cordis fecunda tetta íufcipiát ; Quis-, 'inquam, non illic 'A -3. Aäeft ergb Deus Páter , cùm baptfeatift Dóminus:
"verbum Salvatotis collocare v e lit , ubi fillud non fecula-
rium follieitudo prxfocet , fed difciplinarum fpiritalium
virtus enutriac ? Ergo, fra tres , quia in iànéta Epiphania
exlulcavimus videntes miracula Salvátoris , debemus face-
re quod illius temporis difcipuli-tunc fecerunt.
adelt Spiritus fandtus. Videte Salvatoris benevolentiam,
qua iolus fe in pälfione contumeliis fubdidit, in lavacto
'iolus gratiam non qusefivit , vult participes eile gloriae,
Adelt ergo fieut dixi, pa ter, adelt Sc Spiritus fan&us: Sc
quia Deus videri non poteft , Spiritus in columba, Pater
j . Quod autem dixi vidifle nos modo, quod olim geftum flefeendit-in voce : quòdque folùm ad adftruendam fidem
eft : vidimus plane, -videmufque quotidie. Ea enim fune ;hominibus necéffàrium erat , exhibet Salvatorem. Tides
a- Chrifti mirabilia , ut non antiquitate prstereant, fed enim noftra nifi auditu non cònftat & vifu ; ideo fe Spirigratia
convalefcant : non oblivione fepeliantur, fed ut vir- tus-in columba oculis fubdit, Pater in vóce fe auribus fubtutibus
innoventur. Apud omnipotenciam enim Dei nihil miniftrat ;nam nifi propter noftratfi credulitatem ifta fieri
eft abolitum , nihil prsteritum : fed pro fui magnitudine oportuiffet, potuit Pater & Spiritus tamquam invifibilis
omnia illi in prafenti fun t, totum illi tempus ^eft hodie. B Deus ad Vetbum M um invifibili prolapfione defcendere.
Unde & fan&us Propheta dicit : Mille anni ante oculos Igitur propter noftratn fidem a p e r to c e lo , Spfritus ad
tuostamquam dies una. Quod fi omne fieculorum tempus
una dies eft Domino, eadem die qua mirabilia Salvator
--Patribus Operatus eft-, operatus & nobis eft. Vidimus igi*-
'tur & nos fi cut rtiajores noftri mirabilia Domini, cùm pari
ea cum illis ftupore fufpeximus. Guftavimus & nos hcut
-■-illi de ipfis lwdriis.-j fiquidermilli de his poculum vini bi-
berunt, nos ialutis ealieem fumferimus.
¡6. Debemus ergo facete ,-vifq figno Domini , quod
-noftri fecere p r io r e s fi enim eadem in nobis divinitatis
•-refulfit gratia, eadem & fidei apud nos debet elle devotio.
Chriftutn , Pater ad Filium, vox delcendit ad Verbum -t
Verbum enim Chriftuseft , de quo fcribitur: In principio
erat Verbum. -Bene, inquam Pater vox , Sc Filius Verbum
dieitur , quia Verbum nonnifi de voce procedit. Conve-
niunt icaque fibi Vox & Verbum , & faluti hominum provident
focietate myfterii.
4 . Qua autem ratione Spiritus iandtus ad Chriftum in
'fpecie columba: defcendefit , videamus : utrum fit aliqua
fimilitudo columba vel Domini , 'ficut eft vöcis & Verbi.
Eft plane non parva -, columbam enim ötiam ipfiim Donii-
Dicit enim evangelifta de Domino hoc miraculo ,.perpe-C nUm dixerim j quia eft a lacer , mitis-, Sc fimplex. Columba
•-trato: Ecmanifeftavit gloriam fitam , & crediderunt dijci-
pnli ejus in eum. Credere ergo debemus, ficut &-tunc apof-
-toli crediderunt. Dicit autem alius : E t nos chriftianifumus,
& credimus in dominum-Salvatorem. Sed credere opus eft
■ opere, non iermorie : non lingua , fed corde.j ne Sc nobis
dicatur: Plebs hoc labiis me honor a t , cor autem eorum longe
eftd me.
S E R M O X.
De íanéta Epiphania 111.
eft quia Tañólos fuos elle pr*cepit tit columbas , dicens :
Eflotefimplicesßcut columba.’QaoA autem colùmba Chriftus
f i t , 'Propheta dicit ex perfona ipfius , defenbens poft paf-
fionem reditüm ejus adcxlum t Qfus dabit mibi pennasficut
columba, & volaba, & reauiefcam ? Cùm ergo Chriftus do-
minus iniriarec Eccleiìx facramenta, è cxlo fupetvenic columba.
lntelligo myfterium, agnoico etiam làcràmentum *,
columba enim ipfa eft , qus nunc ad Ecclefiam 'Chrifti in
baptiimo -venir, qua: quondam ad arcam Noe in diluvio
properavit, tunc illi ‘iècuricatem annuncians olivx ramo,
modo huic Kternitatem confbrens divinitatis indicio. Tunc
Æ Ê Ê K Ë die rn jordme fmlium ah aliis adßni, ab H E B B ,;«iodo ipfa pacem Chrillam (hi
eredi, bic fem e .> »u. dc re Hicromm«, in £r.c- fubltentk ftperfandéns ^
Miiih.m.ii,
B i .
negart tradtt hie fermo : qua de re Hieronymus 1
■cbielem, Leo Magnus epifi. 16. nova edit, atipie alii conf
i l i pojfunt. Nofirurn vero efi hie admonere cum fermone 1.
fanBi Maximi , nec non cum alio in jtppend. Aug. 134.
quern eidem Maximo mjf'• & edit. communiter inbuunt,
multum convenire. A t nihil ei cum Ambrofio affinitatis ‘
effe, facile is agnofeet , qui tantum qua apud tpfum Jub
finem lib. 1. in Lucam , & qua in 'hoc fermone de columba
figura dijftruntur -, inter fe contulerit.
1. T ) Lerique in hac 'fandU Epiphania: die hadfcenus à
J.mino mirabilia fadta elle commemorane,ur rot
5. In Jordane igitur baptizatus eft Dominus. Multa mirabilia
in hoc flümine fa:pius fadta eile Scriprura con>me-
morac,incer cetera dicens :£r jordanis converfus eft retrorfum.
Puto autem effe mirabilius quod domino Jefu Chrifto ibi
ipofico, fadtum eft ; ante enim rerrorfum aqua: converfse
fuerant, modo retrorfum peccata converia funt : & ficuc
tune impetusr fluminis alveum fui curfus perdidit j ita &
nunc impetus peccatorum dominium fiii erroris amific.
Quod qüidem in propheta Elia jam ilio in tempore fadtum
pur© j ficut enim Elias in Jordane divifionem fede unda-
* UJI..U muciuuict Clic , ut iug<ttU:> n ium> ^ ita & ChriÄus dominus in eodem Jordane feparatioad
nuptias aqus fubftantiam in vini iperiem commucaret, nem opera'tus eft peccatorum : ille ftare fluenra prxcepit
ac liquorem fontium in meliorem ufiim fui benedidtione
-transferrer : miniftros haufiilè aquam de puteis , vinumin
hydriis inveniffè ; atque utiliore diipendio perdidiilè, quod
impleverant. reperiilè quod deerat : tüneque primiim hoc
mirabili figno divinitatis fua: declaraile virtutem. Non-
nulli aucem in hac iandta die ab Johanne bapcizatum eum
-in Jordane teftantur, atque in lavacri ejus gratia interfuif.
fe loquendo Deum Pattern , fandtum quoque Spiritum
defeendiife. Nec mirum fi -in Domini lavacro myfteriüm
hon defuit Trinitatis, ci\m noftrum Iavacrum Trinitatis
-compleat iàcramentum j neque enim poterat Dominus non
primum circa fe exhibere, quod erat poftea humano generi F
pr<ecepturus, càm :omnia non fui causä, fed noftra gratia
falutis efficeret.
2. At numquid propter iè bapcizari Voluit, cum pecca-
:tum non haberet, b ficuc dicit Petrus : Qui iniquitatem non
fec it, nec inventus eft dolus in ore ejus ? Sed propter nos inique,
qui multorum criminum peccatis obnoxii » opus ha-
bebamus 'ut in Chrifti baptiimo purgaremur •; atque ideo
venie Dominus ad lavacrum ,-non ut purifìcetur ipiè aquis :
« ied ut nobis aquarum fluenta purificet \ ex quo enim ille
;iè ie in aquas merfit, ex eo omnium credentium peccata
deìevit. Neceffèeft autem ut omnium peccata deleverit,
qui omnium peccata ftifeepit ; ficut ait evangelifta : Hic eft
agnus :Dei-, hic eft qui tollit peccata mundi. Mirùm ergo in
(Riodum unus mergitur, Sc faius omnium reparatur.
a. Omncs edit. Chrifli miracuU, ut non iniquitate fralereunt : omnes mfT-
. cum Reg. ced. ficut diti
X Patif. fed ut -not aquari il fHTÌficit. Noli rette.
hic crimina. Et ficut fub Elia fludfcus primordia fontium»
de quibus exierant, e petierunt; ita & fub Chrifto domino
homines ad origihem luam de qua in infantia fuerant exor-
t i , func reverfi.
S E R M O X I .
De fandta Epiphania I V.
Hic iit antiq. edit. infcribebdtw : Poft Epiphanias E t it
revera poft fuperiorem » quem ipfo die Epiphania habitam
conftat, ex utriufque collatione diElus cognofcitur. In Rom»
edit. eidem titulus eft : Ad catechumenos. Neque id ab-
furde j eofdem enim variis in Ecclefiis ab eo fefto nomen
profitert confitevijfe ex multis cum aliorum tum Ambfofii
teftimoniis datur wtelligi. Nec toero quidquam eft, cur httne
äußerem Felicis & Elipandi aqualem,aut in erroribu/ pra-
curforem aliquisputet, quod in baptifmo Chriftum adfirmat
renatum ejfe ; illud enim nihil aliud fonat, nifi Dominum
aquis emergentem rejurreßionis formam exftitiffe. Cum vero
non modo in ferntone fequenti ■> fed etiam in 135. & 136,
Auguft.Append»eadem legantur-non leve profeßo argumentum
eft ab eodem außore omnes hos fermones cjfe profeßos
aut unius äußerem ex altere largius haufijfe.
1. \ D omnes vos, fratres, prxdicationem meam in die
jT \ . iändfca Epiphania: pervenille credo, Sc ad vos pra:- *
cipue catechumenos : in qua deicripfimus tune, nonnullia
la iy S firiti
nes mff. nobis co
ilio, »rifinii Jiia
Domini : melius Rom. & mil', ut in textu.
t . . . . ad originit fua infantiam dt qua fuerant Sei
-, nifi <juod pro tngintm in uno legitut triginu
S È R M O X 1 ts
De fanda Epiphania V.
¡is qua ltd fermonem fnperiorem d nobis dilla funt, tAttuiti*
addctnus noslros hos fermones uno contextu compofttos videri
, cùm è contrario quos ex Append- Auguft. Jiipra citavi*''
inns ,fpeciem cent on urn quamdam pra feferant ; proindeqUe
hos ex iijdem illis forfan fuijfc interpolato*. Hujus tamen
auBorem ex fanllis Pafribus nonnulla etiam imiiatum ejfc
nulli negamns 3 qua enim caufa cur baptizari' Chriftus vo-
lutrit, hic ajferuntur , etiam apud alios , & Ambrofiuni
ipfum cum alibi turn in Commenc. in Luc. lib-1 , tium 83.
lib. 4. num. ypertrallantur.
1. t t j Vangeliea fcriptura refert, ficut ledtum nuper audi-
vimus y Dominum adjordanem baptifmi caufa ve-
nilfe, & in eodem flumine myfteriis fe cxleftibus confe-
crari voluiife. Quod mirari non debemus , cur hoc baptif-
4 0 J
adferentibus aquam in vifium fuiflé Converfam ; plefifque A
aucem ceftantibus illa quoque die in Jordane Dominum
baptizatum. Quod licer à diverfis alterutrum fadtum èffe
credatur j ego tamen utrumque fadtum effe .confirmo , Se
aliud fignum de alio contineri, Utrumque enim fadtum eft \
nam cùm baptizatus eft Dominus , & myfterium lavacri
jniticuic, & liumanum genus velut vilem aquam in a:ternana
fubftantiam divinitatis iàpore convertit. Similiter Se
cùm hydrias plenas liquore fontium vertit in vinum,
utrumque operatus e ft , & fpeciem magis necefiàriam nup-
tiis praeftitit, & demonftravit Corpora hominum per lava-
crum.Spiritus fandti fpiricali teplenda effe fubftantia. Quod
alibi ipfe Dominus manifeftius declaravit, dicens in ucres g
novos vinum novum effe condendum ; in novicace enim
utrium lavacri puritas , Spiritus fandti gratia lignificarne
invino, . . ■ '
2. a Igitur vos catechumenos diligentius oportuit hoc
.audiiie , quibus magis eft neceffarium , ut fenfus vefter,
'qui ignoranti* Trinitatis ut aqua nunc friget, agnitione erari volume ^uoa mirati non aeoemus , - c
mvfterii incàlefcat ut vinum ì & animarum veftrarum macis ipfius dpmmüs & magifter fetent, quia ipfe a» : Qui
liquor vilis Se tenuis in pretiofam & fortem gratiam fecentfic, ^ docuerit maxtmus vocabitur ,n regno calomm.
transfundatur i. 1 vini H W i quod bouum eli B I
tedoleamus quod fuave eft, & poffimuS.dicere illud Apof. rabat I ut bonus re a g ite dofttinare foare ' ’« “ s
' toli : Ü W Chrifti bews -J -,fimos Dee ; >• cateehumeuus ,C refinuatet, qaam. aftibus exetcetet, Se ad finem nos guftu
I enim. priufquam baptizetuc , ficut aqua jacet, ftiget & paritpt confitrearet & fenfii | B R M | |
pallet : fidelis antere L u t vinum fottis & lubeus.eft. Gate- H H o c antere totnre hodietno d e geftnre effe mamfeftüre
chumenits I inqnam , ficai aqba nnlliw fapotisi, nullius e lfq u o d ita verum effe ii?ù poffmnpi
odotis, nnliins íft pretil, nec fufficiens ad ufurn, nec de- ratio erare exigit I ut poli diere natahs Dommra . 1 cet m-
ledtabilis ad reficiendum1, nec colerabilis ad fetvaudure. tetpofins auras., eodem tamen tempore hec fcfti^tas fe-
Nam ficut aqua cùm fetvatur diutius, B vetfa in- queretut I quam Sc ipfam W S U ä m ÌB IBM M H S
tra fernet iplam puttefeit & ftrtet ita & catechumenus ' dare puto. Tune erare natus H D H | B . hod e tenatus eli
cùm diutius catechumenus permaner , in detetius conver- I fatramentLs : tunc per Vlrginem edmts I hodie per mylle
fus intra fernet ipfum vilefeie & deperir. Ait enim Domi- lium genetatus. Ita emm difpofuit Dominus non longe «u
imra,regmme.lerm, i qm autem. non intrat regnum, ne-D ^ partum VifgiiiiS., Angelis ahnuntiantibus,
Ü— — i fidelis -, ficut enim ex poffidèbanc, I B H rerin'Knt
■ cundlarum cteatutatum fubftant» omnis tes vetullate de- .
petit, folum vinum proficit vetuftate ¡ ita « ' E V u t óbfèquiàNbi cùm fecundùm hominem nafeitur,
.hominum cunil.s ant,quítate ™ “ Ura Maria finn citcumfovit i hic cùm fecundùm
. J1US proficit vetuftate. Et ficut vinum in dies iingulos alpe- marcr cum W W W
ritatem fuam decoquens , fapotis dulcedinem, fuavicatem myllenum gignitut, Pater eum Deus voce K B U H g g g
;Ódo„s a d q d t i t j t a & chtfftianus fuccelfu temnotis.de- f Ä J * ■
liftotum L i u m afpetitatem decoquens, fapi*tiaqi fita Mater efgo pattuì mpft | B ‘
divinitatis, d beneolentiam Trinitatis adfumit. . FUto.f JK. teftlmom. fau d jm r
a Erro in hac fanfta die baptizatus eil Dominus. Vide- I adotandum Magis ingerii, Pater colendum gentibus mam-
te q'uam bene otdinaverit, ut & in natali fuo natus fu , & feftat : finn igitur ‘ “ 1 ™
in Epiphania tenatus ; ut nec longe à fe falutis humanal vota E f H T I W P M
diftarent, & eternas Salvatori jugner granas ageremus. . iine.intermillione m i t j g \ :f:. .^ . „ iZ lV e i iUe
. y. Tune & vota noftra celebrata fu n t , quando Chrifto
Ecclefiacopulata eft, ficut ait Johannes: Qui habet fponfam,
fponfus eft. Propter has ergo nuptias faltare nos convenir;
fiquidem & David rex pariter & propheta cum multa ceci-
. n e r it, ante arcam Teftamenti íálcafle dicatur ; elevatus
enim gaudio in falratíonem prorupic.' Prxvidebat enim in
Spiricu per Mariam de germine íuo Ecclefiam Chrifti tha-
lamo íbeiandam , de quo a i t : E t i f f t tamquam fponfus pr o-
cedens de thalamo fuo. - Atque ideo® pra ceteris prophe-
• tarum audtoribus plus canravit; quia lxtior cunólis per
r 'ft. . *___L - . . . J nreinrio unra
lin e ln t c rm u i io i ic m — -— - , ------ -
evangelifta: Deum nemo vidtt umquamy nifi unigenitus Filius,
qui eft in finu Patris.' _
3. Libencer ergo in finu fandornm quiefcit Dommus *,
unde Sc Johannis evangelifta finum , ut in eo accumberet,
libenter elegit. Sinus ergo in quo Chriftus requiefät, non
corporis gremio prapararur , non veftimeptorum ambitiq-
ne componitur, fed caleftium virrutum operätione colhgi-
tur. Nam Chrifti finus erat in Johanne evangelifta fides,
in Deo Patre divinicas , in Maria matte virginitas. Ibi finus
Chrifti eft , ubi habitaculum eft virtutum : ibi redinat IohanAM
Matth. S. 10.
quid ijpfis facere deberemus in nuptiis
tias rota exfultatione Ixcacus fit.
r-._..ci. .r. , , c.oiitineturI, feBrmon Di q uBi nobp is nBontis Be iMt , iSnfMermwe, aitaM inciiWpiens
Igitur ¿porte, vos.dilige,«traudire hac. , u, animarum liquor -vitiorum -vili, cÿ
cod. Reg; InfideUt enim fieni aqua facet, rigtt. & fallet.. . . Infide.
IUUI* 1, (till JUC.V1 g-v . 1 ,
feve*, habent. •& I B M celi 1nette 1 W j S <i«tn» *»»>” »
non babee ubi cafut recline,. Igitur domipus Jefus hodle ve-
nic ad baptifmum , & corpus fuum fiuiftum volUu aqua
dll4.' Dicat fotfaffé aliquis : Qui t ìa S t tnM , -qua» ùoluic
baptizati t Audi ergo : Ideo baptizatur Chriftus, non ut
fan£tificetur ab aquis, fed ut ipfe aquas fan&mcet & puti-
ficatione fui purificet fluenta illa qua: cangit j s cónfecratio
enim Chrifti confecratio major eft elementi. Cum emtn salvator
abluicur » jam tunc innoftrum baptifmum tota aqua
mundacur,& purificatur fons.uc fequùtùns poftmodum po-
pulis lavacri gratia miniftretur. Pra:cedir ergo Chriftus per
• - ’ '. cod ex K-c. id enim vetcrcur
c. Reg. codex, ita & ìnfideli
Cetera veto ufque ad, ReSe aut
«1. Omnes edit. 8c mf urti
cùm diutiu, in infittitali permanet. . . . deperii,
m fcr-iptor omifit. . . . . '
ncvoleniia Trinitatis: mff.duo., btntvolentiam
Appendix Tom. I / .
: optili n Lugc
dfupetius illud : Suavitatein odotis adquint.
lenivolentiam fumma divinitatis adjumit.
e. Ita omnes edit, ac ni IT. ubi loco propl:
¡„rum : at Rom. edit. haUd bene repofuit : pi
Reg. codex, fapie.
in' legendum forte prophe-
eris plus prophetarum con;
f. Rom. edit, fola, pio tefiimoni
g. Eadem Rom. edit. Bapti\atit
adßipulatur.
mm Chrifii, corifea , tfi elementi.
C c ij
li
! U S
i l
.,!■ liIìl;; i’:
;l i '
■li mm
i i t
i l