'$ .X I T .
Mstth.'O.xS
Ÿ . X X.
jf'. XXS.
- C a p . X .
' .#• i-
;*/*!. ij.8 .
2
■?. 1 1 .
*/í3.j}*4í
f4 T B eren gaudi expoiìtio *42
ig n a tu r ; quia ficut fiimus a facie vcnti cv an efc it, ica & cultui
lorum iu confpcttu prxdicationis evangelic* deperiit c-pcr fulpli
tem , ficut fupra dittum eft , blafphemix, quas Chrifto ingcrcbant,
defignanrur. • ■' ' ' . ,}• • _ .
A b his tribus plaois'interfecla eft tertia pars hominum; id e f t , multi
tudo martyrum: per tgnem videlicet > fun.um , ac fulphur , qua proce-
debant tie ore ipforum Procedcbat quip'pc ignis de ore ipforunv, id e ft,
■juffio impiilfima, qua prxcipicbanc ut fantti Dei martyres incerficeren-
tu r : proccdebat & Fumus > quia prxcipiebanc ut honor dcitatis ab omnibus
hominibus diis fuisimpendcrctur: procedcbat-& fulphur ,'id eft»
blafphemix in Chriftum, pnccipieiites ut religio ¿hriftiana funditus de
mundo extinguerctur.
Poteftas tnim ¿quorum in ore ipforum eft, f e in caudis eorum. Supcrius
capita equorum , ut -lconum effe dicuntur : in ore vero lconum denies
confiltunc, quibus conteranc & dilaniani omnia , qu x ceperint. Poffu-
mus itaque per dentes carnifices in telligere , qui in ore lconum, id eft,
•in potcftate perfeeutorum pofiti, eorum imperio divcrfis cruciatibus corpora
fanttorum cruciabant. Corpora'
id eft, in potcftate habebant,fed auir
c it in Evangelic: Nolite timers eos „qui occidunt corpus., animam an
non pojfunt occidere. Et ideo poteftas perfeeutorum tantummodo in ore
era t; quia corpora ianttorum in poteftate habebaut, fed animas non
habebant-: occidere poterant-, quos vinccre non valebant. Per caudas
vero philofophorunV atque poetarum dottriua defignatur. Nam caudit
■ eorum f t miles ferpcntibus., hnbentes capita , f e in iis nocent. Rctte doc-
trina philofophorum ferpcntibus -adfimilatur, quia plena erat venenis
tnendaciorum. Q u i ferpqntes capita habere dicuntur, quia omnes er-
iores gentilium proprios habebant auttores. Poteftas ergo equorum in
caudis eomm erat, quia perfecutores Eeclefix per dottrinam philofophorum
volebant evertcre religioncm chriftianam.
Et ceteri homines qui non funt occifi in iis plagis, neque egerunt pee-
t ab operibus manuumjuarum; » ut non adorarent d.
do- f t f e operuit fuper congregationem Abiron v f e txarjit ignis in fyriagogn,
eorum, flammte combujftt peccatore! -, retro revertitur, & dicic : Er fece-
runt vitulum in Oreb , f e adoraverunt fculptile : N c c i neon ven ¡enter
pcr dextrum pedcm novum Teftamentum, per finiftrum auccm vetus
deiignatur ; eo quod vetus Teftamentum umbra fuerit novi Tcfta-
-Et clamavit, quemadmodum titm leo rugit. Clamavit'Chriftus per
Legem , fed non quemadmodum cum leo rugit; quia in una domo
-Ifrael Vox ejus tantummodo audita V: clamavit poftea per Evangelium
, quemadmodum cum leo rugit; ... in omnem mundum vox ejus
intonuit. Et cum clamajfet ,-loquuta funt feptem tonitrua voces fuas..
Per ieptem tonitrua feptem virtutes pöffumus acciperc. Clamavit Chrif-
tus perJLegcn), fed -feptem tonitrua non fonuerunt: clamavit per Evang
elium, & loquuta funt feptem tonitrua voces fuas. Nam illis quibus
Le x dicebat :Maledittus quir n reliquerit fernen iiium in Ifrael $ & quibus
ob hoc plures uxores atque concubinas habere licicum e rat, pudici-
t ix tonitruum needum fonuerat. Similiter & i l l i , quibus Le x dicebat :
fanttorum perfecutores in ore, B Oculum pro oculo, den tem pro dente ; fe qualem mflixerit qtiis maculam,
¿abebant,ficut Dominus d i- talem f e fuftinere cogatur: needum tonitrifum patieutix audierant. Et
illi tonitruum caritatis needum perfette audierant, quibus Le x dicebat
: Diligìs /unicum tuum, f e odio habebis inimicum tuum. Idem &
de ecteris virtutibus intelligcndum cft. Septem <. tonitrua loquuta
funt ; quando per doftrinam Evangelii fublimitas virtu tum coepit de-
monftrari.
Esaudivi vocem de celo dicentem mihi': Signa qua loquuta funt feptem
tonitrua, fen o li eaferibere. V o x de cado v o x cft de Ecclcfia : icribere
vero eft piardi .,quia ficut feriptor attramento in volumine feribir, linde
legentes ext, itentur j ita & quilibet doiftor verba Dei fcribit,cùm ca
predicando in cordibus audientium plantat. Cur ergo per vocem qux
de ca:l,o fonuit , prohibitum eit ne ieptem tonitrua feriberentur,
in Aöibus apoftolorum, & in epiftolis Pauli invenire poiTumus. Irr
initio namque fidei prxdicatores famfti videntes infirmitatem gentium
Ered.tr. i4;
Msttbif. 45.
nitentia
ftmulacra aurea f e argentea, f e area, felapidea, f e lignea,qua ne- q ad fidem venicntium', non funt aulì
que-videre poffunt., neque audire, neque ambulare : fenon egerunt pae- committere ; ne forte duritia prxcepti
nitenttam ab homicidiis fu i s , neque à veneficiis fuis , neqtie à fornications
fu a , nique à furtis fuis ; fubauditur, pcrierunt. Tertia igitur pars,
qux interferita eft , falva fafta eli» id e l i , elefti » ex quibus multi prò
Chrifti nomine inrerfefti funt : reliqui libentilfime occumbereut., fi nc-
ceflitas exegiflèt. Ceteri v e ro , id e f t , pagani, qui in Ghriftum credere
noluerunt, ut agerent pecnit'eutiam ab iniquitacibus fu is , perierunt.
s aultcriora Chrifti prareepta
£ T vidi alium Angelum fortem defeendentem de calo, amiHum nub
e , f e iris in capite cjus. Quia fupcrius adverfitatcs Ecdefix nar-
raverat, qux ab hxreticis Se paganis palla eft ; reftat ut de profperita»
te ejus, qualiter ìnfcr perfccutiones creverit, narret. Conftat namque
Ecclcfiam in perfecutipnibus crevifle, & quanto amplius opprimebatur,
"tanto amplius confortabatur , & crefcebat : ficut de filiis Ifrael in figura
ejufdcm Ecclefia: fcriptum Jegimus,qui quanto amplius ab ^Egyp-
territi > non auderent ad ft-
dem Chrifti fufeipiendam accedere, ficut Paulus apoftolus difeipulis
fuìs fcripfit, diccns-: Tamquam'parvulis in Chrifto lac vobis potum '
dedi, non efeam; nondum enìm poterai is , fed nec adhuc qtiidem po-
teftis-, adhuc enìm eftis cam ales. Scd & apoftoli qui erant Hierofo-
Jymis , eis qui ex gentihus crcdiderant , mandaverunt, diccntes : Eiaculi
Spirimi fanlto f e nobis nihil imponere vobis onerìs, nifi ut abfti-
neatis vos ab efcis , qns idolis immoiantur , f e à fornicadone ,’f e fuffo-
ca;o, f e fanguine. V o x ergo de cx lo Jdhanni loq u itu r ,- feptem
tonitrua fcriberet ; quia apoftoli qui per cxlum defignanu ,( primis
prxdicàcoribus prxceperunt -, ne noviter ad fidem venientes, fubito ad
celfitudinem virrucum confcendere cogefent, donec in fide confortati,
jam ad operatiouem virtutum tranfire poffent.
Et Angelus quem vidi ftantem fupra mare, f e fuper terram, cùm
levnjfet manum fuam , f e juraffet per viventem in aternum, qui crea-
tiis opprimebantur, tanto amplius multiplicabantur. A ngtlus fortis
dominum noftrum Jefuna Chriftum defignat, de quodicit Pfalmifta: D re , f e ea qua in eo funt ; quia tempus amplia
Dominus fortis f e potens , Dominus potens in pralio. Qui delceudens de bus feptimi Angeli, cìsm cceperit tuba canore, confummabitur myfterium
c x lo amiitus nube elle dicitur; quia Dominusnofter veniens inmun- Dei,quoti evangelizavitper fervos fuos prophetas. N o s quando juradum
calum, f e ea qua in eo f u n t f e terram , f e ea qua in e a fu n tm a -
J e d i ,
, carnem qux per nubem defignata eft , induit ; ut per carnis mus , volumus u t firmum f i t , quod loquimur. Dixiffc ergo Domini
adfumtionem fe hominibus conformaret ,quos redimere veniebat. Per juraflèeft » quia fieri non poteft ut quodloquitur Deus , irritum fia t,
" “ ro éjus mifcricordia defignatur -, ficut fuperiùs diximus : per ficut ipfe dicir in Evangelio : Calum f e terra tranfibunt, verba auprxceptorum
f . V.'
f . v t .
if . v i i .
caput autem ejus divinitas in hoc» loco intelligitur. Irim ia capite
habebat, quia ejus divinitas ante incarnationcm fuam tantani mileri-
cordiam adfumferat, ut homo fieri pro hominibus non dedignarctur,
& ad ultimum peifima morte damnari. Et facies ejus erat ficut fol.
Sxpe per folem Dominus defignatur; quia fol omnes- crearuras v.ifibi-
■ Ics fuo fplendorc atque pulcritudiné anteccdit : fed qux creatura potc-
rit comparati fuo creatori ? Verum per figuras vifibiles fxpc invifibilia
■-demönftrantur. In corde igitur cleftorum Chriftus fol e f t , quem cernere
per fpem nullo-modo defiftunt, & ad cujus pulcritudinem intuen-
dam perventuros effe fe credunt. ' Et pedes ejus tamquam columna p
ignis. Per coJumnam ignis Ecclefiam poffumus acciperc ; b live quia Spi-
ritu fanclo ignita rcfplcndet, live quia amore Dei atque proximi inde-
■finenter arder. Per duos vero pedes duos papulos intclligere debemus.
E x duobus ergo pedibus una columna emeitur ; quia ex duobus po-
,-pulis, ex Judxis videlicet acque geni ¡bus, una Ecclefia Dei fabrica-
' tur. Poffumus etiam per duos pedes duo Tcftaiiienta intelligerc, 11-
euc in fequentibus plenius dcmonftrabimus. N e c difeordat à fenfd
fupériori, eo quod vetus Teftamentum Judxis , novum autem genti-
bus fpeciafiter tradi rum fit.
Et habebat in manu fua libellum apertum. H ic Liber fuperius feptem
figillis fignatus fuiffe deferibiturì fed de ejus apertione, Dominò,
largicute , aliqua diximus. Libellum igitur apertum in manu fua
dominus nofter Jefus 'Chriftus tenere vilus eft ; quia lènfus divina-
1 feripeurarum doftoribus Ecclt-fix ipfe aperuit. Et pofuit pedem
n tranfibunt. Cùm igitur Chriftus per v
, Si per cum qui fecit orancs crcaturas juravit, p
fuum dexter um fuper mare -, finiftrum autem fuper terram. Per pedcm F devoraffe.
:ntem in xter-
J , per fernet ipfum •
juravit : Quia omnia per ipfum faUa fu n t , f e fine ipfo failum eft nihil.
Juravit autem non quibufdam verbis fernet ipfum obligando; fed
dicendo ea, qux ventura erant. Per feptimum vero An m prxdica-
to r c s , qui in fine mundi futuri fune, defignantur, de qmous in fequentibus
dicemus. Juravit ergo Chriftus, quod in diebus feptimi Angeli
confummabitur myfterium D e i , quod evangelizavit per fuos propìie-
tas; quiaprxdixit quia tunc veniet finis, cùm omnis clciftorum nume»-
rus fucrit completus.
Et vocem quam audivi de calo iterum loqaentem mecum, f e dicentem
; Vado, f e accipe librum de manit Angeli ftaniti fupra mare f e
fupra terram. Vocem primam cam d ic it , quando de c x lo ei diftum
eft \Signa qua loquuta funt feptem tonitrua , f e noli ea fcribere. Eam-
dem itaque vocem fe iterum audiffe dicit ; quia ejufdcm Spiritus fantti
V ox fuit illa , cujus & ifta. Per Johannem in hoc loco omnes apofto-
los intelligere debemus. V o x ergo divina Johanni loquuca eft , ut
iret ad Angelum , & acciperet ab eo librum ; quia Spiritus faniti gratia
apoftolis infpiravit ,u t rcliftis omnibus, Chriftum fequerentur ; ut
do&rinam Evangelii ab eo -perciperent. <
t t abii ad Angelum, dicens ei ut daret mihi librum. A-bicrunt
apoftoli ad Chriftum, ut ab eo dottrina divinarum fcripturarum in-
ftruerentur. Et dixit mihi : Accipe , f e devora illum , f e faciet amari-
ventrem 'tuum „fed in ore tuo erit dulce tamquam mel E t t ‘
dcxtium , ficut diximus, nova in Teftamentum : per finiftrum vetus
defignatur. Poffumus aurem per mare populum gentium intelligere
propter profunditatem ignoranti* atque errorem : per terram Ycro qux
excolìrur, ut fruttum fera t, Jndxos qui excolebantur per difciplinam
Xegis-, & fruttum ferebant , cùm pracepta legalia , quamvis carnali-
ter, impleTsant. Pedem ergo fuum dextrum Dominus fuper mare po-
jfùit, quando fpecialius gentibus dottrinam Evangelii, quam Judxis
tradidit, ficut Paulus eifdem Judxis loquitur, dicens : Vobis oportebat
primìtm loqui ver bum Dei ,fed quia repellids illu d , f e indignos vos ju -
àicaftis eterna v ita , ecce ccnverdmur ad gentes■ Pedcm finiftrum fuper,
terram pofuit, quando Lcgem Judxis fpccialitcr tradidit. Sed nullum
jmoveat, quod pofteriora prius commemoraveiit, Se priora pofterius ; eo
quod in divinis feriptnris hoc fxpe conringac. Ad quod compro-
bandum-unum tantummodo cxemphim proferamus. In pfalmo cente-
it llm o quinto, cùm dixiflet : Aperta eft terra , f e deglutivit Dathan,
a- ita ni li. edit. -auieiR , ut non adì tareni idi Li aurta, (y argentea, (y
, amaricatus eft venter n
f . vm <
f . IV.
f , X,
Per os in im - fapores
difeernuntur corda apoftolorum intelligere poffumus : ventrem
autem in quo omnes fpurcitix commorantut corporis, memoriam pec-
catorum intclligere debemus. Liber igitur dum devoraretur, ut mcl
dulce fuiffe 'dicitur j quia divina feripeura dum in mente rcvolvitur»
vitamque xternam mandata Dei cuftodicntibus repromittit, du leis ut
mel ln cordc efficitur: cum vero mentem ä fuperioribus ad inferiora,
id c f t , a contemplatione cxleftis patrix ad peccata fua intuenda dedu-
c i t , poeuafque quas impii pro pcccatis fuis paffuri funt, oftendit, qux
antca fuerat dulcis in demonftratione cxleftis g lo r ix , amara cfficitüt
in peccatorum oftenfione. Poffumus ctiam hoc de Jo1 mne propric
intelligere, qui antequam Evangelium fefibercc, Pathr inexfiliuin
duöus e f t : fed quia proprer abfentiam cjus hxretici Ecclefiam Dei
invaferant > poft reverfionem fuam de exfilio ad eorum blafphcmias
deftruendas compulfus eft Evangelium feribere, Prxcepit igitur vox
divina Johanni, ut iret ad Angelina, Sc acciperet ab co librum; quia
n b. In edit, deeraac , ftve quia Spiritn finflo ignita reff lendet, fiv e, qux
teftuuumur ex mlL
Spiritus
*43 in Apocalypfin. De Vifione IV. *44
Spiritus fanttus hoc Johanni infpirando fuafit, ut iret ad Chriftum f t quando offici
non paffibus corporis, fed paffibus mentis, ad confiderandam divinitatis quod prxdic:
cjus potedtiam atque cum Patre xqualitatem, ut de divinitate ejus
libellum omnibus fideiibus falutiferum poffct confcribere. Devoravit veto
Johannes librum , cùm fcicntiam Evangelii quod poftea fcripfit,
pleniffime accepit. Liber icaque dum devoraretur, dulcedinem mellis
ori exhibuit; quia divina fcriptura quanto amplius in corde rumina-
tu r, tanto falubrioicm dulcedinem menci exhibec. Poffumus auccm per
ventrem , in quo e fex putrefarne, carnem hanc morcaicm intelligere.
Liber igitur qui in ore dulcis fuit , amaritudiném ventri gcneravit ;
quia fantti viri quanto amplius in medicatione divinarum fcripturarum
dediti fune, quantoque eorum medicatio dulcior fic in mente, tanto
majorem amaritudiném carni fux exhibent , affiigendo videlicet cam
jejuniis, v ig iliis , a abftincncia , cecerifquc emeìatibus , quibus caro
- adteritur.
E t dixit mihi : Oportet te prophetare iterum populis, f e gentibus, f e
linguis, f e regibus multis. PrxJicitur ei quod ab exfilio ad prxdicandum B
rediturus fit. Sed cum fantti patres tradanc quod polt reveifionem fuam
de exfilio tantummodo in Ephefo, & circa adjacentia loca ejus prx-
dicaycrit, ibiquemoreuus fic , & corpore requiefeat; quomodo populis
,& gentibus, & linguis, Sc regibus mul cis' prophetaffe dicitur? Sed
prophetavit, id cft , prsdicavit per Evangelium fuum, quod poftea
fcripfic omnibus gentibus, & linguis, & regibus mulcis; quia per om-
nes gentes difperlum eft , & in meditacionc ejus omnes terraiuin po-
p.uli 5 regefque mulci proficiunt.
1 prxdicationis alicui reprobo committitur, qui bonum
pravis operibus regit; ne lumen prxbeat eis , qui in
domo funt, d ficut dicit fanttus Gregorius , quia cujus vita defpicicur, d
reftac ut & prxdicatio ejus contemnatur. D ux ergo olivx & duo can- Ibidem, ij.
dclabra in confpettu Domini ftare dicuntur; quia iu.terra pofiri, iilud
tempus prxftolantur , quo officium prxdicacionis fux cxpleaut, &
mortis debitum folvant, ficut fequencia manifeftant.
Et f i qtiis voluerit eis nocere , ignis exiet de ore eorum, f e devorabit y . v#
húmicos eorum '• f e f i quis voluerit eos ladere, f ic oportet eum occidi. Quia
Spiritus fanttus loquitur per ora fanftorum , ficut Dominus dicit in
Evangelio : Non enim vos eftis, qui loquimini :fed Spiritus Patris veslrt, Matth. 10.10
qui loquitur in vobis; non incongrue verba fanttorum ignis vocancur,
ficut Pfalmifta dicit de Domino: Ignitum eloquium tuum vehementer, pf*^ Il8.‘ <0-
fe.fervus tuus dilexit illud. Ignis igitur exiee de ore fanttorum iftorum,
& devorabit inimicos eorum ; quia dottrina eorum ita errores A nci-
chrifti dcftruec,ut omnibus fanammentem poflidentibus, nihil videa-
tur effe ,quod adferere conabuncur Antichriftus Sc miniftri ejus. Quod
r .— : . .. n .........»— [adere, fie oportet eum occidi, ad
bUtih.ifi 14.
if. Ü .
Matth. 7. S.
Dfieh./J.xt.
y - IV
Matth. 6. j
Matth. 5. i<
ET datus eft mihi calamus menfura ftmilis virga, d ic en sSurge, f e
mettre tempi um D e i, f e altare , f e adorantes in eo. Per caiamum
quo autiqui feribere folebant, Evangelium quod ei datum eft à Domino,
Sc quod poftea fcripfit, defignatur : per virgam vero fæpc disciplina
accipitur. Calamus igitur qui Johanni datus e f t , fimilitudinem
v irg x habuic ; quia difciplina chriftianorum eft Evangelium. JJnde 8c C
tcmplum & altare & adorantes in eo meciri prxcipicur; per templum
namque Ecclefia : per altare fantti & perfetti v i r i , qui in Ecclefia con-
fiftunc : per adorantes autem in eo cetera mulcicudo , qux eorum
dottrina infttuitur, defignatur. Tcmplum nempc Dei & aicarc, acquc
adorantes in eo unufquifque prxdicator metitur, dum unieuique fe-
cundum propriam capacitatcm fpiritualis gratix dottrinam b adminif.
trat ; aliter enim docendus eft fapiens, aliter infipiens : aliter littcra-
■tus, aliter illiteratus : aliter paganus , aliter chriftianus: aliter hxreti-
cus, aliter catholicus. Nam & Dominus dicit in Evangclip , quia paterfamilias
peregre proficifcens , vocavit fervos fu o s , f e tradidit illis bona
fu a . Et uni dedit quinque talenta, alii autem duo, alit vero unum >
unieuique fecundum propriam virtutem.
Sequitur : Atrium autem quod eft forts , ejice foras , f e ne metiaris
illud ; quoniam datum eft gentibus. Si foriserac, quomodo foras feji
pocerat ? Per atrium ergo Judxi defignantur : Judxi igitur foris
per incredulitacem ; fed Johannes & ceteri apoftoli adhuc eos per
amorem in cordibus fuis tenebant, ficut dicit apoftolus Paulus: Opta-
bam ego ipfe anathema efte a Chrifto pro fratribus meit, qui funt cognati
met fecundum carnem , qui funt IJraelita. Unde prxcipitur e i , ne
illud metiatur, id e ft, verba prxdicationis non eis miniftret, ficut in
Evangelio ipfe- prx cipit, diccns : N olite mittere margaritas veftreu ante
porcos -, ne conculcent tos pedibus fuis , f e converfi elidant vos. Et ad
prophetam Ezechiekm Dominus loquitur, dicens : Ecce ego adharef-
cere fact am linguam tu am palato tuo , nec eris quafi vir objurgans;
quia domus exafberans eft. Hocque atrium datum effe gentibus dicitur
quia Judxi propter incredulitatem fuam paganis gentibus erant
conjuntti : five craditi erant gentibus , id e f t , Romanis, ut ab eis de-
lerentur »atque exterminarentur. Et civitatemfanciam calcabunt men-
fibus quadraginta duobus. Subito faltum facit ad Eliam atque Enoch,
qui temporibus Antichrifti’ venturi funt : & puicro fatis ordine, videlicet
, ut qui Judxorum dejettionem per figuram atrii proculerat, eorum
reftaurationcm tacite fubnetteret ; conftat enim Judxos in fine
mundi per prxdicationem E lix & Enoch ad fidem Chrifti eflè reverfuros.
Ecclefiam , Antiehriftus & miniftri
cjus calcabunt, id eft > perfcqucutur menfibus quadraginta duobus, qui
faciunt tres annos Sc dimidium.
Et dabo duobus teftibus meis , f e prophetabunt diebus mille ducentis
fexaginta, amitti facets. Teftes duos Dominus Eliam & Enoch vocat,
qui adventum ejus fecundum prxcurrent, ficut Johannes prxcurrit pri-
mum. l i funt dun oliva , f e duo candelabra in confteclu Domini terra
f t antes. O liva oleum fe r t , quod fupra candelabrum poftea ponitur, ut
luceat omnibus,-qui in domo funt. Per oleum in hoc loco fapientiam
fpiritalcm poffumus accipere ; unufquifque enim oliva tunc eft , quando
apudfe quiefcens, per contemplationis gratiam Deo defervireftu-
....................... " 1 1 ^ ‘ ms dici ^
Nefcikt finiftra tua, quid faciat dexter a tua ; ut f i t eleemofyna tua
abfeondito.- fe'Pater tuus qui videi in abf -.andito, reddet tibi. Candelabrum
vero tunc fit, quando illud implet quod Domimi« dicit in Evang
elio : Videant opera veftra bona, f e glorificent Patrem veftrum , qui in
calis eft. Duo igitur ifti fantti modo o liv x funt, cùm in aliquo loco
tcrrx pofiti, ubi cos majeftas divina commorari prxcepit, per contemplationis
gratiam Deo deferviunt : candelabra tunc fieut , cùm ad cx -
plendum prxdicationis fux c officium venerint, quando omnibus, Sc
fideiibus videlicet Sc reprobis veibum Dei annunriabunt. De hoc candelabro
Dominus dicit in Evangelio : Neque accendunt lucernam, f e
ponunt earn fub modio, fedfuper candelabrum ; ut luceat omnibus, qui in
domo funt. Lucerna quippc fuper candelabrum pónitur, quando officium
prxdicationis fantto viro traditur, qui bonum -quod prxdicat, flam-
mis bonórum opcium illuftrat : lucerna vero fub modio ponitur,
autem fequitur. Et f i quis voluerit
eamdem rem percinet.
l i habent poteftatem claudcndi a lum , ut non pluat diebus prophetia
eorum. f e habent poteftatem fuper aquas, convertendi eas in fanguinem,
f e percutere terram omni plaga quotufcumqtte valuer int. Lcgimus Eliam
oratione claufiffe cxlu'm , Sc iterum aperuiffe: fed & Mov'-n aquas in
fanguinem convertiffe. Non ergo putandum eft Eliam r- virtutem
habere , cum ad explendum officium fux prxdicat.onis venerit,
quam habuic eo tempore , quo inter homines convcrfacus e f t , fed po-
tiorem. Poffumus etiam per cxlum Ecclefiam, per pluviam verba fantto»
rum fpiritaliter intelligere; clauditur namque cxlum unpiis, cum Deus
fuo judicio corda eorufn ita obdurari finit , ut nullo modo'verbo Dei
aditum accedendi ad cor fuum tribuant, ut falventur. Nam & propheta
Efaias cxlum Judxis ciaufit, ciim ei a Domino dittum eft : Excaca
cor populi hit ju s , f e aures ejus aggrava, f e oculos ejus claude ; ne forte
videant oculis, f e auribus audiant , f e corde fu o intelligant: f e con-
vertantur, f e fanemeos. Ciaufit & cxlum e Hieremias inimicis fuis,
cum dicebat ad Dominum : Ne propitieris iniquitati eorum, f e peccatum
eorum a facie tua non deleatur. Fiant corruentes in confpeclu tuo : in
tempore vifitationis tua peribunt. Numquid Moyfes non habebat pocef-
tatem claudendi cxlum & aperiendi , cui dicebat Dominus , cum
populus peccaflet: Dimitte me , ut irafcatur furor mi us. contra eos, f e
deleam eos, faciamque te in gentem magnam ? Santti itaque illi quibufi-
dam claudent c x lum , ut non delcendat fuper eos imber mifcricordix
D e i, eis videlicet, quos ab erroribus Ancichrifti rcvocare non po -
tuerint ; quibufdam vero aperient , eis videlicet quos ab erroribus
Antichrifti revocaverint ; imbremque fuper eos pluent , quando fuis
precibus Deum illis propicium efficient. Per aquas quas in fanguinem
fconvercere dicuntur, populi defignantur: fanguis auccm ultionem d i-
D vinam demonftrac. Aquas igitur in fanguinem convercent, quando
if. v r .
¡ . P ‘g . >7- <-
gentes qux a fidc Chrifti difeefferint , perpetua morte effe damnandas
fuo judicio decernent.
Et cum finierint teftimonium fuum , beftia qua adfeendit de abyffo,
faciet contra eos bellum ,fe.vincet illos, f e occideteos. ,a h x c Anti-
chriftum fignificat.. F/ieier contra^os bellum, quando eos perfequetur:
vincet vero illos non fuperando verbis, fed incerficiendo.
Unde Sc fequitur: Etoccideteos, f e jacebuntcorpora eorum in platea
civitatis magna , qua vocatur ffiiritaliter Sodoma f e JEgyptus; ubi f e
Dominus eorum crucifixus eft. Si per civitatem magnam Hietufalem ter-
reftrem voluerimus intelligere propter hoc quod d ic ic: U b i f e Dominus
eorum crucifixus eft, f i veritate oberrabimus; e> quod iiia H ic -
rufalem ufque ad folum deftmtta fit > Sc ifta qux pro .1 xdificata cft,
non in eo loco, fed in alio fita effe dicacur: neque Sodoma & -Agyp-
tus dicendacft, eoquod a ehriftiar.js incolatur. iin v 'que confideran-
_ dum quia ubicumque in hoc libro civitas magna f ar, Babyloncm
^ qu x eft civitas diaboli , Sc ex omnibus reprobis conftat , fignificat.
Quod autem in placea civitatis magnx corpora eorum projicienda effe
dicuntur, poffumus fimpficiter intelligere , ut in quacumquc placea.
Civitatem itaque fanttam, id c f t , qux ad jus alicujus reprobi percineac, jaceant. Sed melius mihi videtur,
— j— — 1_. — : ut ficut per civitatem magnam omnes reprobos intelligendos effe diximus
, ita & per plateam corda reproborum intelligamus,: jacebunt itaque
corpora iknttorum in platea civitatis magnx ; quia fantti illis ja -
cent, à quibus nullius effe momenti exiftimantur : c contrario fideiibus
ftan t , qui quanta fit eorum virtus atque g lo ria, cordis oculis intuen-
tur. Civitas vero diaboli non inconvenienter Sodoma &- jEgypcus no-
minatur ; eo quod Sodoma cxcitas , iE gyptus tenebrx interprerencur.
Quis enim deceriorem cxciratem atque tenebras p atitur, quam impii,
qui precipiti g radu, ut in cloacam inferni demergantur, mala operan-
» u » . . - ___________ d o properarc n on defiftunc ? In p latea véro civiracis m a g n x , ubi D o -
det ; quando illud implere ftudet, quod Dominus dicic in Evangelio : p minus crucifixus eft » corpora fanttorum projicienda effe deferibuntur ;
kt.r.: n.'.fi—, . .. . ...: j f ...... tu— • ut fit -l-tmnfvuA tu— i— quìa ficuc à membris diaboli Chriftus crucifixus c ft , ita ab ciidem ii duo
prophecx occidentur.
Et videbunt de populis, f e tribubus f e linguis , f e gentibus corpora
eorum per tres dies f e dimidium , f e corpora eorum non finent poni in
monumentis i f e inhabitantes terram gaudebunt fuper eos, f e jucunda-
bunttir, f e munera mittent invicem ; quoniam ii duo propheta cruciaji.
Edit. ahftinentU vitiorum , ctttrifqut &c. mil", omitcunt ,vitipru
b. Omnes edit, .ttlminijir.it, alitcr hart licit, ¿liter catholicis, mil.
bifcum faciunt.
c. Ita in if. nifi quod ubi alii, & edit, legunto/piinm , Sag. habet m
tjHJiido omnibus , videlicet fideiibus 0* infidtlihns, vcrbum fitc.
Appendix Tom. I I .
Hd. Edit, ficut fcriptum eft dcfpich
ttaudem potius quam lapfum teflituunt.
e. Omnes edit. Hieremias amitis ml
m m m m
ft : Cuius vita defpicilur : omnes veto mfT. hanc
juit : omncs mfT. meliu:
edit, è contrario , à veritale non aberrabimus. Minus 9 9
ir. i X.
f . X.
veruni eos, qui habitabant terram. Et poft dies tres f e dimidium fpiri-
tusvita d Deo intravit in eos f e fteterunt fuper pedes fuos , f e timor
maottus cecidit fuper omnes , qui viderunt eos. Et audierunt vocem
magnam de calo dicentem illis Adfcendite huc. Et adfeenderunt in
calum in nube, f e viderunt illos inimici eorum. Hoc fi feetmdum h ifto-
riam impleatur , hominibus quidem incognitum » Deo autem nota
funt omnia. Pollumus aurem Se nos huic niftorix fpiritaiem incelli-
gentiam adjungere : fed lémerarium videtur illam hiftoriam , quam
« AHI i i j ]
I h rii
fili |B|[à
# 1 ;
f l