ra Ibidem
Mm. i)6 .
1) ibidem
num. iJ7 «
c Admon.in
lib.- de Ex-
cejfa Satyri.
d De Exceffi*
S»tyri
num. jo .,
c ibidem
g Ibidem
h ibidem
i Ibidem
num. 45.
m ibidem
m m . 1 7 ,
flaverìtqùe. Qtfa quidcm in re cìim prifflò fervatisA & atri tam tenere diletto omnia minifeérii àcfedùlitàtis
legibus prudenti^ , vafa non initiata confregiifet, poft- obfequia & aegrotanti & demortuo exhibuerunt. Satyri
modum tamen-fi illa non potuiifent iùfficerc , etiam corpus cuoi ingenti pompa in Ecclefiam elatum , & è
initiatis non parcendumeflèarbitrabatur.Pulcherrimum regione umbonis poiitum fuit revelata facie : fanAus
illud exemplum poilea fanAus Auguftitìus aliique prarf- veroPr*fulyyi àdhibita ■dolori fuo, coram ingenti homitantiflimi
Antiftites cum laude turn imitatione approba.
vére : fed Arriani è contrario graviffimanvhinc invidiam
V iro fanAo creare conati funt-:a Nos aliquandoÀncpxxtyin
invidiam incidimus, quod confregertmus vafa myftìca , ut
captivos redimeremus : quod Arri an is difplicere potuerat■}
nec -tam fattum difpliceret > quam ut ejfet quod in nobis re-
prehenderetur. Quapropter ad eorum criminationem abs
num ccetu, fratrem ea laudavit Oratione, qua nihil tene*»
rius poflic cogitari, quemadmodum ex leAione ejus ho*
dieque cognoicere eit.
3j. Teftamentum nullùm còndidit Satyrus , etiam fi
Ambrofius ac Marcellina inftantius ab eo id conten-
difiènt : fed facultates fuas utriufque permifit arbitrio.
Erat hoc quidem illas pauperibus nobiliori quadam rafe
depellendam, confcenfo Ecclefi* fuggcftu,*»1*'» in B tione & vanitati minime obnoxia relinquere atque le*
j fanAus enim Epifcopus non fecu sac ipforum io*
populo , inquit, profequuti fumus , ut confiteremur . multoque * c— r
commodìns adftrueremus, ut animus Domino quam durum
ror ita ejus voluntatem interpretati fun t, ut difpenfatores
fervàremus.
non heredes iè inftitutos arbitrarentur, ficque ad Sa*
•30. Sub exitùm hujufee an n ic Satyrus,qui omnèm Am-
tyrum illius rei rediit omnis merces.
brofian* famili* adminiftrationem à beato fratre fibi
36. Séptimo die reditum eli ad Satyri tumulum , ut
traditam fuiceperat, hyemali tempeftate d negligent frigo-
ris naviga vit in Africa m ,• ut ad folvendum compelle*
ret Profperum quemdam,de quo Ambrofius Plaudebat
f i l i > a i t , quod facerdotii mei occaftone redditurum fé qua
abftulerat, non putabat. Nihil omiflum effc ab Ambrofio ;
ut ab illa navigatone fratrem revocarèt, * •& alii deman- . . .. . . .. . .
daretur ea provincia : Satyrus tamen non deftitit à pro- C atque ad fclicem refurreAionem bonique infiniti poifef
p o lito , fed quò celerius interjeAum mare tranfmittte- fionem pervenire nemini licet. Idem Antilles, fi qua degare
îpfius animæ folitis precibus ac cefemoniis divinum
numen propitiaretur. Tunc fanAus noller aliam oraticr-
nem inltituens,admittendum oftendit effe folatium, nec
mortem propinquorum aut familiarium noilrorum itn-
modice lugendamjquando hominibus omnibus illa com*
munis e i l , Se fine illa erui ex vita: hujus calamitatibus,
ret ,g veteri Sc fentinofo navigio uti non timuit.
31. Interea -in morbum inciditfanftus Epilcopus: H De-
nique proxime, inquit, cum gravi quodam, atque utinam
fupremo, urgerer occafu , hoc folum dolebam, quod non ipfe
adftfteres leSlulo , ac votivum xum fanEld Jorore partitas cffi-
cium, morientis oculos digitis tuis clauderes. Ex quibus Verbis
etiam intelligas per hanc Satyri peregrinationem
Marcellinam carillimum fuum germanum invifuram ve-
nifle Mediolanum , & ipfi in periculofa illa valetudinc
fedulo miniltrafie.
3z. Satyrus tam vitiofa navi confcenfa, non multo
fides Dungalo,compofiiitgermani fui epitaphiumj
& ejus tumulo infculpendum curavit. Ceterum intef
duos alios fratres numquam reperta ell non folum ani-
morum tanta confenfio,verum etiam corporea conllitu-
tionis, ac frontis quoque fímilitudo : p contingebat enim
fape fap iù s , ut altero arrotante alter agrotaret, rur- 1
fuique convalefcentc convalefceret •, & plerique etiam
alteri fe loqui exiilimarent, cùm tamen alterum allo*^
querentun
hybernà Satyri p ròfeAione conjeAùram valdé
XLprobabilem ducere licet ipfum non nifi hoc anno
p o ll naufragium fe c it ; cum enim in brevia illififlet idem
navigium ,ejus compago llatim foluta ell. In tanto tam-
<jue przfenti periculo ab iis qui genitali aqua tirxfti fue-
r a n t , nondum enim exceperat earn gratiam: i Divinwm
fide Hum facramentum popofcit. & ligari fecit in orariot
dr ovarium involvit collo > atque ita fe dtjecit in mare . . . .
his fe tutum atque muni turn fatis credent, alia auxilia,
non requifivit.Ht eum fpes fua minime fefellit,quandoqui-
dem primus , ut Ambrofius tellificatur , fervatus eft ex
undis. IJbi primiim rerram adtigit, fervofque proprios
eripuit e periculo , jam curam omncm ad agendas Deo
gratias, & fufcipiendum facrum baptifma fellinus vertit. £ cia, Theodofio adtributs funt. Gratiani judicium Augufbetur
abiiflè ad fuperos , nec non fúnebres ejus Orationes
habitas elle. Eumdem autem fanétorum albo infcripfit
Ecclefia , cujus natalem renuntiat x v. Kal. menlìs
oAobris.
38. Hoc ipfo anno Gratianus Cafar , de cladibus
queis ob funeftam Valentis necem Romana provincia
lacerabantur, refarciendis admodum follicitus, Theodo-
fium imperii confortem fecit. Hac adoptione qua làlu-
brius imperii faluti nihil fieri p o tu it, Orientis provinc
ia , quibus infuper acceflèrunt Macedonia-atque Gra*
p ibidem:.
num.)6.
Cùm vero audiviflèt loci quo appulerat, epifeopum Luci-
feriano fchifmati adharere.catholicum à quo ablueretur,
quafivit : ac tam uberem in eo facramento gratiam eli
adeptus, ut earn,Ambrofio telte, ' poilea numquam ami-
ferit.
33.Prater hoc naufragium,morboidem quoque Satyrus
eo in itinere conili Aatus e l i , cujus nuntium ad Ambro-
ììum ac Marcellinam cùm per veni fièt , ingenti dolore
illo s aflècit. Incertum porro nobis videtur , utrum in
memorato naufragio, an in hoc ipfo morbo vota fanéfco
Laurentio nuncupaverit, de quibus in hunc modum lo quitur
Ambrofius : ni Tuis votis apud fanftum Laurentiu
tinus q aliique fcriptores impenfelaudantrlèd nullus omnium
eo magis delectatus e l i , quam Ambrofius ; quippe
qui & Gratianum fumme diligeret , & Theoaofium
propter eximias ejus virtutes maximo haberet in numero.
39. Pollquam Theodofius Orientis imperator declara*
tus e l i , qùod pera&um Sirmii x i v.Kal.Februarias hu-
jufee anni ; Gratianus in G a llia s , ut eas à Germanorum
populationibus defenderet, venit. In ipfó itinere A n t if
titi nollro ofl5ciofilfimam fcripfit epillolam, qua ipfum
ut fe in vifere t, iterumque primos dúos libros l de Fide
fibi traderet, obteilabatur, ac fimul iifdem adjiceret de
martyrtm impetratum ejfe nunc cognofcimus vita comme at um-, ^ Spirita [anelo fidelem difputationern, quæ divinitatem ejus
q Lìb. ì . de
Civ. D ei >
ta f. i j .
f Epifii ad
Ambr .Tom.
atque utinam non folum commeaturn , fed etiam prolixum
vita tempus rogajfesPotuifti annos plurirnos impetrare v ivendi
, qui potuifti commeaturn impetrare ve »tendi.
34. ConfeAo prudenter juxta ac efficaciter negotio,
cujus caufa Satyrus in Africam navigaverat , in reditu
Romam iter habuit. Tametfi autem n d Symmacho
ejus parente, ut eum honoris ac forte etiam patrocinii
gratia A mbrofius v o c ita t , retineretur, ne incideret in
manus barbarorum , quod ardere bello Italia diceretur ;
nihilominus tamen nullum periculum revilèndi carilfi-
mi fratris cupiditatem valuit retardare. Verum Medio-
lani v ix redux e ra t, cùm fontico oppreflùs morbo ,
paucis diebus vita cxceflìt. o ita enim, ait fan Aus fra te r ,
mature, ereptus eft, poftquam venit SÉ quafi propter hoc folum
videretur effe dilatus ,ur ad fratres redir et. Ambrofius ac
Marcellina triihlfimo ilio potiti fuerunt lolatiolo, quod
dcmonliraret. Ad ha:c refcripfit Ambrofius noller ,'fe-
que quod tam cito eum convenire non poflè t, ita ex*
cufavit ; ut prima data oportunitate , fatisfaAurum le
voluntati ejus r polliceatur. Interim petitos ab eo libros
de Fide ad ipfum mifit, quod vero ad commentationem
de Spirita fa n ilo , ad hoc libi dari moram petiit.
40. Non ignorabat lànAus hic D oA o r ab h^reticis
quibufdam, Palladio fortaflè ac Secundiano,nonnulla con-
tra libros-fuos de Fide fuifiè objeAa , &eam ab his c«i-
minationem fibi intendi, quod brevitatem dedita opera
affeAaviffèt, ne ipforum argtìmentis relpondere necéf-
fum haberet. Propterea pribfquam icriberet de Spirita
fanttoy memoratis duobus libris de Fide tres alios ad-
dere fibi propolùit tam apte compofitos, ut omnes fimul
in unum opus coalefcerent. Tabi prolpere ceffit ei
hoc confilium > t ut qui non omnino in perfidia indut
Epifisi
t Admon. in
lib, de Fide.
tu iffen t, fevocarentur, animi pacarentur catholîcorum, À obluAarètifr, ut tamen àdfiimeretur fra:fui cathoìicus,
[Epìfi*
& Gratianus eis Ecclefiam unam reddi juberet, quam
lèquellrari Arrianorum preces improba ab ilio extor-
ferant.
41. Sub initium quadragcfimse anni prxfentis Ambrofius
ad Conllantium epilcopali confecratione non pri-
dem inauguratum dedit epillolam , qua de olficiis epif-
coporum, deque ipforum doArina fulè difputat. Ibi autem
ha:c illi Icribit inter alia : a Commendo Ecclefiam qua
eft ad forum Cornelii , quo e am de proxirno intervifas fre-
quentius. Occupai us diebus ingruentibus quadragefima, tam
longe nonpojfum excurrere. Habes illic lllyrios de improba
conllantiä pervicit. Hujus eleAionis modum, ficut &
p a tratum in ea miraculum narrat Paulinus, h qui novo h in 'v.
epifcopo Anemio nomen fuifle tellificatur. Porro cum ^rnbr.n.it
idem hic Anemius fequenti anno concilio Aquileienli
priefens fuerit , ejus eleAio probabilius adfignari non
potell, quam przfenti anno.
4ff..Concilio Aquileienli cum Anemio etiam interfiiit
Julius Lugdunenfis, cu i antilliti cum Ambrofio interec*
debat amicitia: liimma conjunAio. Pollquani folutus eil
Patrurn conventus, in yEgyptii folitudincs Julius recef-
fit. Inde-cognofcitur Ambrofium nollrum , priufquam
dottrina jirrianorumtcave eorum zjz.ania. . . Advertant quid B iUe Lugduno iter capelceret ad hanc Synodum , eidem
.propter fuam ptrftdiam accident Jibi ( intellige Valentis
exitium ) quiefcant, & veram JIdem fequantur.
41. De iifdem ilfis calamitatibus qua: ad Ecclefiam
atque imperium ex interim infelicis illius imperatoris
redierc, qucritur lànAus Præful etiam in libro de Noe
b 'L‘A*Ar & ^ rca' b Et ex hoc fuperioribufque fcriptis cognofci-
■*» .7 . mus cum<^em librum huic ipfi anno tribuendum e lïè ,
<3. Admon. ac lèdulum DoAorem indefelfis laboribus turn adhiben-
in hunt lib. da: orthodoxorum miferiis confolationi, turn depellen-
dis heterodoxorum erroribus incubuilfe ; immo vero
Judæis ipfis ad Ecclefiam compellendis, fed in his opefcripfifle
illam epillolam, > qua Exodi locum de quo ab
eo confultus fu e ra t , exponit. Non ita multo p oll alia
epillolä ad ilium da ta, l itcrum refpondit huic ejus qua:-
llion i, num ex artis Rhetorics legibus fcribere curafiènt
auAores l'acri.
47. " p x Iximus Ambrofium Gratiano pollicitum fuifiè
Mj ^divinitatem lànAi Spiritus edito traAatu fe pro-
baturum. Fidem fuam hac in re liberavit m ineunte hoc
anno, trefque fuos libros de Spiritu fanSlo, quos Athana-
rico Gothorum rege Conilantinopoli v i l i . Kal. febr.
e Efift. j .
d Ital.facr.
zÈ p ifi 4-
ram fuam propter corum contumaciam incaiTum reci*C vita de funAo, publici juris f e c i t , Cxfari mifit. In his
' ‘ ~ autem elucubrandis feliciter ufus eft fcriptis Dydimi ac
Ba filii, non quidem ut /Efopia: cornicu ls inftar alienis
plumisfe oftentaret, led apis induftri* ex floribus di*
verfis favos condiret.
48. Quamvis appareat Gratianum Sirmii adhuc com1-
morantem Palladio & Secundiano Arrian* faAionis
epifcopis ipfi molellilfime obtundentibus invitum con-
cellìllè ,u t Aquilei* Synodus cogeretur ; non tamen earn
ante menfem feptembrem illius anni celebratam eflè
concedi poteft. Volebant illi cecumenicum effe hoc con*
i E ■p,fi.%
1 Epífi 8.
A n n u s
•}8 .
m Almoñx
in lib. de
Spirita
dille dolens teftatur.
43 .pjlElix Gomenfium primus epifcopus ab Ambro-
J ? fio noftro fufceperat manuum impofitionem -, at-
quc adeo mirum non fu e r it, quod inter illos tantum
familiaritatis interceflèrit. Epillolam c qua fanAus nofter
accepta ab ilio tuberà mira magnitudinis lepide atque urbane
laudat , hoc ipfo anno, fi quid fidei- Ughello d habendum
e f t , fcriptam dieemus. Eadem autem in epif-
tola cùm peramicas quod ad fe Felix nondum veniflèt,
querelas Ambrofius inferuiffet, ille datis litteris apud _ cilium , univerfof^ue epifcopos defertis fuis gregibus eo
eum fefc excufavit. Ambrofius, cùm fibi reddita eft convenire : fed cum luperfluum fore tantum laborem
h * c relponfio, infirmitate detinebatur , & cum Balfiano
Laudenfi epifcopo qui tunc temporis fe inviferat, de
Felice colloquebatur. Itaque fecundä fua cad eum epistola
, & h* c illi fignificavit, & prsterea etiam addidit
fe Ipopondilfe ilium adfuturum Bafilic* qu* à Balfiano
conftruAa fuerat , dedicationi ; proindeque ablatum
ipfi jam locum elfe procraftinandi.
44. Circa idem tempus incidit Ambrofio gravius quodam
cum Syagrio Veronenfi prsefule negotium, in quo
cxemplum moris antiquitus in judiciis criminum ab
Ecclefia fcrvari foliti etiamnum re f ta t , quo v ix alibi £
occurrat prsllantius. Indicia virgo confecrata apud
Syagrium violata: virginitatis extinAique foetus infimu-
lata fuerat. Earn detulerat Marcellus quidam, qui foro-
rem ejus habebat in matrimonio ; & nulla affinitatis ra-
tione habita, malis artibus ac futelis fuis tantum effece-
r a t , ut obftctricum infpeAioni addiceretur. Provocavit
Indicia ad tribunal Ambrolìi, ad quem etiam fcriben-
dum putavit Syagrius, ut judicium hoc fuum defenderet.
Ambrofius hanc caufam una cum aliis aliquot epifeo-
Ambrofius perfuafiflèt imperatori, ex ejus confilio idem
Gratianus feniores epifcopos aut debiliores ab hac fub*
eunda fatigatione immunes fecit. Et illue re vera exiguo
numero pr*fules convenere, fed v it* merito & do Ari-
n * pneftantia celebres. Abunde à nobis loco fuo aAum
eft « de hoc convenni i illud ergo tantum hìc adjicimus
ibidem Ambrofium Patrum aliorum prope omnium cum
in dii'putando contra diAos h*reticos , turn in eorum
damnatione per fynodicas epiftolas abfentibus epifcopis
aut principibus denuntianda vices obiviflè. 'f
4 9 Pinantur nonnulli ad idem Aquileienfe conciv
i lium pertinere illam epiftolam ° ,.qu* fic infcri-
bitur : Ambrofius & ceteri epifeopi Italia •, fed contendunt
alii earn adtribuendam eflè alteri concilio, quod in qua-
piam urbium Itali* fub initium hujufce anni celebratum
eft. Synodi Patres ad Theodofium detulere querelas
fiia s,q u od mortuo Meletio, fuccefiòr in ejus locum
fuffeAus eifet, cùm ex inita conventione fedes Antio-
ch*na deberetur uni Paulino. Conquefti funt etiam de
NeAarii eleAione ad Conftantinopolitanum epifcopa*
turn ; cùm enim Maximus Petri Alexandrini litteras ad
pis examinavit, & agnitä Indici* innocemia Veronenfis
epifeopi fententìam irritam fecit , ac pr*terea virginis
calumniatores affecit eis pcenis , quas exigebat crimigis F eos adtulilfet,ipfum vere & excanoiilbus eleAumeffe ar-
n Admon.in
epiftolas.
'ip ift. IJ.
atrocitas. Quod in hac caufa ftatutum abs le fuerat, Sya-
f Epìfi j . grio fignificavit per epiftolam, f qua defeAus atque vitia
fcntenti* ab eo lat* exponebantur. Veritus tamen nc
illum epifeopum abalienaflèt, paucis poft diebus aliam
g Epìft. 6, epiftolam g ad eum mifit, qua illi cum fingularis benevolenti*
teftificatione ponit ob oculos, quantam injuriam
univerfo virginum facrarum ordini voluiflèt infliAam ,
cùm Indiciam tam propudiof* inipeAionis pana dam-
naifet.
45. Alia quoque controverfia nequáquam levior fu-
periore Ambrofium inter atque Juftinam propter Ane-
mium agitata eft. Vacabat eo tempore urbis Sirmii,
qu * totius eft Illyri* caput,epifeopalis fedes , quam diu-
tius Photjnus & Germinius Arriani epifeopi occupave-
rant. Imperatrix tu n c , ut .videtur , illic infidens, om-
nem lapidem movebat, ut fùturus epifcopus ex Arrianis
Cooptaretur. Advolavit eo fanAus Ambrofius, 8cquam-
v is Juftina h*retic* confpirationis fepta pr*fidiis contra
bitrabantur. Humaniifime Concilio refcripfit imperator,
eique Maximi Cynici fraudes aperuit. Quocirca eidem
principi aliam epiftolam P Synodus mifit,illique primum p Epift.i^.
rationem reddidit, cur cum Maximo & NeAario ita fe
geffiflet: turn pr*terea gratias eg it, quod ipfius benefi*
ciò Ecclefi* orientales occidentalelque pace fruerèn-
tur : poliremo fàutorem quemdam Apollinariftarum
jufta damnatione à fe coercitum effe nuntiavit.
jo. Huic anno etiam tribùjtur , quod à Paulino me*
moratur accedenti ad palatium fànAo P r*fuli,ut cuidam
à Gratiano veniam poftularet, i^egatum fuiife aditum
à Macedonio magiftro Oifìciorùm, eique Ambrofium
divinam ultionem ita pr*dixiife : q £ t t,u quidem venits ad q Pmdin.ìn
Ecclefiam , nec claufts januis , invenies qua ingrediaris. v:-. ft^br.
Quod re ipfa Gratiano extinAo , ille expertus eft. Si nHm~ )7*
propterea h* c Ambrofii comminano hoc anno ponir
tu r , quod cùm faAa e f t , Gratianus verfàretur Medio.-
lani; cùm duobus annis fuperioribus ibidem etiam com'»