i exitiofum oitenderet. In vmliis multa. Mulre A nerat'periucere in Hiesufelem | predicare fed am , quam
.. i . I r _ - -__ J „__U. M . O r (nr> C , X V nm a(|*Fern ipfun IIP 4 HlIrmillK OPT
fucrunt ejus v ig ilix : led. aiix voiuntanx, a u « « c*. H I S S B B S S ! ~ “ “ S g p £ S g — r
fitate ; in prelmra enim pofitus 8 necelte erat-, ut vigilaret feneftram per murum in fporta demiflus -eftugeret. Quod
B e i quaurens au a ilm re : &n on folumdiebus, fed & nofti- quidam indigne faftum dicanc ■ qaia non Dev aux.lio B
bus doceret, firne dicit « i Afiibus aboiWleram. In fe rn beratus eft. Scd quod ab homuubus San H B i g °P“ S
eb M F o o t» frequenter i Jutteis petfequentibus, necefle erat I nt Der fnffragio. hberaretui ;ä cdm Del Inttragium
erat ,'Ut famem:pateretur.-& fititti per biopiaib//» >jiB<'<.r tune-fit neceiTarium.lbhumammi auxlllum dehaa t! q u o
fiepe. Sxpius jejunavit ,u t Dei adminiculo protegi merere-
tur-: jejuiiat enim , a qui dum habet quod edat, abftinet.
jn frigore Ö4 nuditate. In frigore fuit & nuditate , quando
naufiagium paifus eft. Denique ignem fecerunt ,a i t , Se re-
ieceruHt nos propter pluviam imminentem -frigus Barbari
in infula Melitx.
fa d o non fibi dicit expedire gloriari, quia prxfentis vitx
gaudium fragile-eft ; fi enim non evafiflet, martyrium fe-
eerat. Sed quia fugiendum in perfecucione mandacum e ft , ‘*1
d.uà operà effugit j nec enim debet aliquis exfpedare, ut
in fernet ipfum peccetur. Ergo gloriandum dicit, quia eva-
fit: fed non expedit, inquit, propter fuperbiam ; quia de
- P m trilla qua extrinficus funt infiantia me* , quotidia- B humilitate crefcitur, & auxilium Dei mitibus proficit, non
■na follicitudo omnium Eccleftarum. Sollicitudo hxc,quam elatis. Prxcerea quia glonatur mortem fe evafifleg qua;
dicit quocidianam, b de tradìtionis ufu defcendit j ut omni- pro fide infertur, 8 inane viden figmheat pati pro L.hriito ;
b u s diebus-commiflum fibi populum inftruat :..illa autem ideo non expedit gloriari. / . xT -
qua fupra memorar fuperindida funt, necefficate cogente. Veniam autem ad vifiones & revelattones Domtm. Nunc
-Dies enim ad opera datus eft , nox ad requiem : fed quia oftenfurus eft, quo fublatus eft ; ut proinde quanta & qua- i
inftabat neceflicas, ut omnibus fuccurreret, etiam nodu lia fin t, qua illi oftenfa & dida funt, pofiint uitelhgi : ne,
docebac. Se enim affligere non dubitabat ; ne Dei gratia ficut quibufdam yidebatur , minor ceteris apoftolis crede-
eflèt in otio. retur. Scio, inquit , bominem in Chrifto ante annos qua-
Ouis inftmatur & ego non infirmar ? Compati fe dicit tuordecim ¡five in corpore, nefcio .'five extra corpus, nefcto,
omnibus, 6c condolere eo affèdu , quo provideat vulneri Deusfeit, raptum hujufmodi ufque ad tertium cdum. U trummedicinam.
Hoc autem ideo profequitur, ut oftendat qua que confirmavit, quia utrumque pofle fieri non negavit s
cura commifTam fibi Ecclefiam tueatur & regat : ac per C u t & fine corpore rapi potuillet, & in corpore. Et forte
-hoc in nullo fe minorem debere judicari ceteris apoftolis j quibufdam videatur non magnum elle,G homo Chrifti rap-
quippe qui cfecundum quod declaravit, plus illis omni- tus eft ufque ad tertium cxlum; hcùm in tertio circulo di-
bus laboraverit. Majore enim invidia laborabat apud .........1..........M
Judxos pro ceteris apoftolis; quia ci\m periequerfitur Ecclefiam
, fubito immutatus , fa£tus eft defenfor ejufdem,
teftificans atque confirmans quod Chriftum * quem prius
•ut hominem mortuum xftimabat, de cxlo fecum loquutum
audierit. Cujus teftimonium neceilario multi iequerentur,
fdentes eum de perfecutore non utique fine ratione faitum
defenforem. Hac caufa excruciabantur Judxi, & quxre-
bant eum femper interficere. Quit fcandaliz.atur , & ego
r ? Scandalizari eft.carnis pati defiderium, quancatur
luna elle. Sed non ita eft quia ultra omnia mundi
fiderà raptus intelligitut ; & ideo magnificum & mirabile
eft quod narrar ; fignificat enitn fupra firmamentiim , in
tertium numero cxlum de fpiritalibus cxlis raptum fernet
ipfum.
E t fiio tu lem bominem ,five in corpore ,five extra corpus ,
nefcio, Deus feit > quia raptus eft in paradifum , & auaivit
arcana verba, qua non licet homini loqui. Pro hu)ufìnodi glo-
riabor. Bis fe raptum dicit? id eft , primo hinc ufque ad
tertium cxlum, deinde in paradifum cxleftem,in quo latùm
ad locum hunc pertinet. Et quia etiam inviti lòlentD troni dixit Dominus, quòd futurus eftèt cum eo i in parafcandalizari,
illeiti forma aut pulcritudine corporis, aut difo , inquit, Patris ; illic ubi & civitas Dei dicitur elle
proprix carnis calore : Apoftolus necellìtatem human* na- Hierolàlem mater noftra. Quid ergo mirum, fi poft refurtur*
confiderans, uri fe dicit ; utconfulat talibus, compa- .reótionem corpus jam expiatum atque tenuatum faótum,
tiens infìrmitati eorum : nec hos condemnans, fed commo- immortale futurum credatur in cxlis -y quando non dubitat
nens in humilitate fermonis, ut fpe promiffi prxmii repug- Apoftolus adhuc mortale corpus potuiflè levati in cxlos ,
nent ftimulis carnis ; ne quis eorum, qui eum audiunt, de- & tolli in paradifum Dei Patris cxleftem ? Pro hnjufmodi
' fideriis carnis v i f t i , defperantes de f e , putantes jam non
accepto ferre Deum, fi. corrigant, & in eifdem manentes,
. depereant.
Si oltriari oportet, in iis qua infirmitatis mea funt,gloria-
bor. Hoc dicit, quia fi gloriandum eft chriftiano , in hu-
. militate gloriandum eft , qua crefcitur apud Deum. Unde
alio loco dicit : Cairn infirmar, tunc potens Jum, hoc eft ,
y - m
t - j 1*
t - 35-
Cap .XII.
f . i.
cum humilior ^ pro fratrum iàlute , tunc exaltor. Hinc
gloriandum eft, non de carnis progenie, quia eft quis ex
iemine Abrahx.
Deus & Pater domini noftri Jefu Chrifti, qui eft benedic-
tus in facuì a , f i it quod non mentior. Deiim teftem d a t ,
ut qux' dicit, facile credantur ; & propter eos dumtaxat
qui eum non ut verum apoftolum honorificabant.
. Damafci princeps gentis jiretha regis cuftodiebat civita-
tem Damafcenorum , ut me comprehenderet : & per feneftram
finn per murum > & ffig * rnanus ejus.
homine, id eft ,q u i tam dignus eft D e o ,u t hoc experi-
retur , gloriari fe dicit : & non vult aperte dicere quia de
fé loquitur, ne laudare fe videatur. Et Johannes apoftolus
, cùm de fe feiatur loqui : Hic eft > a it, dificipulus. quem
diligebat Jefus. qui ó 1 recubuit in cotna fiupra peSlus ejus ;
ne gloriofe de fe effàri videretur. Pro me autem non glo-
E riabor, nifi in infirmitatibus meis. Sic.de .fe non gloriatur,
SI gloriari oportet, efied n , _
mafei videns Judxos infidias tendentes Apoftolo , im-
plere voluit per potentiam , malam cogitationem eorum ,
ut ipfe fi polfet, eum comprehenderet, & u t Judxis piacerei
. & ut diligens in officio fibi credito videretur , fi
eum quem publice f perturbatorem audiret, causa quietis
interficeret. Hoc inter ipfa primordia , tunc quando appa-
ruit fili in via Dominus eunti Damafcum, incenfi funt ju -
d* i?videntes eum, qui vinftos credentes in Chriftum vedum
non aperte de fe profitetur. In.infirmitatibus fane
inquit, meis gloriabor. Exponere enim preffuras paluo-
num » & infirmitates anguftiarum non videtur gloriofiim,
k fèd flebile. Idcirco iè in his gloriari dicit, feiens tarnen
quia ad profettum perducunt1 remunerationum cxleftium.
Quid enim tam gloriofum in futurum chriftiano , quam
exitia pro Chrifto iliaca fibi narrare ? .
Nam & f i voluero gloriari > non ero ftultus ; nam veritatem
di cam. 'Hoc dicit, quia fi meritum fuum profiteatur ,quod
habet apud Deum, non erit imprudens; vera enim loquitur.
Ergo fi quis pro mentis ibis ,,q u x fibi oftenfa funt,
opus eft mihi. Princeps Da- p loquitur, non eft utique ftultus : f i autem taceat, eft etiam
. . . •» ■ i prudens. Sed qua caufà hic non palam glorietur, nuncfubjicit
dicens : Parco autem, ne quis me exiftimet fupra id» quod
videt in me>aut audit aliquid ex wzi.Oftendit igitur qua caufa
non aperte glorietur : Ne quis me exiftimet, inquit, ultra,
gloriam meam tendere, quàm limes meritorum admittit.
Hos fignifÌGat , quos obtreifcatores habebat causa Legis»
.ficut fupra memoravi. Nam utique meritorum gloriam
bonum eft non tacere ; ut invitentur credentes.
s.. Non psuci mil. non habet quod edt
b. lta pierique mil. am veto, a vcc.
traBaliom, uju : Rora. edit, de difpen(a
c. Amcrb. edit, cum mil aliquot ■ Jec
d. Cod. Laud, fro falmc mundi : Vail.
detraSionis ufu : cod. Vat. de
pro falute fratrii. Idem Vero cod.
jemine Abrahx , ubi ,cete
Vail, poft pauca legit, qua eft quifqut e:
quia eft quit He.
" - e. lta f lures ac potiotes mff. i quibus alii Sc vet. edit, non iccedunt, nil!
quod ptaifetunt, non exf edit mihi, pro non eft ofnt mihi. At Rom. edit, rejefto
eodem textu poft inferi«
cap.i
a ilh .f i hm
.. ....... edit, fola, f -.rturbatorw
g. Eadem edit. Rom.
h. Codex Cotb. ehm iu qua:
i. Rom. edit, fola, cum co i
k. Codex Cotb fed debile.
!.. Nuonulli mil. remuneraiiont calefti
n defieiat , ibidem o
,‘interfictrc.
H l \difo : illic nbi Sec.
*.8 .
* $>•
ir. iQ.
ÿ . n .
f ü .
Et,ne fitblimitate revelationum extollar, datus eft mihi
ftimulus carnis , angelus fat ana, a ut me colaphifet, ne extollar.
Deum bonis meritis providere teftatur -, dum permit-
tit tentationibus bonos deprimi, non fòliìm ne laborum
fuPrum fruftibus abdicentur, verum etiam ut augeantur his
ad cumulum poflèffionis xternx. Hoc ergo remedium datum
eft Apoftolo j ut injuriis prelfus , animo non pofììt
extol li pio magnitudine revelationum ;quia otiofbm peókus
neceilè habebat in iis , qux viderat, excolli.
Propter hoc ter Dominum rogavi, ut difiederet a me \ &
ait mihi : Sufficit tibi gratia me a ; nam virtus ** in infirmi-
tate perficitur. Stimuli diaboli, quos perfide mentibus 111-
ferens ad nocendum Dei fervis inftigat, ut cellàrént ab eo, !
ter Dominum deprecatum fé fuiflè, & non impetraffe tefta-
tut : non quia defpe&um fe dicit, fed quia infeius contra fe
petebat, ut ceflàrent ab eo tentatiònes , per quas perfeftior
ifc fiebat. Ideo ad Romanos dicit : Nam quid oremus, ficut
oportet ,nefitmuj. Unde hoc dicit fibi refponfum ,u t fuffi-
ceret fibi gratia D e i , qua aut vires tolerandi addeban-
tur, aut tempus preffiirx abbreviabatur ; ut devotio dum
infirmitate prelfiir* accidentis noft frangitur, probata videatur.
Libentiffime itaqtte magis gloriabor in infirmitatibus
meis , c ut inhabitét in me virtus Chrifti. Apertum eft quia
tunc gloriandum docet,quando injuriis humiliatur.AChrif.
io autem virtus tolerandi prxbetur ; ut quia prius afperx , 1
ac pèr hoc faftidiendx injurix videbantur , poftea libencer
fufeipienda* ; ut Chrifti auxilio lenirencur. Libenter ergo
cxdi fe dicit, dummodo à Chrifto curetur , feiendo plus
addere médicinam Chrifti ad falutem , quàm infirmitas de.
trahit fànitaci.
Quapropter placco mihi in infirmitatibus, in contttmeliis ;
cùm eniminfirmor, tunc potens firn. Verum eft, quia tone
vincit Chriftianus, cùm perdere putatur : Se tunc perdk
perfidia ,cùm fe vieille gratulatur. Plaudit ergo, cùm illi
infulcatur ; & furgit, cùm premitur.
Faftus fìtm infìpiens : vos me coegiftis. Gompulfum fé dicit
, ut quid enet ,oftenderet. Et non utique ftultus eft ,
qui de fe vera loquutus eft : fed inclinât fe , ut manifeftet
quia non vóluntate merita fua oftendic. Ego enim debui k
vobis commendari. Manifeftum e f t , quia hi debuerant tèfti-
monium ei pethibere adverfus obcreótntores ejus, apud quos
Ecclefiam conftituit , Se fignorum prodigia apoftolatus
oftendit; ut hoc tacente .illi eum defenderent, quem pa^.
trem habebant in Evangelio Chrifti. N i hit enim minus feci,
quam illi valde apoftoli, Falde, hoc eft nimis, ficut quibuf-
datn videbatur ; nam hoc erant, quod Se apoftolus Paulus.
Hoc ergo dicit, quia minor non eft ncque in prxdicatione,
ncque in fignis faciendis .apoftolis prxcefloribus fuis, non
in dignitate, fed tempore. Nam fi de tempore prxfcriben-
dum putatur, ante coepit Jöhannespr*dicare,quam Chrifin
is ; Se non Chriftus Johannem , fed Johannes Chriftum
baptizavit. Num ergo fie jüdicat Deus ? Deniquè prior fè-
quutus eft Andreas Salvatorem, quam Petrus : Se tarnen
primatum non accepit Andreas, fèd Petrus. Quare ergo
apoftolus quibufdam non Videbatur ; cùm eadem poflèt per
Dei gratiafn, qux Se àpoftòli 2 Ideo dolet, Se compulfus
oftendit, quid à dignatiotie Domini mereatur. Hinc eft
unde non fòlùm minorem fe non elle eoa dus eft profited,
fed Sc plus omnibus laborallè. «His ergo difplieebat, Se
non videbatur elle apoftolus , qui kmulatione pacernx legis
prsdicàtionem ejus refpuebant,quafi inimici tradìtionis
Mòyfis ; quia earn jam ceflàre dicëbat, apoftolis magis fa-
ventes , Se iftum his humiliantes ; quia illi non tam cón-
ftanter contra Legem aliquid adferebanc.
E t f i nihil finn, figna tarnen apoftoli fatta funt in vobis
in omni patientia, fignis, & prodigiis , Ó" virtutibus. Sic
le humiliât, ut erigat ; patientiam tarnen primam memorai
, quia diu illos pórtavit quafi impatientes xgròs ; tic
adhibita medicina fignorum atque virtutum, curaitt vulnera
erroris illorum.
Quid eft enim quod minus habuiftis ceteris Ecclefiis , nifi
quod ego ipfe non gravavi vos ? Dònate mihi hanc injuriant.
Adhuc per humilitatem ffe comméndat ; oftendit enim noti
». Poll voces , ut me coUphifet, Rom., edit, jugulavci.it, ne cxtolhr. ,
b. Rom. edit.' iti infirmitate coiifuihntatur. Stimulas quàs dixMùi pèrfide :
vet. edit, ac mlT. nobis fuffragantuc , nifi quod ¡11*' habent cum cod. etiam
nonnullis .flitnulos, 8c m(T. aliquot, perfida , aut perfidi* metitibiit.
c. Rom. edit, fola, ut pr*tendat in me &c.
d. Miti, aliquot , ad ifgnitioneih Domini He. •'
c. Cod. Corb. l i i i ergo difplieebat, (y non videbatur : & ifium hi humi
liantes erant , qui apoftoli tatti fricdicationcm refntabant. Elfi nìhilfitm -&c.
t minus illos aliquid habiiifiè ceteris Ecclefiis, fed & am-
plitìs ; Evangelium enim Dei gratis his prxdicavit, quod
nullis conceluim eft Ecclefiis, dicente Domino : Dignus eft
enim operdrius mercede fua. Si èrgo pro bono opere« injuria,
inqu it, dignus fium, ignofcice mihi : omnis ènim ftultus
boiii accúíator eft. U t -nos ergo imperitos oftendat, veniam
ab his poftulat ejus fa d i , de quo laude 'dignus eft.
Ecce tertio hoc paratus fum venire ad vo's,& non vas grifi*
vabo. Ne forte hoc interinitia feciflè putaremr ad eòmmen-
darionem fuam, poft autem mercedem eyangelic* prxdica-
tionis velte accipère, oftendit in ea fé volúntate durare ; ne
fedùm fuum poftea emendare videretur, & ellèt quod ab
obtredatoribus reprehenderetur. Non enim quaro qitaveftra
funt ,fed vos. Oftendit ideo fé nolle accipere ab eis, ut ih
los ipfos lucra retur ; ut intelligentes quiapecunix prxponit
eos, tandem cognofeerent affèdum iili'us erga fa Nec enim
debentjilii parentibus thefauriz.are, fed parentes filiis. Pa-
trem fe eorum figmficat, ficut in prima epiftòla dicit : Per
evangelium ego vos genui. Carnales tamen parentes fune,
qtii filiis thefaurizant ; nani fpiritales à filiis dignum eft ut
accipiant fumtus ad fuftentandam vicam prxfentem. Non
enim magnum eft ut fpiritalia tr'adentes, confequantur car-
nalia. H ic autem lin tantum probat fè nolle accipere, ut
trans fera t cauiàm carnalis patris ad fpiritalem ; ut non fi>-
; lùm non ab his accipiat ; fed Se fi poteft fid i , ipfe illis tribual
, ficut jam fupra dixi. jilias Ecde'ftds exjpoliavi,
acceptb ftipendio ad minifterium vefirum. Hoc didò tangit
•eos, ut intelligant quantus fit Se quid ii mereàntur, qui tant
i apoftoli providenciará ñeglexerunt.
Ego vero libentiffime impendatn, & fùper ijnpendam, & ipfe
impendarpro animdbus z-efíríj-Nunc apèrte affedum Se ca-
titarem ; quam circa eos habebat, oftendit ; quando non fa-
lum fua pro eis -impendere, Se propènfiiis impendere para-
tum fè dicit, fed & fè ipfiim prò falute animarum eorum
etiam mori, ficut & apoftolus Johannes dicit : Quia exem-
plo SàLvatoris prò fratribus edam animas noftras debe-
mus ponere. PlUrimum vos diligens , minus diligor. Pròvoì-
cat eos ad-amorem; quiaipfi plus illuni deberént diligere ,
maxime per quem didicerunt viam falutis, per quem Se ad-
quifìti funt Deo, ex perfidis fa d i fideles, Se ex contàminatis
-purificati.
Sed tfto, ego vos non gravavi ; fed ut aftutns dolo vos capi.
Omnia qux poflènt ex adverfb proponi, non tacer, ut
fè purget per omnia ; quia nihil per circumventiònem egit
apud eos, fèd in fimplicitate, fibi fèmel profpiciéns , his 'duplici
genere ; ut & apud Deum provideret e is, & hic cen-
fum illorum non quxreret : fibi autem hoc fufficerè quod
à Deo promiflìim eft in futurum. Forte enim fufpicaren-
• tur ideo illum contemfiflè, quia parva erant, qu* ofière-
bantui*, ut majora coiifequeretur j ut eireumfpiciens merita
fua, non pecuniam refutaret, fèd i» numetum indignum fibi
aiftimans contemneret.
Num per ali quem eorum ¡quos mifi ad vos, circumvent vos I
Hoc eft, quod dicit; quia quos riiifit, non illis hoc incima-
runt, ut fi véllent, pacatimi habere Apoftolum , dignam
quantitatem perfonx ill ius offèrrent; quia ideo noluillèt accipere
, quia rpinus quám dignum erar, offèrebatur. Quod
compofitúm Apoftoli aftiitiaintelligerent -,ut quod egit, non
per contem turn > fed per avaritiam egiflè probare tur.
. Rogavi Titum, & mifi cum ilio fratrtm. Numquid dvarus
in vos fuit Titus ? Nonne eodem Jpirittt ambulavimus ? notine
iifdem veftigiis ? Apertum eft quia quando àb iis qúos mi-
f it , nihil tale di dum àut fa dum eft ; una eoriim fèncentia
probatur in bono , excluía íúfpicione avariti*.
ite-rum putatis quod excufimus nos apud i>os ì Hoc eft ,
quod dicit Olirti de nobis i dubitatis, arbitrantes quia non
fimplicitetagamus vobifeum. A pfèudoapoftolis enim exa-
gitabantur,quiavolentes deprxdari eos, tergiverfatione hòc
agere Apoftolum adfèrebant, quafi ut plus poffit accipere.
Coram Deo inChrifto loquimur : omnia autem, cdriffimi , pro
veftra edificati one. Sic cupit illos verum & bène Tèntire de
fè , ut Se ratione Seteftificatione facis illisfaciat ; quia noti
ut libi profit, talem fè probet : fed ut ad xdificacioncm eof.
Idem cod. Cocí., fe exdltat ; ofteddit e,tini rion mir.us ìiìoi aliquid hd-
btre, &■ tube fródir perfidiai» , et rh fe vieìfft gratulatur. Plaudit èrgo ehm il'.i
infultantur habuifft condigna ceteris Ecclrjiis, dicente Domino : Dignus eft enim
operarías &c. _
g. Rom. edit, injuria dignus firn, dorate , inquit ¡ hoc eft, ìgnoftite mihi,
h. Ita mil'. Sc edit, excepto Cod. Corb. ubi habetnr, non pecuniam reputa,
rii : Sí Rom. edit, ubi , fed mtinnì indigniim Sic.
i. Codix Laud. dubitatis quòd txcrtfent, Arbitrantes See.