y - 2 j .
H ô c d ia td e b is& Salomon, quia ömöfeliSc vanitas, Nec A ràiì, fciens h«: ad itymam p r Ä M Creatoris
difcordat ab his David, dicens : Ver unit amen vanitas omnis
homo vivens. Manducare enim & bibere, & res mundi cubare
, nonne vanitas eft ì Ec prodeft tamen ipia vanitas ;
proficit enim hominibus natis inmundo, ut per h xc in-cor-
poribus exercitati, difcant myfterium •Creacoris. Ad com
Spe enirn falvati fumus. Hoc dicit, quia iperandoquod
promifit Deus in Chrifto, nobis meritum fecimus, ut li'be-
remur. Ergo in fpe liberati fumus 5 quia non aliud futurum
eil, quam credimiis.
Spes aut cm qua videtur, non eft fpes. Manifeftum eft
pacationem enim iternorum vana funt ; nani in fuo bona hon effe fpem qua: videtur , fed quod non videtur : ac per
Funt,quippeci\miìntneCeiIària; hoc credemes ptxmiisafficiendi funt ; quia qu^ non vident,
Sed propter eum qui fitbjecitillam in fpe. Q u a fpes f i t , fpe'rant. , * j r j •»
ftatim fubjeeit, dicens : Ouomam & ipfa creatura liberati- Nam quod videt quts, quid/per at ? Sedfi quod non vide*
tur à fervutile corrimela in libertatem gloria filiorum Dei. mus, fperamus, per patientiam exfpeBamusi Dubium non
Ouomam contradicere non poteft creatura conditori fuo g eft ea fperari,qux non videntur ; exfpettantur enim futura,
efes caufa fubietta eft non fine fpe. Habetenim in labore B H x c exfpettatio patientia eft, qua; multum meretur a Deo ;
‘ r.„ WÈ ìlri,™ . M » liahphir renniem . cimi ere- ut de die in diem exfpettans cupiat polita hoc folatium, quoniam habebit requiem , cum cre- venire regnum Dei, Se
diderint omnes, quos feit Deus credituros -, quorum etiam
cauia fubjecit :
Scimus enim quod Winis creatura ingemiftit & parturit
ufque adhuc. Parturire dolere eft. IpTe fenfus eft , quia
omnis creatura per quotidianum laborem ingemifeit Se
doler ufque mòdo. Ulque modo tamdiu lignificar, quam-
diu legitur. Ipfa enim dementa cum follicitudine operas
fuas exhibent > quia & fol & luna non fine labore ftatU-
•ra libi implent fpatia, Se fpiritus animalium magno gemitu
artatur ad exhibenda fervitia ; nana videmus illa gementia
ut de die in diem exfpettans cupiat \
non dubitet, quia tardat.
Similiter antera & Jpiritus adjuvat infirmitatém noftra ora-
tionis. Quoniam fuperius ingemiicere nos, & precari li-
berationem memoravit, Se in dolore politi, aut qua: longe
futura dièta funt, mox fieri volumus, aut cito colli, per
qua: ad meritum perveniamus j & videmur imbecilla ora'-
tione precari, dum illi denegatur effèttiis. Infirma eft enim,
quia contra rationem poftulac : ac per hoc infirmitatém
hanc à làntto Spiritu dato nobis adjuvari oftendit. Adjuvat
autem, quia qux aut ante petuiìtur,quam peti debeant,
cogi invita ad laborem. Hx c ergo omnia exfpettanc re- C aut funt contraria, non finit fieri,
quiern , ut à fervili opere liberentur. Si autem hxc effet Nam quid oremus ficut oportet, nefeimus. Infirmitatém ora-
fervicus , qua: ad Deum proficeret promerendum , gaude- tionis noftra: ignorantiam lignificare declaravit ; fàllimur
-ret, non doleret creatura : fed quia noftri causa fiibjetta enim putantes prodefli* qua: pofcjmus, cùm non profint.
eft fervituti corruptionis , doler. Videt. enim quotidie Denique eidem Apoftolo tertiò deprecanti, ut tentationes
opera fua interi te ; quotidie enim » oritur & occidit opus ab eo ceffarent, quia crebra: erant, dittum à Domino eft :
ejus. Rette ergo dolet, cujus operatio»non ad xternitatem *&* gratia mea ; namvirtus in infirmiateperficitur,
pertinet, fed ad corruptionem. Quantum ergo dacur in-
lie meritum quis collocat, dum in tribulationibus
vtelligi, fatis de noftra falute follicita funt, feientes ad li-
pariens invenitur. Didicit ergo contra fe elle quod petebat'.
berationem fuam proficere maturius,, lliì mmooddoo nnooss citms
Eft Se aliquando fuperba Se ftulta petitio. ficut fuit duorum
.gnofeamus auttorem. Hxc itaque feientes, omni cura diicbeft,
apoftolorum Jacobi-& Johannis, quibus incongrua & imligentiaque
dignos nos præbeamus, aliis quoque ut exem- menía petentibus dittum eft : Nefcitis quidpetatis.
pio íimus , non noftra íblum miferatione commoti , fedjj Sed ipfe Spiritus poftulat pro nobis gemitibus inenarrabili-
-& ejus caufa qux diebus ac nottibus injurias patiens in-
oemifeit •, folemus enim in alienis caufis propenlius vigi-
Tare.
Non folum autem ilia , fed & nos qui receptaculum Spiritus
habemus, nos tpfi intra nofmet ipfos ingmifeimtts, exjpec-
■ tantes redemtionem corporis noflri'. Poft creaturam mundabus.
Non humanis eloquiis pöftulare pro nobis diCitur
Spiritus Domini, fed more natura: fua:. Giim enim quod
de Deo eft, Deo loquitur; eo more loquatur neceffe e f t ,
quo ille loquitur, de quo eft. Nemo enim Cum cive liio
d aliä linguä loquitur. Superfundit enim fe precibus n o f
tris Spiritus datus nobis •, ut imperitiam, Sc improvidentiam
nam adjecit etiam nos hocexfpedlare , Sc ingemifeere ad, noftram motu fuo operiät j Sc illa nobis ä Deo petat, qux
Deum , ut hinc liberemur cundi deftinati ad vitam ; quia prolint nobis. ^
Chriftianis mundus hic pelagus eft. Sicut enim maread- Qui autem ferutatur corda , feit quid defideret Spiritus ;
verfis excitatur procellis, infilit, & tempeftatem navigan- quia fecundum Deum pofiulat pro fanttis; Manifeftum eft
<tibus facit; ita Sc fxculum perfidorum confpiratione com- quia Deo,cui nihil tackum eft Sc occultum, nota eft premotum,
perturbat fidelium mentes : Sc tanta diverfitate E catio omnium ipirituum ; quanto magis Spiritus fandi, qui
hoc agit inimicus , ut quid prius evitandum f i t , b igno- ejufdem utique fubftantix eft, & loquitur non impulfu aeris,
retur. Si enim poteftas definit eile adverfum nos, priva- neque ut Angeli, aut ficut cetera ex creaturis, fed ficuc
torum mentes exagitat: fi & hi compefcantur, per domef- competit ejus divinitati ? Deo ergo loquitur, eftm‘nobis taticos
conflac incendium i & fi hoc <= pofitum fuerit, ar- cere videtur 5 quia & videt, cum n&n videatur, Sc hxc pete
fua inter ipfos germanos facit difcordiam ; ut quatuQr tit, qux feit Deo placere, & nobis prodefie. Tunc fane pro
angulis pul fata domus , ex aliqua parte faciat ruinam. nobis interponit fe idem Spiritus,cürfi feit nos per ignoran-
Propter quod uno confilio fugiendum eft hinc chriftianis ;
exemplum enim debent fequi fandi Symednis, qui fciens
bellum hic geri contra perfidiam, in pace dimitti fe poftu-
lavit. Hoc eft quod finguli orantes pro omnibus oramus,
ut veniat regnum Dei •, tunc enim erit liberatio corporis
tiam, non per jadantiam contraria' poftulare.
Scimus autem quoniam diligentibus Deum omnia procédant
in bonum , iis qui fecundum propofitum vocati funt fanEli.
Hoc dicit, quia diligentes Deum etfi imperite precati fue-
:int, non illis oberit ; quia propofitum cordis illorum fciens
noftri, id eft, omnium chriftianorum : in corpore enim om- p Deus « Se ignaviam , non illis imputat,qux adverfa poftu-
nes fienificavit, quia fumus alter alterius membra. Apof- - lant ; fed ea annuir, qux danda funt Deum amantibus. Un-
tolus quidem quali vir divinus bene fentit de nobis, dicens de Se Dominus, ait : Scic autem , inquit, Pater vefter
quia ingemifeimus, ut hinc libcremur , ficut Se ingemifee- quid vobis opus f i t , antequam petatis ab eo. Hi ergo
•bat Symeon : fed video obledatione mundi nos teneri, lgi- • lecundùm propofitum vocantur , quos credentes prxfcitur
,per hxc qux fupra d ida funt, oftendit quam vim crea- vit Deus futuros libi idoneos-, ut antequam crederent,
tura patiatur noftri causa j cum quando nos quibus obfe- Icirentur.
quium ejus proficit, quique Dei Spiritimi adjutorem ha- Nam quos prafeivit, Iftos quos prxfcivit futuros libi
bemus , ingemilcimus , ut hinc liberemur, ut piomiflà con- devotos , ipfos elegit ad promiffa prxmia capeffenda ; ut
-lèquamur prxmia. Quanto magis ergo creatura ingemifeit, hi qui credere'videntur, Se non permanent in fide coepta,
?nix neque adjutorem habet Spiritum landum, neque in àDeo eledi negentur ; quia quos Deus elegit, apud/fe per-
lu
_ua caula laborat : addito hoc, quod ea qux labore fuo ge- manent. Eft enim qui ad tempus eligitur , ficut Saul Se
nerat, ut alimentis fervorum Dei proficiant, contra fas vi- Judas ; non de prxicientia, fed de prxfenti juftitia.
det idolis immolari ? Unde plus dolet, Se optat cicius libe- Conformes fieri imaginis F ilii fui. Hoc dicit, quia ideo
ubi nos, edit. Amcrb- < Icgitimum knCam ; poufi,
Vcrùm huic audoci r
a. MIT. aliquot, moritn
tiqile .mir. fiientts ad lib, ^
turn loco, ccntigic incongruc loqui.
b. Tres mil', vcrbo ignorptiir, addunt,n»il enim deficit, tmd
lalio. Quod autem pro fttcfias Korn. edit, fubilicuit > ten.
taiitum contra ceterarum onuuumqucmH. au&oritatcm pugi
opponitur hominibus privatis, ut locus
c. Ita edit. Amcrb. Eraf. 8c m(T. plcrique
e ndfcatKT tribu- . ' fftutetrriitt,, ppamrti immf o[oppiittuumm ffunccrriitt,. qquuoodd GGiillll,. iÎt "
ipeflas, hoc non 11 d. Rom. edic. aliena lingua loquitur..
iac, fed £< coatra \ \ c. Ita omiicsmiT. ac vet. edit. Rom. vc
alii vero míT. partin' ■ful'ditum
un. .edit. prætulcrunt.
& imbuitili,item.
y . ¿O.
y - 3»-
m
m R
I m M I mmmmm mBBBBBÊBBM -, I W Ê
V t fittpfe primogenitHs in mul,U f r .n lh „ , Refte ab. i p Ä « o ^ V p r f e i r ’ * *
d i g n l s eft. k & prim„ge„ims
ne Chriftus. Eft Sc primogenitus a ex mortuis cujus natura
ignoratur. Et primogenitus poft vittoriani adfeendens
in cxlos. Primogenitus igitur in omnibus .frater nofter di-
citur ; quia homo dignatus eft na lei : doniinus vero eft •
quia Deus nofter e f t , ficut dicit prophera Hieremias : Hic
eft Deus nofter, b nec reputatur alius abfque eo.
c i t , quia dilettionem firmi chriftiani nulla vincunt tormenta.
Amantis enim plus incitatur caritas, fi eum cujus,
fenfit beneficia, prohibeatur amare;dum enim putant fe
* in menta «jus feminare,fufeitant rqemorata beneficia.
A n angufiia 1 anpcrfecutio / an fames ? an naditas i an
perteulum ? an gladius ( ficut feriptum eft, quia propter te
Quos autem pradeftinavit, tilos & z/ocavit. Vocare eft n morte affirimur WÊ. à:. i P B "■ r ‘ 1 ’ 1 ' -7
c o ^ n tem de ¿de adjuvare, aut eompuneere eum a u e i B H Ü Í ‘ ' S É I H l f f l >
c .£ . r.......* ._r_ e eum» fluem o e dm hts omntbus fuperamuspropter eum, qui d ile x it nos.
feiat audire. Et quos vocavit, ipfos & jufttjìcavi t :. .q...u.o s a/uHn
r i/'t'inniivi » A l__ t ima
tem juftificavi£, hos & magnifteavit. Hoc dicit quod fupra,
quia quos prxlcivit Deus aptos lib i, hi credentes permanenti
quia aliter fieri non poteft, nifi quos prxfcivit Deus
ipfos & juftificavit : ac per hoc & magnificavit illos , ut
fimileS nant Filio Dei. De ceteris quos non prxlcivit
D eu s, non eft illi cura in hac gratia, quia non prxfcivit
c illos futuros idoneos. Ac fi credane, aut eligantur ad
tempus ; quia videntur boni, ne juftitia contemta videatur,
non permanent ut magnificentur, ficut Se Judas Ifcariotes*
Hoc lcriptum eft in pfalmo quadragefimo tertio. Manifeftum
eft ergo hxc omnia, qux enumerac, exitia , tribula-
tiones , preffuras, & mortem- non polle conferri vel comparan
caritati Chrifti,quam leminavit in nobis. Mu!to
enim majora ejus beneficia habemus quam hxc funt omnia,
qu* videntur advería. Si enim morimur pro illo , quod
gravius videtur in -his ,& illemortuus eft pro nobis :fed
ille ut prodeffet nobis, noftra autem mors non illi proficic,
fed: nobis Temporalem enim vitani perdimus, ut nobis
rependatur xterna. Ec quid mirum fi fervi moriantur pro
i f - i l -
»unlli reçtuaginta duò, qui s leÄ i, poft fcandal'um paffi re- C b¿no pomiòo ; quando Dominus mortuus eft pro f e r l¿ ;
cellèrunt à Salvatore.
Quid ergo dicemus ad hac ? Si Deus prò nobis , quis contra
nos ? Manifeftum e f t , quia Deo nobis teftimoiiium
perhibente, quis eft qui audeat acculare n o s, quando ip-
Ip qui judex eft , ante prxlcivit nos , Se idoneos judicavit ?
& malis ? Vincunc ergo beneficia, & exhortantur animum
ad perleverandum propter eum , qui dilexit nos.
‘ Confido enim quia neque rnors. Confidenza hxc de ipon-
fione Chrilli eft, qua promifit in cribulatione adjuvare libi
dicatam fidem. Neque vira, neque Angelus , neque Vtrtus ,
. r I m M H m h I h h B S H S i h S ” 1 " ■d lu ajt, m^u profitndwa mmt M fm id ,-m m t m KM . H e B B B e<’e fidei causUor- fid IT c r I Prrfcram> B H H ex impiis ,fl i „ chrifto Jtfi, iirnin. mfm time Cm omnia, qui
oftendat ’ I F ° tradidiire a<1 h S H a diabolo B H H j ideftco
■ H I f memorat, ut muniat nos • ut fi advenerint, confidencesdc
¡J«omodo»m mam cun, Mo ommu nobudonxoit? Deum fpe, & auxiliisChrifti, acrnati 6de advecfus b * c reouone-
H H H i " edent“ .in O B D S | enim ft mots illata fuerit , nonne H M
S emm quod majus Sc ptic.puum eft , praftint nobis, ut maximum.occafionem invenire, qua emus eatut in teonum
phum fuum verum & canffimum tradetet propter nos ad promii&m ! Neque ft prrfens vita prbmiffa nobis Iterit
hue tmpios ; quate non quod minus eft faftutus credatut dignitate munita,debet.nos'avettere J fpe beneficii Chrifti
H if ” usabIS B parata fu';; ciedcnti- ^em H > m B I 11 & H i bus p a n , minus eft-entm jioijis otnma cum i lls donate , ti ptodetitnobis, Nec quidem fi fe Angelus nobis oftenquam
illum noftri caula morti tradere.
- Quis accufabit adverfus eleäos Dei ? Neminem audere
nec poíle judicium & prxfcientiani Dei in nobis cetrattare
apertum eft. Quis eft enim qui poflic h x c , qux Deus probat,
improbare; cum nemo xqualis fit Deo ?
Deus qui juftificat. Hoc in Eíaia propheta eft, quod hle
non poteft quod juftificat, accufare.
E t quis erit, qui condernnet ? Chriftus qui mortuus eft, im-
mo qui & refurrexit, & eft in de x ter a Dei, qui etiam interpellât
pro nobis. Deum, quia nos juftificat * accufare nos
negat : Chriftum aucem damnare nos non polïè ; quia eoafi.
» i r „ 1 ea.
Rojn. edit, cym miT, nonr.ljlis, ex mortuis , quando deviSa tno
pendìi in calot.
b. Nec reputatur, five ut miT. aliqui non afiimabitur, aliut abfque
textum ex mil', non ^paucis rcftituirmis. Infra vero in mil', quibuidam
minem •vocare. S-’oiare eft cogitante»!) de fide tic. in quibuftlam ameni i
tur: nos vero leilionem omnium edit, potiorumque mil', retimi imus.
e. Illos futuros idoneos mfl'. plcrique , iidcmquc optimi rcftituerc.
d. Amerb. & Eraf cum mil', aliquot, ut Deum, quo prafeio Sic.
e. Mil. aliquot, fciens enim potenti,,»: : unus , imprudentiam.
-f. Omncs edit, ac mil', nonnulli , immerita ejus feminare , memorai
. eia : esteri mfl'. qui k potiórcs, ut nos in rextu -, nifi quod omittitur i
: pro in merita in omnibus fere fcribitur immt
i Chrilli feminamus, quia ipfe prior dilexit i¡
3 9-
dat ad feducendos n o !, £ fiibornatus fallaciis patris fui
diaboli,- prxvalere debebit adverfum nos j cùm feiamus
Chrifto, ut magni confilii Angelo, nihil prxponendum. Ncque
fi vircus ab aliquo fatta fuerit,' ficut dicitur fetta à
Simoue mago, qui dicitur in aere furfum, ut populum
Chrilli fcandalizaret, volaffe, fidem noftram debebit miquafi
iuum ponit, quia nemq eft^lius qui,,quod probat E onere ^fdentfiim.Saivatorem nube fiimulaute faia-ptum
%W * a rgu a t,,A u t.n e *>«• ipfe nos Deus accufet : fed adfcend.ffe fupra omnes catlos. Ncque fi i.n.altitudinem fé
nobis oftendat, de qua dicit Johannes apoftolus : A n igno- '
ratis altitudinem fatana ? à devozione nos domini Jefu de-
bebic aufer-re, quem Icimus defeendiiiè de cx lo , h ut terrena
fpiritalibus fociaret.. Neque fi per phantafiam, qua
rX . i.i; - I : r i :----- * *fe*uduuwce-*rve mmceudiiitrattiuuri,, ppiruoifuuiniuduumm nnooobiiss e«ifrteennadaact nhoorrrroorree nmni--
tettu diligit nos ut moreretuc pro nobis, & refurgens, randum , qua territj forte fuccumbamus illi : nec fic diclemper
cauias noflras agat apud Pattern. Cujus poftulatio num eft, ut Chrifto fidem frangamus, quem fcimus nofiri
eontemm non poteft; quia in dextera Dei e ft , hoc eft, in cauia in-profundum terrx defcendiffe & morte preffa genus
honore quod Deus e f t ; ut de Deo Patre fecuri, Sc Chrifto humanum liberalle. Neque fi futura nobis fpendeat qux
i ° u ejjUS clu lH lcaturus eft . in fide ejus Ixtemur. Hine promifit Ey x, adfenfum dabimus i l l i , difcreti ä Chrifto '
eft lllud, quod dicit Perro apoftolo: Ecce exfpoflulavit fa- p quem v-irtute Sc natura- Deum credimus Sc f imus. Nec f i
tanas, ut vos ventiletficut triticum: ego autem rogavipro te, arte i & fi.btilitate afturix fux aliam creaturam fei^ac ad
ne defiant fides tua. Hoc ergo modo interpellat pro nobis horam , ficut finxerunt Jamnes & Mambres coram Pha- *
oaiva tor; « iciens emm impudentiam Sc altitudinem ad- raone; in conveniens eft, ut per hxc ä Deo creatore vero
verlaru noltri, cum le commovet adverfum nos , fi non nos revocet, quem non ignoramus per Chriftum Filium
ei adlentiamus, oaivator interpellat pro nobis ne aliquid fuum creaturam condidille in xtemum exifientem. Quibufviolenter
prslumat cifca nos, ut arceatur infolejitia ejus. dam videtur aliam creaturam dixiffede idolis: fed non eft
Hac caula tamen dicitur Fiiius interpellate cum ipfe agat verum ; quia hanc debuit fignificare,-quam fiub admiratiototum,
& xquahs fit Deo Patriv& quia unus dicitur Deus, ne feduttionis videtur fingere lacanas. Nam quis feducane
Pater Sc Films fingularis, vel unio putaretuf ,ad per- .. tur fidelium ad h x c , ä quibus recefiit manifeftato errote }
benefi-
n quibufdam
vox memorata , &
inepto fenfu.. A t in meriti
ac dcdit nobis
g. Nonnulli mfl'. fubornatu fallacie patris fui,
h. ..om. edit, fòla, «/ terrena calefiibus fociaret. Infra ver
no if* mr ’- er'0" lmir"” d"m ' e*dcm Rom- ed«- «X Gill,
rnarg. 8c mil*.
•• Omn'cs edit. & mfl' ac pauci- mlf. ^ f»blii»itate: ceteri, in quibus an-
-iqniores i (ft jubtilitafe. Rurfus paucis interjeâis, Eraf. ac feq.edit. cum uno
vel altero mfl'. rfcpofuerant .eomrenitns eft-, ubi nos cum Amerb. 8c plerifquc
mfl. rellituimus, inconvenient eft.
» i
É l ' ’ I
. ' Ä ' ; -I
m m II