
So 7 Berengaudi expofitio 508
y .XVIII.
X IX .
ir. XXII.
ir. XXIII
Ei dabo illi calculum candidum.l- er calculum, qui lapis parvus eft, A reprobi, ego [um fcrutans renes f i corda, id eft , non folum pec*
& À caiculando fic vocatur, Evangelium poifumus accipere. Quia ficut cara qux patent, verumetiana & qua: latent : fed & ipfas cogitationes
antiqui horum lapidum multitudinem magnani (ibi congregabant ad intueor, & in ilia die dabo unicuicjue veftrfiin fccundiim opera veftra.
partiendos & dividendos numcros.; ita doftores Ecclefix multa verba " * fcSfc - ' " 1 " ‘
Evangelii in cotdibus fuis congregant , quorum cùm obfeuritates &
fpiritualcs intelligentias & utilitates auditoribus fuis aperiunt , quafi
numéros fuos dividunt & paitîuntur. E< in calcalo nomea novitm fcrìp-
tum, attod nomo fe i t , nifi qui atripit. Quod eft hoc nomen Ch rifti,
quod in calculo Evangelii fcriptum effe dicitur? In principio erat Ven-
l>um, Verbum erat apud Deum, f i Deus erat Verbum ; Se itcrum :
Ego f i Pater unum fumus ; Si idem evangelifta in alio loco dicit : Quia
non folìtm folvtbat fabbatum, fed f i Patrem fuum dicebat Deum,
»analem fé faciens Deo. Si Chriftus xqualem fe faciebat Deo , cur
‘dicìt Arrius minorem effe Filium Parre i Hoc ergo qpmen quod in
calculo fcriptum e ft , nullus fe it , nifi qui accìpit ; quia omnipotcntiam,
divinitatem, xqualitatem l i l i i eum Patrc nullus feire prxvàlei
cui dottrina Evangelii data fuerit. Sed eft aliud quod nos movet ;
nam paulo fuperius dixit : Vincenti dabo manna abfcondìtum, f i dabo
sili calculum candidum , f i in calculo nomen tuum, quod nemo fe i t ,
nifi qui accìpit. Si igitur folis illis qui diabolum vincunt,& manna,
-& calculus, & nominis Chrifti datur feientia} ergo impii qui diabolum
non vincunt, fed ab eo vincuntur, quamvis baptifma, quamvis fidem
Chrifti videantur fufcepiilc, ab hoc tarnen munere alieni exiftunt. Sed
d icit aliquis : Quomodo littcratus quifque, Se in divinis fcripturis cru-
ditus, myllerium nominis Chrifti nefçit ; quamvis & fxculum d iliga t,
& voluptuofe Yivat ? Huic ego duorum hominum fimilitudinem mel
multum pòflidentium opponam ,.ex qui bus unus ex eo edere folitùs
«rat, alter vero ab ejus efu , quadam neeelfitate cogente, omnibus
modis abftinebat. Quis horum tibi videtur faporem mellis fatiuscog-
noviffeì Utique refpondebis mihi quia is , qui ejus dulcedinc perirai
folitus «rat. Et tarnen fi intcrrogaffes utiumquc de nielle, cujus effet
faporis, uterque dulciffimum effe fateretur : fed. diceret il le , quod au-
divit ; ifte, quod expertus erat:illius lingua loqueretur, quod feuces
ignorabant, iftius autem quod dclcàatio docuerat. Ille igitur qui mel
non ad utendum, fed ad lucra cxaggeranda polfidebat, eos lignificar,
•qui ex feientia divinarum fcripturaram a gloriam temporalem pluf-
quam xtemam capeffunt : ille vero qui mel ad hoc poflìdebac, ut ejus
dulcedine aifidue frueretur, eos fignificat, qui mandata Dei non pro
gloria temporali, fed pro amore Dei difeere ftudent ; ut per eoium
opcrationem ad gloriam xtcrnam pervenire mereantur. Illis mandata
-D e i, quamvis ea prxdiccnt, dulcia non funt ; quia non duleedincm
c x k ftis p a t ri* , fed dulcedinem terrènam , qua: amaritudinem generar
, diligunt : iftis autem mandata Dei fpes cxleftis patri* dulcia facit,
ficut dicit Pfelmifta : Quam dulcia faucibus meis eloquia tua, Domine,
fuper mel f i favum ori meo ! Illi ergo , - »
cultodiunt -mandata Dei : qui vero fxculum d iligunt, qui in quibufdam
vitiis fernet ipfos dcjiciunt, qui defideria carnis lu x perficiunt, nefeiunt
-nomen Dei ; quia timorexn Se amorem ejus à mente fua abjiciunt. Ali—
‘ ter : Poteft per calculum , nomenque in eo fcriptum bcatitudo cxleftis
patri* defignarl; ut per calculum cxleftis patria , per nomen vero in
eo fcriptum beatitudo cxleftis patri* figurerai. H o c ergo nomen
nullus l c i t , nifi qui accipit calculum ; quia quanta fit il la cxleftis beatitudo
nullus feire prxvalet^nifi qui ad banc pervenire meruerit, ficut
dicit Efaias propheta : Ocutus non v id it , Deus » abfque t e , qua prepa-
■ rafti exfpeftantibus te.
Et Angelo Thyatira Ecclefia fcribe \H&c dicit Filius D ei, qui habet
oculos ut flammam ignis , f i pedes ejus f i miles aurichalco. Quid iftafigni-
ficent, fuperiùs d iàum eft. Scio opera tua, & caritatem , & fidem, &
nifierium, & patientiam tuam , & opera tua noviffima plura priori-
Vobis autem b dico ceteris , qusThyatirt eflis, quicumque non ha-
bent doSbrinam hanc ,q u i non cognoverunt altitudinem Jatans. , quem-
admodum illidicunt, non mittam fuper vos aliud pondus. H o c quod dic
i t , videtur mihi non ad dodtrinam mulicris rantum > fed ad falfos
apoftolos pertinerc, qui doccbant eos, qui ex gentibus credidcrant >
ut in Legem & circumcifionem verterentur. Et quia Judxi de Legis
obfervantia fuperbiebant, Sc polt Evangelium datum cuftodia Legis
fecundum littcram nihil elf aliud quam fervitus diaboli; poffumus per
altitudinem fatan x, ipfam Legem , fi carnaliter impletur > intelligere.
Quod igitur dicit > tale elf '. Vobis dico ceteris, qui Thyatirs. eflis; videlicet
qui in fide perftitiltis : quicumque non habent docirinam hanc,
id e f t , qui non receperunt dodrinam illius pefiimx mülieris: qui non
fi B cognoverunt altitudinem fatana, quemadmodum illi dicurit, id eft, qui
Legem non fufeeperunt, quemadmodum ialfi apoftoli dicunt, utcam
carnaliter im p kant: receperunt quidem earn, ut fpiritüaliter impleant,
non receperunt autem earn , ut carnaliter cuftodianr. Verbi gratia :
illi dicebant, quia nifi circumcidatis camem prxputii veftri, non po-
teftis falvi fieri: ifti autem circumcifionem non carnaliter, fed fpiri-
tualiter intelligences, circumcidebant a cordibus & ä came fua omnia
viria. Illi dicebant, ut fervarent fabbatuni, nihil in eo fäcicntcs ope-
r is : ifti vero omne tempus v irx fu x pro fabbato accipientcs , ab omni
opere fervili, id e f t »apeccatis, in quantum poterant, abftincre cura-
bant. Non mittam fuper vos aliud pondus, id eft , qui in fide perlti-
t ift is , qui fälfos apoftolos non recepiftis- N o r \ttamjuper vos aliud
pondus, nifi quod ab apoftolis prxccpium ei. \bis ; nt abftineatis
vos ab efeis, q u x idolis immolaatur, & a fuiFocato > & fanguine, &
fornicatione.
Verumtamenid quod habetis, tenete, donee veniam. Ac fi d iceret:
Quia parvuli eftis , & lac vobis opus e f t , non folidus cibus, fidem
quam didiciftis, tenete, doncc veniam; ut per adfpirationis nie* gra-
tiam ad altiora opera yirtutum agenda vos provocem.
Er qui vicerit, cuftodierit u/que in finem opera men, dabo ei poteft
atem fuper gentes, & reget eas in virga ferrea, & tamquam vas f i -
guli confringentur , ft cut & ego accept d Patre meo. Per finem in h o c
lo co mors intelligitur: qui ergo vicerit mundum & concupifcentias
ejus, & perfeveraverit uique in finem; dabitur ei potettas fuper g en -.
tes , Sc reget eas in virga ferrea. Sed & fi per finem mors intelligitur,
quomodo eleöi poft mortem gentes dicuntur regere ; cum in ill a bea-
ta vita nullus f i t , qui regatur in virga ferrea , ubi nihil diftortum,
nihilque pravum invenitur ? Nifi forte eo fenfu intelligamus, quo illud :
Qui fe c it , qux futura iunt. Omnia enim qux fecundum difpofitio-
folifciunt nomen D e i , qui j ) nem Dei fienda fu n t , in prxdeftinationi ejus jam quafi fafta exiftunt}
1— quia non poteft fieri ut immutetur aliquid ex omnibus,qux ftätuit
Deus u tfiant. Similiter & fanftis, quos prxfcivit Deus futuros juftos,
& in bonib operibus perfeveraturos, ante ortum illorum hoc prxftitit,
uc habeant poteftatem fuper gentes, Se regant eas in virga ferrea, ficut
ad Hicremiam loquitur diccns: Triujquam te formarem in utero,,
novi t e : antequam exires de v u lv a , fanüificavi te j & prophetam
in gentibus dedi te. In fecundo pfalrno fcriptum eft quia dixit Pater ad
Filium : Poftula dme dabo tibi gentes hsreditatem tuam , pof-
fejftonem tuam terminos terra. Reges eos in virga ferrea, tamquam vas
figuli confringes eos- Dedit Pater Filio poteftatem , ut regat gentes
in virga ferrea: dedit & Filius poteftatem apoftolis & cetcris prx-
dicatoribus , ut regant & ipfi gentes in virga ferrea, & tamquam vas
figuli conterant eas. Per virgam igitur ferream- Evangelium defignatur,
ficut Se per, virgam ligneam Lex. Nam virga lignea , qua utebatur
Ÿ . xxir.
Ibidem !,
■ÿ'.XXV
Ÿ.XXV,
i f . XXVII
Hier.,, ri.
"Pfalz. î.
bus. H ie per omnia laudatur, fed ficut fequcntia manifeftant, fola taci- p Moy fes, ipfam legem , qux ab eo data eft prxtendebat s ipsa nam-
. . —1..., nur> wirna firnr in F.XOflo IcaimilS . oercilifit his turnitatis culpa in eo redarguì fillirp.m . A' eorpfla<
Sed habeo adversum te, quia permittis mulierem jezabel, qua fe dicit
propheten, docere & feducere fervos meos ,fomicarit, & manducare de
idolothytis H x c millier, qu x Jezabel ìmpiifF- comparami, ideo
-fc propheten mendacità affirmabat, ut fäciliu; oreligionis nomine
fallam doàri nam in populum -Dei introduceret : Se ficut Jezabel co -
Ì'ebat populum Dei culturam Dei deferere , & idola venerari} ita Se
ix c populum Dei à cultura D e i, id e ft , à fide re£la, conabatur per
pravam .doàrinam fepararc. Fomicatur enim anima , quxeumque à
Deo creatore fuo reccdit. Idolothytum vocat illud , quod idolis erat
confecratum. Docebat enim- h x c mulicr nihil nocerc fidelibus, fi co-
mederent carnes , qux idolis immolabantur.
Et dedi illi tempus, ut pacnitentiam agere UÓ' nonvult pcenitereà
fornicationibus fuis. Sicut Se beatus Job de impio dicit : Dedit illi
Deus locum poenitentia, ille abufus eo eft in fuperbiam.
Ecce mitto earn in leihim, & qui mcechantur cum ea , in tributario-
ne maxima , nifi poenitentiam egerint, & filios ejus interficiam morte.
Ecce mulicri, & filiis ejus pcenitentix locus nullus promittitur, eo
quod poenitentix tempus a Deo' libi indultum fpreverint : iis autem
qui moechabantur cum ea , adhuc locus poenitentix repromittitur.
Vidcritur ergo mihi i i , qui moechabantur cum e a ,c o s defiguare, qui
pravis ejus adfertionibus faventes, nec dum autem ex to to ,in foveam
malici* ejìiS'demerfi fuerafit:per filios autem ejus eos defignari,qui jam
ex toto ab ea decepti medicamentum correftionis nullo modo reci-
pcre volebant. Per lecfum autem in'quo mulier mittend a erar, infêr-
nus defignatur, in quo fepultus eft Se dives, de quo dicit Dominus
in Evangelio-: Mort uns eft autem & dives, fepultus eft in inferno. Per
tribulationcm vero maximam , in qua ponendi crant, qui moechabantur
cum c a , nifi poenitc-ndam agerene ; Se per mortem in qua filii ejus
interficiendi erant, cadem inferni poena defignatur. Et (cient omnes
Ecclefia, quia ego fum ferutans renes & corda. Per renes qui infra
corpus coikinentur , & ex quibus libido procedere dicitur, peccata
-abfcondita : per corda autem cogitationes occultx defignantur. E t eft
fenfus : Et frient, videlicet in die judicii, quando Se ipfa mulier, &
omnes qui deccpti funt ab ea , damnabuntur j omnes E c c lefix , id e f t ,
■■omnes qui cKriftiano nomine cenfentur, non folum e le f t i, fed etùun
-a. Codex Ccm. gloria temporalis piafan* a capaces fane.
que virgä , ficut m Exodo legimus,pereuifit bis filicem,Se egreffx .
funt aqux largiflimx, ica u t populus biberet & jumenta. Virga igitur
eft vetus Teftamentum: bina percudió Legem Se prophetas: petra autem
Chriftum figurabat. Virga ergo bis filicem pereuifit, quando vetus
T eftamentum per Legem & prophetas Chriftum ad redemtionem
generis bumani venturum eile prxdixit. Et quia impoflibiie erät j ut ea
q ux per Legem & prophetas prxdicebäntur, non implercntur, ficut
' Dominus dicit in Evangelio: Facilius eft calum q . terram tranfire,
quam unum iota, aut unus apex pratereatur d Lege, qui non implea-
tur. Virga bis filicem percudir, quando vaticinia prophetarum arque
Legis quodaromodo compulerunt , ut hömo ficri Deus dignarecur.
Percuffa eft igitur petra, & egredx funt aqux largidimx; quia Chriftus
fecundum hoc quoddiftum erat, veniens, duenta doftrinx cxleftis,
id eft , Evangelium , de fe produxit. Bibit populus & jumenta , id
F e f t , Judxi & gentes. Ipfa etiam virga in tabernáculo -'floraic , nuccf-
que produxit} quia in tabernacfllo Ecclffix poftea vetus Teftamentum
flores (piritalium fenfuum protulit, ipfique flores fruéhis bonorum
operum ediacrunt. H o c totum ideo diximus, (lt demonftraremus per
ligneam virgam defignatam fuiffe Legem.
E t quia aufteriora funt prxcepta novi Tcftamenti quam yeteris,
non incongrue per virgam ferream Evangelium , per ligneam aüteni
Lex figuratur. In illa dicitur: Comedtris, & faturabimini, bibetis, l
inebriabimini; dormietis , & non¡ trit qui exterreat; 8c iterum: Comede- (
tis vetisftijftma veterum, & vetera novis fupervenientibus projicictis}
& multa alia qux ad dcleiftationes carnales pertinent. H ic autem di-
cicur: Videte ne graventur corda veftra in crapula & ebrietate, & cü-
ris hujus faculi; Se iterum : A r ñ a & angufta via e ft , qua ducit ad
vitam ■, Se, Paulus apoftolus dicit: in ómnibus exhibeamus hofmet ipfos
ficut Dei miniftros, i n multa patientia , in vigiliis, in jejuniis; Sc alia
innumerabilia, qu x in novo Teftamcnto de macerationc carnis inve-
niuncur. Nam & Dominus in Evangelio, quam aufteriora fint fua prxcepta
prxceptis Le g is , manifeftat cum d ic it : Audiftis quia diñum eft
antiquis: Non occides, qui autem occiderit, reus erit judicio: ego auhm
dico vobis, quia omnis qui irafeiturfiratri fu o , reus erit judicio : qui
autem dixerit fratri fuo> racha , reus erit concilio '.qui autem dixerit,
fatue, reus erit gehenni ignis } Se iterum: Diñum eft antiquis '• Non
J 1 b. Edit. dict. cctcrifant qui Thyatir* : mff. dico cctcris -, qui jec.
Luc. 34. ii,
i . Cer. C. 4.
Match.,, ü
ür.fcq. '
f i l l i u
SP9 in Apocalypfin. De Vifione I.
moechaberis : ego autem dico vobis quia qui viderit mulierem ad concu- \ tibus corüm delebitur, cùm cörum damriationertl pro imDictatibus
psfeendameam , ftatem mmhatus eft eam in corde fu o ; Se iterum : fuis confpexerint. EtconfitebornomTnri -- P impictatibüs
Dictum eft antiquis:6juicumque dimiferit uxoremfuam, dettili libefa ~ ^ ... ~ >
lum repudii; ego autem dico vobis: Quicumque dimiferit uxorem fuam,
exceptd causa fornica rionis , moschatur ; & qui dimijfamduxerit, mtecha-
tur ; Se iterum : » Diitum eft antiquis : Oculum pro oettlo , dentem pro
dente; ego autem dico vobis non refiftere malo :fed f i quis te percufferit
in dexteram maxillam, prabe illi & alterar» : efr qui voluerit tunicam
tuam tollere, dimitte ri è ' palliar» ; Se itemm : Diitum eft antiquis :
J>iltgcs amicum tuum, odio habebis inimicum tuum ; ego autem dico
vobis : Ditigtte-tnimicos veftros, bene facile iis qui oderunt vos, (fiorate
pro perfequentibus & calumniantibus vos ; ut fitis filii Patris veftri, qui
in edis eft. H x c igitur verba Domini qux protulimus, aperte dc-
monftrant per virgam ferream Evangelium , per ligneam autem fra-
gilem & mollcm Legem figr— : r -
v irg x ferrex confrada fu n t } quia veniente Evangelii grati
crror gcntilium deftruduscft , & qux erant antea vafa -fidili» , feda
lunt vafe ferrea , contra omnia tcntamenta dxmonum, & contraperfecutiones
hominum malorum fortilfima.
Et dabo illi ftcllam matufmam : id eft , me ipfum dabo i l l i }
ipfe eft cnini ftella matutina , de quo dicit Scriptura : Orietur fteUu
j * f ac0^3 & exf urget homo de ifra t l, (fi percutiet duces Moab. Moab
dicitur b ex patre: AJDomnuis Judxis d ix it : Vos ex patre diabolo eftis. '
» . . _ _ _ . cor am Patre meo, (fi cor am
Angelts Det. Confeffio illa tune fict nominum juftorum, quando fecundum
qualitatem meritorum unufquifque mercedem rccipict.
F t Angelo Philadelphia tcclefia fcribe : Hac dicit fanhus f i verus,
qui habet clavem David. Legimus in libro R c g um , quod dixerit
Dominus ad David.- Et erit cUm dormieris cum patribus tuis fufri- \
tabo fernen tuum, quod egredietur ex te , f i firmabo regnar» ejus’infem-
piternum. Ego ero illi in patrem, f i ipfe erit mihi in filium. Hoc de
Chnfto effedidum nullus,cft, nifi perfidus Ju d *u s ,q u i ambigat. Ec
in domum obferatam nullus nifi per clavem poteft incroire. Filius
ergo Dei habet clavem D a v id , quia ipfe hominem adfumfit ex genere
David, quem clavem David v o ca t , per quem referara funt omnia ,
r - * o - ----- & qux Deus ad David , & qux David de eo loquutus eft, & u i aperiti
per vaia autem figuli corda gen- ß & nemo claudit : claudit, f i nemo aperit. Apcruit domTnus Tefus
n rcpleta dèfionantur . ou x a rad.. Chriftus vetus Teftamentum ad. intelligenda divina myftcria, qux in
co laccbant, quod nullus claudcre poterit : claufit vero obfervantiam
littcrx legalis fuperfluam, quam nullus aperire poterit. Apcruic etiam
corda gcntilium ad percipicndam dodrinam fid e i, qu x nullus perfc*-
cutor claudcre: ppoottuuiitt :: ccllaauuffiict vveerroo aactqquuee ddeeffttrruuxxiitt ccuullttuurraamm iiddnolloomrumm's'j
quam nullus perfecutorum aperirc potuit. Aperuit eciam adicum regni
cxleftis fuis eledis , quod nulla vis dxmonum claudere poteft.-clamile
vero etimdem aditum reprobis, quod nullus eis aperire poccrir.
Scio opera tu a .- ecce dedi cor am te oftium apertum, quod r.
Duces ergo Moab Dominus pereuifit, quando ömnes febiicatores tefi claudere ■, quia modicam habes virtutem, f i iervafi^verbummtutn
errorum exinanivit. f i non negafii nomen meum. Videtur mihi quod ifte Angelus Eccle-
Er i r r 1 * , j- - - r , r , fi* Philadelphia: non fati&in divinis- fal^tuiis fuetic audiras} & ideo
T Angelo Sardts Ecclefia fcribe : Hac d icit, qui habet feptem fpiri- dixerit eum modicam habuiffc virtutem ad revincendos videlicet ini*
C • ! IS f i eUas- Septem fpiritus Dei feptem funt dona micos fidei vericacis. Et eft fenfus: Quia in perfecutionn conftans
¿pmtus fan d i, qux in Dominum defcendiffe pröpheta Elaias oftendit G Fuiili, & fervafti verbum meum, id e ft, ä prxdicatione verbi mei non
tellelius, fpiritus coif i li i è fortidtuicdeinnsis:, E ftp irreitquusi [ecficeent rfiuap efrip eiuemta itfitsr i:t ufsi Domint, fpiritus [apientia f i in- ceffafti, & nomen meum, non negafti} ideo quia modicam habes vir_
replebit eum fpiritus timoris Domini. D e his feptem fpiritibus, quod Dominus
dqderit, in fcqucntibus dicemus : quid fint autem feptem f t c llx ,
fuperius di&uni eft. Sequitur, Scio opera tu a , quia nomen habes quod
v iv a s , f i mortuus es. Nomen habebat quod viveret, id e ft , nomen
chriftianum :fed xnortuus erat s quia fidei opera, qux eft cariras, non
•habebat. 1 '•
I fio vigilane, f i confirma cetera, qua moritura erant. Vigilar qui
femper bona opera cxercec : prxcipitur ergo huic, ut v igilet , id e f t ,
ut in caritacis operibus fernet iplum cxcrceat } ne parva bona qux
adhuc videbatur haberc, deperirent. Quia ficut corpus morcuum eft
fine anima, ita & nos quxlibcc bona vidéamur haberc , mortua fune,
fi caritas dcfucric : Non enim invento opera tua piena coram Deo
me». Non e— ^1— - r..j -------
tutem , dedi coram te oftium apertum in divinis feripeuris, uc intel- ,
ligas myíleria divinaram fcripturaram : quod nemo' poterit claudere,
id e f t , fapientix qux tibí dabitur, nullus poterit refiftere inimi-
Ecce dabo de fynagoga fataña , qui dicunt f e fudaos tffe , f i non
fu n t , fed mentiuntur. Ecce dabo de fynagoga c f ataña, fubauditurquof*
dam , id e f t ,e x Judx is, qui funt fynagoga fatanx , qui -tibi aaver-
íabantur, & quorum infeftationem'aflidue tolerabas, ut credant per
verba tua in me.
Ecce fa c í an illo s ut veniant, f i adorent ante pedes tuos, fifc ie n t
quia dilexi t e ’ quoniam fervafti verbum patientia mea : id e ft, cúm
credideriut per verba tua in m e , adorabunt ante pedes tuos , depre,
. r. i . » . i ----------- -c-a-n--t-e*s —uc■ ip er —ce v--i-t-a m —xt re—rn—am vcounuf.e.q^uua,untuuur.. aEit ec£guo ttee¡ feerrvvaaoboo aatbr »h0oTrUa
plena, Led vacua} quia cantate non replebantur : £) tentationis, qua ventura eft in univerfum orbem, tentare omnes qui
unde Sí quinqué vviirrgsiinneess ffeettuuxx áa ccoonnttuubbeerrnniioo fínpoonnífíi crsx»lelffítliisc rre^pnnuilrf—x inhabitant tpvva.m J:*:: ■ r t
fu n t , quia olpum caritatis in vafis fuis haberc noluerunt.
In mente ergo habe qualiter acceperis f i audieris, f i ferva , f i
peenitentiarr. a¿e : id eft , recordare qualiter fidem Chrifti in baprif-
mate percepcrisjuhi promififti renunciaturum te diabolo, & ómnibus
©peribus e jus: recordare etiam quid á dodloribus fidei cluiftianx, qui
te fidem Chrifti docuerunt, qualiter te vivere oporteret, audifti :E í
ferva quod audifti, f i poenitentiam age ; eo quod a bonis operibus
tamdiu corpuiiti. Si ergo non vigilaveris ; id e f t , ad bona opera
agenda temec ipíum non excitaveris: Ventar» tamqttam fitr, f i néfcies
■qua hora veniam ad te. l ili Dominus tamquam tur fupervenit , uc
eum per mortem ab hac mundana habitationc fubtrahat} qui in pra-
vicatibus fuis requiefeens, ñeque á vitiis vult ábftinere , ñeque ipfam
mortem ante oculos poneré „ licut Dominus dicit in Evangelio : Si uta
inhabitant terram. Hora tencationis diem judicii figuificat : tentatto-
ncm autem pro manifeftatione pofuic, d quia fingulorum caufx tunc
manifeftabuntur. Et in Exodo legimus : Tentat ves Deus , ut fc iat
fit diligatis eum , id e ft, uc manifeltum fia t, & apparcat omnibus , fi
dilig Secundum hunc igicur fenfum hora tentationis hora
tfeftationis defignatur, quando fingulorum fefta omnibus r.i«ui-
feftabuotur. A qua hora tentationis nos & omnes cl eft os fuos Domi*
nus falvabit.
Ere« vento ritoltene quod habes, ut nemo acdpiat coronar.n tuam-.
Tene quod habes, id e l f , bonum quod habes, ufque in finem v itx
tu x tene. U t nemo acdpiat coronam tuam, id e f t , ut gloriam qux tibi
debetur, nullus fine te poflideat.
Q u i vicerit, faritam ilium column am in tempio Dei met, f i for as
egredietur amplius. Poceft per tcmplum Ecclefia dcfignari : per cof
i fciret paterfamilias qua hora fu r venturus effet, vìgìlaret utiquTf f i E lumnas autem, qux fuftentant tcmplum, prxdicacores. .ftam & Pau-
n filteret perfodi domumfitam. Per patremfemilias. mentem poffumus Jus apoftolus PetrUm & Jacobum columnas Ecclefix v o c a t } to quod
intelligere} quia ficut paterfamilias omnibus qui in domo furie, prin-
cipatur : ita Sc mens omnibus aftibus corporis Sc cogitationibus prxfer-
tur. Pater igitur femilias dormit, furque véniens domum ejus perfo-
d ic , quando mens in deleftationibus carnalibus rcquiefccns , mors
©um non prxvidecur, fupervenit, atque domum corporis perfodiéns,
animam abftrahit. Si autem vigilavcric, id e f t , in bonis operibus pcr-
feveraverit, mortem non ut fin em, fed ut liberatricém pcrrerct.
Sed habes panca nomina in Sardis, qui non inquinaverunt veftimen-
ta fua. Ecce difcipuli pallori negligenti prxponuntur, ut feltem in
eorum imitatione proficeret. Sed mirum, cur pauca nomina habere
dicatur, Sc non paucos homines ? Sed hoc ad excellcntiam magnam
alicuius fanfti. pertinct,cùm eum Deus nominatili! fcire dicitur , fi-.
cut Moyfi perfefto^viro dicitur : Novi tee x nomine; & Dominus dicit
in Evangelio .- Et proprias ¿ves vocat nominatim , f i cducit
fcriptos effe putanc -fed in die judicii, c______ _______
juftorum omnibus patebunt, h x c infcriptìo acque felfa fufpic:
a. Deerant in edit,
, ufque ad , dimitte ei (y pallium 1 quem locum
:ec voces ex patre , ac iftas , Duces ergo.Moab ,
fupplcvimus c ivfl
intecponuntur i prxtermlciunc. . ^
C. Edit, fttttnx, fui tibi lulvcrfabantnr : mfl'; ■
i in contenu.
f . x L
fupcr ipfos xdificata fic Ecclefia , ficut Dominus dixit Pctro : T u t
Petrus, f i fuper hanf petram adificabo Ecclefiam meant. Sed vidcfui
piopter hoc , quod fequitur : Etforas non egredietur amplius ; non ad
prxfentem Ecclefiam, fed ad cxleftcm pertinere hanc fcnrcnriam.Nam
multi fuerunt, qui column* Ecclefix dicebantur : fed propter pravairi
doftrinam eorum , ab ea exierunt, ficuc fuir Origenes, & alii multi.
Per templum ergo cxleftis habitatio, per columnam vero unufquifquc
eleftUs poteft dcfignari. Ergo qui vicerit omnia tcntamenta diabolica,
omnefque. carnalcs voluptates , columna in tempio Dei efficitur , id
e f t , in cxlefti beatitudine : & ficut columna in lo c o , «.-in quo ftatui*
tur, firmiflima Habilitate perfeverat, ita&unufquilque cleftus in cxlefti
beatitudine tarn firmiflimam ftabilitaccm à creatore fuo confequitur,
ut numquam ab ca divellatur} quemadmodum -avulfus eft diabolus,
F qui de cxlefti beatitudine fupcrbiendo cecidit. Et {cribam fuper eum
I d i ergo pauci, qui voce Dei laudari merentur, non inquinaverunc nome» Dei mei. Nomen hoc Dei eft xcernum : nomen ergo D ei"
veftimenta fua , id e ft, munditiam quam in baptifmo perceperunt, quod eft xtcrnum , fuper Unumquemque juftum fcribitur, quando
fordìbus viciorum non inquinave’runt. Et ambulaverunt mecum in albit, xtcrnitae ei cum Domino permanendi largicur. Et nomen ctvitarit
qui» digni flint -, id eft , in bonis operibus. Dei mei nova Hìerufalem; qua defeendit de calo'à Deo meo. N o v a
Q u i vicerit, fic veftietur veftimtntìs albis ; id eft , qui per peoni- Hierufalem illa eft cx left is , qux non e x ' lapidibus , ficut vetus, fed
tentiam Se lacryipas diabolum vicerit, & vitia omnia à fe expulerit, e x fanftis hominibus quotidie xdificatur. Hierufalem autem interprceamdcm
munditiam quam baptizatus poffidet , & ipfe confeque- tarar vifio pacis, id e ft.v ifio D ei. Nomen ergo Hierufalem fuper
tur- H x c ideo d ic it , ut & paftorem Sardis Ec clefix, & omnes criam unumquemque eleitum fcribitur , dum hòc unicuique conceditur ut
pcccatorcs ad poenitentiam provocet. Et non delibo nomen ejus de li - Deum fine fine videre mereatur, Aliter : Nomen Hierufalem fupet-
oro vita. Si lìbrum v itx prxdeftinationem vocat, quomodo de libro unumquemque cleftum fcribitur, eo quod ¡pie Hierufalem, in quem
v itx aliquis deieri pote ft, cùm Apoftolus dicat : Quos autem pradefti- Deus regnare dignetur, in focietate videlicet Angelorani omniumque
n a v i t ,h o s f iv o c a y it : f i quos vocavit, hot f i juftificavit : f i quos eleiftoruin , qui Hierufalem cxleftis rocantur. Sed mirum, cur H ic -
juftificavit, ipfos f i glorificavit ? Nifi tòrte ita intclligamus : Sunt rufalem de cx lis defeeridiffe dicitur, cùm feiamus eleélos omnes à
multi qui ab hominibus julli putantur, fed in confpeou Dei injulli terris ad cxlos contendere quotidie, non de exleftibus ad terréna re*
llunc. Ergo homines qui eos jullos xftimant, jam in libro Dei eos labi. Sed Domino de cx lis ad redemtionem generis humani defeen*
feéta repròborum atque dente, fimul etiam fanéli defeendetunt ; quia jam per prxdeftinat ionia
gratiam illi conjunäi erant, quos pei mifericordiam fuam redimere
Sic omnes mff. ..edit, vero , quia fingulorum faña omnibus manifefiabun- 4. qua hora tentationis See.
firmìjfimam ßabilitatem, è mili <
I « I
« | i i
I H t 1
I*f:; U®S:' «- :