5*7 Berengaudi expofitio 52,8
sthilintnlU vos ab efcis, qtl&idolhimmoh I
focato, & [inguine. Comminatus eft igitur Dominus Moyfi mortem,
co auod camem prxputii filii fui circumcidere diffimularct ; quia ere.
denribus ex gentibus, co quod tepidi effent in caritate, Dominas mor*
ü commi iutus cft ; ■ 1 R S — ■ »ntipofmc ub,
« t a eft : A r t * é Ü i 'P . 9“ ■ ■ ■ K
f iM , , * i v*Uunt p,r .«1». IM * à i* <W ‘ “ * ‘ f i • 1“ , |
um ; & m ultifont, g * ¡ vadttnt fer eau
; Se iterum : Qui non bajulat
critcem foam , ©* fequitur me , non eft
digntti ; Se multa alia qua:
de rcfecatione vitiorum in Evangelio;
iu dìttis apoftolids inveprxcepta
ïiiuntur. I . „ . I ,
Per petram vero Chriftus intelligitur , acumen autem petrx dui
-„-,.,,«.1;; Tnlir iffimr Senhora acutlffimam p e r *
Evaugelii. Tulit igitur Sepliora acutiflunam P«ram , &
Ecclefia cemens fili
cumeidit càrnem prxputii filii ftti ; quia Ecclefia cemens fil.os fuos nullo
modo polle perfettam confequi lalute
ùb eorum corporìbus extirparet , tuli
& amputàvit a corporìbus filiOrum fuorai
rum. Inpedibus vero finis cft cofporis : Scphora igitur po li crrcumci-
Tionem pede« filli fui tecigìc ; quia illc circumcifionem falutiteram pera-
fp it, dui in bono quod coepit, ufque in fiocm v itx perfeverat. Poltquam
autem‘Sephora pedés filii lui t ttig it > jam non falium , fed lponlum
vocat : fponfus vero Ecclefix Chriftus eft. Scd & ipf» ejus foonla r o -
cacur, ficut dicit. Johannes Baptifta : Q u i habet Jftonfam , jponfos ej .
Quem & foodfum fanguinum vocat ; quia Chrifti languine eltrcdemta.
T ilii ergo Eccléù-x poft circumcifionem v itiorum, & in bonis b operi-
bus vita: confummationem jam non filii > fed fponli vocantur ; quia illi
eonjuntti funt in cxlis per copulationem memWrorum , qui lponius
Ecclefia: in terra vocatur, & eft . „
Et quoniam non poffumus omnia qux per Moylen in A g y p to geita
rfunt, commemorare , pauca de iis qux poft egreffi™™ tae ,riri
populi ex jEgypto ab eis gefta funt -, ponamus. Filli
Eharaonem & jEgyptios evaderent, per medium fici
runt, & aqux eis erant quafi prò muro à dextris & a fimftris. Smuliter
& populus gcntiiim, ut diabolum omnefque ejus fatellites evaderent,
per aquam baptifmatis tranfieruut. Et qui antea erant hlu diaboli, ex
aqua & Spiritu fantto , qui per columnam ignis defignabatur, renati
effètti funt filii Dei. Aqua ergo maris filios Ifiael falvavit , Pharaoncm
vero cum omnibus fatellitibus fuis necavit ; quia aquabaptilmatis e ìma-
Sìncm Dei fa lv a t, peccata quibus fervierat, extinguir : diabolus autem
unicuìquc extinguitur, qui eum fideliter cum omnibus pomo,s ejus
abreuuntiat. Aqux vero qux prò muro eis erant a dcxtns & a faniltris,
fidem defignabant noftram, quam in baptifmate percepimus, qux mu-
ruseft nolter, exutraquc parte defendens n o s& ab mvifibilibus holti-
bus Se à vifibilibùs.
Poft tranfitum maris rubri venerant in Marath , ubi aquas amarai
bibere non poterant. Et oftendit Dominus M oylì l'g “
lcedinem verfx funt. P ‘ ~ -
■Enti. invenerunt
■, & a fornicatione,&fof- A r e ; per lanam namquc, qux veftis eft ö vium, doñrinam apoftolorum;
- - - pCr lumm v ero , quöd ex tetra oritur, doíirinam Judxorum poflumu6
intelligerc. Veftcm ergo induimus , cum nofmet ipfos bonis operibus
circumdamus": ex lana.autem linoque contcxta utitur Yefte, qui cum
tradicionibus apoftolomm ctiam traditiones Judxorum vult obfervare.
Prxcepit ctiam Dominus M o y fi, ut fi quis leprofus mundatus eflet, Uvit. ,4. ,
veniret ad facerdbtcm , Se offerret duos pafferes facerdoti. Ex quibus & ftq.
ille unum immolans, decurrerc faccret fanguinem ejus in aquas viven-
te s , & intingens pafferem vivum in aqnas , in quibus fanguinem immo-
lati pafferis dccurrere fecerat, cum ligtio cedrino > lana coccínea, &
hyffopo adfpergeret feptics leprofum, & tune rite mundaretur. Per fa-
cerdotem Chriftus intelligicur : dúo vero pafferes duorum Tcftamcn-
torum doílores iutclliguncur í per aquas autem viventes prxcepta
Evangelii defignantur, de quibus Dominus dicit in Evangelio : Q u i loba«.?.#
nifi omnia defideria carualia credit in me, f t cut dicit Serif turn, flumin* de ventre ejut fluent aquA
aüfteriora prxcepta Evangelii, B v iv t . Aquas vivas v o ca t , eo quod vitam xternam prxltent tacienti-
nutrimenta v itio- bus ea. Per pafferem igitur immolatum , ficut diximus, doctores Judxorum
, facerdotés v idelicet, fcribx Se pharifxi defignantur. Sanguis
v e r o , qui vitam pafferi prxftabat , fpiritalis eft intelligcntia, qux in
obfervationrbus Judxorum latebat. Et ficut paffer fine fanguine mor-
tuus cfficitur, ita & multx obfervatiOnes Judxorum , fi fpiritalis intcb-
ligentia defuiffet, vanx effe vidercntur. Poftquam ergo fangnis pafferis
apparuit, atque in aquas vivas decurrit, pafler mortuus eft 5 quia poft-
quam fpiritalis intelligentia, qux in obfervationibus Judxorum latc-
bat, per gratiam domini noftri Jefu Chrifti nianifeftata e f t , quxdam
Obfcrvationes legales nihil profuerunt: fed & ipfi qui propter cuftodiam
Legis fidem Chrifti fprcverunt, fecundum animam mortui funt. Sanguis
igitur pafferis aquis vivcntibus admixtus c f t ; quia omriis Scrif*cu-
ta , qu x ad novum Teftamentum e pertinet, excmplis veteris T e fta - . e
IfraeYitici ^m en ti fpiritalitcr intelUais repleta eft. Per lignum vero cedriuum
: Ifrael ut Pater, per hyflopum Filins 1 per lanam autem coccineam, qux fulgorein
ignis habet, Spiritus fanftus defignatur. lis tribus qui rite mundari
Volebat, adfpergebatur; quia nullus per aquam baptifmatis á lepra pec-
catorum mundari potcft , nifi fub invocationc Patris & Filii Se Spiritus
fanáti.
Sed fi per h x c tria Pater & Filius & Spiritus fanitus defignantur, cur
paffer vivus quartus adjungitur ? Per pafferem namquc vivum prxdica-
tores novi Teltamenti defignatos fuiffe diximus. Sacerdos ergo ligno
cedrino, co c co , & hyffopo pafferem vivum adjungebat; quia dominus
nofter Jefus Cliriftus in invocatione fui nominis , & Patris & Spiritus
fanifti adjungit minifterium facerdotum , nofque ä peccatis noftris >
qui per leprofum defignamur, per eorum invocationem, » per aquam
baptifmatis abluit. Qui paffer in aquis viventibus intingi jubetur; quia
qui alios docec, in divinis feripturis doílum elle oportet j nam íi e x - híatib, ij.
cus cxcum ducere tentaverit» ambo in foveam cadunt. Q u i leprofus
fepties adfpergi prxcepitur, quia nullius munditia fine dónis ieptem
Spiritus fanfti perfefta effe poteft. Quis enim fine timore Dei V
i ficci mar ix tranfic-
B p r r f ï a» , l b l fidei M t a r th p f t _prxdicatoribus hdei quaüter ’ f e c u n d a mandila ô a i
docetur, fepties aquà viva adfpergitur. Poft emundationem v t
pallet vivus in agro svolare finebatur, quia prxdicatores faueli poft cx-
pletum officium prxdicationis fux in agro patrix cxleftis avolare pro-
xnerenrur.
In alio quoque lo co feriptum cft : quia prxcepit Dominus M o y fi, Levit. 16.
ut offerrent filii Iftael facerdoti caprum emiffarium, poneretque facer-
dos manus fuper caput e jus, & confiteretur fuper eum peccata filiorum
EATorf.,,.!;
quod in ligno crucis complcta fuerit , debemus intelligcre. Populi
igitur quli ex Ä gypco egreffus e f t , aquas amaras invenit ; quia Legem
acceperunt, quam implerc non potuerunt : fed gentibus ad fidem
Chrifti venientibus amaritudo Legis per paflionem & refnrrectiouem
Chrifti in dulcedinem verfa e f t , quia ab eis fpiritaliter, non carnaliter
Intellefta eft. Illüd ctiam quod in Elim duodecim fontes repererunt,
& caftrametati funt juxta aquas, eamdem fignificationcm habet; per
aquas namquc duodecim fontium doärina novi Teftamenti deligna-
tu r , qu x a duodecim fontibus, id e f t , a duodecim apoftolis per uni-
verfum mundum emaoavit: per feptuaginta autem palmas vetus Teftamentum
defignatur > d eo quod per iuterpretatiemem Septuaginta in-
terpretum ad notitiam gentium ufque pervenerir.
Iis nihilominus intermiflis, pauca de iis qux in Lege iriationabilia
effevidentur, dicamus. Prxcepit Dominus filiis Ifrael -.Non coqueshoe-
P't.tommcm qnem ad fnm ll, po fo .t . nt pro ci jpfs*»)Orcjemt Pei
peccat quis , fi heedum in lade matris coquati aut quid agricola delin
qu it , fi cum dodus <x anni» u n « u » ^ » « - - - - i - - — —
dit àliquis, fi veftem ex lana linoque contextam induat ? Sed fpiritali
ter h xc omnia intelligenda funt ; per hoedum namque unufquifqu.e pec-
tator defignatur : mater autem noftra primi- parentes foemnt, ex quibus
omnes procreati fumus : lac vero matris vitia lu n t , qux de originali
peccato procefferunt ; nifi enim originale peccatum fuiffet, vitium
nullum eflèt. De hoc matris la«fte Pfalmifta loquitur, dicens : Ecce
enim in iniquitaùbus coneeftus f tm , & in deliciis feferit me mater me a .
Hcedus igitur in la<fte matris coquitur , dum quilibet peccator igne
vitiorum ufque addiem mortis fux cxuritur. Prxcepit ergo Dominus,
ne coquatur hoedus in latìe matris fux , id c ft , ut peccator non finatur
ufque in dicm mortis fu x in peccatis permanere : fed ante diem morti*
fila: ad bona opera agenda revocctur, ne pereat. '
Non nrabis fi mal in bove & etfino. Per bovcm apoftolos, ceterofque
prxdicatores : per afinum populum Judxorum poffumus inrelligcrè.
Aramusvero, quando fecundum traditionem fan&orum nofmet ipfos
in bonis operibus exercemus. In bove igitur Se afino fimul arat, qui-
cumquc doiftrinam apoftolorum, traditioncfque Judxorum fimul fer-
vare nititur. A qua dottrina Paulus àpoftolus Galatas revocare ftuduit,
cùm diceret : O infenfoti Gaietti : quis vos fofcinetvit ventati non obedi-
re? Dico enim vobis , quoniam f i circumcidetmini, Chriftus vobis nihil
frodeft. Poffumus etiam per bovem quemlibet fapientem prxdicatorcm ,
per afinum vero ftultum intelligerc. Prxcipitur ergo ut non arctur fimul
in bove Se afino, id e f t , ut non copuletur ftultus fapienti in prxdicationis
officio. Floc autem quod dicit : Non induas veftem ex lana,
linoque contextam, fecundum fuperiorem fenfum poflìimus intelligc-
Ica n il', ciic. autem
Et iterum Sec.‘
b. Omnes edic. of tribus :s mili 0feribili vit*e tonfumma- |
a quibus fervierat, exftmguit : I
¡cren*, fecttu* quibus fefulne •
Ifrael, & mìtteret cum per hominem paratum, in defertum j ut por-
taret peccata filiorum Iliaci in defertum. Illc autem qui capium emiffarium
in defertum duccbat, non permittebatur in caltra ingredi > nifi
prius lavarci reftimenta fua. Eamdem ergo fignificationem habet facer-
dos , quam Se caper cmiflàrius ; fignificant eniin domiuum noftrum ’
Jefum Chriftum. Sacerdos igitur fupci caprum emiffarium peccata filiorum
Ifrael confeffuseft; quia Filius D e i peccata generis humani fu-
per hominem quem adfumfit,pofu it,ut prò eis ipfe morene" ' "
defertum v ero , cujus habitationem omnes delieiofiperhorrefeunt, crux
defignatur, cunttis rcis valde horribilis. Duxit ergo homo paratus caprum
emiffarium in defertum , quia Judxi qui ad hoc feelus perpetran-
dum /p r x fc it i fuerant, dominum noftrum Jefum Chriftum crucifixe- /
runt. lift autem qui caprum emiffarium in defertum duxerat, p rx -
ceptum eft ut lavaret prius vcftimenta fila, Se fic ingrederctur in caftra ;
quia Judxi interfettores Chrifti in caftra Ecclefix ingredi non potuc-
runt, nifi prius aqua baptifmatis abluerentur.
Et in Deuteronomio prxcepit Moyfes filiis Ifrael, dicens : Si tran- Denta. 11
fierts per agrum, & inveneris avem incubantem fo f tr fullos fuos j ne
ttneus avem cum fu llis fu is, fed di mi t te avolare avem in campum, &
capta tene filios ; ut longo vivas tempore in terra, quam dominus Deus
tuus dederit tibi. Numquid g dimimo aviculx dies alicujus augere po- £
c terat ? N o n , fed fpiritualiter intelligendom cft. Per avem unaquxque
fantta anima defignatur : per puìlos autem e ju s , bona opera iutclli-
guntur. Nam ficut avis pullos iuos fub alas congregat, ut eos foven-
¿0 nutriat ; ita unaquxque fantta anima opera uia intra cordis fecreta
recondit, & ea femper augendo multiplicat & nutrit, ut ex iis mer-
cedem plcniflìmam rccipiat. Avemitaque cum pullis fuis invenìmus,
cùm aliquem juftum prò fiiis bonis operibus amando amplettimur.
Avem in agro ayolarc permittimus, cùm eum quem diligcbamus, per
mortem ad regna cxlcftia confccndiflc gaudemus : filios vero ejus cap-
tos tenemus, fi ejus bona opera in mente rctinemus , atquc in corum
imitatione proficimus. Et in hoc longitudine!» v itx nobis adquirimus,
q u x non nifi in cx lefti beatitudine conftitutis datur. De apertionc tertii
figilli pauca de multis diximus, nunc ordinem profequamur.
Alidivi tertium animai dicens : Veni & vide-, id c u , intclligc fpiri- ~f, y
l 7entiunt fervierat, extingnit : nos vero confenfum miT. fequuti fumus.
I ¿. Omnes edit. eo quod interf retatio : omnes mff, eo quod per interpreta£
Ita mff. edit, vero, pertinet, fpiriulibuj intelleilihi
f. Omnes edit, f raft iti fuerant : omnoc mff. prafeiti fu
g. Ita raff.« edit, dimijfa avíenla diet alien»* augere poterai
'fleta eft.
I
Sxod.%1- l j .
f . VX.
Uatth.n.iO.
bUtth.i i.40.
I t tir. 7. lj!
Matlh.to.-_,
y .v n .
t.Keg,i7 .n .
Hrfeq. ■
fi9 in Apocaljpfin. De Vifione III. *30
— H WÊÊÊÊSÊÊÊÊSmBBK^KÊÊÊ ■ H B B tum , habebat ftateram m manu foa~ Per equum nigrüm dottores
Legis poflumus intelligcre •, nigredo enim cqui five obfeuritatem Legis
, quam döcuerunt, five duritiam defignat. Nam Sc Moyfes velamcn
habebat fuper fadem fuam, eo quod fplendor vultus ejus , id c f t , fpi-
ntalis intelligentia in Lege a lippientibus oculis non poffet videri.
Sdflor autem equi Dominus cft ‘.ftatera vero zquitatem judicii legalis
demonftiat, ut eft iftud : Animam pro anima , oeulum pro oculo, den-
tem pro dente, federn pro pede, 8c qualcm inflixerit quis maculam,
talem Sc luftineie cogatur.
Et audivi vocem in medio quatuor animalium dicentem. Poteft per
▼ocem q u x fatta eft in medio quatuor animalium, vox Ecclefix ac-
C‘P*«Domini mifcricordiam implorantis. Bilibris tritici dtnario, &
tres biltbres hordei dtnario, & vinum & oleum ne Uferis. Magna
lunt qux protulit valdc obfeura. Per criticum ex quo panis
ODtimilS rnnürimr lf.rint.irom •>nlt.- . . . __■___ n
p e , quando eos xtema morte damnavit : arietem de ore eorum c ru it,
quia populum hdclium ab eorum laccratione liberavit. Et iterum illi
conlurgebant adversum David, quia temporibus perfccutorum cùm alii
pumrentur, alu contra Chriftum infurgebant, ut ejus nomcn atque
culturam iunditus extinguerent. Scd David apprehendebat mcntum 1
eorum, Se lu ttocabat, intcrficicbatque eos. Per mentum, quod ori cft
proximum , blafphcmi» Judxorum atque paganorum defignantuu
Chriltus mentum perfccutorum apprehendit,& luffocavit, interfecitque
eos i quando imperatoribus in Chriftum credentibus, omnis cultura
& error gentilium ita fuffocatus c f t , ut nullus perfecutorum auderet
os ad blafphemandum Chriftum d aperire , omnefque extintti funt ,
credentibus in Chriftum gentibus.
Idem autem David cùm ad bellum contra Philiftxum iret, baculum
Ì L ! f “ ™LqUT f T pCÌ habebat in manibus, elegitque fibi
? B V m iS t róV T n ' ~ r a n i
panis animarum : dux vero librx* tritici ‘duo Teftamenta defignan*t ., Qnani nabl'K,r Itrum Or r ..n l.« 1 ■ _ o- n— mi .
quibus divina fcriptura dividitur. Ex iis duabus libris tritici magnam
ciborum copiam nobis fantti patres prxparaverunt, qui cam multipli-
citer expofuemnt : denarius autem Dominum defignat. Binx ergo libra:
tritici denario copulantur} quia quod fantta fcriptura loquitur, ad
unius Dei omnipotentiam, magnitudinem , bonitatem, atquc fcvcri-
tatem pertinet ; quidquid enim Doni crea proximos agimus, de ilio e f t ,
non de nobis. Per afperitatcm vero hordei opera fanttorum defignantur
:qux afpera quidem videntur per operationem, fed fpes ea fua-
via fa c it , ficut dicit Dominus : Jugum enim meum fuave eft , onus
meum leve. Tres autem bilibres hordei funt : non inconvenienter erg
o ¿per fenarium numcrum , qui perfettus c ft , opera fanttorum de-
* . . i j — .wiilui— , luiiiL cu , 111 peidili,
quam habebat fecum, Sc fundam manu tu lit , & procelfit contra Phi-
Jiltxum. Per baculum quo homo fuftentatur, apoftoli defignanti-r,
qui Chriftum quali fuftinucrunt, cùm opus propter quod in mundi'm
venerar,complcvcrunt, ficut dicit apoftolus Paulus : Dei enim adjutores
fomus. Per peram autem ejus humanitas defignatur : per quinque lapidea
quinque libri Moyfi , quos in peram mìfit; quia feientiam quinque
librorum homini, quem adfumfcrat, dedit : per fundam autem ejus
linguam accipcrc poffumus. Procelfio vero David contra Philiftxum
duobus modis fecundum allcgoriam intelligi poteft 5 procelfit namqtìe
Sälvätor nofter contra Philiftxum , quando duttus eft in defertum à .
Spiritu lancio ; ut tentarctur à diabolo > vince-rerque diabolum. Quin-
lapides David in peram mifir, fed ex uno Goliam proftravit ; quia
fignantur; quia perfettio Cmttorum ex bonis operibus aderefeit. Tres c Salvator nofter feientiam quinque librorum xqualiter ¿ofícdit fc,
bhiilhibhrree*s e—rgno bhoorrdde,,i dde.nna.nrino conjunguntur ;.• nqu„ iia, nqui„dqiui,d b1on- i Aeletiti ^ uno . i d ef t . ^
in hoc fxculo opcrantur , quidquid adverli patiuntur, pro amore unius
D e i omnipotentis agunt & patiuntur.
Aliter :per equum ii qui per Lcgem làlvi fatti funt, defignantur : per
adfeenforem ejus ipfe dator Legis:per ftateram vero xquitas judicii ejus.
Confequens eft ut per binas libras tritici & per tres bilibres hordei vetus
Teftamentum intelligamus,: per binas ergo libras tritici duo prxcepta
caritatis, qu x in Lege & prophetis fpecialiter commendantur, defignantur
, ficut Dominus dicit in Evangelio : In iis duobus mandatis tota Lex
pendei & prophets. Et per tres bilibres hordei vetus Teftamentum
poffumus accipere; eo quod in tres partes ab Hebrxis dividatur, in
Prophetas , in Legern , in Agiographa. N c c inconvenienter per hor-
deum, quod afperum habet corticem , vetus Teftamentum defigna-
> id c f t , Deuteronomio , trina teftimonia adfumfit , ex quibus
tres tcntationcs diaboli devicit- Et ficut David fimdà lapidem jecit,
& Goliam interfeciti ita & dominus nofter Jefus Chriftus lingua firntt*
icripturx teftimonia protulit > & diabolum fuperavit.
I H : penexit David ad pugnam contra Philiftxum : fimiliter Se
Chriftus, ut diabolum vinceret, ad palfionem properavit. David lapide
Goliam dejecit , fimiliter & Chriltus diabolum morte fua peremir.
Cùmque gladium non haberet in manu D a v id , tulit gladium « Phi-
intcrroccit cu.m. S la^io fuo.prxciditque caput ejus. GJadius
diaboli mors eft : 1 nvidia enim diaboli mors intravit in orbem terrarum.
ifte cft gladius , quo primum hominem , deinde genus humanum
ulque dum a Chrillo redimeretur, interfecit. Hunc gladium incurri-
mus . ccùumm poccccrcaammiutss :: fCerdA hhunnncr grri1a-idfj;i<ui.mro Cr hr-iftuls ni on. hL a-1b e97b a. t. ì. . .
hordeum infra afperitatcm coitici» lui medullam continet, ex qiupa- quoque peccato f obnoxins non era» ; ««U AM 'ZÈ* -* :
ms conncitur, ita Se infra littcram vetcris Teftamenti fpiritalis intelligentia
continetur, ex qua à magiftrìs Bcclefixpanis dottrinx fpiritalis
conficitur, ad nutrimenta fidelium proficiens ; iciibit enim apoftolus
Paulus quia nullum ad perfettum adduxit Lex , nullum ia lic e t
eorum qui cam carnaliter intelligunt & Opcrantur : eos vero qui eam
fpiritaliter intelligunt & opcrantur, ad 'perfettionis culmen fine dubio
cfigit- Tres ergo librx hordei duplicantur, ut ad fenarium , qui perfettus
eft numcrus , perveniant 5 cùm vetus Teftamentum à dottoribus
Ecclefix primo hiftorialiter, poftea fpiritaliter intelligitur, ejufqud
fpiritalis in telligentia operibus impletur. Per denarium autem »terna
vita defignatur, ficut Dominus docet in Evangelio. Precatur ig itur
D ominum Ecclefia, & dicit : Bilibris tritici denario, & tres bilibres
hordei denario, id e f t , ii qui duo prxcepta caritatis fecundum dottrinarti
Legis atque prophetarum, patrìbus videlicet veteris Teftamenti :
quoque peccato/-obnoxins non erat; quia ex concubiti v i r i , qÌii fine
peccato efle non p oteft, ortus non fuerat. Chriftus itaque qui
mortem ex debito non habebat , à diabolo qui auttor ejus erat
mortem m u tu a v it,& per eam eumdem principem mortis interfecit.
Per caput autem Philiftxi genus humanum in hoc loco defignatur
Prxcidit David caput Philiftari , quia Chriftus à corporc diaboli eletto’,
rum multitudinem feparavit. Detulit illud in Hierufalcm, quia mul-
titudinem clettorum in cxlefti beatitudine, qux Hierufalcm vocatur
collocavi!.
De Elia vero & Elifxo quamvis eorum fatta piena fint fpiritalibus
lenfibus, ea tantummodo proferamus, qux à Dòmino in Evangelio
commemorata funt. Nam cùm veniffet Dominus in Nazareth , dixé-
111111 .C1. concivcs CÌUS : §lft*nia audivimus fa lla in Capharnaum , f ac
& h it in patria tua. Dixitque eis : Amen dico vobis , quia multa v i -
dua erant in diebus Elia in i fra e l, quando claufom eft calum, & ud
lim ili« ? & fp i r i t i i t e m t d i^ ( , , r&'öprö E m A m ¡A * — * & « in U i ä m m
rantur , id e f t , fldelibus Ecclefix , denarium v itx xternx 'dignare lar- 'tlduam F t multi l/ ttrnfi orane in retir.i. Hfl I
giri. Per aufteritatem vero vini attivam vitam , per pinguedinem olei
cconnnrtermmnpllaactiivvaamm ipmofffluiimmnucs :arcrc\ipme.rre- . Qf lnuoodJ ergo dicit .: rV/i:n,_u_m__ ©& ole..u..m...
ne liftris , tale eli ac fi diceret ; Eos qui tibi per a t t iv x v itx opera
five contemplativx fervirc ftuducrunt, ne lxfe ris , cùm ad judicium
veneris.
Sequitur : Et cum aperuiffet figillum quartum. Apertio figilli quart
i ad prophetas pertinet, qui adventum C h r ift i, palfionem , & refur-
rettionem ejus , vocationemque gentium & aperto (èrmone , & per %a-
rias %uras prxdixerunt : Salvator igitur nofter quartum figillum aperuit,
quando inteliigentiam prophetarum dottoribus Ecclefix prxbuit. Sed de
dittis prophetarum non eft nobis ncceffc quidquam dicerc, eo quod
ab eildem dottoribus expolìti fint. Et quia non folum qux à prophetis
Et multi leprofi erant in diebus Èlifai- in ifra e l,
eorum mundatus eft , nifi Naaman Syrus. In Rcgura voluminc
fenptum eft quia cùm coepiflcr Achab rcx Ifrael Eliam perfequi, prx-
cipiente Domino > abilt in defertum, Se ièdit juxta torrentem Chatib : ,
corvi quoque defèrebant ei panes & carnes maue, Sc panes & carnes
vefperc, & bibebat de torrente. Elia* Chriftum figurabat : per torrentem
autem Charib Legem debemus intelligerc. Chatib intcrpietatur
mendacium, non quod lex mendacium fit ; lolcnt namque prudentes
proponere auditoribus fuis parabolas ,u t apertius intelligantur e a , qux
dicere v o lu n t , & inrroducunt beftias & aves loquentcs. Quod fi fola
veiba parabolarum adtendas , mendacium clic profpicies: fin vero fenfum
, veritatem probabis- Similiter Sc quxdam prxcepta legalia, fi
litteram tantummodo adtendas, inutilia tibi videbuntur : fi fpiritalem
fcripta funt., fed & qu x ab eis gefta funt: , fpiritalcm hakent in- p inteliigentiam, veritas tibi magna in littera refulget. Quxdam igitur
telhgentiam.pauca de us qu x per David , Eliam & Elifxum gefta ^ prxcepta legalia Judxis mendacium fu nt; quia ea c a b l i t i infellividuam.
finit 1 dicamus.
In Regum volumine fetiptum e f t , quia cùm David vellet pergere
ad pugnam contra Philiftxum , dixit ad Saul : Pafcebat fervus tuus
gregem patris fu i , & veniebat leo v t l urfus , tollebatque arietem de
medio gregis, & infequebar , percutiebamque eos , eruebanque eum de
ore eorum. Et illi confurgebant adversùm me , &> apprehendebam mentum
eorum, & foffocabam, interfleiebamque eot ; nam & leonem &
urfum interfeci trgo fervus tuus. David Chriftum fignificat : per leonem
autem & urfum pcrfecutores Ecclcfix defignantur : per leonem impe-
ratores & ceteri principes terrx:per urfum Judxi defignati funt, qui
Ecclefiam Dei perfequuti funt : per arietem vero martyres defignantur.
Léo igitur & ùrfus venir, atque arietem de medio gregis abftulit -,
quia perfecutores quofdam de Ecclefia fidèles tulerunt , atque pro
Chrifti nomine interfeccrunt. Et ficut David leonem & urfum infe-
quutus pereuflit, atque arietem de ore eotum eruit : fimiliter 8c R e -
demtor nofter quofdam ex peifecutoribus perfequutus eft,quandoeis
poenam quam merebantur , io prxfcnti fxculo irrogavit, ficuc primo
gunt : nobis a—üt em Yeritas _; qu--i-a-- -c-a fpiritaliter 1inUcUe.l1iU:igVeUrEe «cu.uriajimnuuss..
er corvos vero facerdotes Judxorum defignantur, velamine cordium
fuorum tenebrofi: per carnes juge 6crificium quod mane & vefpere
offerebatur. Panes autem panes pmpofitionis demonftrant, qui affidue
in confpettu Domini ponebantnr : bibebat vero de torrente ,quia in
obfervationibus legalibus Chriftus dcleöabatur. Poft dies autem mul-
tos ficcatus eft tortens; quiaveniente Chrifto in camc, & Evangelium
prxdicante, obfervatio legalis ceflävit, atque ab illo tempore nihil
profiiit , ficut dicit Dominus : Lex & prophets ufque ad fohan-
Kt,m V&C'.rEt iCC£ “ 2 d ick ad Ifracl Per Prophctam. N e Jfferatis
ultra fotripeium fruftra. incenfom abominatio eß mihi .neomenias n ,
fobbata veftra non feram, iniqui fo n t ceetus veftri.
Et dixit Dominus ad Eliam: Vade in Sareptam Sidoniorum, & ma-
nebis ibiipracepi enim ibi mulieri v id u s , ut fafeat te. Q u i confur-
g en s,ab iitin Sareptam. Elias in Sareptam a b iit ; quia Judxos perfi-
dos Chriftus derclinquens , per apoftolos fuos tranfivit ad gentes :
Sarepta verofuccenta interpretatur, velanguftiapanis; gentiles quippe,
Matth.ii.tf,
Ef-, i. i f f
I. fola, qui Serif turam legis.
b, Omnes edii. & quale inflixerit quis n slum, tale See. raff, a
! c. Edit, per binarium numerum. I t infra, fir per trts libras hordei . mff ai
tcm utri que loco nobis confoinant.
d. Ita mff. edit, vero, propter «fperltattm ctrticiifui.Medullam continet 80
Appendix Tom, / I ,
I I <Xr‘ ” a ‘ fU" ‘ ’ tr'A‘ n‘fbns in Chriftum gentibus ex mff. 1
IJ !*■ ■ B H I v - •/ ic . I I °mnes mff. omnes veto edit, obnoxins trat, quia in oc cato <
i I non fuerat. Chriftus itaque ice, *
11