lililí
I B
yf. io .
IMI
y . 23.
f . 24.
w m
i f . i 6.
rexdificat enim fe in templum Domìni, deftrufta enim A quentis.) idcirco irafcendum dicit , fed commonec ne per
fuerat demeniià Si furore diaboli. iram peccetur. Soiemus enim modum egredi, dum irafci-
Hoc ergo dico & teftor in Domino, ut non ambuletis , ficut n ju r in v e n im u r ipfi peccare-, qui -peccantes arguimus,
& gentes ambulane in vanitale mentis/m,obfcurati intellcttu, dum plus irafcimur, & amplius oneramus peccanrem,
alienati àfide Dei propter ignorantìam , qua eli in ipfis. quam meretur. Hoc ergo decer, ut ipfa ira cum modera-
Manifeftato creatore, & ratione oflenfa, quam fequi debeat rione f it , neque nimium quis juftum fe prxbeat delinquén-
: fide Dei fui dumtaxat , conteftatur illos in ti ; quia folent quidam fic peccare , cseatuca? , ut tantis plagis affiÖeum,
ut »eh aliter incedant vel fentianc, quam docentur
ne fimiles gentilibus inveniantur, qui nee fidem recipiunt,
''<dèc;>cenyerfationem , quam mandat Lex , obfeurum haben-
’^ fenTuup, ne contemplentur divini nominis veritatem.
V a n a enim fedantes , qua; funt idololatria, infrxnantur à
diabolo j ’ne unius Dei iter incedant, ut focios illos fuxper-
ditioniSi.efficiat.
gt- caci tat cm cordis illortim» qui defperantes , fernet ipfos
tradfderunt impudicitiis in opcrationem immunditis. omnis t
& (tvkritia. Gentiles futura: refurreftionìs defperationq;
càcftatem cordis habere fignificat. Quali enim lilcra^non-
futuri vicam fuam contaminant turpillima Operationen no-
lences fe fubjicere legi fidei j quia prohibet voluptatem
propter fpem vira: futura , quam hi idcirco ridendam cen-
fent , ut Jure dehoneftare fe , & aliena appetere avidà cu-
piditate videantur, quali poli hanc rranfpunftionem nulla
fit vita.
Vos antem non ita didiciftis Chrifium, f i tamen illum au-
diftis, & in ilio edotti efiis , fic ut eft veritas in Jefit. Maniciendi
videantur, quantas non polfunt ferre : & qui poterai
forte corrigi, tollitur de vita non fine peccato iraf-
centis. Hinc eli unde Salomon : Noli , inquit, jufius ejfe EccUf.7,t7i
multimi quia efi qui perit in fuo jufio. Sed imitatores Dei
eflè.debemus, qui temperatalo habet juftitiam ; cum enim
juftum eftèt piedi iniquos , patientia fuá fuíFert eos , ut
g aliqui ex eis corrigantur. Nos ipfos fervos fuos peccantes
patitur, nec cito aliquem percutir.
Sol non occidue fìtper ir acuti di am veftram : c noli te locum $.17:
dare diabolo. Iram tranfire vu lt, nec retineri in p ed o re, c
ut die orta , cum die décidât ; quia fi in animò manfèrit >
dat occafionem diabolo gloriandi. Neceue eft enim iratus
animus mala cogitet , quod cupit diabolus ; invenit enim
mentem paratam ad malum , cui fe inferens, affedu fuo
decipit hominem fadum ad vitam ; quia hominis cogitare
e ft , diaboli implere.
Qu i furabatur, jam non furetur : magis autem labor e t , ir. 2 §,
operando mani bus quod bonum eft > ut habeat, d unde tribuat ' ¿
necejfitatem patientibus. U t novi hominis converiàtio mafeftumeft
qhriftianos non delperationem poft mortem hanc Cneat ,hortatur ne rurfum ad preterita vitia & peccata redidicifiè,
fed meni ,ad utrumque ; fidelibüs enim vita , per-
•fidis vero promítriturmo rs,qux eftpoena ærerna3 ut five
•mors, five vita in Chrifto difcatur j quia qui eum fequitur ,
per eum refurget ad vitam : qui vero difcernft‘ fé ab eoj
per eum mancipabitur gehennx -, ipfo enim ijidicantë ,
damnabitur. Et quoniam funt quidam'in Ecclefia , qui fub
•nomine Chrifti,non fequuntur Chrifti veritatem ; ideoque :
Sicut eft, inquit, veritas in Je fu ; .ut fi ita dodi funt, ut
eft veritas in J efu , tunc ‘Chciftum didici ile , Se illum au-
diflè, Se in ilio edodi eflè videantur : Chriftus enim de fe
docet quid f i t , & quantus credendus f i t , Se quæ . fpes in
-eo f i t , Se quales debeant elle credentes. Qui enim didicit
deatur; nam nihil proderit novum dici,quando vetus elle
homo malis operibus adprobatur. Non folum ergo chrif-
tianus aliena non tollere jubetur, fed & de labore fuo pe-
nuriam patientibus fubminiftrare ; ut bonis operibus dedi-
tu s , rependat qus prius abftulerat, & de cererò thefauiri-
zet libi in futurum ; qui enim celiar à furto, veniam potei!:
habere, non gloriam. Quid enim magnum , aut cujus
meriti eft ab alienis temperare ì Ad meritum enim proficit,
cùm quis de proprio tribuit egenis.
Omnis fermo malus de ore veftro non procedati fed f i quii
bonus ad adificationem fidei ¡ut det gratiam audientibus. In
Dei fervo omnia debent bona videri, nec ex aliqua parte
‘Chriftum, feit illum à mortuis refurrexillè -, ut forma elïèt D puritas ejus debet maculari. Quid enim prodeft mundam
•fideiibus , ideoqué magna fpes eft pro ifta morte amanti-
bus Deum.
V t deponatis fecundum priorem converfationem veterem
hominem, qui cornmpitur fecundum defideria erroris. Qui
Chriftum audivit, hoc didicit -, ut recederet à converfatio-
ne priftina, quam veterem hominem nuncupat propter
preteritimi ignoranti^ tempus. Homo itaque unus atque
idem eft , qui fi priftina vitia fequitur, vetus dicitur : fi
autem in novitate vire ambulat, alienus à fieculari errore,
qui eft 3 five in a£tu, live in feniu, rudis dicitur j non uti-
que fubftantia carnis aut anima:, fed intelleiftu Se conver-
farione vire. Corruptus tamen vetus homo dicitur, propter
adulterum fenfum, & turpem vitam.
Renovamini autem b fenfu mentis veftra, & induimini no-
vum hominem 3qui fecundum Deum creatus eft in veritate &
'juftitia. Juftum & verum eft redfcam viam ièqui : hic autem
re£tam viam lèquitur , qui devòtus creatori fuo , in
volúntate ejus ambulat, quam gentilitas nefeit. Innovatus
enim ipiritu mentis, novum hominem dicitur indutus, qui
eft Chriftus •, Chriftum enim induitur , qui per fidem rena-
tus in Ghrifto , xmulus eft vire , quam tradidit Chriftus^
ut jjuu:xta Deum creatus videatur : in eo enim quis creaxus
vitam haberé, Se os fordidum ; cùm dicat Dominus quod
unufquifque verbis fuis aut juftificabitur, aut condemna-
bitur ? Nec credibile potei!: videri bene vivere eum , qui
male loquatur ;male enim loqui ad multa trahit vitia. Potei!
enim male loqui, qui turpiter fatur, Se qui bonis de-
trahit, Se qui cum dolo' fabulatur, & qui mentitur. e Hæc
honorem præftantj bonae enim & fobriæ fabulæ dant gra-
■ tiam, Se exemplum audientibus j ut honorificent Deum in
verbis ejus, ædificati in fide Chrifti.
E t nolite contriftare Spiritum fanttum D e i, in quo fignati
eftis in diem redemtionis. Cùm bene agimus, gaudet in no-
bis Spiritus ianótus, datus nobis , videns monita fua profi-
E cere utilitatibus noftris , ficut di ¿tura eft à Domino : Ita
gaudium erit in calo in uno peccatore poenitentiam agente.
Gaudet ergo .¿Spiritus faiiûusfajuti noftræ,non lib i, qui
non indiget lætitia • ita è contrario fi obedientes ei non fue-
rimus j contriftatur, quia non habet profeótum in nobis
vult enim nos pertinere ad vitam. Non tamen fie contrit
tatur, ut patiatur , quippe cùm impaflibilts fit : fed cùm
eum contriftatum dicit, noftri causa noe fignificat -, quia deferir
nos, eo quod læferimus eum, contemnendo monita
ejus. Contriftatio itaque ejus’ indignitas noftra eft ,. qua:
eft, in quofapit; Se ideo veritas & juftitia Dei à genti(ibu.s h .filios nos Dei prohibet appellari ; iple enim eft Spiritus
ignoratur.Cùm enim credentes Deumagnofeunt creatagli,; p l^iitus , f qui fandbificat filios Dei,manens in nobis.
iervantes mandata ejus, in juftitia Se veritate crdmmr. •_« Omnis arnaritudo , & ira, & indignano, & clamor, &
Propter quod depofito mendacio, loquimini veritatem umtfi blafphemiafauferatur à vobis cum omni malitia. Omnia ha:c
quifque cum proximo fuo -, quoniam fiumus invicem r n e m b r 'qug .pèrnjciem poilunt preftare animis, amo venda memo-
Qtìia in veritate Se juftitia 'creati fumus, renati indjaptifj^.j^at j peraram enim fit indignatio , per indignationem .clamate
; idcirco ut in eo maneamus, mendàcium dépSnerd; "m o r , 'qualA^ox infanientis , qua aliena eft à Dei fervo.:
jubemur, adfiimta veritate , nec dolo aliquid ciirn fratre -peiWclamorem fubrepit blaiphemia, quae non potei! non
ngere j ut quia unius corporis membra fumus , caufis nof- mala elle. H x c amaram preftat vitam , trahens ad mor-
(i iris in veritate invicem faveamus. . tem : ideoque -ab his omnibus cavendum ; timor enim Dei
Irajcimini & nolite peccare. Quoniam irafei quis non temperare debet Se modum imponere accidentibus caufis.
potei! prohiberi ( quippe cùm ira motus fit naturalis ,con- Sed quia poilunt aliqui prefsà in animo irà & clamore,
ceptus ex caufis, qui folet ad profeftum pertinere delin- retinere malitiam ad retributionem nafta occafione ; ideirm
m
edit .f f ,
t f i i h . f i - v e in f e n f u .
<tenus vefir*. / f : * V
uno vcl altero > ncque locum detit diabolo : mil. v
i Non faci
H f-ve- quoc, qu
>]uc edit, eine errorem (rteflant.
fi". nonmùWs, qui fignipea,
s ali! mA. qui fanilißcat
. edit, cum mff. ali-
AP. V.
f - m
f . i .
y.j.'
co fubjecit hx c auferri cum omni malitia ; quia non fòlum A quia-Dei fervi ièmper fobrii Se modelli debent videri;
blafphemare malitia eft , verum etiam fingere pacem in per ftultiloquia enim peccatur. Unde Salomon : Stultus,
fàcie, & in animo meditali difeordiam. /. inquit, per rifum agit mala. Et Dominus in Evangelio di-
Eftote autem invicem benigni , mifericordes , donantes vo- cit : quia omne ver bum otiofim quod loquuti fuerint homibis
invicem > ficut & Deus in Chrifto donavit vobis. Exem- nes , reddent de eo rationem in die judicii. Nec inulta poi!
pio Dei Patris benignos Se mifericordes invicem fieri ex- funt difeerni ,q u c ' idcirco .dicuntur, ut ad alicujus perti-
hortatur, ficut & Dominus : Eftote, inquit, mifericordes, neant contumeliam ; ideo ad rem iàlutarem non pertinent
ut fimiles fitis Patris vefiri, qui in calis efi. Si enim Do- ' hxc. Quare hxc agenda & loquenda monet, qux {ld uri-
minus per Filium fuum fervorum mifertus eftj quanto ma- litatem proficiant noftram, & Dei laudem, in cujùs lege
gis fervi ipfi invicem fui debent miféreri, & donare , fi al- meditandum eft die ac nofte ; ficut fcriptum eft in piàlmo. :
ter in alcerum peccet? H x c prxcepta ejus funt, qui miièra-. Ex converfacioné enim &moribus Dei fervi etiam tacentes
tus eft : qui fi in his contemtus fuerit , fine dubio rèvoca- intelligendi funt;ut quantum dittar verum à fa llo , tantum
bit fententiam , per quam mifericordiam dederac : & ita diftenc Dei fervi à fèrvis diaboli.
eveniet, ficuc ait Dominus in Evangelio de eo , qui acci- B Hoc enim feitote > quod omnis fornicator, aut ìmmundus,
piens à Domino mife ricordiam, in confervum fuum impius aut avarus, quod eft idololatria, non habet hereditatem iti
deprehenfus eft. . . in regno Dei & Chrifti. Qua causà amovenda fine h x c ,
oftendit-, quia qui talis fuerit, partem in regno cxlorum
E Stote ergo imitatores Dei , ftcut filii carijfimi. Hoc eft nonhabebic, quod eft Patris & Filii. Uc avariciam tamen
quod fupra dixit, quia Dei Patris imitatores èlle ju- rem periculofam elle doceret, idololatriam hanc nuncupat,
bemur hac exhorratione ; ut fi obaudivérimus , filii Dei ca- qua nullùm peccatum majus eft. Videamus ergo cur avari-
-rìlììmi habeamur. Hic enim carillimus pacris eft filius,qui. tia idololatria dicatur. Idololatria Dei honorificentiam ufurbonorum
ejus imitator eft. p a t , Se vindicat creature, cùm in nòmine deitatis , quod
Et ambulate in cUlettione ,ficut Chriftus dilexit nos, & ioli conditori compecit, parcicipem illi adferic ejus faftu,
tradidit fernet ipjum prò nobis hoftiam , & oblationem Deo ram. Avaritia autem idcirco huic exxquata eft ,quia fimiin
odorem fuavitatis. Sicut Dei Pacris imitatores nos elle licer ea qux Dei funt, libi ufurpat & recondit avarus j
vult in benignitate Se mifericordia, ita Se Chrifti Filii ejus C uc qux ufibus omnium conceflit communiter, avaritia dein
dileftione > ut ficut ille dilexit nos,tradens iq prò nobis, neget; quando idcirco hxc congregat apud fe., ne alii utanita
Se nos invicem pro nobis edam animas ponere de-:
beamus. Quod etiam Johannes apoftolus dixit , exemplo'
Domini'pro fratribus animas ponendas. Si itaque Chrifti
mors in odorem fuavitatis eft D eo, mortem ejus libenter
Deus accepir. Quod fi verum eft»' non peccaverunt qui
illum -fecundum Dei voluntatem crucifixerunt. Sed non ita
eft > quia Chriftus Deo fe dicitur obtulillè, dum occidi fe
palfus eft , in Dei Patris fui volúntate perdurans ; quia qui
jufte occiditur diabolo fé ofrerens, voluntatem ejus fa c it ,
ut occidi meteatur. Ita Se Chriftus dum Dei voluntati
adhxret, diabolo difplicuit : Se ideo illum occidit, quia Deo
ieobtulit ,juftitiam exfèquendo. In oblatione enim juftitiaD tura e f t, qux utìque non ex Deo inidum habet, fed de
ügnatur Se veritas; hanc enim refpicit Deus, Sc hoc eft
ejus facrificium acceptum. Itaque immeritus, qui occiditur
, placet D e o ; non quia occiditur , fed quia ufque ad
morcem juftitiam confervavit. Sufcepit enim hanc mortem
Chriftus ad vitam; unde Se odor fuavitatis appellatur Deo:
ad Romanos tarnen dicic quia Deus illum tradidic pro
nobis Omnibus. Nunc quxrendum eft quomodo illum Deus
tradidic ,aut quomodo fe ipfe obeülit Deo j nam hoc quantum
ad verba.perdnet,videcurcontrarium. Deus illumtra-
didille dicitur, dum illum occidi permifit > ficuc dicit Do.
minus ad pilatum : Non haberes adversum me poteftatem,
■nifi data tibi ejfet defuper. Data eft enim e i , fed volenti
poteftas, hoc eft , petmiflum eft illi facere , quod voluit, E quia in luce manifeftantur, qux funt. Denique pagani in
Sc hoc eft tradere', dum enim diülmulat, tradit 4 fi enim
noluiflèt permittere , non fuiflet occifus. Permifit ergo
occjdi eum, fed ab eis qui eum volebant non coafte , fed
fponte occidere. Non ergo immunes à peena fune, quia
hoc eis permiflum eft , quod volebant ; damnatio enim in
eo competit, quia voluerunt. Quod ideo tamen permifit
Deus ; quia feivit iftum a adversùm diabolum futurum pro
multis. Dignum enim fuic ut quod inimicus imprxfdius
fiiturorum contra f e , quafi pro fe facere putabat, permic-
teretur ei ; uc imprxfcientiam fuam fibi imputans, fafti fui
peenitentia torqueretur. Quod aucem Chriftus ipfe fe ob.
tulic , aur Deus illum tradidit, unum eft» quia amborum p citatis & bonitacis perpendi poreft, quibus Deus operibus
f t 5*
tur .’: qux res facit, uc caro venumdentur , ne pauperes vivane
.4-fi enim minime reconderentur , abundantia omnium
return facerec utilicacem : denique apud veteres
quia avaritia non erat, nec caritas. Refte ergo idolola-
trix comparata eft, quia mulcos lxdit. Creatori fimilicec
inimica *, vult enim Deus ac jubec de iis qux creavit, fub-
veniri pauperibus, avaritia conttadicic. Vide an fine diabolo
poflìc eflè.
Nemo vos.feducat inanibus verbis \ propter e a enim venitiret
Dei in filios diffidenti. Nolite ergo effici participes eornm.
Inanes fèrmones vani flint 5 vanitas autem idolorum culuna
voluntas eft.
Fornicano autem >& omnis immunditia aut avaritia nec
ttominetur inter vos > ficut decet fanttos. Manifefta'funt, qux
dicit. Quam tamen gravis res fie b avaricia , à qua diffi-
mulamus, quando fornicationi & immundicix compara-
tur : & fic à nobis videtur, quafi quxdam culpa nullius
momenti ,cùm fic grave peccatum. Sanfti ergo elle non
poflìint, in quibus aliquid horum qux prohibet, fuerit re-
pertum.
Aut turpitudo , aut ftultiloquium , aut fcurrilitas » qua
ad rem non pertinent ; fed magis gratiarum attio. Quoniam
quidam folenc aliquid turpe agere, aut fluiti loquiis
joeum movere, quafi non fic peccatum, hoc prohibet,
errore. Docet ergo ne horum . verbis adfenfus prxbeatur •,
perftrepunc enim femper, & leduftione quadam fallacix
contra fidem confuecudinem anciquitatis obtendunc, rationem
prxfentium nonfpem fucurorum adferendam judican-
tes. Ideo venit fuper hos vindifta de cx lis , uc fciant verum
eile , quod credere noluerunt. A qua vanitate Dei
fervos longe docet debere difcrecos elle , ne parcicipes
fiant peenx illorum.
Fuiftis enim aliquando tenebra , nunc autem lux in Domino.
Tenebrx ignorantia funt; quia nemo videt in tene-
bris : ignorantia vero gentilitas e ft , five perfidia, a qua
Dei gratiS ad fidem trafti funt, fafti lu x , id eft, veritas j
if. S.
tenebris myftica fua celebrantes in fpelxo velatis oculis
illuduntur. Ex his chriftiani fafti cognita veritate filii lucís
dicuntut 3 quia Deus lux eft.,cujus fidem in veticate
fuícipiunt.
ZJt filii lucis ambulate ; nam fruttus lucís in omni boni-
tate , dr juftitia , dr veritate eft. Hoc dftic, ut fic con-
verfentur, ut non immerito filii lucis dicantur. Opera eniin
lucís palám fine timore fiunc : cenebrarum aucem opera
in occulto, quia illicica fune *, omne enim peccatum palam
fieri timet.
Probate quid f i t » quod placet Deo. Ex magnificencia íancf
. 9.
deleftetur j ipfe enim dixit : Santti eftote ,ftcut & ego fanc-
tus fum dominus Deus vefter. Ec Dominus : Eftote, a it , mifericordes
»ficut & Pater vefter. Hxc placent Deo ; in fànc-
titate enim purificatio, in mifericordia vero plena & per-
féfta juftitia eft.
Et nolite communicare operibus infruttuofìs tenebra-rum.
Monee ne malorum a èlibus per confènfum polluamur -,
quia, funt inftuftuofi erga bonum , Se quxftuofi ad
màlum.
Magis-autem dr objurgate ■, nam qua in occulto ab eis fiunt »
turpe eft etiam dicere. Non folum alíenos vult eos elle à
malis aftibus > fed Se arguere mala fafta eorum > qui in occulto
curpitec operantur. Tunc enim probamur peccata , fi
cationi & immunditia comparai* ? , <i qt* nibt.ominm diffimulamni .&■ fu À
nobis., &c.
Ltvtt-19. t
Lue. e. 3«.
t - h.;
i l
i
I
lit ñ l í i h r I
i
i - l i i H