H B fea & M H W M H B B eft ex H a H u h h i h h MÜHlI quam H i iHffi ,M>* & HBD ,&,fas *f
mm M l ! H H B B 9 EBrHh I . J J . . . - ■ i 1 «„«v. ulinna. dens, ooadus appellavit Cxlarem.e(i timverU Legis facienda. Poffunt ahqui Legem ahqaa- Ergo evacuatum ejtJean- ^
. ¿enus fervare, & non circumcidi-: nanvmulu Romanorum
in Judxa fervabanr Legem incircumcifi. Unde diac Paulus
apoftolus ad Agrippam regem Judxx : Scio , rex j 4grtp-
pa ; credis prcphetis , fiio quia credis. Et centutio , cujus
• fervus erat moriturus, qui mirtens ad Jefum , rogabat uc
•veniret, & fanarec fervum ejus-; cui teftimonium perhiben-
. tes Judxi dicebant ad Jefum : Digmiseft ut-hoc prafies ei -
diligit enimgenttm noftram, &Synagogarn ipfi adificavit m-
N emo Tarnen circumcifus non totam L e g em f e r v a t , g m<
^ . 4 .
Or.-6.
W-10‘
datum cruets. Scandalum erat Judxis pnfcdicatio crucis ,
quia febbatum & circumcifionem evaeuabat. Si autem ad-
•mitteret circumcifionem >non eflèt Icandalum > Sc pacifici
eflènt nobis Judxi. Nam dicebant de Salvatore : Non eft hie
homo a Deo , qui fit bba turn non cufrodit.
Vtinam & abfeindantur hi, qui vos fubvenunt. Tale eft
hoc, quale Sc illud ad Corinthios in prima : Qui non, inquit,
amat Dominum Jefum , f it anathema. Ex ipfo grege
morbido funt Sc h i , quos fociao fententix eorum ; ut ab-
fcindantur <* à mifericordia Domini, qui Galatas Dei gratia
-exuerunt : Sc non folum fpiritaliter, fed Sc carnaliter , hos
maledicit ;Ut quia circumcidi Galatas cogebant, ipfi abfein-
•derentur, ut multiplicaretur his dolor corporis.
Vos enim in libertatem vocati eftis, fratres. In liberta-
tem vocati funt ; quia cùm peccatis eflènt obnoxii, c Dei
gratia accipientes remiffam delidorum, liberati funt. Tantju.
• d à ito t eft enim quia ciKumeifis data eft l e x . Hoc ideo
dixit, quia tarn hebetes fe oftendebanc, ut digni euent omnia
onera Legis portare.
Evacuati eftis 'a Chrifto. Quibus nihil prodeft Chnftus ,
evacuati funt à Chrifto -, erant enim gratia ejus pieni, qua
•recedente, evacuati fune. His enim loquitur, qui poft
acceptum donum gratix Dei , circumcidi fe maluerunt.
■Qui enim a in Lege gloriamini fa gratia excidiftis. Juftiturdevotibne
1 enim* m wpm'n//*»««/»» ,« r>•».'" ssss—v.........vjuam t. um ne liber..t.a tem in occa■>l ionem carni de..t is-. Ho*c ,d ic it, ne
mLe<ns eft fi fetventur, qua: data funt. Ideoque qiu in his acceptam libertatem occafio carms adimat : ad hoc enim
iuftificari fe vult poft fidem , amittit gratiam ; quia ad hoc circumcidi eos volebant, ut in conditionem Legis intrarent.
venit donum Dei ut ceflhntibus oneribus Legis, .juftifica- Ideo monet, ne dent occafionem confenciendo eis. Sed per
ret credentes apud Deum. I C dilettionem fpiritus f in it e vobis invicem. Non peraftedum
Nos autem fpiritu ex fide fpem juftitia exfpettamus ; nam in carnis cantatem habendam fed per diledionem ipintus
Chrifto Jefit ncque circumcifio quidquiim valet, neque prapu- ex hortatur , ut invicem fibi fubjedi fint.
tium ■ fed fides , qua per caritatem operatur. Apercum eft Vniverfa emm Le x tn vobts in uno verbo tmpletur : Dihouod
dicit quia fees juftificationis in fide eft per fpiritum, ges proximum tttum ficut te tpfium. Hoc fcriptum eft in Le-
non per opera Legis - infide enim fpiritaliter Deo fervi- vitico,quod fupra didum eft, quia perfedio falutis per
i 'X « ■__ ]• TT„J. TV»
mentis, Sc puritate cordis. Unde dicit Do.
minus ad Samaritanam : Deus fpiritus eft , & adorantes
eum , in Jpiritu & ventate adorare oportet. Ac per hoc ne-
•que prxputium valet quidquam , neque circumcifio : fed
fola fides opus eft in caritate ad juftificationem -, fides enim
-carirate fraterna debet muniri, ut perfedio fit credentisdiledionem
operatur -, quia qui non diligit fratrem, non didigit
Deum, dicit Johannes apoftolus.
Quod f i mordetis 1 invicemì& criminatis ; videte ne ab vn-
■vicem confummamini. Manifeftum eft quia dillènfio fratrum
inimica eft diledionis \ ideo monet ut pacifici fin t, profiLdlAlftlC
Ilclltllld ......... - , r cienrt es Ain bofnt.o . ‘ ContenIciones enim generane jurgium ,cu -
Denique Salvator quod primum mandatum- eilet interro- jus frudus eit vira conlumcio.
canti fcribx refpondit : Diliges dominum Deum tuwn ex toto u Dico autem fpiritu ambulate, & concupiftentium carnis non
corde tuo & ex tota anima tua : & proximum tuum tam- pcrficietis. Poftquam à lege fadorum eos prohibuic, in qua
quam te ipfum In his, inquic , duobus mandatis tota Le x funt prxcepta carnalia -, nunc ut à virus carnis fe contipendet
& propheta. Imperfeda fune itaque cetera, quan- neant, prxcipic. H ic enün fpiritu ambular,qui fugic pec-
. do in his duobus mandatis perfedio continetur. • caca. ' .r . . r ^ . .
Currebatis bene , quis vos impedivit ventati non obedire? Nam caro cenctipifcit adverfits fpmtitm , Jptrnus vero ad-
Exercitium illorum ih opera fidei bonum fuifiè teftatur, fed verfus carnem ; hac enim fibi invicem adverfantur, 6 ut non
nequitia malorum hominum detentos; ne curium fuum ef- ea qua vultis , faciatis. Duas leges proponit, ficut facit
ficacia perfeverante , confummarent, Unde. ut refipifcanc & in epiftola ad Romanos , qua; invicem adverfx fune :
hortatur de cererò nulli eorum credentes, qui ut opera Le- unam Dei, alteram peccati. Qua; ideo in carne lignificami:,
gis fervandafuaderent, evangelica; veritati non eos obe- quiavifibilibus obledatur . cupida peccatorum ; uc his libi
dire finebaiit. „ . E
Suafio veftra non eft a Deo, qui vocat vos. Verum eft , quia
humano confilio hæc agebant Judæi, ut mitterent eos fub
Leois jugum : non Dei judicio, qui vocabat eos per Apofto-
lum fuum ad gratiam.
Modicum fermentum totam majfam corrumpit.Hoc dicit,
•quia licet quidpiam Legis admiicèntes'fidei, violant fidem,
-ne habeat frudum , aut fit acceptabilis. Hoc ideo adjecit,
adverlàntibus , medius homo non ea qux v u lt , agat. Divina
enim lex premit Se fugat legem peccati, confulens
hómini, ut vigorem natura; lux cuftodiat » ne capiatur i!-
lecebris : illa .è contra in infidiis agens , laceflit hominem
blanditiis, ut fpernat prxceptum legis divinx. Cùm ergo
coniènferic homo legi D e i, contradicit lex peccati, fuadens
homini, ne faciat quod imperar lex divina : è diverfo autem
lex Dei revocat hominem ; ne faciat quod fuggerit lex pec-
Jchen.S.ìì.
f t . 11.
ne forte incolumem fe putarent b habere gratiam fidei, fi caci. Quod quidem homo non videt effe abfurdum ; feit
panca Leo is obfefvarent. enim naturx lux congruere, fi faciat quod imperar lex Dei.
Ego confido in vobis in Domino, quia nihil aliud fentietis. Denique gaudet,quando hsec agit : cum autem ea operatur,
-Hac fpe fe dicit fidere de iis -, quia non iponce ,fed circum- qua; fuggerit lex peccati , videt fe turpem , & horret poft
venti erroris viam int-rdverant. Ideo oftenfo vero itinere, F fadum. Ideoque legis fpiritus prxcepta fervanda funt, Se
-Tacile eos poflè reverti confidit. Qui autem conturbai vos, carnalia fugienda; ipfa enim confcientia accufac, fi ei conportabit
judicium , quicumque eft ille. Qubmodo qui erran- fentiat, feiens horrori effe, qua; fuggerit Lex peccati,
iem converti fa c it, remunerandus eft, dicmce Jacobo apof- Quod h f i Spirita ducimini, non eftis fub Lege. Non eft ob-
-tolo in epiftola fua : Q u i converti fecerit peccaiorem ,falva- -feurum, quia qui ducem habet Spiritum fandum, non erbìt
animam ejus c a morte , & operici multitudinem peccato- rat -, lex enim errantibus dominatur, ficut alio loco dicit :
rum -, ita & qui reda incedentem v ia , iter in devium cogit Jufto non eft lex pofita.
diedere, damnationem confequitur, quicumque fuerit. Hoc Manifefta funt autem opera carnis , qua funt adulterium,
propter hos fubjicit -, ne qui fibi meritum defendertnt, eo fornicatiofimpuritas, obfccenitas, idololatria-, veneficia* inirni-
quod filii eflènt Abrahx juxta carnem. Denique exaltantes citia, 1 contentiones, fimulationes , ira, (imultates , diftenfio-
de dicunt ad Jefum- Nos filU Abraha fiumus. nes, harefes, invidia, bomicidia, ebriecatcs,comeJfationes , &
Ego autem ,fràtres, f i circumcifionem pradico, quid adhuc qua fitnt his fimilia, qua pradico vobis , ficut & pradixi ,
perfecutionem patior ? Apertum e ft , quod dicic ; ideo enim quod hi qui talia agunt, regni Dei hereditatem non confequenquafi
inimicusjudceis habebatur, Se non definebant à per- tur. H x c omnia Se his fimilia legis peccati membra funt.
d. mÆ aliquot
I mipri corditi Dec.
a perin,
omr.es edit, in lege jnßi-
(licuitur.
mmdatiiDomini:x:iiq\¡i Sc edit.
e. Omnes edit, ac pauci mfl’. Dei
In&ra veto Rom. edit, fola, & in di
{. Rom. cdi’. mordclii in’uiccm c
g. Eadem Rom. edit, ui non 51,
h. Nonnulli mll.y! SfirUn Dec ,
i. Rom. cdm nmeptionec, *mn
ft^n.
A
ft-*}.
H P
Lt-vu.,$■!$.
,.tohän.w
f t '
ft. iti
f t ' *7'
f . 18.
h
»
qua; Apoftolus opera carnis appellai ; quia errores ifti ex J
mundo funt, ex quo & c aro. Omnia namque peccata de-
foris otiuntur ex parte carnis., non ex parte ipiricus *, ideo
non abfurde opera carnis dicuntur.
■ty i l . Fruii us vero fpiritus eft caritas, gaudium , pax , longa-
, nimitas, benignitas , ipes , lenitas, continentia, cqftitas, bo-
. j . nit as : adverfus hujujmodi non eft ìex. Qui autem funt
V‘ Chr iili, carnem fitam crucifixermt cum vitiis & eoncupifcentiis.
Non dixit : Opera fpiritus caritas eft, fed fruttus fpiritus
j lex enim fpiritus hsec, qua fupra memoravit, frudi-
ficat ut ex his hereditas regni cselorum quxratur •, qui
enim Chrifto devoti funt, hos dicit chriftos, id eft, undos,
H i carnem, id eft, mundum crucifigìiht, quando hsec ex quibus
errores oriuntur, condepanant. Hunc fenfum & Johan* I
jo/mh.’- ’J. nes apoftolus fequutus.ait : Nolite diligere hunc mundum ,
neque ea qua in hoc mundo funt. Si quis diligit mundum, non
eft caritds Patris in ilio i quia omne quod in hoc mundo
eft ,concùpifcentia carnis eft , & concupifcentia oculorum.
Qui ergo mundum , Sc quod in mundo eft,non concupif-
c i t , hic carnem crucifigit. Neque enim corpori humsmo
hsec-vitia adfcribenda mnt, id e f t , idololatria , veneficia ,
.hxrefes, invidi® , inimicitix, irx , & talia : fed ideo carnalia
dicuntur, quia ex parte mundi funt, ficut fupra memoravi.
Interea non amplius quam decern res pofuit, quas
-frudus fpiritus fignincat j ut in his omnia complexus vi-
deatur iecundum tabulas Teftamenti Dei , in quibus non (
amplius quam decem verba mandatorum tradita funt.
. < Si vivimus fpiritu, fpiritu & ambulemus. Non fimus
£ inanem gtoriam feilantes , invicem provocantes, invicem in-
‘ videntes. Hoc dicit, quia f i -bene & honefte vivimus,
bonos debemus habere & mores jhoc eft enim fpiritu vi-
vere incontaminatam vitam habere: Sc ficfpiritu ambula-
mus , fi paci ftudeamus ; hsec enim pari't caritatem. Inanis
autem gloria eft velie vincere, ubi prsemium non eft ;ut
quis- ftudiufti habeat contentionis & xmulationis, fciens
quia hsc generant difcordias & Ikes : Servum autem, in-
j Ti#.!.it- quit » Domini non oportet litigare^ Bona; enim vitx frudus
' aridos facit, perdens fpem promiiìàm caftx converfationis-,
bona enim Sc cafta vita moribus ùrnanda e f t , & benevo-1
lentia locuplétanda.
» T 7 Ratresa etfi praoccupatus fuerit homo ab aliquo delitto >
C a p u t J l vos qui fpiritales eftis> inftruite hujujmodi in fpiritu man-
V I. fuetudinis, confiderans temetipfum ,ne & tu tenteris , invif
. 1. cem onera veftra portate. Nunc hos alloquitur, qui firmioft
1 . res erant -, ne innatione bonx'vitx eum , qui forte a peccato
ckcumventus fuiilè t, ipernendum putarent & abjicien-
dunv, ideoque confulendum his. Cum manfuetudine enim
provocgndi funt ad reformandps iè •, quia fi acrius ex audo-
ritate %erint corrépti, non & patientur argui : fed Sc de-
.. . fendere fe incipient , ne turpes videa ntur j & incipiunt pe-
jores fieri. Tolle enim hominem à contentione & audacia,
& habebis eum iubjedum j humilitas enim etiam iuperbos
folet inclinare. Et ut cum-tota animi lenitate fieret, adjecit
: Ne & tu tenteris i ut vel hac caufa non fperneret pec-
catorem, feiens & fe poflè peccare. E t fic implebitis legem
Chrifti ; lex enim Chrifti omnes falvos vult fieri : ac per
hoc qui fratri peccanti confulit, ut redeat ad propofitum,
implet voluntatem Chrifti.. -,
a. Si enim quis vide tur fibi effe aliquid, cum nihil f i t , f i
f ipfum fiducit. Opus autem fuum probet unufquifque ; & tunc
‘ in fernet ipfo tantum gloriam habebit, Ó" non in altero. Verum
e ft , néc latet quemquam , quia fi adus noftros Se
mentem confideremus, nulli nòs anteponimus, Se nec facile
quemquam judicamus. Qui enim extollitur quali aliquid
f i t , errat ; nefeit enim quia de humilitate creicitur. Vetba
enim Salvàtoris & gefta ante oculos non habet, qui cùm
mHp.ì.t. fit omnium Dominus , humiliavit fei ut nobis formam da-
ret quid lèqui deberemus, fi ctefcete velimus : & fi nos
erigeremus, inclinaremur, quod facit imperitia cordis inflati
} ut apud homines’ commendatior videatur. Spernens
enim Se defpiciens peccatores, juftum fe videri coiitendit,
tut.iS. i». ficut Se pharifxus ille,quem Dominus denotar. Numquid
non vere hic imperitus eft , qui prxfentis glori,® cupidus
eft? Numquid non vere de futuris defperat, qui mercedem
jufticix in prxfenti vult confequi ? Quate ? Quia non eft
«. Rom. edit, fola, tifi circiimvenluj /«(rii. Eadcm cum vet. cdic. & raff,
quibufdara , humiliate hujufmodi : ac cctcti mff. magis commode , fVlfruffi
hu/ufmodi.
b. Hanc parenthefin Rom. edit.^prateimifetat.
appendix Tom. I I.
juftus in opere ,fed pet fallaciam fingit juftitiam ; qui enim
vult juftus eflè, alterum fibi prxponit, ut vere juftus fit.
Unufquifque enim plus mala fua novit, quam alterius.
Vnufquifque enim fuarn farcinant portabit,Ad poftremum hoc
voluic innotefeere fuperbis,quia non coinquinatur quis alieno
peccato,dummodo dillèntiat,ut nemo vereatur fe jüngere
peccatori, aut accedentem ad fefufcipere, ut eum lucretur.
' Communi ce t autem is, qui catechiz.atur b verbo ( id eft, qui
verbum Dei audiens eft) ei qui f i eatechiz.at,in omnibus bonis:
Hoc dicit, uc do&oribus audientes communicent in omnibus
bonis. Si aurem aliter agant,quam docenc,in bis illis
non Communicandum, fed diflèntiendum -, uc magis lex tibi
d'ux f i t , quam homo. Sibi enim oberit, non tibi -, quia qux
doeuerit, obfervas.
Nolite errare, Deus non deridetur. Nemini dubium eft
Deo impofturam fieri non poflè ,fed hoc ab co unumquem-
que confequi, quod meretur.
Quod enim quis fiminaverit » hoc dr metet. Qui enim f i -
mi>1 averit in carne fu a , ex carne metet corruptioneiK. Hic
Carnalia v itia, qux in carne admitti foleric, lignificar ; ut
qui carnem fuarn corruperit, feiat fe corruptelx futurum
obnoxium. Corrumpit autem corpus, qui inconcefla prx*
filmit. Qui vero fiminaverit in fpiritu , de fpiritu metet vitam
aternam. Homo chriftianus fpiritu conftat & carne i
homo enim ad comparationem fan d i Spiritus, caro eft. Cùm
ergo Ipirkui dar adfenfiim,cohibèns fe ab iis,qux contraria
funt, ipiritaliter feminat j ut poflit metere vitam xternam.
c Teftimonium enim Spiritus accipit, & immortalitacesn loco
mercedis. Sicut enim qui corrumpit dehoneftans corpus
fuum , non ad xternitatem, fed ad cortuptionem pertinebit -,
ita & qui incontaminacum fe cuftodit, vitam xternam con-
fequetur. H x c eft enim xtérna vita , vivere fine pcena, &
habere gloriam. Nam fi h ic ad prxfens qui in follicitudine
eft, negar fe vivere -, quanto magis ubi alienus à Deo ,
d ignem tortorem patietur.
Bonum autem fadentes\ non deficiamus tempore enim proprio
me temiis infatigabiles. Hoc dicit, quia qui fortis eft ad fe-
minandum, fortis erit Se ad metendum, id eft , fic recipiet,
quomodo facit. Ideo promtos nos ab benefaciendum eflè
hortatur, nec faftidium pati debere, lècuros quia pro par»
vis magna recipiemus,& pro terrènis xcerna, tempore quó
promific Deus.
Ergo dum tempus habemus , operemur bonum ad omnes. Gen-
tiles tempus habent operandi malum ; homines enim fine
Deo , quomodo poffunc operari bonum ? Chriftiani antem
fadi, tempus habent operandi bonuiìi ad onines homines j
ut poft acceptam fidem bonum opus proficiat mercedi pro-
miffx. Tempus enim idcirco conceditur v itx , ut jam jufte
verferaur, exemplum dantes gentilibus. Maxime autem ad
domefiicos fidei. ^erum eft quia faciliores ¿k propenliores iij
bono circa fratres eflè debemus j quia invicem fumiis mem-
l bra. Huic ergo rei inlèrviendum, qux prodeft, non cir-
cumcilìoni, reinunc inani. -
e Scitote qualibus litteris feripfi vobis mea manu. Audcj-
ritatem dac epiftolx fux -, cùm enim dicit : Ego feripfi mea
manu , obediri vult litteris his. Ubi enim hoiographa ma-
nus eft, falfum dici non poreft ; ne forte circumventi ex-
cufarent de epiftola , qua fi aut falfa effet, aut non effet
Apoftoli, nolentes fe reprehendì.
Quicumque volunt piacere in carne, hi cogunt vos circumcidi
, tantum ne crucis Chrifii perfecutionem patiantur. In
carne piacere , hominibus piacere lignificai. Uc enim
Judxis propitiis , aut non infeftis viverent, quos pfeu-
: doapoftolos dicit, fic Chriftum prxdicabànt , ut & Le ,
gem fervandam docerent : quod Apoftolus numquam me-
tu it , fed conftanter quod yerum eft, non tacuit , & fibi
Se his providens, quos docebat. Denique : Ego, inquit,
non folum liguri, fed & mori paratus firn in Hierofilyma
pro nomine domini noilri Je fu Chrifii.
Neque enim ipfi qui circumcifi funt, Legem cuftodiunt t
fed volunt vos circumcidi , ut in veftra carne glorientur.
Tale eft hoc, quale & illud didum ad apoftolum Perrum :
Si tu cum fis judaus , gentiliter vivis , quomodo compellis
gentes judaizatrt? Ita & hi cùm ipfi Legem non cuftodi-
rent, converfantes injufte , circumcifionem zelabantur j uc
proinde vindices Se amatorès Legis viderentur : cùm con«
c . Cod- noanulli T'fiimomo tnim U B I accipict W f f lM M m
! i . Nounulli mff ignem torrentem fatutur,
e. Mf. V#U> yidete jualibut littcrit 6«.
1 3? H
f t ì -
f f 6 i
b
*■ 7*
ft. 8.
ft. 9.
ft.io .
ft- H.
ir. li*
f - ¡i.