftiani fadli, fundati eife debent, quia ambigligentiam
obfolevit. Inter iftos poll epifcopum plus elfe
incelligitur, qui propter reièratum occulcum Scripturarum
fenfum prophecare dicitur ; prxfercim quia futurx fpei
verba depromic, qui ordo nunc poteft elle prefbyterii.
b Nam in epilcopo omnes ordines funt; quia primus facer-
dos eft , hoc e ft , princeps eft facerdotum , Se propheca ,
& evangelifta , & cetera adimplenda officia Ecclefix’in mi-
nifterio fidelium. Tamen poftquam in omnibus locis Eccle-
f ix fimt conftitutx, 8c officia ordinata, aliter compofita
res e ft , quàm cceperat. Ptimùm enim omnes docebant,
Sc omnes baptizabant, quibufcumque diebus vel temporibus
fuiflèt occafio ; -nec enim Philippus tempus quxfivit;
guitas in fide noftra non eft ; commendatur enim virtuce
prodigior-um.
Feritatem autem facientes in caritate, augeamur in ipfe
per omnia, qui eft caput Chriftus. Hanc dicic elle verita-
tem , ut amorem Chrifti reipicientes, quo dilexit nos, Sc
tradidit ie pro nobis, omnia fubjiciamus e i , fcientes quia
omnium au&or eft vitx , ut quali capiti membra fubdan-
tu r ; uc fi alii errore vel malevolencia non fatencur omnia
caput habere Chriftum ,quia ab ipfo fa ¿la funt voluntatc
Patris; nos tamen qui catholicx hdei adhxremus, hoc omni
devotione & cura agere debemus; ut huic fidei non damnum
, fed lucrum adferamus, perleverantes in hac adieaut
diem: quo eunuchum baptizaret, neque jejunium inter- E veratione ; ut comprimancur pravx mentis colloquia ad-
pofuit: neque Paulus & Silas tempus diliulerunt, quo Op- verfus veritatem armata.
tionem carceris baprizarent cum omnibus ejus Vs neque
Petrus diáconos habuit, aut diem quxfivit, quando Cor-
nelium cum omni domo ejus baptizavit : nec ipfe , ièd
baptizare juffit fratribus, qui cum ilio ierant ad Corne-
lium ab Joppe ; adhuc enim prxter feptem diáconos nul-
lus fuerat ordinatus. U t ergo crefcerec plebs & multipli-
caretur , omnibus inter initia coneelTum eft & evangelizar
e , & baptizare, & Scripturas in Ecclefia explanare rat ubi
omnia loca ckpumplexa eft Ecclefia, conventícula conftit, ^ ^ _____ _____
tuta fun t, & reólores, Se cetera officia in Ecclefiis fune fune , fimul omnia unum corpus appellar. Sicut enim memordinara
E x quo totum corpus compattum & connexum per omnefn
juntturam Jubminiftrattonis fecundum operationem tn menfuram
uniufeujufque partis , incrementum corporis fdcit ad
adificadonern fui in caritate. Qua ratione Chriftum caput
elle omnium dixerit, docet; ex ipfo enim , inquic, xotum
corpus, id e f t , omnis chorus Archangelorum & Potentia-
rum, Principatuum Se Poteftatum fubliftit. Quamvis enim
fingula hxc numeros proprios habeant, & fint legiones ,
11t iple Dominus dixit; quia tamen ab uno Se per unum
; ut nullus de clericis auderet, qui ordinatus non F bra cùm fint unius corporis, diverfa tamen funt aélu Se
ellec , prxfumere officium, quod iciret non libi creditum
vel concellum. Et ccepit alio ordine & providentia guber-
nari Ecclefia ; quia fi omnes eadem poflent, irrationàbile
cffet Sc vulgaris res , Sc viliffima videretur. Hinc ergo eft ,
unde nunc neque diaconi in populo prxdicant, neque cle-.
rici vel laici baptizanc , neque quocumque die -credentes
tinguncur, nifi mgri. Ideo non per omnia conveniunt fcripta
.Apoftoli ordinationi, qux nunc in Ecclefia eft ; quia hxc
inter ipfa primordia funt fcripta. Nam & Timotheum
preibyrerum à iè creatum epilcopum vocat ; d quia primi
preibyceri epifeopi appellabantur ; ut recedente eo , fe-
quens ei fuccederet. Denique apud Aigyptum preibyteri
confignant, fi prxfens non fit epifcopus. Sed quia caspe-
3- Vet. edit, sc plcriquc mff. & leSiunihui imbuenAiinf-tntcs : Rom- cdir.
refccavit vocem imknendi : at nobis vide;uc facius cum Vac. cod. legere im- \
b,undos.
b. Nonnul.li m(T. it am inChrifto omnes ordines.
c. M(T. aliquot, neqtxc "Petras clcrieos habnit. J
; co rp oris , _______
dignitate : & ita creatura condita eft à Deo per Chriftum,
ut a Cherubim & Seraphim pocentiis, qux fiib fède Dei
fiinc, Se Angelis quos ipiè Dominus fandlos appellar, quali
quxdam concatenatio fit , ufque ad firmamentum ordinata
defeendens ; ut totum & jnn&um f it, Se meritis tamen
difeernatur : meritis dico non folum officiorum, fed
Se naturarum. Nec enim quia jundla dicit omnia, unius
erunt naturx : f fed quod in corpoce membra faciunt diil
creta pfficiis, non natura; ita & in his omnibus non membra,
ièd naturx ipfie faciline diftinéliones. Hoc eft ergd
quod laboratur, ut ad unum Ìènfum redigatur creatura,
& in fenfu unum fit corpus, duni omnium una profeffio
e ft, ut concordet in caritate Creatofis ad fuum profe6lum ;
d. Edit. Rom. cum ui
t presbyte,
- •e.'Vct. edit, ac mft'. n
Rom- & alii mlT. uc in
f. Rom, edit, fol*eSed
li di [creta officia.
<2.
Exod.1S.4f
i. Tctr.t.y,
f - f f l
f . 14.
Matth. l í . i í i
itr. ni.
Marc. t . }9t