■
i l
•Barne. 3. j-fi.
Ibidem 38..
4.
Coloß. n o .
C ì p X
-IobAn.l6.il,
Men.-. 4.,o.
yneam, qu® in me efe femper;a nülliís eft alter Deus atqüeA litas , ibi eaÜern natura, eademqoe fubftantia eil. c Prop-
■felvator, de quo idem propheca dicit : Et- mittet eis Domi- terea, inquit Evangeliza ,eum Judxi perfequébantuc, quia j9p¿
71 uí fdlvatorem . qui eos fa v o s fa ia t a peccati/, eorum. Et non íolum folvebat fabbatuní, fed etiam Filium Dei fe
iterum ex perfona Pacris fupra feciptus prppheta dicit \ìn dicendo, xqualem fe fàciebat Deo. Quod ipft Dominus
meinet ipfo '¡tiravi, quia egredietur ex ore meo verbum, er ad. comprobar dicens : Ego & Pater unum fiemas -, & ego in
me vacuimi non revenetur. Non éft revera Verbum Patris Patre,& Pater in me eft -, & iterum :'Pater quod dedit rnìhi ,
-ad eum vacuum reverfum , quia obfides falutis no Urce, id t/iajus omnibus eft -, & nemo poteft rapere de manu mea •, fta-
•eft, verarn animam & .veruni corpus fufeepeum in dexteram timque infere : Et nemo poteft rapere de manti Patris. Si
collocavit Pacris. Quod ita effe futurum in Spiritu prophe- ergo de manu Filii qux Pater dedit , nemo poteft tapere,
fra intuens dicit : Fete tu es Deus abfionditus, id e f t , in car- & h®c eadem in manu Patris funt, qu® non rapiuptur ab
n e , Detts JJrael falvator ; Se -iteruip : Abfionditus vultos co.; liquido comprobatur omnia Patris & Filii ac Spiritus
ejus & dcjpettus; ut feilieet humano corpore divirta potenr fanali,.qui & Patris Se Filii e ft , eflè communia : & Filii
'ria celarerur -, & iterum': E t homo eft quis cognofitt eumì B manu teneri, qua; Patris funt 5 Se Patris manu teneri ,qu®
Se iterum,: HicDlùs nofter, non óftimabitur ad eum aliust Filii: fune. Dominus ergo Chriftus Dei Sc hominis filius,
qui in terris vifits eft , & cura bominibus converfatus eft j qui femper erat cum Patre Se inPatre, duobus loquutus
Se iterum : Homo in dolore, & fiiens ferre infirmitates, ve- eft modis , ideft ,nunc feeundum divinìcatis (uà; glòriam ,
rum fcilicet'corpus hominis per h®c verba, &veramde- nupcfecunddm noftrse natura: hominem fufceptpm. Pater
Tnonftrans animarci , qui fiiens ferre infirmitatcs divini tal e ergo in Filio , & Filius in Patre eft , in utroque Spiritus
Juperavit, pacificans per fanguinem crucis fan , jrive qua in fanttus eft; f & ideo refta confeilìó myfterii iànòt® &
calis feint ,five qua in terra. Claruit enim per hxc verba , infeparabilis Trinitatis ignqratio noftra eft ; eum eniiii
in domìnum Jcfìtm Chriftum ■> non ex parte vericatem , & iànélus Apoftolus judicia Dei infcrutabilia elle teftetur,
ex parte mendaciinn : fed omnem in eo effe .vericatem , id jam ipfe cujus infcrutabilia & occulta funi, quam infcrueft
, Se Dei Se homipìs. tabilis & occultus fie, fapiens lector intelligic. Qui tarnen
Sed hoc non intei ligi t humana fapientia., quam condem- fanélus Apoftolus non dixit : Difficile inveniuntur judicia
nat beatus Apoftolus dicens : Fides veftra non fit in J.etpien-^ Dei ,aut numquam ; iie fpem penitus inquireritium amputia
bominum > quorum Dominus cogitationes novit, quoniam , tare yideretuc : ted .tit > Infcrutabilia funt judicia Dei, Quam-
vana funt :fid in vintile Dei ; & iterum : Non edotti b. bu- vis ergo proficiat quis in feientia, & fapientix dedicus, armana
fapientia verbis ,fed edotti Spiritu.fantto. Ergo fides cana Timecur ; tarnen creata natura increati fubftantiamnori
fic in hominum iàpientia, Se nxreiìs non eft. In Patre s numquam .poteft comprehendere. Cùm enim aliqua inve- 5
ergo fèmper Filius & Spiritos lanftus eft ; quod ita effe nerit, rurfum alia fé offèrunt quxftioni ; cum illa repereric, h
ipie Filius confirmar dicens : Ego & Pater unum fìtmus : b alia innúmera quoque inveniét. Tanta itaque inveftiganti
-unum propter naturato divinitatis , fumus propter perfo- fempec materia fuggeritur,ut rèliquotum»ignoratio in'volvat *
narum proprietäres ; Se iterum : Ecceyenìtbora . . .ut me priorum feientiam. Unde & fapientiflimus Salomonk na- k
folnm relinquatis > & non fu/n filu s , quia Pater mecum eft ; turas rerum difficultatefque cognofcens, & imponens men-
Sc iterum : Opera qua ego f a i 0 , Pater in me manens, ipfe furam fàpientix fu® ait: D ix i , fapiens efficiar , & ipfa lon- Sat- rf
a i t ta. Ipiè eft ergo femper in Patre Filius. qni ad Mpyièn gius recejfit a me quam erat. & excelfa profondità! , qui/
dicit : Qui eft, mißt me ad vos. Ipfe eft, cui perfetto orbep) inveniet eam f Se iterum : Plura enim opera Domini in abfi.
congaudebat Pater ; quia tantam mpletn terr® fundaflèt conditis funt ; Se iterum : Quemadmoaum nefeis qua f i t via
fuper maria, & fu per flumina collocaffet eam ; ut elemen- fpirttus ■ & qua rat ione compingantur offa in ventre prag-
{tum graviffimum fuper tenues aquas ejus penderer arbitrio, nantis ; fic nefeis opera Dei , qui fabricator eft omnium ; Se
•In ftabilitate ergo orbis terrarum, quando illius fundamen- iterum : Altiora te ne quafieris ,& fortiera te nefirutatus Eccl‘ llta
Pater firmabat, nullus erat curo eo prxter eos, qui erant fa r i s \ Se iterum : Quemadmadum qui mel multum c:rnedit,
-in e o , id eft , Filius Se Spiritus fanótus. Erubefcant ergo non eft ti bonum ; fic qui ferutator eft mdjeftatis , opprimitur
impii hsretici ,qui Filium Dei aut Spiritual famftum crea- gloria. Et revera nihil cani verùm , nihil tam manifeftum;
-turam dicunt , aut fuilfe tempus,quando non fuerint ; neque fcriptum eft enim : Delitto quis intelligit í Si ergo delieta rpfal‘ *s. 5;
-enim temporum conditor habet, aliquando principium. iiia homines non intelligunt ; quanto magis naturalo Dei
•Quidquid ergo Filius loquitur, verba funt Patris, & verba Se con Glia ejus minime poterunt iiivenire ? Quod comprofunt
Spiricus fan£bi:q.uidquid Pater loquitur, verba funt Filii, bans propheta dicit : Generationem ejus quis enarravit? EH-
'verba lunt Spiritus fan£ti:quidquid Spiritusfànflus loquitur, In hunc ergo unum Deum Patrem omnipotentem credi- C ap. XL
•verba funt Patris, verba lune Filii Dei. Ergo unius , qui £ mus, vifibilium & invifibilium conditorem , cujus judicia
compier-omnia, & in quo fune omnia, his verbis fnb myf- arcare con Glia occulta funt, iniqua autem numquam- Qui l-c»r.i. m-
terio fan et® T rinkatis noticia pr®dicacur ; aie enim Filius : tarnen Pater fine ullo libi patre Pater eft : & idcirco Fic
Spiritus fanttus à Patre procedit\ tarnen propter focietatem lius de hoc genitus, cujus generationem humanus fermo
unitatemque naturx à Filio mittitur : qui Filius . ab Ifaia edicere non v a ler, inferior ab eo elle non poteft ; quia, ut
ipropheta in régnantis habitu vifus eft,, fed propter con- diftum eft , verbum , virtus & fapientia ejus eft. Deutn
ergo 1 Dominum fatemur, Deum Filium Dei Patris alciffi- 1
tn f, unici unicum, & cum Patre ac Spirita fanóto unum
Deum elle confitemur ; cujus licerm xqualitatem humanus ■ m
fermo explicare nequeat, incarnationis iamen ejus fàcro-
fan£ta ac veneranda myfteria à fanfto Gabriele Archange-
lo iànétam virginem Mariam , n qux verbo fasta fola con-
•fortium majeftatis unita.temque fubftanci® Spiricus fan£tus
in propheta eft loquutus :in Cherubimfane Sc Seraphim,
ubi ipla vifio-facta deferibitur, ex parce oftenditur Dominus
, Sc ex parte eelatur ; duabus liquidem alis velabanc
'faciem ejus, & duabus velabanc pedes ejus, & duabus vo-
Jabant. Velantur ergo ea , qu® ante mundum fuerunt, Sc
■ca qu® polt mundum erunt ,qua nec, oculus v id it, necau- F feia aure maritaca eft , alloquente cognovimus. Ait enim;
vis audivit : ea vero, qu® in fex diebus facta funt, nobis
in noritiam per íacram leótionem venerunt. Nos ergo in
Patre & Filio & Spiritu fànóto non folum unam opera-
tionem, fed & xqualitatem cpnfitemur ; d quia ubi æquaa
R.01Í1. edit. El iterum ¡den
Et. Alibi : Mittet eis homm
t memet iffum jurAvi , »¡fi e¡
n AvertAritur. Et Alibi : Verb»
deffe&t eft, &■ non ejl
rtlur. Et alius prophe
-Deus nojltr, non rcpitt.
/P-! er.imcr homines
exiftrr.s r & fcicnt fet
b. Eadcm Rom. edit. Non
-•flenfione. fpiritus & virtntis.;
c. Eadem Rom. edit. Spirit
d. Eadem Rom., edit. Vbi
'ft fa
ln te Deus eß ,& non eß alius pr.
mbit cos : judicans falvabii eos
ore meo j iflitia , &■ fermor.es
Zenrn^e Z o l l
m von fMerit ; quia obfides ■...
, Dens Ifrael fil-jator. tfifii-vir.
ies c i, ncque gloria : & facies ■
's ittgnofcet eum i
«01. &■ : Poß hot
m fcriptum eß ,
humana fapienti.
m-jerfatHs eJi. El it,
t etc.
i» ptrfuAfa
. Inquil i k
ttarn propter focii
n cadept operatic
Spiritus fanttus fuperveniet in te , & virtus Altißimi oburn-
brabit tibi ; ideoque & quod nafietur ex te fanttum , ttoca-
bitur Filius Dei. Non ergo hxc generano, qua de virgine
pro falute noftra natus , pofteriorem eum facit Patri
in terri, v i ftp
lomo in plaga
t verbis , fed in
'Patre procedit
e. Eadem Rom. edit. "Proptc
Deo ) pon potefi È il ins à fe fat
Quod alibi clarini oflendit dice.
■ {. Eadem Rom. edi
:onf,ja,fit no,
nifi quod
Pater See.
myfien
: Ego & Pa,
judicia Dei lict
lia (y occulta deccrnit,
“t i e Z u J rT l/ ‘s c Í ‘l t
g. Eadem Rom. edl
dcTc.
a , naß, confeffio.
henftbilia cjjc tcftt
Ideo non dixit : Impoffibilia inycniun
apptebenfibilia , ne fpem penitus inq
comprehenfibilìa Sic.
ut tali, ejì numquam poteß ad pit
h. Vat, cod. alia i
i. Rom. edit. perferutatio oblivione ioti.
Eadcm Rom. edit. hominum cogilatiom
dita ejuaque cognofcens. .
1. Eadem Rum. edit. Patrem Deum fati
( ehm luttai. -. . . faciebat
liderit 'Patrem facientem•
fanti* & infeparabili, Tri-
- - fanttus Apoflol»,
alia .
. ficllitrum difpofiliones ¿y ahfcoK- *
i. Eadem Rom. edit, fier bo fa tam alloquentei
f ve ^ p o ^ ifiv e p o c e ftá te j quia non eft tèniporalis geni- A folus eft énim natus ex Virgine, qu® riec orè&natiònem -
ttoorr ,, uutt FFiilliioo pprrxxjiuuddiicceetttuirr eexx tteemmupootree,,qouniiaa xternus Pater • ? nec F * g !’at‘onem
f ilium genu'ic coxcermim : nec extrinfecus natum aut factum.,
ut h®reti ci mentiuntur, fed ex propria fubftantia Pa-
tris generatimi vera fides habet. Ex Deo ergo' vero,in quo
xcemkas .& omnipotentia perfeiä® & fanét® Trinitatis
eorififtir, vériim Filium conficeri honorificum eft : & ideo
ficut in Patte aos convenir credere,ira 8e in Filio $| quia
hocomninó eft ille qui genitus e ft, quod ille qui genuijc,
Credimus & in Spititum iànctum , cujus majeftatem, po~
tentiàra Se xqualitatem > qtiam cum Patte & Filio paffidet,
iplò donante | jam luperius oftendimus, procedentem ex
de viro ,nec cpmipoiqnem fenfit ex parca. De tandò ergò
Spirita & Maria, virgine fecundum carnem eum nacùm fa-
temur ; fiç.etenim & beat® Mari® virgini futurum, ur jam
dictum eft , Gabriel Archangelus prómifevac dicens ; Spiritus
fanttusf tpervemet in te, & virtus Altifftmi obumbrabit
ttbi ; &■ tdeo-quod nafietur ex te fanttum , vocabitur Filius
Des. Qm F;lius.«s Dei pro noftra faluce fub Pontio Pikco
crucihxus e f t , ac fepultus. Vera ergo caro ex Virginfe fùf-
cepta , vera crucifixa ,vera fèpulta, vera eft pòli terciam
l a Ì M Ad vifeera igitur facr® Virginis,“ & fufeilUPIlrll
/-«rnAM D. S'... I*. .... . .
tationem, ac fubftantiam poiÉdentem: Se diftinguentes per-
iònas in propriecàtibus fuis ; deitatem tamen land® Trinitatis
infeparabilem cònfitemur ; quia quod nominibus,
Se perfoms.riirimimus, hoc poteftate & deitate & imitate
jungimus. Ergo vocabulum fand® Trinitatis grande myf-
tetium 8c arcanum eft; Se ideo quando de Ipiricualibus nobis
fermo eft , nihil de carnalibus eli omnino ante oculos
cordié proponendum. Sand® èrgo Se infeparabili Trinitari
b lux invifibilis, virtus infepara bilis , fubftantia incompre-
henfibilis, vita interminabilis eft , cui pax fempiterna om-
nis adfi-ftit, quam nulla umquam creatura penetrar , nulla
conturbar. Si " ; ' ' ■ "" - •
v o c a t , aut
ipfo petere, id e f t , de limili , non de luperiori natura,
omne enim quod creatilm e ft , quantum ad hoc pettinet,
ex eo quod non era t, fadum eft , & fimile fibi eft. Ergo
domino Ghrifto Deus Patercpropria generatio eft; nobis
autem adoptione voluntaria : illi pater eft per naturam,
nobis per gratiam : illi Deus e'ft d unicate myfterii, nobis
autem poteftate. Qui ergo aliud quam hoc tenet, Se non
ita credit, e anathema fit.
Verbi &>om«iis à prima, infotmacione perfede' Chriftus
.mediatpr Dei & hominum nafeeretur , fine fràudé humani-
taqs , fine corrup.tione deitatis- exòriens : obiturus morte,
quia.creatus ; fuperatucus autem mortis vincala ; quali
creator, Non ergo incer Verbum & adfumtum ab eo ho-
minem.? ahqua feparatio dicenda eft;quia ex duabus naturi*;
r u - a b 1- ^ fiumana myftica ratione compofitis unum
Chriftum Dei Filium confitemur.
I —1 „ ■ B B M n f l i i H M
Credere.ergo nobis h®c, non difeutere Ijcet : humili'rér
qu®rere,.P non fuperbe inquirete. Verbùm ergo & fubftan-
bum .Dei. capiente, abfque ulla contagione v i r i , Deus na-
tus ex Virgine eft. r Sicuc ergo parcicipatione fui Filius Dei
pixbens omiubus exemplum, juxta id quod Dei Verbum
eft atque.fapientia, non mimi tur communione participii t
ira fenda Jefu anima , qu® propter nòftra peccata & trif-
cis fuit, & conturbata eft, nihil exinde còntraxit. H x ce lh
quam dilexic Deus pr® participibus fùis : h®c vita noftra
C A P n ì
X I l ì .
Matth.'lG. ÎÎ
Pfal. 44-'8-
Spiiims autem fahftus ipfe e ft . ficut jam diftum etU qui Chriflo Ù ^'eft ^a a x 'd ikâ r 'i F Z f f f y t
* fiUi «ft • ¥ ' eft - Pater ae t l s iniqitatem: htee
teplet otbem terra; : .p é eft. qui à Kliô ranftus & bonutD tern fuit: ha* in ctoce non L a ft
ptonuntiatus eft : ipfe eft qui à David ptophéta, (¡cut
cruce non pro- fe , fed pro nobis turbati * ‘ "
, .eft :.non virtus, non fapientia ; non Verbum Dei J qui f
f Dominus Chriftus,bonus Se redus pronunciatur; ait enim;
eam pro noftrarum animarum falute adfumfit - & omni
Rettum eft Ferbum Domini, hoc de Filio ; & ; Eruttavit cor
virtutum« fanairatta decere adornans, in conforti um dei-
meum Ferbum bonum. De Spiritu autem fando : Spiritam
rettum innova in vifeeribus mtis ; & : Spiritus tuus bonus de-
Pas,..penjux1t. De hac ergo , quarter omnia noftrarum
animarum fumlis eft, Salvator alt ! hM,„ fom„ . rai,„.i.
ducet me in vidm rettam. Ipfe eft , qui futura tamquam
m a n i ,nmt tdm ; & .N t^ I|ÖÄ
prxfencia prxvidet ; ipfe e f t , qui nobis Chrifti domini na-
tivitatem , miiabilia, perfecuriónem , paffionem , crucem,
morteni, fepulruram, refurredionem, in c®lis adfcenfio-
nem , & ad judiciume venturuin ante plurimos pr®nunciavttanues.
WmÈmsmSm m H * c eft.beata anima, qux ¡„cruce ad diviniutÌmclama-
H * P f i ' P a a ’.D«u m u .+ f i i c t in n i diri-- Mài.,
hqnftf i Clamavit ergo homo divinitatis feparatione n
ri turns ? flftm min dùrìutrai. 1*1 r- P- momors
Stcttt ergo Pater fine principio, Mta & Spiti- riturus. :nam.cùm divinitas mortis^liberi f tp Z u Z T
? " , . 6 l,^ l>e& R t t l ll ,. ¥ l^ c f t e gmqpo.pMttenmni, E effe non poterat „n ifi v iti difeederet, quia vira dwinitàs
genitum ex f e , non poft fe. Et ideo ficut Pater omnem a
riquitatem temporum antecedit, xternitate cónfumit, lon-
g®Vitate fuperat ; ita & Filium genuit tam fibi in virtuce,
quàm in hac , quarti diximus, ®qualitate confortem : fed
ha:^virtus , hxc.fapientia, hoc Verbum,quod Filius eft,
ut verbis ntar Apoftòli, cùm in forma Dei effet, non rapi-
nam arbitratus eft,ut efet aqualis Deo ; fed fernet ipfium exi-
nanivitformam fervi accipiens ,infimilitudine hominumfattus,
d f habitu inventus ut homo. Httmiliavit fernet ipfùm ufque
ad mortem,mortem autem crucis , propter quod & Deus ex al-
tavit illum, & dedit illi mmen, quod eft fuper omne nomen
i wmquam enim patrtur vel montera,vel corruptions,
quod immortale: femper & incorruptnm eft. Deus erao
qm Vetbum bi Spirirus eft , qui alri vult infpirdt, carnetn •
feu animam lufeeptam non deferuit invicus r fed quia vO-
luit, ubi voluir, quomodo voluit , & qüando vofuït re-
linqueps, pofuit eam , & iremm adfumfit eam. Non êrvô
cujuiquam |ure, acpoteftate eïurus eft carne, fed ipfeté
exuit, nam qui poteft Uronmori , lî irollet, proculdubio,
quia voluir mortuus eft. Quod iia effe comprobans comprobaos Àpo£Apofi
tolus, ait 1 Sfohms f . i . carn,,. . . primipaïas , & & potifiatc, t/rpt- e 'ù
liavtt, trtumphane-dta, s- poteftates r - >.exfpo-
Vf
' i r ....................."n 'À ’1 ----- V r J - r - ' "trrrifn , «.«c/« , su nmynans tlloS tn fem c tip fo . D e i mo rrpm fr,\ìrP¥
ut in nomine fefuomnegenu fiettatur, caleftium, terrefìrium p hominis fufeepti 3 ut , ficut id en ídicic b a Z s Áooñal
t Á " . 1 “” , ’ " T U T “ H P fi“ t " d ip a n i, tam , m i habika. «...
Cfatftasin gloria Ifi D u Fair,s. Ob hoc etgo myfterium tisimfiriam, id e f t , dSbolum, & liberareréos oui per
Eilius Dei 1 Chrtftus vocatur j quod tamen nativitatem ejus' totam viram obnoxii erant ferviruti Ouod ir. V P
fecundum carnem, paffionem , morremque figoificat : fed multo ante Efaias propheta prxdixerat d S ■ V ï/Wi! 7
ifta mirabilis & ¡ f j ¡ j j „ariviräs , qui - Ç& ftu s geni, oooifiontn g - f i
tus e ft , de Spimu fcCmibo & Maria virgine fafta e # , fr. J , , & iterum : » S S M i p T Z l i i f
rut fidps 1 íátlíO-i Armbftl; »Somn U,'„ J: 1 1 . J , S pje VOlUft, ad multOTUm
cut fides 1 faniti fymboli. teftatyt. Hie ergo unicus in di_
yinitate Filius Dei,eciam in nativitate carnali per quam
hominem noftrum.ut falvaret,adfumfic, unicus invenitur •
a. Rom. edit, quia ficut hie omnino efl, q,
„ eß , ita it
b. Eadem Rom, edit, lux inaccejfibilis,
infuperabiliji
c. Eadem Róm. cJic. , ropria generaiioue patet eß.
d. Eadem Rom ciit . nitateJubßantU , «obi, fu ,cm munere & poteßate.
e. Rom. edit, ohathema fantta catholica & apofiolica Etclefi* pronnntiat.
f. Eadem Rom. edit. Spiritus ut principali, reflui exotatur
g. Eadcm Rom. editi vivorum & mortuorum advent,mi.
h. Eadem Rom. edit. Filium habet fine principio, co* ter num. ecnitum <x
non poft fe ; ita &■ Spiri,um fanttum 'Patri & Fili, coaqualm. ‘ '
1. Eadcm Rom. edit, Chriftus homo vocàtur.
' K. Eadcm Rom. edit. Chrijins homo natus eli.
li Eadcm Rom. editi fantli hiijus fymboln
exhaurienda peccata ; & iterum : Tradidit i.............
mamfitam, & cum ficeleratis reputatus eft ; & ipfe peccata
multorum tulit » & pro tranjgrejforibus ipfe rogavi! Non
i. Eadem Rom. edit. Chriftus-lefus, -
>• Eadem Rom.- e
'• Eadem Rom.
duabus .
pe jona c
p. I*c edit. 'n f«p‘ Tbe faptrct
abfque
nque fic,
lanH, carnem adfumfit-.ficq,
t. Eadem Rom. edit. D
{. Eadem Rom. edit. Harte pro t
pofiti adfumfit.
t. Eadem Rom, editi mutui, fu
m Dei opificio S
Deus praben, hominibus fui par
I Immani generis falute-in imita-,
* apemit os fuum.
X iij