M Berengaudi expoiitio
pòrtavit-, quia peccata tioftra Chriftus .pertulit i
lignum ; uc peccatis mòrtui, juftitix vivamus» I
.ha: poteftas domini noftri Jefu Chrifti intelligitur ; in ejus namque
porellate tuie ut moreretur, & ut non moreretur, fi v e llc c , ficut ipfe
iiit : Poteftatem habeo ponendi animar» me am > poteft atem habeo iterar
corpore fuo fupet ^heedis prxparätx fu n t , poenltentix opera debemus intelligere. D e iis
: manus vero Äbra- efeis ioquitur Johannes liaptifta, dicens '.Eacite fruHus dignos peeni-
» fumcndi eam. Per ignem autem palilo, per gladium ejus mors
lincei 1 igicui;. - . • . ..
Cùin veniffet ad locum , xdificavit altare » Se defupcr ligna com-
pofuit. Cùinque colligalTet Ifaac filium fuum , pofuit eum in altari
ìuper ftrucm lignorum. Per altare ciux intelligitur : crucem ergo Filius
Dei xdificavit in qua hom que
quia" ipfo permittente fadurn eft. Super altare vcro ligna compofuit,
Sc fuper ligna pofuit Ifaae filium fuum colligatum ; illud namque
quod fuffocare vol'unius, nobifmct ipfis fupponimus; ut pondcre nof-
xro fuffbectur, & percat : fiinilitcr & Redcmtor nofter ligna , id e f t , g nus Jacob & colli
.pcccata noftra in cruce pendens fibi fuppofuit; ut pondere fuo atque ' '
'virtute fuffbcareiitur ac delcrentur. Vincula autem Ifaac affliilionem
Domini in CrUcc defignaverunt. Ea vcro qua: Angelus ad Abraham
“ loquutus e f t a d hanc expofitioncm .non pertinent.
Lcvavit Abraham o eu lo s , viditque ariecem inter veprcs hxrentem
. cornibus, quern adfumens obtulit holocauftum pro filio. Aries Chrif-
tum iignavit : per duo cornua duo prxcepta caritatis deiignantur:
per vcpres Judxi. Chriftus igitur iutcr veprcs hxrebat cornibus j quia
Judxos ut fratres diligens', & lcicns quia gentium vocatio Judxo-
rum diet perditio; noluit primo fidem Evangel'ti gcntibus tradere, fed
tentia. Per veltes vero valde bonas, quas Elau, id e f t , Judcci domi
feliquerant, optima prxcepta Legis poffumus accipere , ut e lt i llu d ,
Diliges dominum De um tuitm ex toto corde tuo , «¡3- ex tot« anima tun,
«jp proximum tuum ficut ie 'ipfum ; Sc multa alia, fine quibus nullus
juftus effe poteft. H x funt optima: v eltes, quas Judxi d om i, id eft,
in veteri Teftamento reliqucrant, co quod ca obfervare nollent : iis
populusgchtilis indutus & ornatus , ad Deum Patrem cum cibis ope-
rum bonorum pertexit. Cum cibis autem & pancs detulit. Per panem
fxpe Verbum Del defignatur , quia ille congrucnter ad Deum Patrem
cum cibis opemm bononim p ergit, qui Sc alios quofeumque pote
ft , ad bona opera agenda admonere non definit.
Sed & illud nobis quxrendum eft , cur matcr pcllibus heedinis
" " is namque
W M s.
\ adfunvferat , immolaretur ;
difeipulos fuos , p eis dicens : In
:s in civitates S amaritanorum ne intrave-
ves perditas domus Ifrael. Et mulieri Chana-
(fus, nifi ad oves qua perierunt domus Ifrael;
tum Jumen panem filiorum , & mittere caad
ptxdi
viam gentium ne abier
titis : fed ite potius ad
n x x dixit : Non fttm r.
Sc icerum : Non eft I
'n ibus.
Abraham autem à vepribus ariei . . ... x .
'pro filio obtulit; quia Pater Filium , & ipfe Filius fernet ipfi
amore impiorum Judxorum feparavit, atque hominem quem adfum-
f i t , pro falute humani generisin holocauftum obtulit.
De eodem vero Ifaac fcriptum eft , ‘quia habuit duos fUios , Efau &
Jacob. Efau venatòr fu it , & homo agricola : Jacob vero (Implex ha-
bitabat in tabcrnaculis. Per Efau populus Hebraicus, per Jacob vero
populus gentium defignatur. Ifaac autem utriufque gcnitor typum
Domini tenuit, qui. utrunique populum , & ilium per Legem , &
iftum per fidem filios fibi fecit. Efau agricola erat ; quia Judxorum
populus pro terrenis commodis Deo ferviebat. Non enim didum eft
ad illos : Si paupercs fueritis fpiritu ; fi mites , fi pacifici, fi mifericor-
d e s , f i perfecutioncs pro nomine meo fultinueritis ; beati eritis, &
mcrces vtftra copiofa eric in caelis :fed didum eft ad illos : Sicufto- D
dieritis mandata mea , judicia men fervaveritis, dabovobis pluvias
temporibus fa t s , & terra proferet germen ,11am , & pomis arbores reple-
buntur, & cetera qua: ad dclicias fieculi pertinent. Euit etiam fcfau
Venator, quia per effufionem fanguinum arietum . hircorum atque vi-
tulorum Deum placare confiieveiat : Jacob autem fimplex habitabat
.jn tabcrnaculis ; quia eledi * ex'gentibus fola fide, bonaque voluntate
D eo piacere ftuducrUnt. Per tabernacula vero five diverfas Ecclefias,
in quibus per univerfum orbem una Ecclefia catholica divifa eft , five
diverfbs ordines poflumus intelligcrc.
Ifaac dii igebat Efau, eo quoddc vcnationibus illius vefccretur : fed
Rebecca diligebat Jacob I fa a c , ficut dix im u s,in hoc lo co typum
Domini tenet : pfcr Rebeccam autem prxfeientiam Deipofihmus intelligere.
Ifaac igitur diligebat Efau , eo quod de venationibus illius
da protexerit. Pellis namque clini ab hoedo fu b -
trahitur, caro apparet ; unde dekdabilcs cibi confici pofiunt : fimiliter
& ab unoquoque peccatore cùm vitia detrahuntur, bona natura: cum
rationc apparcnt, b qua: fi fide decoquantur, dcletìabilcs cibi ex bono
naturx Dco prxparantur. Per collum ig i tu r , co quod in collo fxpe
fuperbìa appareat, pollumus clationcm mentis intelligerc : per manus
vero opera defignantur. Collum ergo unufquifque fidelis pellibushoe-
dinis circumdat > cùm ad mentis elationcm deponcndam , & humili-
tatìs fux euftodiam peccata preterita ance oculós mentis revocare non
definir. Manus circumciat, cùm ne in bonis operibus excollacur, peccata
prateerita ànce oculos mentis fxpe reducìt.
Poftquam Ifa ac cibum fumfit, obtulit ei Jacob etiam vinum. Si
per cibum adiva: vita: opera defignantur, poflumus per vinum, quod
mentcs homihum. alienar, coutemplativam vitam accipere, qua: ab
amore farculi mentes quorumdam elcdorum iufenfibiles reddit. Cibo c
igitur potuque fum to , Ifaac Jacob benedixit ; quia illi beuedidionem
caieltis patrix à Deo percipiunt, qui eum ufque ad finem v itx lux
abftraxit, atque in holocauftum bónis operibus placare ftudent.
^ ^ ' r ’ Idem vero Jacob cùm fugeret Efau fracrem fuum, venie ad quemdam
locum : cùmquc i’uppofuiffet capiti fuo laprdem, dormivit illic;
viditquc in fomnis fcalam ad caput fuum à terra Ufque ad cxlum
ere dam , & Domìnum innixum f c a lx , Angelos quòque Dei adfeen.-
dentes & defeendentes per eam. Per lapidem £ Chriftus intelligitur,
fandamentum vero noftrum Chriftus eft, de quo Apoftolus dicit : Fun-
damentum enim aliud nerno poteft ponete prstter id quod pofttum eft ,
quod eft Chriftus jefus. Caput igitur fuper lapidem ponimus, fi ex bonis
operibus parietem noftrum fuper Chriftum xdificamus.
Concordar huic fenfùi vifio fca lx •> duo namque ligna fcalx majora,
qu x funi ex utraque parte, atque ab inferiòribus ad fuperiora erigun-
tu r , duo prxcepta caritatis dcfignanc. Per gradus vero qui in tranf-
:rfum ex Utraque parte illis duobus lignis inièruntur, ceterx virtu-
s defignantur. Et ficut duo ligna nifi à gradibus, & gradus nifi à
duobus lignis contineri non pollunt : ita & caritas fine ceteris virtu-
tibus, & ceterx virtutes fine caritate effe non poflunt. Et quemad-
modum diverfi gradus nifi in duobus lignis majoribus ex utraque parte
inferantur, adfcenfum hominibus prxberc non pollunt ì d ita & ceterx
Virtutes , nifi ex diledione D e i , & diledione proximi nafeantur,
ad cxlum ire vòlentibus adfcenfum prxberc non pollunt, ficut dicit
Johannts apoftolus : Q u i enim non diligit fratrem fuum quem videi,
Deum quem non videt, quomodo poteft diligere ? Et ficut fcala ex una
parte terram, ex altera cxlum tangere vifa eft : ita & caritas ab inferio-
ribus proximisja fuperioribus Vero D eo conjungitur.Unde& Angeli D e i
per eam adfccndcntes & defeendentes monftrati funt ; quia fandos
D e i , qui per Angelos defignantur, aliquando amor Dei per contcmefccretur
; quia Deus diíígebat populum Judxorum, eo quod allìduis plationis gratiam ad excella fublevat, aliquando amor & cura proxi«
orum oblationibus plàcaretur : mater vero diligebat Jacoibb,, qquuiiaa ffceiieennss morum ad inferiora reducir. Dominum autem innixum fca lx v idit;
Dcus populum gentium multo mcliorem fore , quam populum Ju-
d xo rum, per prxfcientix fux-gratiam multò amplius eum diligebat.
Efau cùm in venatione moraretur , ut de agreftibus animalibus cibos
patri exhiberct, quatcnus ab ilio bcnédìceretur, mater Jacob ad perci-
piendam beuedidionem patri applicuit; quia cùm populus Judxorum
obfervationibus legalibus deditus cflet, atque ad fidem Chrifti perci-
piendam tardius occurreret ; mater gratia populum gentium, eo quod
fidem Chrifti cùm avidi tate fufccpiffet, ad percipiendam benedidio-
ncm, qux Judxis debebatur > Deo öbtulit. Qualiter autem ipfe populus
gentium hoc benedidionis donum prom'eruit > teftantur opera Jacob
per lignificationem, qux pro bcnedidione percipicnda egifle dcf-
Cribitur.
D ix it igitur Rebecca filio fuo Jacob : Adfer mihi duos hardos optimos,
ad inferiora rcducit.Dominum autem innixum fca lx.vidit;
quia quicumque per iter vircutum ad Dominum conföendere fatagunt,
poftquam Viam lu i itineris finierunt , Dominum Omnium bonorum
au&orem, prxmiorumque largitorem inveniunt, cum quo fine fine
gaudebunt.
Cum vero idem Jacob reverteretur de Mefopotamia S y r ix , venif-
fetque ad Jordancm, tranfdudis omnibus qu x ad fc pertinebant, re*
manfit folus: Et ecce vir ludabatur cum eo ufqüc man?. Cumque v i-
derct quod eum fuperare non polfet, tetigit nervum femoris ejus , &
ftatim emareuit > dixitque e i : Dimitte me, jam enim adfeendit auro-
ra. A t ille refpondit: Hon dimittam te j nift benedixeris mihi. Et ait illi:
§juo vocaris nomine 1 Refpondit e i : facob. A t ille d ixit Non vocaberis
ultra -Jacob, fed ifrael erit nomen tuum. Per Jacob hoc in lo co quili-
bet peccator & poenitens defignatur. Quod vero Angelus cum Jacob •
& fa c:am ex eis efeas patri tuo , quibus libenter vefcitur ; benedicci
figura Domini lu&abatur, & ille cum Ang clo, illud fignificat quod
tibi coram Domino , antequam moriatur. Abiit & adtulit , deditque b Dominus dicit in Evangelio : Regnum calorum vim patitur -, & violenti
mairi. Paravit illa cibos, ficut noverar veile patrem illius, & veftibus
Efau, quas apud fe habebat domi, induit eum, pelliciîlafque hoedo-
rum circuindcdit manibus , & colli nuda pro texit, deditque pulmen-
tum , Sc panes quos coxerac , trad'idit. Per duos hoedos confcfiionem
peccatorüm pdpuli gentilis > & poenitentiam pòfiùmus intelligere.
Duos ergo hoedos optimos Jacob marri obtulit ; quia per conlcifio-
nem pcccatoftim & pccnitcntiam, qux via eft ad fidem euntibus, populus
geritilis ad eamdem fidem percipicudam properavit. Qui hoedi
optimi dicuntur fuifle» quia valde acceptabilis Deo eft poeuitentia pec-
"catqris cum abrenuntiatione yitiorum, ficut ipfe Dominus riofter dicit
in Evangelio : Gaudrum e(l in calo fttper uno peccatore poenitentiam
agente , qua», fuper nonaginta riovem juftis , qui non indigent poeniten-
f ia t per nnum peccatorem populum gentium, per nonaginta vcro
novem juftos Judxos ìntelligi volens. Qui jufti ideo dicuntur, quid
propter obfervationem Legis juftos fc falfo putabant ; nam ad eofdcm
juftos Dominus loquitur ; dicens : Va qui jufiificatis vos coram homì-
hibus 't Deus autem novit corda veftra. Qui jn impcrfc&o numero po-
nuntur» quia nullum ad perfeélum adduxit Lcx.
Per efeas autem d ekäabilcs , qux Ifaac ad fumcndum e x duobiis
, Chriftus intelligitur : Fundar»i
rapiunt illud: Qui funt autem violenti, nifi peccatores & poenitentes i
Qui cùm fe vident pro fcelcribus fuis mortis perpetux clic reo s, tam-
diu januam paradifi precibus pullànt, ufque dum eis aditus regni cx -
lcftis apcriatur. Jacob ergo cum Domino ludiatur, quando qui li be t
peccator pertimefccnS poenas ignis x tc rn i, tamdiu in precibus perCftic»
ufque dum ci mifericordia divina fuccurrat , ficut fcquentia rnani-
fcftant.
Q u i cùm vidcret quod cum fuperare non poffet, tetigit nervum femoris
ejus » Se ftatim emarcuit. Et quia libido ex femore nafeitux, per
nervum femoris, voluptates carnales inrelligi pollunt. Nervùin igitur
femoris peccatoris Dominus t e t ig i t , cùm omnia defideria carnalia, ex
quibus peccata oriuntur; cxtinxit ; quia fieri non poteft, ut à peccatis
aBftineàmus , quamdiu in voluptatibus carnalibus refoluti jaccmus.
D ix it igitur Angelus e i , videlicet ille qui in perfona Domini cum co
Judabatur : Dimitte me , jam enim adfeendit aurora ; ac fi dixiflcc i
Define jam pro timore ignis xtcrni fiere ; quia jam tranquilleras , vitéis
ext in d is , redii t ; qux tc in perditionis foveam denierfcrant.
Et quia non fatis prodeft mala deferere, nifi bona agere ftudeamus ,
Sequitur. Dixitque Jacob : Non dimittam t e , nifi benediieeris mihi ;
j d. h a fy cetera virtutes l . ..prabere non foffìmt, hoc tot unii mlT.rcfti-
tutum eft.
| c. Edit, in figura luRabatur > illud fignificat : mff. tic in conccxru;
m ocal
Iypfin. Dc V^ifione III. $z6
•id e ft, a precibus non cellabo, nifi me virtutibus ditavcri>
mpdo fecundum carnem vixi , amodo fpcuriaum fpiricum
Dixitque ei : Quod eft nomen tuum ? Refpondit e i , Jacob ; dixitque
e i : Non vocaberis ultra jacob, fed ifrael erit nomen tuum, id e f t : Non
vocaberis ultra fupplantator v¡riorum, fed vocaberis vir vjdensDcum:
& qui ante flebas, ne in infcrnum dcmcrgereris, nunc flebis, eo quod
aliquo tempore a vifione omnipotcntis Dei elongeris, dicens cum Pfal-
niifta: Heu mihi, quia incolatus mens prolongatus eft!
qui ufque \ exiftimo , lccundùm quod homo eft. Fiamma vero rubi ejus divinità"
Idem etiam Jacob poll ludationem quam cum Angelo g e lfit , uno
pede claudicalle dicltur: qui vero claudicat, fuper fanum pedem torus
inniticur, altero paulifper terram tangens. Duo Igicur pedes duorum
aliinencorum genera dcfignant; funt namque alimenta corporis, funt
& animx. Alimenta corporis funt cihi, potus, veftimcnta: alimcn-
ta vero animx funt Dei verbum , opera bona. Unufquifque igitur
fidclis fi uno pede paulifper terrain tangit > fuper alterum totus'inniti-
tem figuravit. Rubus ergo ardebat ,& non comburebatur ; quia Filius
Dei homiucm adfumens, ficut ejus divinitas non eft mutata in huma-
nitàtem, ut amitterct quod erat ; fic ncc ejus humanitas per diviiiita-
tem àrdeus, non eft ablumta ita à divini tate , ut amitterct humanita-
. tem : fed ex duabus fubftantiis humanitatis atque deitatis .unus CiiriC-
tus permanfit & permanet ; ficut fcriptum eft : FerfeStus D eu s, perfeäus Alban,
homo, ex anima r«rionali (fi. human« carne (uèfijtens. Symb.
.fif*
• j.ör
Loquutufque eft Dominus ad Moyfen de medio flammx rubi : Ne Ex°d. j
approptes huc , folve calceamentum de pedibus tuis ; locus enim in quo ' c1 '
fiat , terra fancla eft. Videns vidi afftiólionem pepali mei, qui eft in
Asgypto, & gemitum ejus a u d iv i, & defccndi liberare eum. Sed veni\
mittam te ad Pharaonem , ut educai fi'.ios ifrael de terra JE <ypti. Et
poli: pauca : Dixitque Moyfes ad Dominum : Gjuis egó fum , ut vadam Ibidem,
ad Pharaonem, & edita
. . - v . - — . ..........^ -filios, ifrael de JEgypto! Et in fcqucntibns de
;ur ; quia iis q u x fune mundi tantummodo ad necelfitates corporis fub- ß filris Ifrael loqui tur ad Dominum, dicens : Non audient vocem meant, Exod.
levandas u t jtu r , ficut dicit Apoftolus : Habentes autem viClum fed dicent : Non apparuit tibi Dominus ; Se iterum : Obfecro, Domine,
Ibidcr.
v eft it um, iis contenti fimus. In ca vero qux ad falutem animx pertinent,
totus incumbit; ne aliquando à via Dei , qux falus animx e ft, de-
yiet. Ad apcrtionem fecundi figlili demonftrandam pauca de raultìs
diximus , nunc ordinem perfequamur.
Sequitur : Audivi fecundum animai dicens : Veni & v ide ; id e f t ,
intellige fpiritualitcr, qux à patriarchis fafta cognovifti. b Et ecce equus
rufus : & qui fedebatfttper Hum , datum eft ei ut fumerei pacem deterrà,
& ut inviccm fe interficiant Et datus eft illi glàdius magnus. Per
cquum rufum jufti , qui p o li diluvium ufque ad Legem fuerunt , defignantur.
Et quia rufus color aureo colori parumper apprópinquat,
veduti fi aureo colori fanguineum admifeeas ; non incongrue faiufti viri,
qui ante Lcgem fuerunt, huic colóri comparantur ; co quod & fapien-
a claruerint, qu x per aurum figuratur, & in perfecùtionibus & adve
dicent:& itcrum mitte quem mißurus es. H x c verba demonftrant Moyfen invitum obe-
dilfe mandatis Domini; ut educeret filips Ifrael de terra dEgypti : fed
quxrendum nobis eft , ciir cautus vir Domini prxceptum invitus exfe-
quutus fit. Verum hanc ejus pertinaciam fpiritaliter intelligere debe.-
mus; dicic enim Apoftolus: H&c autem omnia in figura contingebant
illis: fcripta funt «utem ad correprionem noftram, in quos fines f&citlo-
rumdevenerunt. Per Moyfen igitur in hoc loco apöftoli deiignantur;
in initio namque prxdicationis evangelitx apoftoli fcientes eledio-
nem gentium reprobationcm elle Judxorum, nolcbant genti''us doc-
trinam Evangel ii tradere, ut de poteftate diaboli emerentur. Unde Ac
Dominus in vifione quadriipedum atque reptiliumPetrum,/ c u r gen-
tes defpiceret, reprehendit dicens: Gluod Detts purificavit, tu commu-
. ■ ' l i -------------- n ---- > — r ............ — - ' . . . . . . .A..d. nhuunllc. Iiggilituutr .fueunifuuumi Jp.eyrtitiiunie.yt lillllUudU ,, .UqUuVoUd DominIJus
iis copftantes fuerint, qux per fanguinem figiirantur. Selfor vero hujus dixit ad Moyfen: Ne appropinques hue, folve calceamentum de pedibus Ex.
equi Dominus e ft, qui in.fandis'fuis habitat. Huic fclfori datum eft — ■ ■ > • • /> ■ »■ - «
Exod. ij- }î.
I M I
pacemfumerct dc terra. Si pax bona eft à D e o , de terra qi
fumta eft ? Sed eft pa'x bona, & eft pax mala. Pacem malam filii Dei
ante diluvium cum filiis hominum habucrunt , quando filias corum
acceperunt, & fuas eis 'dederunt ; ideóquc cum illls aquis diluvi! de-
leti funt. Sed & lìliis I fra ! prxcepit Dominus ut foedus non inirent
cum Chanana’is , ncque filias corum acciperent , ncc filias fuas illis
dareut. Nam de pace bona Sc mala Pfalmifta loquitur, dicens : Cum
«letto elettus er'ts, Q1 cum perverfo perverteris: Hanc ergo pacem Deus
deterrà fumfit , quando juftos homines ab impiis feparavit menteì
non corpi Et ut invi cent f t interficiant. A quibus pax ablara eft ; con-
fequens cTEfut alius ab alio interficiatur ; ham fxpc jufti injuftos, Sc
injufti jqftos interficiunt, ficut Aram- frater Abrahx fecundum tradi-
tionem judxorum in igne Chaldxorum, eo quod ignem adorare
tuis ¡locus enim in quo f t as, terra fancta eft, ac fi alicui exmagnis apof-
tolis Dominus dixifl'et : Quamvis mqrtuos fufeites, quamvis umbra
corporis tüi xgrocos fanes ; in nullö tarnen te mihi comparare au-
deas : quia magna qux agis , non funt de t e , fed ego operor per tc.
Calccamenta autem pedes muniunt, ne terram tatigant : per terrain
vcro gentes defignantur. Solve inquic, calceamentum de pedibus tuis-,
id e ft, aufer odium & defpsdtionem gentium de corde tuo. Locus enim
in quo f t as, terra fantta eft : id e f t , mundus in quo habitas , meo fan-
guine redcmtus'eft.
Et in fequentibus dixit Dominus ad Moyfen : Quid eft quod tenes Exod. f ;
in manu tua ! A t i l le dixit Virga. A it illi : Projice eam in terram,
Gjuam cum projecijfet, verfa eft in colubrum, ita ut f ugeret Moyfes,
'dixitque ei Dominus : Apprehende caudam ejus ; quam ittm apprehen-
dijfet, verfa eft in virgam. Per virgam Judxi defignantur. Moyfes '
luerit, mortuus eft : ficut Abraham quatuor reges pro fuis im pietatibus™ gam in manu tcnebat, quia apoftoli populum Judxorum per amorem
turn exercitiibus interfecit: ficut filii Jacob qui pro ftupro foroiis om- in corde tenebànt , totaque virtute laborabant ; ut cos per doiftrinairi
intcrfeccrunt. Per gladium autem magnum áquas di- fuæ prxdicationis àd falutcm perducerent. .Proje'cic Moyfes virgam de
~J" " ------ riianu ;; quia apoftoli videntes Judíos in Chriftum nullo modo velle
credere , amorem eorum à eordibus fuis projeccrunt. Per coíubium
vero diabolus defignatur. Vería e ll igitur virga in colubrum , quia Jud
x i ex pixdicatione apoftolorum deteriores e f fè â i, qui. ante dicebau-
tur popujus D e i , Fadti funt fijii & membra djaboli. Fugir Moyfes,
quia apoftoli, rcliftis Judxis, tranfierimt ad gentes. Per caudam vero,
q u x finis eft corporis, Jùdxi qui ,in fine mundi nafcituri fuñt, defig-
nantur. Moyfes igitur caudam Terpentis apprehcnd.it; atque in virgam
verfa eft ; quia prxdicatores fandli in fine mundi judxqs quodâmmo-
do appréhendent ; cùm per eorum dodlrinam ad fidem Chrifti conver-
ten tu i, atque ex filiis diaboli efficient« filii D e i.
* ..................... ' ’ Domino , Moyfes manum in finum
itcrum mifit ; & fana effeâa eft ; eamdem
lignificationem habet : per manum namque Moyfi Judxi defignantur.
Manuifi Moyfes in finum mifit j quia Apoftoli Judxoruni
falutem defideràntes , eis doftrinam fidei prxdicare non ceflabanf.
Moyfes manum retraxit, & leprofam invente ; quia Judxi ex JJnxdi-
catione apoftolorum multo pejorçs effedti, in pcflimam lepram incre-
dulitatis atque blafphemiarum delapfi funt., Moyfes iterum manum in
finum mifit, Sc faaam retraxit ; quia prædiçatores landi in fine mundi
Judxos in finum recipient, cùm eis fidem Chrifti prxditabunt, eofquc
ìuvii accipere poflumus, quibus omnis mundus deletuseft. PolTumus
etiam per gladium magnum cxtcrminium quinque civitatum intelligerc
> quarum habitatores igne & fulphurc pcricrunt j corumque terram,
q u x cum ipfis in abyfllim.demerfa eft.
Et citm.aperuiftet figiUum terrium. Sigilli tcrtii apertio ad Legem &
ad.eos qui fub Lege fuerunt, pertinet. Ad demonftrandum ergo tertii
figilli apertionem, plaaiit ut pauca dc M o y fe , & de iis qux in Lege
irrationabilia effe videntur, dicamus. In Exodo fcriptum eft quod cùm
natus effet Mo y fes , abfeonditus eft menfibus tribus à parentibus fuis ;
pofteaverò fecit ei mater fifcellani fcirpeam j & livit earn bitumine
ac p ice, & polito incus infante , jo fu it eum in carefto tipx fluminis.
Moyfes Chriftum figurabat : per menfes autem tres quibus abfeonditus p Nam & illu d , quod prxcipiente
eft Moyiès , tria tempora defignantur;unum ante diluvium : fecundum mifit, & leprofam retraxit, & Iter
po ll diluvium ufque ad Moyfen : t.ertium à Moyfe ufque ad adventum *— r -r -■........ 1 1 — -
Domini, t in his tribus temporibus homines adventus Chrifti fecundum
carnem latuit; à perfeiiis tamen prxdiitus eft.Per fifcellam vero fcirpeam
beata virgo Maria defignaca eft : mater ergo fifcellam fcirpeam, in qua
Moyfes poneretur, prxparavit ; quia fapientia D e i , q u x eft Filius D e i ,
bearam & gloriofam Mariam Temper virgincm elegit j in cujus incc-
~-aerato utero hominem , cui per unìtatem perfonx conjungeretur ;
Formarer. Per bitumen vero quod ab aquis folvi non poteft, virginita-
tem beatx Marix , qux nullo x ftu carnali violari potuit, intelligere
poflumus : per .piccm autem, qux d cuftos eft vini ; humilitatem cufto-
dem ceterarum virtutum. D e qua ipfa loquitur dicens : Quia refpexit
humilitatem ancilla f u ; ecce enim ex hoc beat dm me dicent omnes gene-
rariones. Per flumen vero mundus : per careftum in quo Moyfes. polit
, quam amiferant, reducent.
o s e l i , Judxi defignantur ; nani in feqùentibus in papyriqne à-filia
Pbaraonis inventus fuifle legitur. Eamàcm lignificationem habet carec- p cumcifionem. Si Dominus decidere voluit Moyfen , qu: . i ........................ ■ SHsSSffia___ s ., HMSSSmraMmMHi_
in hoc lo co , quam & papyrus ; nam caredum manùs adtrci
tium vulnerare fo le t , ex papyro autem antiquitus libri cODficiebantur.
Per careflum ergo Judxi defignantur > qui prophetas , medicos videlicet
fpiritàles, qui vulnera.eorum fanare cupiebant, interfecerunt- I i-
dem etiam & per papyrum defignantur , eo quod in fcripturis libi à
Deo traditi? gloriarentur, quas legebant , Se non cullodiebant- e Filia
vcro Pharaoiìis videlicet diaboli populum ex gentibus figuravit. Filia
ergo Pharàonis Moyfen à papyrione fullulit; quia Ecclefia eX gentibus
fidem Chrifti fufeipiens, eunidcm Chriftum à Judxis credere nolcnti-
bus abftulic. . , • ., .. ■' . ' ,
? Poftea cùm idem Moyfes óyes Icthro cognati fui pafeerec, appà-
ruit ei Dominus in igue flammx rubi, Se videbat quod rubus arderec,
& non comburcretur. Poffumus per rubum qui flammas ex fe produce-
b at, & non combùrebatur j beatam vìrginem Mariam intelligere, qux
Filium Dei ex fuo utero protulit, & virginiratem non amifit : fed
proptér ea qu x fcquuutur > per rubuni Chriftum elle intelligendum
9d fani_
In fequentibus quoque fcriptum eft j quod cùm reverteretur Moyfes
in ^Egyptum, occurrit ei Dominus-, & volebat interficere eum. Tulic
ilHco Sephora acuciflìmam petram , Se circumcidit carnem prxputii
filii fui, tetigicque pedes ejus > & dixit : Sponfus fangttinum tu mihi es. Exod.
E t dimifit eum,poftquam dixerat : Sponfus fanguinum tu mihi es, ob cir-
quare. non fecit
‘quod volute, cùm Pfalmifta dicat : Omnia qsucumque v'oìuit Dominus, pfal. t
fecit. Sed voluntas fxpe pro comminatione ponitur : comminatus cit
igitur Dominus Moyfi mortem, eo quod incirciimcifum filium ferret,
ficut ad Abraham loquitur, dicens : Omnis anima ex vobis qua ciresimei- GM, ,Ì
fa non fù e r it, peribit de populis fuis. Sed ifta .prxtermittentes, ad fpirita-
lcm intelligcntiàm recurramus. Moyfes in hoc lo co eos qui ex genti-
bus crediderunt, defignat ; in initio namque fidei apoftoli & cereri
prxdicatores conlìdcrantes imbecillitatem gentium fidem Chrifti fufei-
pientium, neluerunt eis aufteriora Ghriui prxceptaprimum tradere;
ne forte territi non auderent ad fidem Chrifti fufeipiendam accedere.
H x c ita eflè apoftolus Paulus demonftrat, qui eis qui ex gentibus cre-
didcrant, per epiftolam loqùitur, dicens : Tamquam parvttlis in Chriftò i. Cor,
lac vobis potuto dedi , ó * non efeam ; non dum enim poteratis , fed nei
adirne quidempotestis ; adirne enim eflis carnale!. Sed Se apoftoli e is , •
qu- apud Antiochiam in Chriftum crcdidcrant, mandaverunt dicentes;
Placiti! Spirititi fartelo «fi- ntìbis nihil imponere vobis oneris *, nifi ut gggjp
: mff. Y
il poll yòccm ri
itniKS Cbùfiì;. . pradiSum eft. . •
Í F¡ là “Ú p ¿ u o ñ h™ .‘. figurai.
/. Ita hffl. at edit, ne gent ts defilici
i edit, rejeíla fuéranc pofl vetbuc