»
Berengaudi expofitio 578
4 j 1
, - , -V nui in ventate A feciffe, & homicidii reatum fuper tc impofuifti. Lingua mendax fecit
dignofcuntur. Í pfi qu>PPc pattern haMn ^ I b um q u e dia- quod manus non prevaluit. Et vis uc probem quod tc mentendo reun
non ftetic , quia mendax eft ìpte » & pacer cjus « q 1 Homicidii fceeris ? Saul, ficut in libro Rcgum lcgimus , timore Phi
to lu s polfidec,
T fal.u j.t
i.Iohan. X.
lofut. t. f'i'
Sxòc Se cimorc mcncimur ; nam cùm timcmus , ne a potentioribus
a liqu x moleftie nobis ingerautur, aliquando mendacia « c ° | itam u s >
per qua: liberemur. Sed & viatores quedam mendacia invemre folcnt
interpolare iblenc , ne vapuleut. Sunc eciam in u lti, qui in excraneis
Hods politi,igdb ttis m . alicujus ucteffitatis
auc aliqua corporis nccdtiria fibi aùqummt. S ip e St „OS amore aequa
t a meutimur, laudantes cos quos dil.gm.us » Im m o juo , i s wpc
■r.,orti cos quibus tari fu,.ms , plus l » ™ i r , : £ Ì Ì C
mihi vitlcntur, quam fupeiiora. S uut alia mcuJacia
] i a , qua: lougum e li ptoftqui, ln calia namque me dacia „o n Colum
Injulii, f c d f i .juftl fcp c Jilabuutur. Ec pioptcc hoc sederne «uhi Piai
miftam dixillc : Omnis homo mendax. . : . r - .
Eft & aliud geuus m cndacii, quod abfqeec culpa vidcremr a ne i p- ß
tuta diccect, quia oleine incndacium a malo e li I « quo » > » " • " “ J -
■ tris ferirmele ¡ S v e n i™ . » In Gcncf. namque fceip.um eftquod p .a -
cepe.lt Pharao oblletticlbus Hubucoium , ue malculos inttrùeeicm,
Se fetninas refcevaiont. fed l l l i rimcntes Dceim. conlcrvatatet matti
Pro qua r e , cùm à Tkaraone M H B M M M P W
Hcbe*se mulleies oblletiicandl haberent Icecneiam, lUilque nclcieati-
bus, paretene. Nonne melius tuie mentiendo pueros tela v a te , quam
. vera dicendo toc homicidia perpetrare 1 In W u c H g —
quod mirc.lt duos etplotatotes ad óplo.audam Jetrchq. j ä t
e t domum cujufdam metetticis nomine Rabab, qua “ “ " “ “ ri cos
„ iuteriorìbus domus t e , venie,,,ibi, que ¡ M i i W f l M
i _•> _____ iA.iiaveHir rrnehns autiiffulcnc. Acque prò noe
i.fffj.17 . 40
i. Tttr. 4. 8.
pnevaiuit.nc vi» ui jjjulh.hi tjuuu t.v reum
homicidii feeexts Phi-
liftinorum manu propria fernet ipfum incerfccic ; vcmt quidam homo
adfandum D a v id , & dixic quod ipfe' Saulem,qui eum perfequebatur,
interfcciffet : fed illc fpiritu propheti* mencitum effe eum ìntelligens,
■veiuti homicidam punire juifit > reatumque homicidii fuper ilium un-
ponens, dixic : Sanguis tuus fuper caput tuum ; os enim tuum loquutum
eft adversum te , dicens : Ego interfeci chriftum Domini. Scimus autera
divites {arcuii ad converfionem venientes , eravitcr .peccare , fi (c de
divitiis ac potentia fua jaftare coeperint : & fi ille reus e i t , qui verum
d ic it , quantoroagis tu , qui pene per omnia mentiris?
Sunt etiam alti, qui prope indefinenter mentiuntur, & v ix aliquid
-loqui poffunt fine mcndacii admixtionc. Q u i ad omnia femper quar au-
diuntj quzdam mendacia confingunt : & dicunt le vidifle , qua: non
vidcrunt ; & audiffe, qua: non audierunt > & fcciffe > qua: non tec e-
runt. Curnque à vèraeibus deprehenfi fuerint, dicunt non pofle quem-
quam bene vera loqui , qui non poffìt bene mentiri. O flu ite , quam
vana eft adfertio tua ! Ecce Chriftus multa bene & veraciter loquutus
e f t, qui numquam potuit mentiri, cujus vcftigia te fequi magis opor-
tuiffet, in quantum virtus fuppeceret. Similiter apoftoli, & cereri predicatore
« multa docuerunt & fcripfenint fine pcrmixtione mendaci!. Ec
Scriptura dicit quia omnc mendacium a malo eft : fi mendacium ma-
Jum eft , quomodo malum bene poteft proferri ? O intelix i g quarn
vicina eft cibi ira Dei omnipoteutis , quem affidue fine canta often-
dere non trepidas ! Nam cetera vitia quamquam Domino contraria
fin t , videntur tamen aliquid corpori confcrre. Avaritia quippe quam-
vis fit per omnia D eo odibilis, videtur tamen aliquid corpori conterrei
quia divitias congregar , ex quibus dcfidcria cjus expleat. Similiter &
libido videtur aliquid corpori confcrre ; quia in pericolone cjus yolup-
n c Mrnij pvrìncrnirnr. Ec ebrietas quamvis Deun: aftendat, e u lz dc-
L1LÌUIIIMttv. --- --
tp o d cùm p o ta clattdctctut, In i ° t e ° i vldctn, aliqnid corpo,i contorte i In pcicctionc c,ns vqiup.
’mendacio a | |o oltoIo , as eatingnltnr.ebrietà, Deum a f fa ld a i,g b de.
mortis periculo liberata eft. Et M> fiderla pctficit. Similitct Sc cetera vitia ad catnis dehdctia perfic.enda
in epifloia ad Hebreos laudatur, ait epìm ■. J W inRegum r adfumuntur. Sunt etiam quzdam mendacia , q u * corpori aliquid y i -
periiteumeettris incredula, excipient exfioraiore Pq • f & ^ dentar adjicere , ficut funt avariti* , de quibus fuperids dix.mus. T u
etiam voluminefcriptum eft quod ^ y .d tug.ens Ab U . ^ & D cum finc intermiffioneofendere non
miferit Hierufaiem duos metuis. Ecce mendacium tuum leve effet, fi tarde accid.ffet : verum
fui. Quod cùm audiffer AWalotijmifit qui e P ^ .S Cx jugi continuationc graviffimum atque importabile cfficitur. Nam
ingreilì funt domum cujulCdaira v i r i ,, c:u]iu;; vénicntibus vero ficut lutum levius e f t , quam plumbum ; fed ex multiplicatione fua
quem habcbac in veftìbulo, pofito d e fu p ^ o p em e u c .^ ^ _ ^ ^ ^ & periculoflus fit , ita ut in eo. fa^e pecora demergantur : fic
perfecutoribus comm, eoCquerequiientibus » ili p quxdam levia peccata ex congerie fua graviora quibufdam , qua:
guftata paiilitlum aqua. V e mm ,g,tur dicendo eospotmliet |erdcm,quos H csiftimanJ r , efEciuntur. Et feito quia ficut ipfe dixic : Deus
mentiendo feivayit -Tal.u.r‘ verità* efi ; nihil plus contrarium poteft effe v en ta ti, quam meu-
■qua proccdunc, delcntur ; quia car ia* ogem m». __ , , . „ r:c dacium
N u n c de gravioribus mcndaciis ùicamus;; u n t nai ^ edunt H orum ergo pars erit in ¡lagno ignis ardentis fttlphure, quod eft mors
■mendacia, fu n t de b la fp h em ix , fu n t & alia q P recunda Q u ,a fit mors fecunda , in h o c lo c o manifefte d em o n ftra t.
a lia q u * invidia g e u a a t . a h a q " J » convenientia8 In fideles A fupradiftis ig itu r v itiis n e in m o ttem fecundam incidamus , miferib
e n t m h ilom m u s c ete ra v itia mendac a udì Redemcoris n o ftri n o s liberare d ig n e tu r > q u i eum P a tte & Spirim
fanfìo v iv i. Se regnar in ficcufa fitculoium, amen.
D E V I S I O N E S E T T I M A .
divina myfteriamultis m o d i s ^ r> Eptima Vifio ad quam, Domino donante , pervenimus , tota ad
: odio procedunt v nam nonnull, pro eo quod j d .™ b illud tempus quod poft refurrediouem futurum e f t , pertinet. Et
iproximosgeftant,.falfa cr.m.nae *’““f " m ! f*pe ordo pofeebat, ut generali refurredione deferipta, gloriam fanftorum,
rrimmatiombus in damnum magnum p tef^rre| ionem fmc finc polfidcbunt, defaiberet i q u * fub
figura civitatis Hierufaiem in hac vifione deferibitur.
£t venit units de feptem Angelis, qui habebant phìalas, Ö» loquutus efi
mecurrt dìcens : Veni, & eftendam tibi fponfam uxorem Agni, Superius
in quinta Vifione Johannes dicit feptem Angelos habentes feptem phià-
lasfibi fuiffe demonftratos , & in iequentibus unum ex illi* civitatem
diaboli damnationemque cjus fub fpecie mulieris meretricis libi often*
diffe : fimilitei & hic unum ex iifdem feptem Angelis dicit fibi civitatem
Dei fub figura Hierufaiem demonftraffe. Eamdem ergo lìgnificatra
proximos geitanc, tana ummin — - • 1
gladio incerficcre, falfis criminationibus in damnum magnum , ---r -
ftiam & in mortem precipitane. Sunt & alia mendacia , q u * pant in-
v i t e . InvidioC quippe cùm vidcut allquos aut d,rotar,bus Cerali,
aut fapienria, aut aliqulbus attibus ptapollcte ,.co s i l dclp.ccte Se fubUn cefliut. fcquc Ipfos tills pncfctrc , ut .pfi cìatiutts apud ras
qui corniti mcndaciis crcdunt , vidcantur, quam tilt quos dcipicruut.
Sunc Se dcriltonis mendacia, q u * ptoptie ad rnvidos p a t in en t, dcti-
dcut namque femper invidi 6 f t t m eliotum, Se qutbus coaquatr non
poffunt, coium aàus fuis mcndaciis obnubilate quammt. Sunt cuun
„ „ I t i , qui eos quos odio habent , aut quibus mvjdept , fingente, fu
po i unt, eotum actus ” b ■ n, Jent, fingente, fe lem Dei fub figura H icru ù km rkmonltraffe. Eamdem ergo hgniirca
, a y g M S “ i „ ” àdq nu*5am Eagir’a pefpe.rauda rione» habent Iu g u li i t t i , quam illi feptem. figuificaut namque ptar.
effe amicos , fuis call.dis 1' in fo , “ , „ .ra iip ita re - £ dicatores, qui fireiunt, Se ciunt ufqqe tu fiueiu t Johannes veto tjrpum
^ peifcquuntut. Se qui vide. tener eetetorum fidelium. Angelus Igitur Johann! fe dtmoulha.u.um
„ u t , c o n ta Habc. Se civitatem Dei tepromitiit i qu.a ptadmatutes faufl, cete,,, fidelrhus
quanta fic beatitudo juftorum > in quantum poflunc , itudent demonl-
trare, ut eos ad vicam xternam percipiendam accendane. Quam etiam
fponfàm uxorem A gni vocat. Quod iponfa Agni Ecdcfia jure vocetur,
Johannes Baptifta demonftrat dicens : Q u i babet fponfam tfponfus efi.
Quod autem&uxor dicatur, Scriptura demonftrat dicens : Propterhoc
relinquet homo patrem & matrem fu am , ó* adhsrebit uxori fua , &
erunt duo in carne una. Quafi ergo Patrem fuum liliu s Dei dcreliquit,
cùm de illa caletti beatitudine ad tenas defecndens , hominem adium-
f i t , quem prò fponfa fua, q u * eft Ecclcfia, daret : matrem dcreliquit,
quia affeftum matris abjiciens , corpus quod cx ea adfumfit , prò
Ecclcfia fua tradidit ; quam fibi ita univic, ut ip fe fu caput, & ipfa
• corpus.
;os verli atrocius quam ccicu . 37-, — 7
fcantur amici , quod fuerint peffimi inimici comprobantur. Habct &
avaritia mendacia fua. Quam multi quippe funt, qui propter aliorum
fubftautiam tollraùam multai ihllacias St ùivet&s mach.uatiuues com-
oonunc • ut aliis auferan'c unde avarili* t e baiatro, quod infuri abile
i l i , aliquanrulum Ihtisfaciaut ! Sunt etiam multi, qui pro praamumm
accepSOuibus Erlfi teftes c o n ta proximo, fuos effic.uum., & eos men.
t itu d o , aut in feivitium pticipieaut, aut beteditatem live fubllantiam
aufeiunt, b f*pe vero & mortem inferirne. . . . .
Sunt alia mendacia, q u * gignunt vanam gloriam i lunt emm multi
van* g lo r i* amatores, qui uc magni & egregn ab homimbus habean-
tu r , dicunt fe magna qmedam fteilTe , q u * non fccerunt aut poICj
„„Od non uolTuut,aut p o te t te quod non p o te e u t , aut fapeie quod
in fapiunt ; ut ad cclfitudincm , ad quam confcendete uequeuut . fua
lobati, 3. i) .
' l Ü S i P Ì S l ì l l i l ^ w S S F I fu f iu li tm e in montem magnum & altum.
mendacia eos elevent. Et quia noe vitium apuu vjujjju«...
habetur , edam in monafteriis feimus quofdam hoc v ino elle maci*-
Jatos. Multi-quippe funt, qui poftquam f*culum reliqutfle v,dencur,
ut magnos & Ínclitos fe apud fimólices quofquc,& eos q u u n monafterns
educad fucrunt, confluirne i dicunt fe poffeffores fuiile magnarura
dividarum , jaftanc fe fuiffe preliacores, venatores, & inulta alia de
fe mentiuntur; ut magni apud eos , quos fuis mendacns decipcre poi-
funt , habeantur. Ad te ergo loquor, qui talis e s: Ecce qui m iaculo
D e hoc monte propheta loquitur dicens : Et erit in noviffimis diebus
prsparatus mens domus Domini fuper verticem montium. Montcs fupei
quorum verticem mons domus Domini preparatus effe dicitur, patres
veteris TeftamCnti defignant. d Super horum ergo vorticem mons domus
* n-Lic r,im„c onofdam hoc vitio effe macu- D e hoc monte propheta loquitur dicens : Et erti in novtfimis diebus
Domini preparatus effe dicitur ; quia & ab ipfis prediftus e f t , &
in carne veniens, eos mira altitudine eft tranfgreffus. Super hunc igi*
m m m B m m m . v . t à , „ . Ecce « n w m m « «K » «m * » » d « — , u a e m * , . q ™ t e e ,
fi,,,, via fitnoiiccm cibtuu qui tibi tuifque omnibus fufficetet, pel Chriftum firndata e f t , ficut Paulus apoftolus loquitur dicens ••
L t r ^ u m £ ” ^ s ’ iù monaftlriu p o l t e , p h ^ ; .b t . — » t a frette ,d p o i tipltim e ft , q u ii
f . t i
Sfai.x. X.
totum annum eiaooiun. pubciao, ------ r ~ ». 1 .
fàurorum, prediorum, magnarumque divitiarum efhceris : & qui vix
unam vulpeculam capere poteus . monachus ef&ftus, venator poccn-
tiOimus faftus e s v& q u i quofdam ex lhfimis vicinis tuis formidabas,
in monafterio pofitus , præliarorem fortiffimum te fecifti. Ecce hoc
non fuit fæculum reliquiffe, fed adquififfe. Diçis te hominem inter.
Edit. Gill, in marg. ac Rom. in corp. In Exodo : Gill. ’
mff. In Gcncfi. .
b. Sape vero & mortem inférant, e mff icftuiutut.
eft Chriftus/efus.
Et oftendit mihi civitatem fan&Am Hierufaiem defcendentem de calo a
Deo > habentem claritatem Dei. Notandum quia Ezcchielis ultima vifio
cum hac Johannis vifione concordat in aliquibus lo c is; ideo plaçait
ut de illahuic operi pauca inferamus. Dic it namque montem fibi fuiffe
Z<cch. 40. l
Crftqll
Edit. 8t quidam miT. quart.
Super horum ergo ß f
iunäiscdic. non habeatuc.
¿
— meli:....... - - ...... <H
nfgtejfuf i è cod. Gcm. rciliti cù£ii
$79 in Apocalypfin. De Vifione VII. j 8 o
demonftratum, fuper quena crat cívicas , Se in ea tcmplùm : verum ci-
’vicatem tantummodo commemörans, de templi ftruélura multa eft
loquutus. Eamdem ergo fignificationem habet illic iemplum, quam
& nie civitas ; fignificanc enim Ecclefiam : fed per tcmpliun illùd prx-
fentis temporis Ecclcfia : per civitatem autem Hierufaiem Ecclcfia
quid em,fcd qualis póft finem mundi futura e f t , defignatur. Sed d icit
aliquis : Quomodo deferiptio ifta Hierufaiem, id e f t , Ecclcfi* ad futurum
tempus pertinet, cùm préfentis temporis cjus forma in had vi-
A catores , videlicet apòftolorum fequaccs, defignant. Qui in porti9
deatur vifione deferibi ? Ad quod nos refpotideimls quia Ecclcfia ,
quamdiu in hac Vita confiftit, agnofei perfedfe non p oteft, fed quafi
fub quodam velaminc abfconfa tenetur ; eùm ignoretur quis fit repro-
bus, aut quis cledus , aut ad quem finem ailus fuos ünufquifque per-
ducat : in ilia autem vita ejus forma omnibus patebit, tunc enim liquido
omnibus apparebit, quis foerit murus , qui p o r t* , qui fundamenta
,qui lapides ftruchire, qui lapides pretiofi. Sed quxrendum nor
bis eft quomodo de cx lo dcfceiidcre dicatur, cùm ad cxleftcm habiti-
tionem quoridie confcendat, in qua fine fine permanfura crcditur.
Saniftorum a p is atque merita quamdiu mente percractamus femper
augentur in cordibus noftris; & quanto plus ea confideramiis, tanto
ampJius corum magnificencia nobis elevatur : ac cùm oculos mentis
noftrx ad magnicudinem Dei omnipotcntis cònfidcrandam adtollimus,
magnitudo fan&orum magnitudini Dei comparata, vai de nobis hu-
miliatur. Adfcendunt igitur nobis fanefi, cùm eoriim a£his& merita
confideramus : defeendunt v e ro , cùm ad Cònfidcrandam Dei omnipo-
tentiam oculos mentis noftr* adtollimus. Dicitur quoque ciaritaccm
Dei habuiflè. Habebàt profedo claritatem D i , non fuam. S*pe ecc-
nim fol in aqua fulgens, fuam claritatem aquic largì tur; ita uc aqua
oculos intuentium revcrbcret, ficuti & fol : quemadmòdum igitur aqua
clariratem folis habet, fed non à fe ipfa , fed à foie..: ita & fandi habent
claritatem D e i , fed non à .fe ipfis; fed à Deo , à quo illumi-
nantur.
Lumen ejus fimile lapidi prctiofo, atamquam lapidis jafpidis , fienile
cry f i allo. Ecce tres lapides pofuit, quorum lumini lumen Ecclefi* ad-
fimilavit : unum firic nomine, duos vero nominatim exprimeus. Poflu-
I1U15 ¡raque per lapidcm pretiofum Patrem, per jafpidem Filimn , per'
ciyffalluni Spiritum fandum intelligerc. Primus fine nomine e li; quia
Pater a^ fe ipfo eft : fccundus & cercius nominatim cxprimuntiir ; quia
Filius* à Patre eft , Spiritus vero fandus ab' ntroque proccdit. Poffumus
etiam per lapidem pretiofum fpem , per jafpidem fidem , per cryftal-
ium vero caricatem intelligere. Sed poteft aliquis dicere quia in illa
vita neccflari* non erunt fides & fpcs. . Quod enim videi q u is , quid
fperat? Ad quod refpondémus quia ficut vcftis , q u * ex aiiqua materia
tingitur, poft tindionem materia abjedá colorcni pulcherrimum
in fe retinet ; ita & in illa vita fide , fp e , humilitate, abftinentia, ce-
terifque virtutibus abfque caritate finem accipientibus, fplendor quem
ex opératione illarum fandi adquificrunc, in eis fine fine permanebit.
Et habebat murum magnum & altum. Ifte eft murus , de quo
dicit propheta : ZJrbs fortitudinis noftra Sion, Sàlvator ponctur ih ea
murus, antemurale. Per hunc igitur murum Chriftus cum omnibus
membris fuis defignatur -, ira ut per illum fundamentùm , per reliquam
Vero ftrudiiram ejus membra figurentur. Habentem portas duodecim.
In Ezechiele fcriptuni eft quod templum, quod ci demonftratum e f t ,
tres portas habucrit, orientaiem vide lice t,auftralem , & àquilonarem-
PrScipitque Deus ut porta oricntalis claufa femper maneret , Principe
tantummodo per cam intrante & exeunte. Per porcam orientalem
beata Se gloriofà virgò Maria figuratur, q u * claufa ante ingreffum
Priiicipis, id e ft, C h t ift i, femper e xllitit : &poft egreffum ejus claufa
iti *vum périhanfit. Porta autem auftralis vetus Teftamentum, porta
vero àqùilonaris liovum defignat- Hi vero qui ab auftrali parte ver
ñire dicuBtur, Jud*os : qui autem ab aquilonari, gentes defignant.
Judxi itàque qui cognitionem Dei habebant j & quibus Lex data fuerat
à parte folis, id eft, ab auftrali parte, in qua fol amplius fervet ; non in-
Coiivehicucei ad Ecclefiam venire dicunrurtPer porcam auftralem ìngre-
diebantur, quiacognofceiites in veceri Tcftameiico multipliciterChriftum
effe prophetàcum , diverfifque modis prefiguratum , eòs ad fidem
Chriili fufeipiendam fu * feripeur* percranebant. Gentiles vero idolo-
latriam deferentes, illiqúe abrenuntiantes , qui dixit : Sedeboin monte
T e fiamenti in later ih us aquiloni! ; adfeendam fuper altitudincm nu-
bium , f imilis ero Altiffimo; noh incongrue ab aquilonari patte venire
dicuntur- Per portam aquilonarem ingrediebantur ; quia dodiinam
Evangeli! aùdientcs, vircutes etiam q u * per Chriftum Se miniftros
Ejus fa d * funi admirantes , ad .fidem Chrifti fufcipiendarii curre-
bant. Preeeptum èft etiam , ut per iter quo quifquc intraverat,
non regrederètur, fed è regione cjus egrederctur ; videlicet Ut .qui
ingrtdicbatur per portam meridianatn , egrederétur per portam fep-
tencfìonalem : & qui ingrediebarur per portam feptchtriörtälcm ,
egrederctur per portam meridianam. Tudxì quòs intei ligentia veteris
Teftamenti ad fidem Chrifti fufeipiendam pcrducebàt, non de-
bebant revertí ea parte ; qua venerane, feilieet ut obfervationes legales
carnaliter implcrent : fed egredi potius per portam aquilo-
•aarem, ad Evangeli! videlicet dodrinam meditandam & pcrfcfiitan-
dam fe trànsferre ; ut difeerent fpiritalitcr implere, quod antea carnaliter
faceré fatagebant. Gentiles vero qui per portam aquilonarem
ingrediebantur, id e ft , qui per dodrinam Evangeli^,filii Ecclcfi* effi-
ciebancur, non debebant revertí ea parte , qua venerane ; videlicet ut
ad errores philofophomm perferutandos regrederentur : fed potius poft
fufoeptionem fidei atque dodfin * evangelic* ad portam meridianam,
id e f t , ad dodrinam veteris Teftamenti perferutandam fc cracisferré ;‘
ut cùm invehircnt in co Chriftum multis modis effe predidum , ro-
boraretur in cis fides Chrifti. Per portas autem duodecim , quàs Hierufaiem
haberc dicitur, duodecim apoftoli, eorainqiic dodfina defignatur.
Et in partii Angelos vidi duodecim. Angeli duodecim cetcros praedi—
H. x n i i
fuiffe dicuntur ; quia fidem apottolorum inconcuflam tenentes, eorum-
qiie dodrinam fequentes , quofeumque potuerunt, ad fidem Chrifti
trahere ftuduerunt. Et nomina fcripta duodecim tribuum filiorum Ifrael.
Per nomina duodecim tribuum patres veteris Teftamenti poffumus
accipeic, qui à fide fan d * Trinitatis non deviaverunt : poffumus'etiam
& per cadcm nomiua. vetus Teftamentum intelligere. Nomina duodecim
tribuum in portis fcripta crant ; quia dodrina apoftolorum.,
ceterorumquc predicatorum piena eft exemplis veteris Teftamenti.
' A b oriente porta tres, & ab aquilone porta tres, & ab aufflro porta
tres.- & ab occafu porta tres. Quacuor plagas mundi pofuit ,u t indicet
poenc omnes genres, qu* inter quatuor plagas mundi contincntur,
ad Ecclefiam convcnillc. Contra unamquaraque vero plagam tcrnàs
portas fe vidiffe d ix it , id e f t , fimul duodecim ; ut indicet nullum intra
Ecclefiam ingredi poffe, nifi per confoifionein fan d * Trinitatis. Et
quia dodriua apoftolorum nihil eft aliud. nifi Evangelium , & ipfum
Evangelium, in quatuor libros dividicur, & uniufcujufquc libri dodri-
B na in fide fan d * Trinitatis confiftit ; rede h *c civitas quatuor latera
haberc dicitur, & per fingula, ternas portas : q u * fimul j iu id * , fiunt
duodecim.
Et murus civitatis habens fundamenta duodecim, in ipfis fcripta il. X 1
duodecim nomina apoftolorutn & Agni. Quid fignificent duodecim
fondamenta, ipfe expofuit, cùm fubjunxit quod in eis fcripta effent
nomina duodecim apoftolorum Se Agni. Reprehenfus fura à quodam,
cur Petrum fondamentùm Ecclcfi* dixerim ; in eo loco ubi Dominus
dicit : T u es Petrus, & fuper hanc petram adificabo Ecclefiam meam.
Si Petrus fondamentùm feit Ecclefi*, ficut & cereri apoftoli, quem-
^idmodum prxfcns l id io aperte demonftrat ; ergo fuper ipfum edificata
1 mearn, Mattb.iS,
e f t , ficut & fuper cereros : fi vero fuper Pctrum Ecclcha edificata
non eft, ergo nec fuper cetcros ; c falfa eft ergo hujus Johannis prefens c
adfertio, quia dicit duodecim apoftolos duodecim fundamenta effe Ecclefi*.
Nec repclllt nos a noftro intellcdu illud, quod Apoftolus dicit :
q Pundamentum enim aliud nemo poteft ponere prater id , quod pofitum 1. Cor* 3. tl;
eft, quod eft Chriftus fefus. Non enim aliud fondamentùm eft Petrus,
& aliud Chriftus Jefus ; quia Petrus membrum eft Chrifti J c fu , ficut
ip fe dixit difeipulis fuis : Vos in m e, & ego in vobis. Chriftus namque Ioha"-H- X°I
fondamentùm eft omnium apoftolorum luorum, fimiliter & ipfi fondamenta
funt eorum, qui per eos crediderunt. Unum eft igitur fondar
mentum , id eft Chriftus, à quo continentur orania fondamenta, fo -
pcr quem etiam tota compages Ecclefi* conltruda eft. D e hoc fondamento
Paulus loquitur dicens:S i quis autem adificat fupra fund*- i.Cor.5.iZ:
mentum hoc, aurum , argentum, lapidee pretiofos , tigna , feenum ,fti~
palami uniufcujufque opus quale f i t , ignis probabit. Sex hic pofuit
fpecies , tres fpeciofas, & tres viles. Sepe per aurum fapientia defignatur.
Aurum fupra fondamentùm Chrifti edificar, qui fapientiam
qua vitia conterat, & virtutes nutriat, in corde fuo recondit, imi tans
Pfalmiftam, qui dixit :/» corde meo abfcondi eloquia tua, ut non pec- "PJal.nS.lt.
cem tibi. Per argentum vero fermo pradicationis expriaiitur : de quo
idem Pfalmifta dicit : Eloquia Domini eloquia cafta, argentum igne Pfai.11,j . 19 examinatum. Argentum fupra fondamentùm Chrifti edificar, qui bo-
num quod d id ic it , àlios docet ; ut eos ad bona opera agenda pertrahat :
per lapidcs autem pretiofos bona opera defignantur. Lapides pretiofos
fupra fondamentùm Chrifti edificar, qui bonum quod d'ocet, opc-
ribus implet. Sunt quidam qui verba exhortàtionis, quibus ceteros pcr-
fe iie initruant, non habent : fed cùm fe ner bona opera exercent, ia-
pldcs pretiofos fuper fondamentùm Chrifti edificane. Similiter & qui
parva fe iu n t , & ea àlios do cent, argentum utique' fuper Chriftum
edificane ; fi tamen operibus implenc ea , q u * docent. Multi enim
intelleiftum quem acceperunt, aliós docendo,fuper Chriftum edificante
fed per mala opera defttuunt in fe , quod edificaVerunr. Per ligna
verri, feenum , atque ftipulam, peccata minima defignantur. Scd alius
incellcélus e f t , qui nos ab .hoc fenfu excludit ; non enim fuper Chrif-
turn peccata, fed vimnum opera edificantur. Et quando peccamus ,
E ab xdificatione q u * fit fuper Chriftum , recedimus in q u a n to gravi us
peccamus, tanto longius feparamur. Scd cùm per pcenitcntiam ad
bona opera agenda recurrimus, ad edificatìonfem, q u * fit fuper Chriftum,
revertimur. Poffumus ergo per ligna terreni opera intellitrere
dum quis terreno operi infiftit, uc habeat unde vivat ; ne forte ne-
ceifitacc cornpnllus , furari cogatur. Nani Apoftolus pre cipit, ut cum i.Theff.t,,x3
fileritìo operantes, unufquifqnc fuum panem manducet; d Se irerum : d
Q u i noh vu li operati, inquit,non manducet. Per feenum vero amo-
rem tcrrenum poffumus accipere, cihn quis pro affedlu carnis uxo-
rem, fil iris ,fratrefque diligìc. Sed & hòc ipfum Apoftolus p re cip it, Epbef. f .
ut viri iixores > uxores yiros , filii parentes, parentes filios luos dili- & lS°
gant Per ftipulam autem, eos'ipfos priffumus in telligere,qui prò eo quod
eos libido exàgitac, & fe cóntinerfe non poffunt, uxores accipiunt. Sed
Se hoc Apoftolus precipit dicens : Propter forhicatioiiem autem unuf- T/f. t, 4,
quifqUe fuàm uxorem habeat, & unaquaque fuum virum habeat.
p Et quia talés converfätioties fine crcbris oftenfionibus effe non poffunt.
dicit pei ignem tales effe falvandos, id e f t , per ignem purgacorium*
Et hoc fie t , fi à gravibus peccatis fe abftinuerint, & per eleemofy-
narùin largitionem hoc prómeruerint, ut poft mortem per ignem pur-
gatòrium fdlvàfi poffìtit. Sicut enim aurum quod ex aliis permixtio-
riibus fordidum efficitur, per ignem purgacur : ita & ifti à fordibiis quas
ex mùndahis aftibus contraxerunt , per ignem mundantur, ut disni
fiant clcitorum numero-fociari.
Et qui loquebatur rhecum , habebat arundintm aure am, ut metiretur ~f.
civitatem, & portäs ejus, & murum. Angelus qui loquebatur cum
Jrihannc, in hoc loco Chriftum lignificar, qui modo regie omnes gen-
ées in vìrga ferrea, flette fuperiùs jam diiftum eft : in foturo autem S"P- caP- *•’
civitatem Dèi ,q u * e x omnibùs gentibns conftabic, annidine aurea 1?‘
mctietur. Diximus fuperiùs per virgam ferream difciplinam Evange-
lii effe defignatam : ferrum vero grave eft Se duriffimum. De duriti»
|i|¡; Il [il
I
4
a. Ita mil. edit, véro , (<r tamquam lapidi jafpidis , atque cryßalli . . . quo- t f c. Edit. Vera èft ergo liti) u s i oliami is pnèfens adfertio, quia duodecim fun-
rum lumen Ecole fue adftmìlavit. _ I l damenta Eeelefùteffe dixit : opt ime vero m flu t in tVxtu.
i. Mir. ángulos vidi duodecim, Arguii duodecimi tic. fed melius edit, I j d. Ei it trum : g¡ui non vul^opèrari, irlquit, non mandueet,ex mfi.in textamseñi-
tángelos vidi flic« I 1 tuitur; non fccus àc quod haÊétür-înfia, (¡rtiridqiUquè virum fuiim bàttati
||||