Epbef. s. y.
■f. li.
f . X.
’ÿ '.x i
"ir-?™
‘••I’-
b
EC' ex.
ir .x ì
Rem. 6.
f.X
fóp Berengaudi expoficio 57°
/• r • r„ „Aï-ram -ftcuc diGic Scriptura :•£»<»/.A fandôrumcgnöfeitur hune ¿(Te'verum Díum I qui tales fern* fo fintcllitícn
líder.Habet-&femore „ „ „ carne una: quod apollo lus de O h iìllo & Eccitila intclligi ipte re g um 8c
dumeffe docùit. Uxorcjus preeparavit fc , id e l i , Ecclefia qua: uxor
A gn i dic itur, variis virtutibus fernet ipfam ornavn. Et datum eft tltt
ut operiat fe byjftno fplendenti candido. Quid byffus figmnect , ìple
exponìt : Byffintym enira juftificaùenes funi janétorum.
Et dixit mihi -Scribe, beati qui ad coenam nuptiarum AgntvocMt
fun t. Prandium d e co rum uune e f t , quando in Ecclefia dapibus
evangelicis pafcunrur : coena vero rune e r i t , quando poli refurrettio-
ncin in cocleiti beatitudine alterna gloria perfruentur. Et quia prandium
quod nunc agitur ■> & bonos & malos rccip it, non omnes -beati
fu n t , qui in co videntur recumberc : illi autem foli beati fu n t , qui
in illa coena, q u x poli finem mundi futura e l i , recipicrttur.•
Et dixit mihi: H ie verba Dei , vera funt. Et cecidi ante pedes ejus,
ut adorarci» earn. Et dìxìt mihi :Vide ne feeerisf confervas tutu fu
fidet. Habe*t'& in fcmorc fuo fcriptum quod ipfe fit R e x : „
Dominus-domiriantium > quia in operibus qua: in came po’fitus geffit,
cpgnitum e ll hune cffe vetum Dei Filium- Poflumus etiam per fe mur
pattcs vetcris T e ftam cn ti, ex quorum ftirpc Chriftus oaiginem
d u x i t , intelligere :qui & ipfum prxfiguravcrunt, Sc quod ipfc futurus
eflct R e x regum 6c Dominus dominantium , apertis vocibus prxdi-
-xerunt. ‘ ■ . .
Et de ore ejiu gladitts acittus exibat. Poflumus per os Domini
cofdem prxdicatorcs , dc quibus d iximus, q u i in fine mundi nafci-
turi funt > accipere > per quorum os loquetur Deus , ficuc lple dixit
in Bvangelio : Non enim vos ejlis qui loquimini, fed Spiritus ¡'ants
veftri, qui loquitur invobis. Et ipjfe dicic per prophctam. Si jepa-
raverts pretiofum a v ili, quafi os mejem eris. Per gladium vcro d l-
vinam fcripturam, ficut fuperius diximus, intelligere debemus, li-
reterà, cv/.j.r vn, I .... . . r1 ~- i * -■ .i .. J•:. -— nr. >. q , i P(i ef t verbum E'pbcf.6.1
nque
«iigelonim efiicerentut ; idcoque pcrtimefcit Angelus adorati ab ho*
minc', qui fuper fe adorabat hominem Deum ; quaptoptcr confer-
'vum fc Johannis , ccrcrorumque fidelium vocat. Tellimomum Jclu
eft fpiritus propherx, patres autem vetcris T c ftam e iu i, qui ad ven-
tum C h r i f t i , pafiionem 6c refurredionem ejus prxdixcruiic, lpiri-
tura prophctix habuiffe ccrtiffimum e l l , unde 8c prophet* vocan-
tur. Qaicumquc ergo teilimonium C h r ilto perhibet, fpintumpro-
pHctix habet. ■ r j i , r *
Et vidi alum apertum , & ecce equus albtu, & qui fedebatjuper
earn, vocabatur fidelts & verax. Nu llo modo ællimarc dcbemus
•quod hoc capitulum ad adventum C h r illi pettineat, in quo ad judicium
-venturus e f ,
tu ri fuhr > fine etcnim mondi inftante -, veniet
fuis-yut pugnét per ipfos contra Antichriftum , 8c minillros ejus.
Et qualis à fan'dlis illis prxdicabicur, talis 8c forma cjus in hoc loco
defcribitur ; naiii per cælum Ecclefia dcfignatur : per cquum album
h o m o ,quem Filius Dei adfumfit, fuper quern 8c fediflc vilus d t .
Q u i etiam fidclis 8c verax vocali dicitur. Hæc duo nomina, id
e l l , fidelis 8c verax , unüm fenfum habent in hoc loco. * R e tie r i-
lius Dei fidelis vocatur, de quo dicit Pfalmifta : Eidelis dominos in
omnibus verbis fuis , fanätu in omnibus operibus fais. Veracem
'v e ro -fe ipfom in Evangelio v o ca t, dicens : Ego fum v ia , O'verttas ,
& vita. Sequitur i Et cum juftitia judicat & pugnai. Non armis
Deus in die judicii ctìntra impios dimicaturus e f t , led ejus juitiua
expugnabuntur 8c conterentur ; omnia cnim peccata impiorum atque
fcclera in confpettn eorum addueet Dominus, ut fcianr fcjultillimp
•Dei judicio effe damnatos.
Oculi ejus ficu t fiamma ignis , &
Per ociilos Domini ¿Spiritus ..Dei defi0.— - ,
auftor hujus libri exponit : h abebat, in qu it, Agnus oculos Jcp
qui funt feptem fpiritus D e i , mifft in omnem terram. Ft quia fiamma
urit 8c illuminât, non inconvenienter Spiritus fantlus flammeus elle
•dicitur i co quod corda fidelium 8c illuminer 8c inccndat in amorcm
D ei. Et in capite ejus diademata multa. Per diademata multa multimelo
fanttorum exprimitur. Habens nomen fcriptum , quod nemo nov
it , nifi ipfe. Cùm fuperiùs dicat quia vocabatur fidelis Se verax . 8C
■paulo poli quia vocabatur nomen ejus Verbum p e i ; quid eft quod
d ic it quod nemo feit nomen e ju s , nifi ipfc ? Sciunt quidem lanca
D e i nomen Ch r ift i , quod eft Tilius D e i, 8c nefeiant. Ex patte
aippe feiunt, 8c ex {«rte nefeiunt i in omnibus enim creatuns qu*
acutiflima e ft. V t in ipfo percutiat gentes. Pcrcutiet Chriftus gladio
fu© g en tes, quando per doftrinam (àntloruin fuorum d hominum
ftultorum errores dcftruet. Et ipfe reget eoi in virga ferrea : & tam-
quam vas figuli confimgentur. Per virgam ferream Evangelium d i-
xirous fuiffe defignatum ; reget ergo Chriftus gentes in virga teirca,
quando per doélrinam fantlorum Se Judaros ad fìdem fuam converrei
, Se eleftos ab errorìbus Antiehrifti defendet. Et tamquam
vas fillile confringentur. ' Qnamdiu quilibet in .peccatis ja c e t , rette
v as fittile vocatur : cùm autem per paniicntiam Se lacrymas ad bona
opera agenda converfus fu è rit, confringitur vas fit lile , Se ex vale
f id i li efficitur vas folidum Se firnium , Se ad id u s tentationum f l* -
j fn um u . *u r r " ' 1 ■ in fine muiìdi nafei- monum fortilfimum Et ipfe calcabit torcular vini fururis ire Dctomturus
e ft : fed P°tius. ^ ^ jn f e a i s C »¡polenta. Efaias cùm de paffiòne Domini loquerctur ,.ntcrpofuit
mUnd, inftante,vemet Dommus m i n ^ dicencem . T o J U r calcavi /olus- ,°ent,bus non eft vtr
.mecum. S c i ibi per torcular crux Domini intelligieur , h ic vero non
c ru x , fed locus poenarum , in quem impii retrudendi funt,» d e lig -
natur. Eamdcm quippe fignificatiònem habet torcular in hoc lo c o ,
q uun & lacum Ciperi», diximus habuilTe. Bf f S S B
r x , per quo* impii defignantur demerli fuiffe leguntur. Sed 8c ipla
calcar io torcularis eamdcm fignificatiònem habet , quam & illic
calcarionem lacus habuiffe diximus i fignificat namque ultimam dc-
mcifionem impiorum in infernum. Quid vero Ut vinum iurons
ir * Dei omnipotentis, fuperiùs diximus. ^
Et vidi alium Angelunrfiantem in fole, & clamava voce magna onmt- Y •
busavibus, quavolabant per medium calum.l&c Angelus.prardicatqres
q u i in fine mundi futuri fu n t , fignificat : q u i etiam 8c per cquitcs
|>aulo fuperius defignati funt : per fòlem vero Chriftum intelligere
capite fuo diademata multa. D debemus. Angelus igitiir in fole ftetit ; quia prsdicatores l in d i in
Dei dèfignatur , ficut in ten ia vifione rC'hur”ifnt-o ita folidabuntur, ut ab ejus fide nulla vi. jSerfecutioaum avelli
pollini. Per aves autem fideles omnes, qui ^ tempore futuri feint,
defignantur : per cxlum volabunt, quia interris pofiti» mente in c x -
lcilibus habitabunt. Poffumùs nihilominus per cxlum Eccleliam intelligere.
Per cxlum l in d i volani ; quia duas alas habentcs, id e li >
duo prxcepta caritatis, circumquaquc v o lant, quibufdam miiericor-
diam impendendo, quoldam ab iniquitatibus revocando. ^
Venite ,songregamini ad coenam magnain Dei omnipotentis y-ut man-
ducetis carncs regum, carnes tribunorum, & cames fortium , carnee
e quorum, & jedentium in ipfis, & carnee liberorum & fcryorum ,,
pufillorum & magnorum. Q u i defignantur per reges Se princtpes ,
liberos Se fe rvo s , ceterofque, ipfi per equo s, eorumque adfcenlorcs,
quippe ic iu n t , 8c ex parte ncicuint, ^ principes feilieet t e r r x , ac p ep ili q u i eis fubjicientur. Coena
gignunt gignuntu , ______ . ruutfc.ua[ur qui generatur : p Dei quid aliud e f t , nifi exterminatio impiorum ì Carnes autem inv
-ncee e e ut an q ’ nadmodum Pater eft fine piorum jufti manducabunt, cùm v indidam ex malis q u x cis intulcru
n t , excipient. Et quia ju iii videntes pcenam impiorum, in b o nis
operibus proficiunt ’, ficut dieit Pfalmifta : Latabitur ju f tu s , cum
vidfrit vindiclam ymanus fuas lavabit in fanguinc peccatoris.
•nccetTc eft ut anteccdat qui g
-fed non talis eft natura H li i Dei ; nam Se quemad
in i t io , fic & Filius. Et quamvis h o c quqmodo fieri poffic, eonlide-
rare non poflìmus -, in veritate tarnen credimus Se confitemut Filium
per omnia xquàlem Se coxyum effe Patri. D e hac ejus generation«
prophet a loquitur dicens : Generationem ejus quis enarrabitj
Et veflitus erat vefte adfperfa fanguine : & vocabatur nomen ejus
Verbum Dei. Poffumus per veftcm corpus C h r if t i’: per fanguinem
v ero peccata noftra, pro quibus mortuus eft ipfe , five ipfam mortem
quam pcrtulit pro n o b is , intelligere. Sed quia peccata e led o -
rum fuorum moriendo d c lc v it , Se ipfam mortem refurgendo calca-
v i t , ficut dicit apoftolus Paulus : Chriftus refurgens à moriuis jam non
mori tu r , mors ¡Ili ultra non dominabitur-, melius mihi videtur ut per
veftcm Ch rifti multitudinem fandorum intelligamus, qui funt mem-
hra cius • per guttas autem (ànguinis, quibus veftis adfperfa eflc le - p randitus estinguane.
J r & , i ____Tt abbrehenia e'i
Et vidi beftiam , & reges terra , & exercitus eorum congrégalos ad
faciendum pralistm cum illo , qui fedebat in equo cum exercituejus.
H ic demonftrat non adadventum Domini fecundum c a , q u x fuperius
d id a fu n t , pertinere : fed potiusad illud-tempus, in quo per
Cinftos fuos contra Antichriftum prxliaturus e f t , ficot jam diximus.
Congregabuntur namque b ellix , & reges te r r x , Se exercitus eorum,
uc pugneut contra Chrifturo Se lando s ejus 5 qnando Antichriftus 8c
innumerabilis multitudo gentium q u x a b co dccipientur, ad pcrle-
quendam Ecdefiam Dei exfurgent ¡ ut nomen C h r ift i dc mundo
, martyres defignantur , qui pro amore C h r ift i fanguinem fuñie
r e non dubitaverunt ; idcoque vellem C h r if t i, qux ex Angelis 8c
fandis hominibus con fta t, in illa cx left i beatitudine fuo fplendore
exornant- . . . . . »•
Et exercitus qui funt in calo, fequebantur eum in equts albts, vejtt-
ti byjftno albo mundo. Diximus fuperiùs quia qualis Chriftus à
fandis in fine mundi prxdicabitur , talis Sc figura ejus hoc in loco
•defcribitur. Per cxlum ergo in hoc loco Ecclefia : per exercitus
qui de cx lo procefiîffe Chriftum fequenies v ili funt , fandi qui
jn fine mundi nafeituri, 8c contra Antichriftum pugnaturi fu n t ,
intclliguntur : per cquos autem corpora : per fefforcs vero equo-
ium anima: defignantur Albos igitur equos habuiffe vifi fu n t ,
q u ia fe mundos Se nítidos , in quantum humana fragilitas pcï-
■mittit , exhißebunt in confpedu D ei. Q u id fit vero byflìnum,
¿ fuperiùs exponìt : Byffinum , inquit , juftficationes fun t fattilo-
Et habebat in veftimento & in femore fuo fcriptum : Rex regum,
Dominus dominanttum. Per Yeftiinentum, ficut fuperiùs diximus,
fand i : per femur autem ex quo humana origo procedere dicitur,
homo quem Chriftus adfumfic , dèfignatur. In veftimenro itaque
filo quod ipfe fit R e x regum » fcriptum habebat :q u ia in operibus
*. Filius Dei in -edit, delideratur. I
fc. Edit, & mf. Reg. Spirimi fanUnf : ceteri mff. Spirimi Dei. _ j
c. Ita mff. edit, veto, fuperius expofitumeft. Bijfmim igitur juftificattonts Sic. J
E t apprehenfa eft beßia, & pfeudopropheta, qui fecit figna coratn
tpfa, quibus fe duxit eos, qui acceperunt charallerem beßia, & qui ado-
raverunt imaginem ejus: v iv i mifft funt ii duo in. ftagnum ignis ar-
dentis fulphure, <£> eeteri oeefi funt in gladio fedentis fuper equum, qut
frocedebat de ore ipfius, & omnes oves faturata funt de carnibtts eorum.
Apprehendcnturbcftia Se pfeudopropheta e jus , quando illud imple-
b itu r , quod apoftolus Paulus a i t : ¿¡¿fern dominus fefus interficiet fpt-
ritu oris fu i , & deftruet illuftratione adventus fu i. Si Antichriftus
fpiritu oris Domini interficiendus eft , quomodo ipfc 8c pfeudo-
propheta ejus in ftagnum ignis v iv i mittendi funt ? Eft vica jufto-
rum, eft Se impiorum. De v ita juftorum e dicit propheta, quia juftus
in fide fua vivet-, de vidua vero mala djeit Paulus , quia vivtns mor-
tua eft. Vitam namque impiorum ju ft i non in congruc mortem vo-
: fimiliter Se impii vitam juftorum mortem xftimant > ficut in
it.xxi
derifum, & S*p. y. \¡.
ftimabamus
jùdicio d iâ u ri funt : Ht funt quos aliquando habuimui
in (imilitudinem tmproperii : nos infenfati vitam illorun
infaniam, tfi finem illorum fine honore. Antichriftus ergo Se pfeudopropheta
ejus v iv i milfi fiint in ftagnum ignis > id c i l > in malitia
fua v iv i > in ca vidclicet ulque in finem v it x fu x perfeveran-
tes. Quod autem dicit quia cctcri occifi funt in gladio lèdcntijS
iùper cquum , intcrfeûioncm illam pro confufionc pofuit ; nain
«/, Omnes edit. homin,m mfideliim : omnes mff. hominum Jluliorum.
e. Siç omnes mil", at edit. è contrario, dicit propheta , quia Iiijtus wfidc vi-
vit i devita vélo mala dicit Vaulus^quia vidua maie vivtns mortua eft.
h. y.
in Apocalypfin. De Vifione V. 5 7 1
f a n â i , q u o rum d o ftrin a per g lad ium o ris D om in i d è fig n a tu r, in te r- \ nufli p o ll b antifmum ipfi libi peccando m o r tem a d tra h u n t, m enticnfcfto
Antiehrifto, infultabunt infidclibiis, eo quod homincm impiif-
limum , atqug òmnibus hominibus deceriorem Antichriftum , immor*
talem, deumqjrc exiftimaveriht, quem conftabit pcflima morte pcr-
cmtum : at illi confundentur Se tabefcent in iniquitatibus fuis. Omnes
ergo aves faturata: funt de carnibus eorum ; quia fubverfo Aurichrilto,
omnes eledti incnarrabiliter gaudcbunt & exfultabunr 5 co quod à tarn
pcflimo hofte mifericordia divina eos liberaverit , omnefque qui cos
perfequebantur, vclut fumus evanuerint.
ET vidi Angelum defcendentem de calo ,halentem clavem abyffi
cattnam magnum in mdntt fua. Damnationcm diaboli ■. narrare
volens , ad advcutum Chrifti rcvcrtitur. Trcs namque funt damuatior
ncs diaboli : damnatus eft primo, quando dc cxlefti beatitudine propter
iniquitatem fuam eft dejeilus : (ecunda damnatio ejus fuit, dc qua
au£lor libri hujus loqui modo incipit j quando per mortem Chrifti
genus humanum de potcftatc ejus c:
icriptura demonftrat, in abyffum eft w
c r i t , quando in infcrnum cum omnibus impiis in xtemum cruciandus
dcmcrgetur. Angelus iraque iftc Cliriftum figuificat : dcfccnfio ejus de
cx lo eft incarnatio ejus. Clavem abyfli, id. eft, inferni > ipfc poflidet ;
quia ab inercffu'ejus quos vult., retrahit -, & quos vult, in ejus damna-
tionem cadere jufte pcrrnittic. Per catcnam vero magnani ejus potef-
tas dèfignatur-
Et apprehendit draconem ,ferpentem antiquum, qui vocatur diabolus
& fatanas, & religavit eum per antus mille. Apprehendit Chriftus
ferpentem antiquum , id e f t , diabolum , quando per mortem fuam
ejus deftruxit imperium : per aunos .autem mille omne tempus ab
advcntu Chrifti ufque ad finem mundi debemus accipere. Religavit
ergo Chriftus diabolum non.viuculis corporcis, fed vinculis poteftado
qux in co promifeiùnt, àtque in fuis malis pcrfevcrando. Sunt
etiam nonnulli qui poll perpetrationem fcejerum , quibus fibi'mortem
intulcrunt, ad vicam per poenicentiain Sc lacrymas > cetcraque bona
opera redcunt, de quibus Apoftolus loquitur dicens : Surge, qui dormir
ex]urge à mortuis, & illuminabit te Chriftus. Sed nec iftain
primam rcfurrcftioncm dicerc poflumus ; co qiiod primo per baptif-
nium, fecundo per poenitcntiam Se lacrymas animx noftrx ad-vitam
revoecntur. Neccffc e ll ergo ut inveftigemus, quam vocet refurrcc-
tioricm primam. .
Quatuor funt v itx fidelium : prima mala ", fecunda bona & mala >
tcrtix vero Sc quartx nullum malum adhxrere póteft. Prima eft ante
baptifmum, q u x -tota mala eft : fecurida poll baptiftnum , qux Sc bona
8c mala dici poteft » nullus enim fidelium tcmpus v itx prxfentis
fine aliquibus peccatis tranfire poteft , ficut iftc Johannes loquitur
dicens : Si dixerimus. quia peccatum non habemits, ttofmet ipfos fedu-
iptum e f t , 8c ip fe , ficut prxfens B cimtts, (fi verttas in nobis non eft. Tcrtia e f t , qux tota bona e f t , 8c ad
religatus : tettia damnatio ejus quam ferics hujus leftionis pertinct, qu x à paflione Chrifti ufque ad
finem mundi cxtenditur, in qua fandti fine corporibus cum Domino
vita xterna perfruuntur : quam etiam primam rifuircilioriem vocat,
cùm dicit : Hac eft refurreclio prima. Tcmpus itaque à paflione Chrifti
ufque ad finem hVundi refurrcftjo prima vocatur. Quarta vita fanfto-
rum crit poft reception«« corporum, qux nullo line tcrminabitur.
Igitur quia vita prxfens in comparatione v it x cxlcftis mors rcdlc dici
poteft, fanfti prima refurre£tione tunc refurgunt, cùm ab hac mifera
vita fubtraili, in cxlefti beatitudine cum Damino collocantur.
Et ficuc eft h xe prima refurrcftio fanclorum, ita eft 8c prima mots
impioriim -, quando prxfencem vitam defcrunt, & in pdenis demcr-
guntur : fecunda vero mors ultima damnatio e r i t , ficut in fequenti-
■furrcdliohe
ià illi tan-
bus exponit. Beati ergo erurit , qui habent partem i
r n3a n—— — ' • n
... 1 confortio
fanftotum adfcribi mcrcbuntur. Multos enim , fine mundi inftante,
ignis purgatorius purgando cremabit , fed ante judicium abfoluti in
laiiftorum collegio rccipientur : atque in iis fecunda mors , id e f t ,
damnatio ultima non habebit poteftatem ; quia jam non cum hcedis
in finiftris, fed curii ovibus in dextris ponentur. Sederunt facer dotes
Domini gfi Chrifti, (fi regnavcrunt cum Chrifto mille annis. Nomine
facerdotum omnes eleilos comprchcndit ; omnes namque ele& i, fa-
cerdotes vocantur, five quod fine membra fummi facerdotis, fiye qv.od
ipfi fernet ipfos offerre Deo per bona opera non dcfiftant.
Et cùm confummati fuerint mille a nn i, folvetur fatanas de carcere
fu o , (fi exibit, (fifeducet gentes , qua funt fuper quatuor angulos terra
Gog (fi Magog. Quod hic career , fupcriiis abyilus vocatur. Sed interim
quxftio oritur 3 luperiùs quippe quorumdqm opinioncm fequens,
dixi per abyflum corda impiorum polle dcfignari , in quibus diabolus
3 fuos ab immanilfimo hofte diabolo lib e rei, confequens eft uc
f' ;loria ad quam eotum animx quotidie perducuntur, defcribatur > per
edes namque cxleftis patria ,"per fedentes vero fuper eas fanilorum
animx defignantur : quod autem judicium datum fit fanftis , quorum
animx in cx lefti beatitudine requiefcunt 3 in hoc advertere poflumus,
cùm ad eorum fepulcra dxmonia ab obfeflis corporibus cxpelli, per-
juria Ixpe detegi, atque multa miracula fieri-vidcmus. Et animas inter
feltorutn propter verb'um Dei , (fi teftimonitfm Jefu : (fi qui non ado-
raverunt beftiam (fi imaginem ejus, nec acceperunt charaHerem ejus in
frontsbus aut in manibus fu i s , vixerunt (fi regnaverunt cum Chrjfto
mille annis. Per animas fnterfeâorum propter verbum D e i, Se tefti- g
moriium Jefu martyres, qui diverfis temporibus interferii funt, poflu-
mus accipere : per cas vero q u x non adoraverunt beftiam 8c imaginem
ejus , eos qui ab Antichrifto interficieudi fu n t , puto effe intelligendos.
I ft i èrgo vixerunt (fi regnaverunt cum Chrifto mille annis ; quia quamvis
corpore fine interferii , (êcundum animam tamen vivunt cum
Chrifto in cxlefti beatitudine. Sed quxrcndum nobàs eft quomodo
ck<äi qui inftante fine mundi nafeituri fu n t , cum Chrifto mille annis carnales pertinent, docere.Superlaritudi
regnare dicantur, cùm tempus mille annotum non ad futurum rem- quia vailas hujus fxculi vias ingrediem
pus, quod fine fine e f t , fed ad prxfens potius pertincat, quod in fine Caftra vero fandorum Se civiras dileda, unam fignificatiònem habent ;
mundi confummabitur , 8c in quo fides Evangelii per univerfum or- fignfficant quippe Ecelefiam. Caftra igitur fandorum circumdabunt 5
bem florcns, eledos quotidie ad vitam xternam percipicndam dirigir. quia Ecelefiam Dei tòta viitute perlequentur, ut nomen Chrifti de
Quod ita folvendum puto. Tempus ab adfccnfionc Chrifti ufque ad mundo funditus extinguant.
fincin mundi, quod per mille anuos dèfignatur, omnibus cledis de- Et exivit ignis de calo à Deo, (fi ¿evoravit eos. Ignis de c x lo exiet;
putaium e f t , ut in co fine corporibus gloria cxlefti cum Domino quia veniente Domino ad judicium, ig n is aure ¡plum præccdct, qui
jxrfruantur : & fcimus quia omnes eledi membra Chrifti funt, & ex p non folum omnem catervam impiorum, fed 6c ipfum mundumconlumultis
membris unum corpus efficitur 5 8c fi gloriatur uriurn mem- met , ficut in nonagcfiino fexto pfalnio David Joquitur dicens: Ignis
».... ----- j — ---------- l._ /-— *—*'edet ,( f i infldmmalitih circuita inimic
Ephef.y i
immenfx.; quia eum àcordibuselcdorum fuorum expcllens, ab prima,Se in iis fecunda mors non habet poteftatem 5 qu
corum deceptione divina fua yirtute exclufum tenet. C tummodo beati funt 8c crune, qui ante finem mundi ii
Etmifit eum in abyjfum, (fi claufit, (fi fignavit fuper eum-, ut non
f t ducat amplius gentry, donee confummentur mille anni : poft hac oportet
ilium folvi modico tempore. Alligationem diaboli tribus modis "poflumus.
Intelligere 3 poflumus namque hoc fimpliciter intelligere, ut Yirtute
Dei omnipotentis in abyflo religatus teneatur ufque ad tcmpus
prxfinitum : poflumus etiam per abyflum. corda impiorum intelligere ,
ut à cordibus elcftorum excluflis, intra' anguflias coidium rcproborum
conftri&us Se alligatu^teneatur : pofliimus 8c hoc tertio modo intclli-
gere. Diabolus nihil aliud deflderat, quàm deception«« hominum :
8c dum per cuftodiam Dei omnipotentis , qui eledos fuos cuftodire
8c dcfendere non dcflftit, ab eorum deceptione arcctur, quafi quibufdam
vinculis ejus impiiilima voluntas religata tcnetur. Pet gentas
vero quas feducere non permittitur, folos eledos debemus intelliger
e : tempus modicum,quo poft mille annos folvendus effe d ic itur, — , . . . , , ---------- B__ , . . . ^___ _ _____
tempus Antiehrifti eft 5 tunc enim peccatis hominum facientibus ,D à cordibus fidelium expulfus, religatus teneatur : fi ergo per abyllin
dabitur poteftas diabolo tota virtute contra genus humanum dimi- corda rcproborum defignantur, quomodo de abyflo, id eft , de cordieandi.
bus reproborum exirc dicitur, quos numquam dcrclinquct} numquid
Et vidi fedes : (fi federunt fuper eas. (fi judicium datum eft illis. reprobos derelidurus e ft, 8c invafurus eledos ? Nullo modo. Alliga-
Quia fuperiùs narravit, quo ordine mifericordia divina quotidie elee- tionem ergo diaboli fecundum litteram inrclligendam puto ,
aliquo abyfli loco virtute divina religatus teneatur, vel certe in inferno
ufque ad diem abfolutionis fux. Seducet autem .gentes, qua
fun t fuper quatuor angulos terra 3 quia uni verías genres qu x infra
quatuor plagas mundi contincntur, Antiehrifti impiiilima dodrina per-
luftrabit : nullafque alias genres 'feducct, nifi q u x fpiritalitér G o g 8c
Magog vocantur 5 G c g namque interpretatur ted um , c Magog dc
t ed o . Per Go g ig itur, qui interpretatur ted um , ii defignantur ,,qui
malitiam fuam in corde tcgcutes, jufti ab hominibus videbuntur, cùm
futuri lint mente reprobi : Magog v ero , qui interpretatur de tedoyeos
defignat, qui de ted o cordis fui d in apcrras miicrias prorumpentes,
omnibus fe impios eflè démbnftrabunt. Talcs itaque diabolus per Antichriftum
facile decipiet.
E t congregaba eos in praliUm, quorum numerus eft ficut arena maris.
In prxlium eos congregabas quia ad Ecelefiam Dei perfequendam
cos armabit. E t adfcendtrunt jùper latitudini m terra, (fi circumdedtrunt
caftra fanHorum, (fi civitatem dileltam. Diximus fuperius difeipulos
Antiehrifti laudatores fore vitiorum,8c omnia qux ad deledationes
. 1 . . . . r 'r - ; ergo terrx adfeenderune;
q ux ducunt ad mortem.
t-vnx.
brum , congaudent omnia membra. Gaudium igitur prxcedentium
fandorum, illorum nihilominus e rit,q u i in fine mundtnafeituri funt;
quia unum corpus cfficicntur cum c i s ,6 c in aliis poflidebunt 4 quod
ipfis deerjt.
Cereri vero non vixerunt, donec confummentur mille anni. Ccteri
autem,id e f t , reprobi, non vixerunt 3 quia poft mortem non ad viante
ipfum precedei,
namque quamvis cum e lcdis convcrfcr
cut hoftes civitatem aliquam impugnai
cltfia à reprobis impugnatur. Sed Se il
idem David loquitur dicens ‘.lg n ’ - :
.R e p r o b i
circuit« funt 5 quia fili,
ut. capianr carii : ita & Ec-
pfalmo quadragefimo nòno
jfpeHu ejus exardefeet, (fi in
f . ZXi
'Pfal. $6. j.
tam ducuntur, qux i cxleftìbus fandorum animabus datux : fed in
infernum demerguntur, qux in hoc libro b mors prima vocatur.
Hac eft refurreHio prima. Beat us qui habet partem in refurreHione
prima, in iis fecunda mors non habet poteftatem. Quxrcndum «obis eft,
qux fit refurredio prima 5 nam primam refurredionem non diceret,
nifi effet 8c fecunda : nec fecundam mortem, nifi effet Se prima. R e -
furgimus itaque primo per baptifmum à morte animæ: fed quia, dicit
beatos eflè c o s , qui habent partem in refurredione prima, non mihi
de baptifmo hoc didum videtur 3 co quod non omnes beati fine,
qui per baptifmum^ morte animæ refurgere videntur 3 eo q«od nona.
Pro rcligatus quidam codiccs fetibunt relegatus : fed hæ dux voccs fa- 1
cite in m(T. commutantur.
fc,Ronücdit,0c Keg.mC.mtrs fecunda vocatur,. .Bcatus C fanBut, qui habit Stc,|
circuita ejus ternpeftas valida. Quidam hune verfum ita expouu
qùod poil fucccnlionem elementoium pluvia defeendet, qux com-
buftionis cineres abluat : fed talis expofitio abfurdiflìma mihi videtur;
fcimus enim pluviam \ mari atque a terra live per nébulam, live per
'exGccationem folis exfurgcrc. Et ficut aqua levia quxque à fimdo ad
fupeiióra elevat 3 ita Se acr aquain aut in nebulam converfam, aut
per ardorem folis in tcnuiflìmum fumum, Se pene invifibilem redadatri,
ufque ad ca loca ubi confummatio ejus eft , elevar : ibique conglobata,
primo.in denfam nebulam , quam nubes vocamùs, conveititur :
deinde , vento agitante , minutiflìmx guttx fimul m ix t x , atque fua
permixeione graves e f lè d x , ad terras dccidunc , pluviamque iaciunt.
‘Pfal. *>■ 3
c. Maror de teCio
d. I t a V
ì corpore
tc Gill- in corpore : idcr
apertae malitias,
0 Gill« ¡ ìe, Sc Rom. edit«
ite
il
l l f [j|l h