ift' 1 If
SIS i
C A V. I .
ir--*-
y , n .
C 'lo f i.} .
loba n .i.i.
HUr. 4 .11
BERENGAUDI VIRI ECCLESIASTICI
E X P O S I T I O
SUPER SEPTEM VISIONES LIBRI A PO C A L Y P S I S .
politili
P R I M A V I S I O N E . 1
E a T 11 M Johannem apoftolum Se evangeliftam lume
k» libtum Apocalyplìn cd.difl'e conftat ; quamvis exllitcrint
y aliqui , qui non ab eo , fed ab alio dixerint fo llie com-
: fed ejusfuiffc fequentia manifeftant.
A Pocalypfis J‘ß* C hrifti, quam dedit illi Deus. Apocalypfis > re-
vclatio v c l manifeftatio interpretatur- Qtìod rcvclationis donum
& Pater Filio d ed it , fccundùm quod homo e ra t , & ipfe Filius
fibimet ipfi > divinitas fcriicct homini, quem adfumfit. P alam face-
re férvis fui: qm oportet fieri cito. C ùm .h ic liber non folum futura »
•fed & prxfentia & preterita narret ; cur h ic fola futura dominum
noftrum Jcfum Chriftum ter vis fuis manifeftare d ix it ? Q u ia videlicet
pretenda vifu , preterita auditu facile cognofcuntur : futura
autcm, non nifi aut per dottrinarci divinamm fcripturarum , aut per ß
revclationem agnofci qucunt. Et ftgnificavit , mittens per Angelum
fin urn fervo fuo Johanni. In hoc lo co ta lis tnihi fcnfiis effe vidctuf :
Dominus Tefus Angelum (bum milit > & per cumdcm Angelum ferv
o fuo Johanni manifeftavit > qua: oportet fieri cito .
& u i teftimonium perhibuit verbo Dei. H ic locus aperte dcmonflrat
nonab alio Johanne , ted ab ilio qui Evangelium ic r ip lìt, hunc l i -
brum effe compofitiim. Qm & in coena iiipra pettus Domini , in
quo eranr omnes thefauri fapientix & feientix abfconditi , rccubuit,
de quo immenfum fontem fapientix haurire meruic. Perhibuit ergo -
teftimonium Verbo D e i , quando d ix it : In principio erat Verbum,
( fi Verbum erat apud Deum , tip Deus erat Verbum. Sed & in hoc
quod tequitur q u x ftio o ritur : Et teftimonium Jeftt chrifti qtucumque
vidit. Quomodo ergo teftimonium perhibuit Jefii C h r i f t i , q u x -
'curaque v idit > còni ipfe dicat in codem Evangelio : Multa quidem
& alia figna fecit Je fits in confpe&u difeipulorum fuorum , qua non Q
fu n i f cripta in libro hoc? Sed teftimonium perhibuit Jefu Chrifto >
quarcumque vidit , predicando videlicet gentibus om nia , qua: à
C h r ifto didicerar > & miracula q u x viderat > narrando » ea tantum-
modo feribens-, q u x poller is amplius profiitura effe previderar.
Beati qui legunt, (fi- qui au diu nt verba prophet is. hu jus , (fi fervant
e a t qua in ea Jcripta fiunt. Tres fpeeies beatitudinis pouiit : ted duas
nihil funt » fi tertia defuerir ; nam nihil proficit eis qui legunt aut au-
diunt mandata Dei > fi non fervant e a , q u x legunt v cl audiunt. Multi
namque funt , qui mandata D e i aut audiunt aut legunt : ted nihil
cos juvat > quia eum corpore prxtentes fiat , mente fiint abtentes ;
aut enim in adquirendis rebus mens eorum dedita c f t , aut libidine
exagitatur, aut proximum dijudicat , aut contra prxlatum fuperbit ,
aut fingit te potentem fiiturum > aut ceteris vaniifimis rebus diften-
ditur- Poteft talibus convenire > quod ait Propheta : Aure audietis >
(fi, non intelligetis ; (fi. videntes videbitis, (fi. non perfipicìetis. Nonnulli r j
vero funt, qui divinas fcripturas legunt & audiunt > id eft , mentem
ad carum intelligentiara accommodant : ted ideo divinas fcripturas
diteunt, ut (àpientes & e gregii apud homines habeantur, & in Osculi
profperitatibus floreant , non ut vitam reprobam corrigant- Sed
beati non fu ni, quia teripturam divinam non pro amore Dei , fed
pro amore ix cu li didicerunt- C e talibus d ic it propheta : Sapientes
ut faciant mala , bene autem facere neficierunt. E t Dominus in Evang
elio in ' parabola feminantis loquitur , dicens : Quod autem in fipinis
cecidit, ii funt qui audierunt , (fi. d follicitudinibus (fi. voluptatibns vita
euntes fujfocantur, (fi. non referunt jruilum. I lli ergo foli beati fiint»
qui ideo mandata Dei ftudent diteere, ut audiant » id cft , in m ent
e rccondant : ideo in mente recondunt , ut opere impleant : ideo
opere implcnt , ut xtcrnam bcatitudinem adfequantur. Tempus enim
prope cft. T cm pus videlicet judicii ; nam fi tempus ab adventu Domini
ufque ad finem mundi ante oculos ponas, longum invenies : E
fed in comparartene priorum tempomm breve eft.
Johannes fieptem Ecclefiìis , qua fiunt in Afta. Gratia vobis (fi. pax
ab eo, qui eft, qui er a t , (fi. qui venturus eft. Per fcprem Ecclcfias ,
una Ecclefia catholica defignacur » propter ftptem videlicet dona Spiritus
fa n t t i, quibus illuftrata in mundo rcfulger. A lia clata interpretatur
-, quia inter clatos hujus Osculi Chriilus multitudinem fi-
dclium invenir, ex quibus Ecclefiam foain fabricavir. Et perpende
q uia totus h ic liber in teptenario numero con fiftit, ficut font ftptem
Ecelcfia : , ad quas h x c fcripta diriguntur, ficut fiint teptem candelabra
, teptem ftc llx , teptem lampadcs, teptem cornua a g n i , fep-
tem ©culi , teptem fig i lla , teptem Ang eli tubis cancntcs, teptem
tonitm a, feptem itidem A n g eli phialas habcntcs. Nam & draco qui
diabolum, & beftia q u x antichriftum defi gnat > uterque teptem capita
habuiffe Yifus cft : fimiliter Se beftia, fuper quam mulier ~ —
t rix fediffe vifa c f t ; & fi diligenter advcrtas, totus h ic liber in fcp^
tern vifioncs diftinttus cft. Prima e ft , q u x teptem epiltolas ad
feptcm Ecclcfias dcftinatas con tiic t ,& cetera q u x ib i conunentur :
fecunda e f t , in qua fedem in figuraE cclefix in c x lo pofitam v id it,
& fupra fedem Chriftum fedentcm.: in tertia Agnuslibrum & ligilla
cjus apcrait : in quarta feptcm A n g c li funt v if i tubis canentes : ip
quinta feptem iterum A n g e li vifi font phialas habcntcs : in fexta
ieforreftio defcribitur : in feptima gloria fanttorum in figura c iv i -
tatis Hierufalem de c x lo deicendentis dcmonftratur.
b Gratia vobis & pax ab eo , qui erat, (fi. qui e f t , (fi. qui veniurus
eft) & * fieptem fipiritibus, qui in confpeHu throni ejus fiunt; (fi. a fefiu
Chrifto, qui eft teftis ft del, s. H ic tota T rinitas dcmonftratur; per
eum namque qui e r a t , & q u i c f t , & qui venturus e f t , Pater de -
fionatur. Erat namque ante conftitur >nem mundi fine ullo liiitio ,
e ft modo poft conftitutionem naupt' regens omnia q u x crcavit Sc
gubernans: venturus e ft poft finem mu i cum Filio Sc Spiritu fanftoi
ut regnct cum fanttis fois in fxcula lxculorum. Per teptem autcm
fpiritus tenttus Spiritus >co quod fit fcptiformis , in tclligitur.-Ei ab
fe{u Chrifto , qui eft teftis fidelis. I lle veracitcr teftis fidclis d id pot
e f t , qui nefcit mentiri: qui quod clettis fuis mifericorditer re-
promifit fine dubio implebit: q u i nec eum , qui ealiccm aqux fr i-
g id x egenti d ed er it, a merccde vacuum derelinquit: cujuS verba ire
fixa permanent,ut fecilius fit cxlum & terram in nihilum redig i,
quam aliquid immutari e x omnibus, q u x fc fattumm effe prxdixit.
Primogenitus mortuorum, (fi> princeps regum terra. Qupmodo ChriG-
tus primogenitus mortuorum dic itu r , cum ip fc in fine temporum
fit natus , adventumque cjus innumcrabilis multitudo hominum prac-
cefferit ? c Sed primogenitus pro primo ponitur, ficut primos in
populo cos vocaraus, qui non xtatc , ted honore & dignitate c c -
teros antecellunt. Mortui autem ipfi funt, de quibus Apoftolus loquitur,
dicens : Mortui enim eftis, & vita veftra abfeondita eft cum <
Chrifto in Deo. Primogenitus ergo mortuorum Chriftus eft , quia
ipfc c ft primus, Sc caput omnium elcttorum fuorum. Princeps regum
terra. R e x arigendo dicitur : per reges ergo apoftoli & ceteri fantti
defignantur, qui Sc femet ipfos & alios regere rioverunt: per terram
autem Ecclefia dcfignatur. Qu i dilexit nos, (fi. lavit nos a peccatis
noftris in fianguine fiuo. E rgo quia d ile x i t , l a v i t : SC quid ifta lava-
tio nobis co n tu lit , fequentia manifeftant.
Et fecit nos regnum (fi. fiacerdotes Deo (fi. Patri. Regnum D e i
Ecclefia D e i dicitur : regnum ergo D e i ex hominibus Chriftus
Deus fe c i t , quando eos tales con ftitu it, in quibus ip fc cum Patre
& Spiritu fanfto inhabitare & regnare dignaretur. Nam qui d cfig-
nantur per regnum, ipfi Sc per facerdotcs: facerdoces ergo Dei e letti
dicuntur i eo quod membra fint fummi Sacerdotis, de quo Pfal-
mifta loquitur , dicens : T u es facerdos in atemum fecundum ordi~
nem Melchifiedech. Poffunt & aliter eletti D e i facerdotes D e i d id ;
co quod fcmct ipfos quotidic per compunftionem cordis Sc dratio-
nc s , ceteraquc bona opera offerant Deo , ficut d ic it Pfalmifta : S a -
crificium Deo fpiritus contribulatus. Eft Sc facrificium laudis , quod
quotidic offcrrc Deo fantta Ecclefia confoevit, de quo idem, propheta
loquitur , dicens: ImmolaDto facrificium laudis. E t iterum:
Sacrificium laudis honorificabit me.
Ecce venit cum nubibus, (fi. videbit eum omnisoculus, (fi. qui eum
pupugerunt. Venice ad judicium cum nubibus , ficut dic it ipfe in
Evangelic : Et tunc videbunt Filium hominis venientem in nubibus
cum poteftate magna (fi. majeftate. Sed quomodo eum omnis oculus
videbit, cum Scripture d ic a t : Tollatur impius, ne videat gloriamDei?
Videbunt cum impii ad finiftram in judicio conftituti in ea forma,
qua in mundo conftitutus ab hominibus videri potuir; fed non in
ca , qua Deus eft : ju fti autcm in ea claritate eum videbunt, qua
modo in cxleftibus pofiti cum videnc , & vifuri funt poft finem
mundi in perpetuum. Sed & ipfi q u i eum pupugerunt, velint nolint»
videre compcllentur, impii videlicet J u d x i , qui eum crucifixerunt
ut fciant qucm irrifc runt, ficut fcriptum eft in Evangelio : Videbunt
in quern transfixerunt.
Et plangent fe fuper eum ormes tribus terra. Per omnes tribus
terrx foli rcprobi intelliguntur. Plangent autem fc , cur prxccpta
D e i contemfcrunt , cur propter breye gaudium perpetuam triftitiam
adquifierunc- A liter : Ecce venit cum nubibus, poffunt per nubcs
apoftoli ceterique prxdicatorcs intclligi- Venit autcm cum nubibus,
quando nomen cjus per ianttos prxdicatorcs univerfis gcntibus in-
notuit. E t videbit eum omnis oculus -, quia omnes qui oculos habue*
ru n t , eum vidcrunt, cos videlicet oculosdc quibus d ic it ipfc apo f-
-Pfial.iot.fi.
Pfal.iO.it'.
Pfal.49.Hl
Ibidem ij. ir. vin
Efa. 16.10,
tolis : Beati oculi , t vos videtis. Habebant autem Zur, io, ifi
impii Judxi o cu lo s , fed cos oculos non babebant , quibus Deus
Apocslypfij
tohannem ufque ad fequenlia
men hoc fragmencum & in t
iam in cod. Gern, prxmictuntt
i Reg. autem primus verfut.
eanifcftant , Rom. edit, jugulait.
Gill. & omnibus mil". lepe-
duo primi vcriiis ejufdem libri
b. Rom. edit, hinc expunxerat. Gratia vobis. . . . qui venturus eft : quod
nos ex mff. ac Gill, rcftituimus. Cdm autcm non infrequenter (imilia libiper-
mifcrit in rextibus Seripturæ. eadem à nobis ad (idem mfl.& edit.Gill.rcfticucmur.
t. Ua mff. ac edit, ¿contrario ; Sed primogénitas proprit mtr tuer urn ponitur.
F or in Apocalypiïn. De Vifione I. S O I
videtur. E t qui eum pubugerunt : id c ft , qui eum perfcquuti fo n t , A dcbcat, inveftigare debet -, quia ftoltus v iator eft o i i ia d W
& cjus font , cum ooratum ire r ie í i Í r , r • Sc membra e ju s , ad fidem illius maxima ex parte converfi foni ^ 1 1 E ? ì , ,a t o r c i t
e x quibus fuit apoftolus Paulus. Et plangent fe fuper eum omnes
tribus terra. Per omnes t ri bus terrx omnis multitudo gentium po-
teft in tc llig i, qux ad Chriftum converfa eft : q u x quotidic in Ec-
defia D e i polita plangit peccata fua .,u t veniam à 'Dco contequi mc-
reatur. Etiam atquc amen , confìrmatio termonis eft.
Ego fium, A & Cl.- Q u id fit alpha & omega , fequentia mani-
fcftan t, id c f t . principiti?» (fi. finis. Sicut ipfe d ix it Judxis : Ego
primipium , qui (fi. loquor vobis. Poteft etiam Salvator nofter prin-
cipium ideo d i c i , eo quod ipfc fit principium, id eft « creator g e neris
humani, & auttor faluris : finis autcm, quia ipfe e li finis
cum optatum ire defiderat: Se viam ncícit ; fi non prius d ilxcre ííu -
duent , qux fit longitudo v i x , qux afpcritas , qui amfrattus , q u x
pcrieula ¡ ut cuín itcr fcandere c a p e r i t , pericula prxcognita facilius
tranlcat. Mullos cmm vidimus firculum reliquifle.ur per contcm-
plauonis viam vitam atcmam adquirerent, fed quia ncfcicrunt a f -
pcritarcni v ix , fubito cecidiffe. Sed poteft fie r i, ut contra hic. tef-
tiroomum vobis de divina feriptura aliqúis o b jic ia t , q u x dicit •
Ne tardes convertí ad Deum. A d h x c ego rcfpondco, quia jam ad r ccl< íi
Deum convertor, cúm viam q u x ad eumd u cit, inveftigare non d e -
fino. Et quid c f t , quod d ic i t : Et converfus fium, ut viderem vocem¡
cum v o x non o cu lis , fed auribus pcrcipiatur ? Sed Johannes in fpi-
ritu pofirus, fpiritalibus oculis ea qux teqnuntur, viderc promeruir.
Ñeque opus^ erat ib i voces verborura perftrepere , ubi intus crac
le gis , finis mo rtis, omnifquc prxvaricationis. Q u i eft, (fi. qui e rat,
(fi. qui venturus eft omnipotens. Eft modo in mundo Ecclefiam foam
reg ens , crat ante conftitutionem mundi xtcrnaliter cum Pâtre per- R D cu s , qui doccbat- Aliter : ille
manette _ VAn,..ni. .11 . J ... î..J :______ t . i . . .. .
manens , venturus eft ad judicium , ut judicet mundum in x q u i - ‘
tate. • •" i . -, ^
Ego Johannes frater vefter, (fi. foetus in tribulations , (fi. regno , (fi.
patientia in Jefu. Difcipulos vdcat fratres, quia uno Ch r ift i fangui-
nc redemti, Se una marre Ecclefia generati erant. Socium fe corum
in pcrfccutione etiam d ic it ,q u ia omnes Ecclefias Domitiani pcr-
tequutio turbaverat : focium in regno , quia & fc membrum Ecclc-
f ix , ficut & ipfi e rant, quos D co adquifierat, fatebuur : focium
fe eorum etiam in patientia teftatus eft ; quia & ipfi xquanimiter
adverfa tolerabant, ficut & ipfe qui pro amore C h r ift i in Pathmos
infoia relegatus tcnebatur.
Fui autem in fpiritu in Dominica die. In fpiritu te foiffe dicit ,
quia tanta m y fteria, q u x fequuntur, non carnalibus, ted fpiritalibus
oeulis videri poterant : Animalis enim homo non percipit e a , qua fiunt
competcnter verba Dei a u d i t ,qui
opere xrn-
quod audierit, oculis mentis intueri non definit , _
pl«ar.
Et converfus, vidi feptem candelabra aurea , (fi. in medio fieptem
candelabrorum aureorum fimilem hilio hominis. Septem candelabra aurea
teptem Ecclefias defignant, ficut ipfc expofuit : & teptem Ecclc-'
f i x unam Ecclefiam carholicam figurant. Q u x candelabra aurea dicuntur,
five propter perfecutiones quas fantti in fxcula perferunt,
five propter lapicutiam qua illuminantur. In quorum medio C h r if-
H H H h ’ *?“ dici' 1 K i v B r a B M W Jtrm omnibus aiebtts ufque ad confummattonem faculi..
Scquitur: Veftitumpodere, (fi. pracinilum ad mamillas zona aurea:
caput vero ejus (fi. captili erant candidi tamquam lana a lb a , (fi. tam-
quam nix : (fi. oculi ejus tamquam fiamma ignis : (fi. pedes ejus /¡miles
aurichalco, ficut in camino ardenti: (fi. vox ejus ficu t vox aqttarum
Spiritus Dei. pominiea autem dies tempus Evangelii defignat-, d e / - multarum. Et habebat in dextera fua feptem ftellas :efi. de
film nmnnrp A nr.irr.lric Innnimr ._. .. . ^ i 7■ .. . A .
i r - x u ¡
j / . XIV.
quo tempore Apoftolus loquitur dicens: Ecce nunc tempus acceptable
, ecce nunc dies faint is. In quo tempore prophetx myfteria divina
gcntibus effe pandenda prxdixerunt. Et audivi poft' me vocem
tamquam tuba dicentis. Quafi poft r.os e f t , quod ignoramus, a A l i ter
: Vox Domini poft nos eft , quia nos quafi fervi fo g it iv i fu - -
mus : Dominus autcm poft tcrgum noftrum clamat, ut nos revocct.
P o ft fe ergo Johannes vocem audivit 5 quia myfteria q u x tune ci
iCYclata fu n t , nondum perfette cognovcrat. Q u x vo x fimilis tubx
dicitur fuiffe ; de hac tuba propheta loquitur diccns : Clam a , ne
cefifes, quafi tuba exalta vocem tttam , (fi. annuntia populo meo ¡celerà
eorum, (fi. domui Jacob peccata eorum. Tu ba ad pugnandum milites
provocare folce, fimiliter Sc nos termo Dei ad pugnandum contra
diabolum acque vincendum incitate non definit.
Gjuod v ides, ficribe in libro, (fi. mitte feptem Ecclefiis , Ephefum (fi.
Smyrnam, Pergamtim (fi. T by at ir am, Sardis & Philadelphiam (fi. Lao- p.
dìceam. Per has teptem Ecclcfì&s Una Ecclefia c a th o lic a , ficut inter-
prctatio nominum d o c c e , dcfignatur. Ephefcs namque voluntas -,
five confilium in terpretatur : Smyrna canticum eorum : Pergamus.
d iv ido commini : Th ya tira illuminata : Sardis principium pulcritu-
dinis : Philadelphia falvans hereditatem D e i : Laodicea tribus ama-
bilis Domino. Ephefus ig i tu r ,q u x prima ponitur, initium conver-
fionis uniufcujuique demonftrat ; interpretatur namque voluntas,fi ve
confilium. Quod enim melius confilium » quam voluntas bona ,.qux
homini fuadet abrenuntiare diabolo, Se fequi Chriftum , relinquere
v i t ia , Se apprehendere vittutes ? Et quia qui ad Deum converti vo-
lu nt, nccelTe c ft ut Domini mifericordiam implorcnt ; ut pcrScere
po ffin t, quod defidcrant -, Smyrna huic fupponitur, q u x canticum co -
rum interpretatur. Ille enim bene canrat ,q u i mifericordiam condi-
toris fui corde co n tr ito , & humiliato fpiritu deprecatur : de quo
cantu Apoftolus loquitur dicens : Cantantes (fi. p[allem es in cor "
veftris Domino. Et quia qui à Deo exaudiri v u lt , neceffc eft ut
derelinquat, & ad bona opera agenda , in quantum virtus foppetic
iemct ipfum convcrtat. Pergamus in ordine fcq u i tu r ,q u x divifio
cornuum interpretatur. Duo cornua in hoc loco malum Se bonum
lignificante Cornua d ividimus, quando inter bonum & malum d if -
cernentes, malum à nobis repellimus., 8c bonum amplettimur. Et
quia quamdiu in peccatis jaccmus, in tenebris fcmus -, 'tùm autem
mala a nobis rejicimus, & bona operari incipimus , quafi à tenebris
ad lucem progredimur; non inconYcnienter poft Pergamum Thyatira
fequitur, qux illuminare interpretatur. Et quia e x opcrationc man-
datorum Dei pulcritudo ani nur ac crcteit, Se quanto quis in opera-
rione mandatorum Dei plus c r e fc i t , tanto ampliorera pulcritudinem
animx fu x conferì -, non incongrue poft T h y a tiram , Sardis tequitur,
qua: principium pulcritudinis interpretatur. Principium pùlcritudi
. . . j j i j w- — «1 tes
gladttts ex utraque parte acutus exibat : (fi facies ejus ,ficu t fo l lucet
in vèrtute fu a . S i feptem candelabra & feptem ftellas pro duobusor-
namentis acciperc volueris,' decem ornamenta invenies , ex quibus
Domini corpus decoratum foiffe vifum cft. Sed quid duo ornamenta
, id c f t , feptem candelabra , & feptcm ft c llx fìgnificarent, ipfc
per fernet ipfum expofuit : quid autcm oóto q u x reftant, fignificcnt»
perferutàndum nobis cft. Santtam namque civitatem D e i , q u x c r
omnibus elcttis conftat , q u x ab initio ufque ad finem ten dit , fi
diligenter pcrfpicias , in feptem partes divifam invenies. Prima
ig itur pars ejus funt e le t t i , qui ab initio ufque ad diluvium foerunt :
fccunda patriarchx & ceteri ju fli ufque ad Lcgcm daram : tertia
h i- , qui fob Leg e foerunt : quarta prophetx : quinta ap o fto li, &
qu i ex Judx is crediderunt; fcxta vero pars eft gentium multitudo,
q u x a d fidem v en it : feptima e le t t i , qui in fine mundi nascituri
fo n t , & contra Antichriftum pugnaturi. Per.has ig itur teptem partes
, quod Dominus d ed er it , dicendo redeamus : de ottava , in f c -
quentibus dicemus. Poderis ig itu r , qux eft talaris tunica , juftos qui
ante diluvium foerunt, defignat. Q u x cùjus coloris fo e r it , non
diciturv c o quod nullam aliàm legem-, nifi naturalem, habuérint.
Naturalis autem lex eft creatorem fuum diligere, & quod libi quis
non vult f ie r i , alteri non facere. Hanc legem nullus qui ratione
foffultus eft , ignorare pcrmittitur. Per zonam autcm patriarchx >
Se ceteri ju f t i ,q u i ante Legem foerunt , defignantur. Q u x aurea
dicitur .q u ia multis tribulationibus, ficut aurùm in fornace pro-
bati effe nofeuntur : ficut Abraham, qui de igne Chaldxorum cru-
tus e ft : ficut L o t , qucm Sodomitx alflixeiunt : ficut Ifa a c , q u i
cxcitarem pertulit : ficut Ja cob , qui pcrfccutione fratris atquc foceri
e ft affliftus : ficut J o fc p h , qui captivitatem & carcerem fuftinuit :
ficut J o b , q u i amiflionem rerum, diramque paflìonem pertulit. E o -
cordibtis £ dem modo Se de ceteris , b quos Scripture non commémorât, debe-
mus intelligere. Q u x zona mamillas conftrinxiffe legitur ; per rna-
raillas namque duo prxcepta caritatis defignantur, per qu x fanttos
patres D eo placuiffe ccrtum c ft .
• Caput vero ejus (fi captili erant candidi tamquam lana alba, (fi
tamquam nix. Per caput L e x , per capillos vero qui ex capire nafo
cuntur , multitudines eorum d e fignan tur,qui per Legem fai vi f i t t i
font. Q u i caprili tamquam lana a lb a , & tamquam nix candidi effe
dicuntur; quia videlicet ille populus i tenebris vitioruin per Legem
eft emundatus. Oculi autem ejus velut fiamma ignis. O cu li cunfta
q u x circa fe fo n t , longe lateque pcrfpiciunt : per oculos ig itur
prophetx defignantur, qui ea q u x ventura erant, longe "ante prx v iderc
mcruerunt. Q u i ficut fiamma ignis effe dicuntur, quia Spiritu"
fanfto illuminati myfteria cx lcftia comtempJati funt.
Et pedes ejusfimiles aurichalco, ficut in camino ardenti. Per pedes,
nis ideo dicitur , quia fanttorum pulcritudo in hac vita inchoatur, p apoftoli defignantur, & ceteri q u i ex Judxis crediderunt. De iftis
Se in ¡eterna beatitudine perficitur. Sequitur Philadelphia, qux falvans
heieditatem Dei dicitur. Quid cft autcm hereditas D e i, nifi
omnis multitudo elcttorum , ficut dicit Dominus ad propheram Hereditas
autem mea ifrael ? Et in quo falus elettorum con fiftit, nifi
in o'peratione mandatorum Dei ? Nam ille q u i venie quxrcre Se fal-
vare quod perierat, illis firiutem animarum largitur , qui mandata
ejus fingali fecundum propriam virtutem cuftodiunt. Laodicea feptima
ponitur, quia tribus amabilis Domino interpretatur. Tribus
autcm amabilis Domino eft omnis multitudo elettorum , qu x eft
Ec clefia, q u x per abrenuntiationem v itio rum, & per virtutum ope-
rationem ad hoc pervenir, ut tribus amabilis Domino vocetur.
Et converfus firn , ut viderem vocem , qua loquebatur mecum, Cur
tatndiu a ver fus ftetit ì cur non ad primurn ittum termonis aurcs
ejus percuticntis , ad eum converfus c f t , qui à tergo loquebatur ?
Sed nobis exemplum dedit ; nam ad Dominum qui fecum loquebatur
, non prius converfos e f t , quam nomina Ecclefiarum, ad quas
fcribcre prxcipiebatur, audiret. Et fuperius brevitcr diximus per in-
rerpretationcs nominum teptem Ecclefiarum viam demonftrari, q u x
ducit ad vitam. Quifquis igitur per hanc viam ire ad Deum defiderat
, aut legendo, aut ab a liis audiendo, qualiter per hanc viam
pedibus propheta loquitur dicens : 6juam pulcri fuper montes pedes Efiai.
evangelizantis pacem -, annunciantis bonum, pr&dicantis falufem, dicentis
: Sion., regnabit Deus tuus ? Q u i fimiles aurichalco dicuntur -,
a-s namque in fornace quibufdam medicaminibus admixtis tatndiu
confiatur, ufque dum colorem suri aecipiat , & dicitur aurichalcum.
Per x s ig i tu r , quod fonorum e f t , Se quod in nigredinem cito ver-
t itu r , Judx i defignantur , qui Lcgcm quidera fccundum litteram
fonare videbantur ; ted vclamine njgredinis mente o b t e t t i, fpirita*
lem intelligentiam, q u x in ea latebat, intelligere ncquivcrunt. JEs
igitur in aurichalcum e ft converfom , quando ex Judx is apoftoli
font eletti. Per fotnaccm autem fi ve mundus , in quo aliquantum
Chriftus converfatus e ft, fi ve tribulatiopcs quas fuftinuit, poffunt
defignari. c In hac etiam fornace apoftoli ei conjuntti font ; ficut
ipfc d icit : Vos eftis enim , qui perinanfiftis mecum in tentaùonìbtts lue. i
mtis. In hac ergo fornace per dottrinam Evangelii fplendorcm auri
acciperc meruerunt. Et vox ejus, ficut vox aquarum multarum- Per
vocem aquarum multarum multitudo gentium, q u xad fidem C h r ift i .
cucurrit, dcfignatur.
Et habebat in dextera fu a ftellas feptem. Q u id h o c fignificet,
ipfc in fequentibus cxpor.it. h t de ore ejus gladius ex utraque fa r -
<1. Dccft1 ili cod. Reg. Se Geni, Aliter : Vox Domini. . . . 11/ »0/ revocet. I l c. In hac etiam fornace. . , . in tentationibus m/is .aberant ab edit. i^uxnvsè
b. tdit.Cill.acRom. quosScrigtnra ctmmemeittt; piff. veto,non commemorat. j | rafl". omnibus repufuìmus.