IWlIf/j.j.jÄ.
■i0iwn.I5.jj.
Ibid- ç. ly.
ritv.v.
f . i.
affione
atur in
nausj ut cujus perfona: vcrba fint,declaremus dicentis : Q ho- A circo nullam requiem liane habulfle vel habere in p;
ntam inhabitabo in-illis, W inter eos ambulabo . & ero ilio- fignificat : animam autem , quamquam ipfa patieb;
rum Deus , & ipfi erunt mìhi populus. Hxc verba Chrifti corpore -, ex hac tarnen parte requiem habere, qua fpefunt
; hoc eft enim, quod inter cetera Hieremias teftatus eft rat pro tribulationibus his,qu£ pro fide irrogantur à perfidis,
dicens : Foft hoc in lerfis vifits cfl, & inter. homines conver- daturum Deum mercedem. Denique in ipfa preilùra D.eo
fatùs cß ; hic enim habicavit in nobis, dicence Johanne apoi- hymnos canebant.
tolo : Et Ferbum caro fattum eft, & habitavit in nobis. Et Sed in omnibus afßiElifuirnus. Juxra hiftoriam , Domi-
quia Deus nofter eft, dicit iterum Hieremias : Hic eft Deus no vocante, intraveruuc in Macedoniam : & cùm non paus
i e r . Ec qui§. populus ejus fumus, dubium non eft ; Ec- ci credidillènt , invenilientque iolatium Lydia: mulieris,
y - 4 -
Clefia enim Chrifti eft. Ideoque feparari nos vult ab omni
contaminatione j ut fuicipiat nos in filios, ficut dicit : F i-
lioli adhuc modicum tempts vobifcum firm. Et quia omnipo-
tens eft,puto ambigi non debere. Si.enim, ficut* ipie dicit,
quæ cum omnibus fuis credidit ; tune faétum eft: ut fpiritum
pythonem, id eft, divinum fugaret de ancilla quorumdam,
q(ïi videntes perdidifle Te non minimum quæftum, quem
puella reierebat divinando , concitaverunt Îèditionem Pauquxeumque
facit Pater,, eadem Sc Filius facit fimiliter •, hoc ß lo & Silre, & traxerunt eos - in Forum ad magiftratus : qui
eft Filium omnia poile ,qua: poteft Sc Pater. Si quid non multas eis plagas imponentes ,miierunt eos in ima carce-
poteft Pater,non poteft Sc Filius. Sed idoneus eft Filius, ris , ita ut pedes eorum in nervo concluderent. Ha:c eft
C a p . V I .
'mä
qui dicit de Patre: yipud Deum autem omnia poftibilia funt.
Hoc teftimoiiio & nos ad puram vitam exhorta tus eft , Sc
dominum noftvum Jeium jam olim dominum npftrum , Sc
fufeepturum nos in afreóiu caritatis fua:, prsedeftinacum
oftendit.
H _/Ec ergo haben tes promijfa, carijftmi, mundemus nofmet
ipfos ab'-omni inquinamento carnes, perficientes fanbliratera
Spiritus in timore Dei. Manifefta funt, qua: dicit -,inqui.
preffura, quam pafli funt in Macedonia. Et hinc eft unde
dicit' : NuUam requiem habuit caro noftra.
Forts pugna, intus timorés. Pugnæ erant corpori, dum
cædebatur : animo timorés. Illic enim timor .eft, ubi in-
tellcdtus eft : fed timor hic propter eos era t, qui. credi-
derant, ne pailione ejus fcandalizarentur. Nam fibi quid
jam timeret, qui patiebatur ? præterea cùm dicat in A6ki-
bus apoftqlotum , non folum ligari | fed Sc mori paratum
Fe pro nomine Jefu Chrifti. Videtur ergo totum hominem
namentum tamen carnis multifarie intelligendum eft. Ideo C affliélum in carne d fignificalîè, ut ex parte fpiritus , qui
etenim non-dixit, ab inquinamento carnis : fed ab omni in- homini datur, ut maneat ,quia impaffibilis eft , affligi potuiflè
minime intelligatur : fed ut homo totus ex parte corporis
& animæ afflidtus in carne dicatur j;ex parte vero
quinamonte ; ut tota vitia carnalia fugiamus ; orane enim
quod !ex prohibet, carnale eft. Ve perfteiamus ftnElitatem
Jpiritus in timore Dei. San&itatem he perficimus fpiritus,
fpiritus impaffibilis. Poteft Sc fic intelligi, ut foris pugnæ ,
lì in timore Dei re ¿la fequamur ut fuo nomine Chrifti à
ia eft , in publico à perfidis fierent contra fidos, dum furore
peccatis nos abftinentes fendi fimus. Qui enim fine pro-
pieni refiftebant ventati : cujus rei nuntius intus timorés
feffione Chrifti à vitiis fe cohibere videncur, tandtificaci funt
generabat, ubi erat Apoftolus. Quis enim homo
Juxta mundum, non iecundììm Dei ipiritum quia iècun- non timeat anguftias ? Sed quia in Dei rebus propenfior
diim Deum hi mundi funt,qui fideles iunt : ceteri vero qua- erat , timorem hunc ipe fuperabat.
lefvis fint, immundi funt. Quidquid enim fine Chrifto eft, Sed qui confolatur humiles Deus , confolatus eft nos in ad-
immundum eft, iìcut dicit adTi;um : Quia inftdelibus mhil venta T’iti. Quoniam Deus fuorum non eft immemor.,
eft mundum inquinata eft enim eorum mens & con/cientia. fed femper dat eis in tribulatione folatium, acceleravi
Capaces cftote noftri.Ncrnini nocuimus, b neminem gravavi- D adventum T i t i , ut refrigerio ellet pofitis in fervore.. Mag-
s , neminem circumvcnimus.Con&àeta.Te vult illos,qu£ di- na enim confolatio eft patientis , fi fecum habeat condo*
citjut receptis his in animum,conférant fecum vera elle,quæ -
loquitur : Se fpernentes hos quos tangir, omnem animum
transférant ad eos, quos vident vero affé ¿tu fe diligere.
Pfeudo enim apoftoli erant, qui Se nocebant illis, corrumpentes
fenfus illorum ,& gravabant iacculos eorum circum-
ventione ièrpentinæ aftutiæ.
Non ad condemnationem veftri hoc dico. Hoc e ft , noli vos
abjicio, fed ut corrigatis moneo ; qui enim aliquem condem-
nat, non illi dimittit. Pradixi enim jam vobis > quod in cordilentem.
E t non folum, ait ,in adventu ejus ; fed etiam in con-
folatione, qua confolatus eft ipfe in vobis. Plus addidit ad
confolationem j quia audiilè iè à Tito fignificat e conver-
fionis eorum promtam voluntatem, in tantum ut Titus qui
dolorem habebat inobauditionis eorum., confolationem ac-
ciperet de pcenitentia illorum. sQuantum affeétum haberet
circa eos , oftendit Apoftolus ; ut nec ima carceris , nec
plagarum dolorem computaret icilli corporis, neque nerhus
noftrìs eslis ad commoriendum & ad convivendum. Ex vuum,quo pedes ejus conclufi erant : fed audita corredlione
pr^didtis vult illos cognofcere, quo animo loquatur ad eos. eorum, hetarecur, & immemor faólus paffionum, Deo gra-
■Quos enim participés vult habere Se ad piiefences paffiones g tias ageret pro eorum falute,fic hoc a:ftimans quali remu-
pro Chrifto, Se ad futuram vitam , non utique illos abjicit ; nerationem tribulationum. Annuntians nobis veftrum defidefed
ut participatione dignos fe faciant exhortatur. rittm. Nuntiavit Titus defiderium habere illos emendandi
Adulta mi hi fiducia apud vos,miti tamibi gloriano de vobis : Ce ; àddiicentes enim qu<e promifla funt bene viventibus,
repletus fum confolatione , fuperabunao gaudio in omni prejfu- incitati fimt ad defiderium horum. Feftrum fietum. Correpti
ra noftra. Fiducia harc de prima epiftolx correptione eft , flebant, dolentes quia peccaverunt, nec excufare nifi flint ;
quam quia nòli afpere fufeeperunt, fiduciam dederunt ad- unde Apoftolus gloriatur in his. Peflram amulationem pro
monendi fe ; vili funt enim velie corrigere le , unde glo-
Tiatur. Pro his animum etiam fiium conlòlatum ex hac
■parte pronuntiat, in tantum ut in omni preilùra fuperàbun-
•dare le gaudio obteftetur-, videns enim elle lpem in his, prò
quibus anguftias patitur, gaudet, cùm tributar.]r -, certus
mercedem le à Deo accepturum adquifita lalutis eorum.
; addifeentes enim caritatem Apoftoli erga £è, carperunt
illuni defendere contea adverfarios.
Ita ut rnagis gauderem ; unde etfi contriftavi vos in epif-
tola i Von- me poenitet. Manifeftum eft non debere pceni-
teri ex hac re , quam fequutus talis effe ¿bus eft ; quoniam
ièverius in prima epiftola corripuit errores eorum. N on ,
Etenim cùm ventjfemus in Macedoniam, nullam requiem ha- ^ inquit ,me pcenitet afperius fcripfiffèj quia hoc cauta po.
huitc caro noftra.PíeíCaras & cædes memorar, quas patieban- pofeit.
8 E t f i pceniteret, video quod epiftola illa , etfi ad horam
contriftavit vos , nane gaudeo. Hoc dicit, quia ft me pce aiterei
, inquit, propter caritatem quia vos contriftavi, con-
folatio fiiccederet gaudii j quia profuit quod vos contriftavi.
Non quia contriflati (ftis , fed quia contriftati eftis ad
poenitentiam j contriftati enim eftts . ftcunduin Deum. Idfcieni
illos per tributali
tur caufa credentium; ut magis provöcet eos ad caritatem.
Nullam, inquit,requiem habuit caro noftra ; ut compateren-
tur e is, certi quia pro falute fidelium animasfuas rraderent
•ufque ad mortem. Antequam digereretur enim rribulatio
&-corporalis injuria , altera veniebat; ut requies patienti
non elltt. Nam quoniam ienlu bruta eft omnis caro , ida.
Rom. edit, (bla , ipfe dicit, quod quacumque facit 'Puter , eadem dr Filius
fecit fimiliter : hoc efl, quid Filius omni* potefl , qua poteft (3- Pater. Patrem
-veto omnia pofie teftis idoneus eft Filius . . . .Hoc prop beta teftimonio . . . .
lefum jam olsm dominum noflrum &c.
b. Rom. edit, neminent corrupimuj.
c. Mff. Cotb. caro noftra. Hum quid fenfum habet caro ,ut fine animo patia-
tur? Sed percarnem totum hominem fignifieavit, ficut dr Salvator : Spiritus, in-
quit , promtus eft, caro vero infirma. Sjuia enim erat dr Spiritus fanftus in eis,
non pofuit dieere: Ftullam requiem habuit fpiritus nofier, quia eft impaffibilis.
Sed ad tomparsttitntm ejus totum hemintrn catnem d ixit, ficut ad f l i s claritatem
¡Iella ttnebrofa fu
rum proficere. Sed in omnibus ajjicti otc.
d. Cod. corb. fignificaffe. 'Poteft dr fic intelligi , ut foris pugna ,
publico i perfidis contra fidos effet dijfenpo ; cùm Jl repitas ejus rei nun
e. Nonnulli mff. convcrfiones corum pronta volúntate, aliqui, pro,
luntatcm.
Id eft,,
n affeBum fe haber
tniffet, vident qu
os tontriftay, nm
f. I idem mff. Quanta
g. Rom. edit. Etfi pan
propter carifattm ¡ quia '■
¿audit.
cuca tos oftendit apoftolus !
d . . . . Hoc dicit : Etfi panituijfet,
gaudio ¡ quia confolatio futeedit
f . 6.
m 7-
f . t .
ir. 10.
circo gavifuin fe dicit ; quia càm pudore contriftati fun t, A dicatio eius» ad eos in eorreurioné .r ■ ,
non cum ira. Qui enim reprehenfus pudorem patirne, cor- arguentis in eo ipfo tunc videtur e lfe ■ « ¿ h u ' î
tigere fe ptomirat : qm vero irafcitur I pejorem fe futurum arguunmr, incipianr emendare fe • f f f B j f f l M 3
oAendlt. V i in m tli Ammcmm* U l i e i ' i i t x mUs. mutantur.teftimonium perhibenr arguenti Pnim- wÊÊÊBÊÊÈËÊttm w M u M— M i — i &
fecmdùmDatm efi triftitia, rnm ifanfti enim animus in S B w H B i S B i
iHtemftabtUmoperatur.MamCciium eft quod qui tri ftis e f t . omnium velh-i aheAip*,tiam « j . Kemimfcentts
^ a p e c c a v ir fecundiimDeum a t o o i , doler enim quia
T F ß ir T a °t f CUS‘ ° 5 - ftab,lltatem falut,s pertinec. Tmim ad f e , qui in tantis vici is ab ip fl jam fuerant cor
Trtftttta stutem hujusmundt mortem over atur. Hoc d ic it , rep ti, territi funt in adventu pine Pr ini-, r
quia ficut fecundùm Deum triftitia vitam operatur ; pce- cceperant emendare iolliciti erant nhandirl ira- U-arn
n te t enim Se fperat Dei mifericordiam ; ita fecunddm B ut regrefliis, animum Apoftoli-miiigaret eis • qttmlobrem
Ecce imm hoc tpfumfecmdHm Deum eotttrißari quantttm -n is , quibusl quac peccaverant. emendabant Ideo in °
f . il. i» nhsperfine filltamdiium. Verum eft quia qui perni- tribù, inquit,confido in vobit ’
ter 5 ioilicitiis eft;tie denuo peccet. Sed excufationtm. Recte, -
quia pmnirentia non babet excufationeni, fed confeifionero. M O a a r d i . f « ™ . , e. . „ ■
Scd tmcrm. Oftendir timorem in peccatore, qui delifti N Ja u eft in E cL fii, A f f j T l ’ , ’
causi vcmam poftulat. S c i defiderium. Defiderat reforma- trobenonc V r e J r e u b u n d J e u u d iZ t r l ’ n T .
ri fe . qui fe feit fiiftum per p^ccarum deformem. Sed emu- S o n e s d
Uttoncm. Zelum incipit pan bonorum operum perficiendo-C eis gratiam datam à Deo dicit - ut in tribulatione PanU
rum,qm intelligit pro fe effe , quod corripitur. Sed vin- & Sitar, quam fupra memoravi L L . Í ,
B E B eft ut quis vindicet eum , cujus erga fe fen- tur : fed in exfukatione mentis B B H H noi jP 3Kri3!'-
tmaftèaum : & in fe ipfnm vindicar, qui fe causi déliai- -(p e promiffa. ut probaros fe horum B ì M m H I
affligit. In omnibus cuftosvos ixhibuìftisefie in eo nlgono. rem. Ec quod prefinida paupmas m J Ï L t J
Quando .omma qua: ad profeamn melioris fpei pertinent, vitiis fin llic itm h e o r u l Vomm eo ? ^
meditan vldentur aeium bàbentes Apoftoli & pnecéptoris ci\m . tenui ei&nt fubftantia f o l ‘ V ,nM
foi m ommbps officiis humanar converiàtionis,» duce fide, divés inventus eft in mifofterio famftomm T i r a ^ d m
b probos fe videri contendunt. confeientia onerati ’ JP“ enim
, Ig b n r& f i icriffi vobis. non prop,cr cum qui inique ver- placercn" P ’ “ hommlb“ s •' « ut Deo H i m Inique vetfat.um dlCK.illum » Sui inceftum admi- Quia teftimonio illis fum , quod pro viribus & Futra
-fr« , i, H H & fraudes B WÊSÈ Quantum lignum fuit , & Deo
ffratnbus in pnma epiftola feciffe fignificat. Sed ncqueprop-D placitum, qui virés illorum fcivir, in Icultatibus dederant
t i r , n qu, ,mquc traSatu, oft. Hi inique traaaci fune ¡ ad minifterium. Et ouia ex toro corde r . a ~ “ erallt
quia fratribus contraria paffi foni. Hic fenfus e f t , quem amplius o e ^ J g £ £ £ £ * v k e s a dm ta eb a T ’
euptte epiftolæ memorar, ubi dicit : S i cm altquid do- Cum multis prectbusorantes fitfcipiin oration,où.,.», ,
naftis , & ego. Oftendit enim nòli magis horum caus i, qui nom minifterii .quod fit in Canfios Tamiimnlirire » A nW~
:peccaverunt,firjpfiffe fe remitti illis. debere,fed magis prop- animo obtuliffjíllos minifterium o u H
rer m g m quia in „no male agente multi M qSi eta, , pradica.!
coiifundantur. & in uno contumeliam aut fraudem patien- vel fie cogèrent accipi à iè auod acrimVnrli, -j
te , mulri font ,q u i indignentut ¡ quia fi pari,ut aliquid b - l Ä Ä Ä ' Ä “ " 1 1
H í?em T / r f ° 7 paM/JntUr omnia me™bra* Sed ut force eis poftea egeftas boni operis pcfinitentiam fuadereT
mamfeflaretur folltcttudo noftra, quam fro vobis habemus co- Sed quia tales fe oftenderunc, ut puro animo iam præfen *
ram Deo Emendando imuftos & pollutos tandlificando, tia poftponentes , futucis fe promiffiombi« c o n f id E Ì fi’
« s ì s e m s * ' * * •
C° a * fe. & ad B devoverunt. Vifum eft enim fimplieiter i l L H H H
cafo & fuueftam viram decluwrent. In confilamne autem nec timeret, cui o fe e b a tu t , accipcre • quia n o i utfoue
»»>«. , magi, mag,fique* gav.fi fiumu, fiuper gaudio T a i: hoc animo offerebant.utredimentes prapofitos fuos vkia
qma rtquamtfipiraus tjm m ommhu vobis. Cotreptos per eorum paterentur, nec arguèrent ; quia muñera excícant
primam epiftolam audiens fe velie corrigere , colifolario- oculos vira autoritari? inclimnri D a i^ s mgo fc Dea
nem accepit. A Tito autem addifcens quia dolorem pare- dum emendant vitia : deinde fratribus dum oférunt fum’
h B “ r° nS I a” a “ s eft I nonfolauone , gaudio re . F tus ; contriftati debuerunt, qui ante prope quam incipe-
M f f l f f l 1 voIu” ‘ as col"m opere emperat approbari, rent, perftfti effe voiuerunr. Horum igitur tem p io invi
0 Í “ ft“ ™ B U animi referente. rat Corinthios, ut ea.qua: empetant, hac exhottatione auto,
Quoniam in quibufiumque de vobis gloriatus fum , non mence ièdula confiimmarent
í d i v k a í í ; W y a b A ^ o f ó f o TÌ 'US E CorÌnthÌ° S ' / “ • “ ‘ . ^ ' ‘ ’»^raum.quodquemadmodumcoepii.i auaivit ab e is , iti ctt, ab Apoftolo , &: qui erant cnm eo , fiamma m vos et,amgratiam iftam. Quoniam Tiri afefèateoomn-
bonam voluntatem effe Cotliitbiorum m emendandis vitiis ; feiebat fincerum circa iftos, nec non hos obedientes ei ■ id
fo i f f e r i A Sl f ’ EHE tafe5emc ■ non utlcIue con- clrco F ' «iam ad hoc opus exhortan illos facilius
fufos eft Apoftofos, fed alacer fadtus eft ; qma non aliter poffe figni&at ; ut quomodo in ceteris rebus exhortations
inerat T .tu s , quam aud.erat ab rns. f u i haìiuit fruäum in eis, haberer eriam in hac gmria !
naamodum ornata voba ,n ventato loqmt, fiumu,, ut ad mimfterium fantorum promros eos feceret • ut ouia
at,o noftra apud T ,turn vm ta , fobia e/l. Exftll-, jam viria emendabant, hujus iargitaris frutom habercnr
n his ; Qui enim ad hoc danr, ne arguantur , nullum fru tom bui
insrfM FianpKiinr.
Ij.
f II.
y . y .
»«au« ».it Tijujuuius > icu iuaccr ractus ei
invenerac T itu s , quam audierat ab eis.
Sed quemadmodum omnia vobis in ver it are loqtmrt
ita & gloriatio noftra apud Titum veritas faäa eft. '
tans in fpiritu hæc feribit Apoftolus, fic gaudens in his Qui enim ad hoc
ut eincaciam eorum tarn veram probet, quàm eft Sc præ- jus rei haoebunc.
sid'limorc^'t H Na* ¡ndignxtnr qui ctrreptus Ctnfilttui
b. Idem cod. Cotb. ducem fidei, (rout pejfent, videre contendunt.
f. Omnes edit. 8c mff. nonnulli, cim dicit corrigere velle, Rsm. ft velle
qu,s cod. Cotb. dicit ciim eos fe cerrexiffc quos urgutrut s reliqui me.
liut, cum dtdtctt See. . " 1 * 4
d. Rem. edit. gaudi» repleti fiumu fnptr con fola tiene Tifi.
e. Cod. Cotb. ad eos ani in correptione dnmtaxat prefieiebant . . .
etguuntur, mcipmnt emendati.
i. Mff. nonnulli, detinmffen, fubftantiam. Lege de tenui effentfubfia,
g.Mf. C<uk..Ak hit aStbou abfmr, qui frinì emendantes tic.
fi qua
f . 16.
C a p u t
V i l i .
ir. i.
f. i.
Su¡ ra cap.y.
WË
ir. 6.
ìli
«
il
IHII
ili
i|l1i!|
» I I
l ì g i
i i l t
i s ÉaÜ
- i i
i l
li
I®
f i n
iv i®
M n f
HllPtilt
iliP