T?tOV. f.
b
Ma »Jj.
PP/. .o
'indignallo repfente* fcotiittiota eft , H M i v iftö iia , A facrepat aiabolum , Biens H | 4 I B g * H * -
& divinitas federerai:. Denique nec bello finis iinponitur, ,»«»» D e » i»»m s hoc eft non rentabis eam, quem putas
I M I refpbnftim prophèiiam, dami. Unde H H f lU tamquam hominem ad mfenora pellendum I fed mag«
quod Saul nóftès non H viriate — I quàm mìlkura « tamquam D ea» Se dominò» ipfum noven» « t e t t e .
Ü I Ü M fuperabat. Denique u„ius-ci,!pa I H Bmfer- In M ergo jquiiiotum diebus tentamur ad g H S
ani ignavia ,& umuS deltao omnibus genentur infirmitas 5 Salvatori! ; f i a t e «um & kos-hoftes, noftri de puma
H ü enimvinai in ernenn , ubi difìat in obfetvauone «templi, hoc e f t , de obfeivatiöne quadragefim* detutbató
ieiunium Quod.ut — S u i èa — BH conantur. Dum enim tenore! mgcSunt dUminlidiaspa..
« in e B Ü Ü , ftatim Jonath* dixit non èffe paccendum, rant I cupimit nos de arce religioni! a t t e r e . Dicftur
féd pècJtum admiffum effuuone eìus fanghini! — rem eis a Domino : Non tentabmsfondos viros & famulo!
Videteouanta apiid Salii-tegem H I « f e g t e * obferva- Dei ; quos emm tamquam humlles conculcando! putatis,
•rio , qui ofeniam Domini -opiàvit etiam parricidio mith fentiptis tamquam, fttenuos honotanät».
gare ■ & quanta fit refoltiti colpi jejvmii, qua: non nifi B H Sunt enjm , ficut dixt., pietrate fratte! I qtos hoftes
m m m ¿ffulìone M H El fi ignorali! f o n a t e ìiidic- noftride perfeaipne religioms abducunt : qui dum prallen!
t o n i patte ieiunium qtiod refolvetit, mortìaddicituis qui u n t e metuuiit, purant Deum noftra falutisimmemorem,
feiens indidtum à Chtifto tefolvit M u t e I quid meretur ! nefeientes quod Deus nulllus eft unmemor ; ied immemo-
« Èrgo fratrès, ftatutum nobis cuftodiainus omnrob- rem illum noftri urne facimus, aìmpeccamus. Cum enim
fervanone W | ut hoftes noftros fpìiitaies carnalef- mala operamur , averti! freiem 1 cùm nefanda loqnimur,
H — habemus enim I fitùt ooftis , & carnale! auiem obftruit! & ideo bonltataii fuam a nobis Deus non
‘hoftes leìunemus W H B ut cos exercitus nofter &. Saul tam ipfe retrahit, quam-noftra illuni dehaa repaunt. Aie
funeree & obthieat. Nec I— Ü poflti declinemusad enim idem Domimls per prophetam ad eos.qut erant in tu.
favum ; favusènim quaidàm mundi eil vòltìptàs.'fen Viti», bùlatiombuscotiftitutiì Nmaqmdmn v o la a m n m m m E/ii. ,1
«,»», ficut feriptum cit.ad :mf m a«idm im pium ifm e e s , vier ? & reliqua. Vides ergo qnonlànl tnter Deum & homi..
lovilTma «twrior* fimi f i l l e . i ' Oremus igitur H nobis’, nem peccata feparant. Tolle igitur peccata de medio , Se
leiunaiitibusiile ipirituàlis favus à Domino largiatur, q u i c Deuni tibi ptoximum tu feciftn
H sterna heatitndine in palato feucis aniline nobis dui. 6 . Quomodoenim poteft , fra tte!. òbhvifa noftn Deust
•cefcat : ipfo adjuvante, qui vivit Se regnar in focaia focu,
-Jorum -, amen.
S E R M O X X I I .
D e Tand a Q u a d ra g e f im a V I.
JÌÌC fermo /'» antiq. edit, ac plerifque mjf. fupcrioribus tribus
proxìme fubjicitur j tindc confettura aliqua duci poteft , cum
ab tllorum auElore profeftum ejfe. Ipfius tarnen ftylus paulo
humilior eft : fed eumdem a dittione jimbrofii multo lon-
gim reiriovet illa Jìmplicitas » quàm à Ma.
j . -v T On ufque adeo contriftari debemus, fratres, quod
_[N| in his quadragefima: diebus ternario nobis tribula-
tionis advenit -, 'quoniam & Salvacorem noftrum proprer
■ipfam quadragefimam videmus effe tentatum. Minus ergo
dolere debemus fervuti, qaia Domini habemus exemplum.
Xlbi enim eft fimilis cum Chrifto devotio , fimilis eft &
cum Chrifto tentano j conditionem enim nobis rolerandi
ímponit conditio jejunandi. Credimus aurem quod ficuc Salvator
nofter diabolum cùm tentaretur , obtinuic ; ita & nos
hoftes noftros, cùm tribulamur , poflè dsvincere -, jejunia
enim Chrifti ternari poftunt s non poftunc fuperari. An-
guftias quidem in obfervatione habenc , fed profperitatem É
tribuunt & falutem, Videamus igitur inter cereras centatio-
n es , qua Dominum diabolus arte lacellàt.
i . Cùm enim fuper pinnam ilaret templi Salvator, ait
' diabolus : Si Filius Dei es , mitte te deorfum , & reliqua.
Vere diabolica: fraud is aftutia confuetudinis [ux nititur argumento
-, Temper enim religioios de fuperioribus dejicere
ad 'inferiora conatur , & de fanftis ac venerandis adtibus
deducere ad terrena & ccenofa feftinat'j ut qui ftat puritate
mentis in fummitate templi , projiciat íe in profundum in*
Feri contagione peccati. Nam cùm Dominum de pinna templi
dejicere nititur, utique de perfe£fco religionis cultu eum
qui etiam capillos. capitis noftti in Evangelio aptid iè dicit
effe numeratos ? Si enim capillorum noftrorum niemini’t , t
multo magis noftrarum animarum meminit. Per numerum
enim curam circa nos follicitudinemque cognofcimus j nemo
enim humerat , nifi quod vult diligentius cuftodire :
nemo numerar, nifi qui yeretur, ne fraudem abfque numero
patiatur. Paftor ut ialvum gregem habeat, eum fre^
quenter annumerar : denique Dominus , qui eft bonus paC-
tor i cùm una ovicula de centum ovibus aberralfet, recurrens
ad numerum , propriis eam ad gregem humeris repor-
tavit. Ufque adeo ergo habetur iub tutela, qui habetur
in numero ; ut errans propriis apportetur humeris, ne quid
de numero minuatur. Nolite ergo putare, fratres, quod
vel minimi cuiufquam obliviicatur > Deus enim omnium
meminit, omnium recordatur : tantum ut non,noftris inter»
venientibus peccatis, ei inferatur oblivio.
, S E R M O X X I I I *
D e fan é la Q u a d r a g e f im a V 1 1 ..
E x iis qua bic dicuntur de quinquagefìma, cognofiere eft illitii
ritma nondum cammuniter id temporis r'eceptum fuijfe : de
cujus quidem diverfitate confitti' poteft: Cajftanus Coll. i l .
cap. 24. & Soz.omenus lìb. 7. cap. 19. Quod antera hh
fixagtfma ac feptuagefima nulla fit mentio » illud fané in-
dicio eft hujus fermoms ac fuperiorum 14. & 15. auElores
diverfis exftitijft. Intenditur vero etiam querela adverfus
eos , qui per quadragefimam alttrnis tantum hebdomadis
jejuntum Jervabant,in quos fimilitetfermone 146. invehitw
Petrus Chryfilogus. Sunt praterea in quibus bic fermo eum
fina. 145. & 147. Append. Auguft. fatis conveniat, ut
forte ad eorum auftorem referri pojftt : at ne idem tribuatur
Ambrofio noftro, nihil non reclamai.
removète conatur s pinila emm‘ loci fàn&i perfeftio c e t e F ». X T Onnulli chriftianomm , fratres, mftimantes fe dieft
facràmdnii. I N vinitatis pra:cepta religiofius obièrvare, ptstermilla
5. Reöre autem Dominus fuper pinnam templi ftare di- devotione quadragefima . cujus hodie curamus-exordium >
citur -, quia de ipfo feriptum eft : Qui ambulai fuper vennas quinquagehmam fe facere mentiuntur 5 cùm id neque diviventorum.
Super pennas enim Ventorum quodammodo am- nis litteris jubeatur , neque traditum fit audoritate majobulat
Dominus , cùm fuper morum noftrorum alacri con- rum. Sola igitur hoc faciunt animi pr^fumtione -, & dum
verfatione vola tu incedit ; penna: enim nobis funt boni mo- putam fe devotius agere, fuper ftitiofius converfantur. Dicit
re s , qui nos elevatos à terra humilibus in cali altiora le obfervare quinquagefimam , qui forte quadragefimam
fufto!lune, 8c volatu quodam mentis de tartaro tenebroio implere vix poilìt. Bonum eft quidem cunótis temporibus
educunt, & ad paradifi am cena perducunt. Quorum morum jejXinare, fed melius quadragefimam jejunare cum Chrifto j
pennas habere Propheta defidetans ait : Quis dabit mihi hanc enim quàdrageiimam nobis Dominus fuo jejunio cpnpennas
ficut colurnba , & volabo & requiefiam ? Super hanc fecravit. Quod dixi jejunio, non jejuniis ; unum enim je- Meith.t
ergo pinnam templi Salvator ftare dicitur , hoc eft , quafi junium Domini fu it , quia continuatis quadraginta diebus
in quodam tempio fidei noftr® confiftere j unde ait Apofto- & nodibus , cibum omnino non fumfit.
Jus : fo s gftis ternplum Dei vivi H & Spiritus Dei habitat in 1. Quifquis ergo chriftianus confecratam jejunando non .
vobtS' implevetit quadragefimam, prievaricationis & contumacia:
4 . In hoc igitur tempio ftans Dominus nec recedens} reus tenebitur, quod legem divinitus pro ialute fua datam
-.a. ita” mil', edit,vero, obftrvantU qui offenfim Deum &c. I I c. V«. edit, eum mf. Vallifcl. tamquam Deum & hominem i f firn. Non
b. Otcmut <£<»nr , 8c fequancia nunc piirnum i cod.Vat. Sc Cerm. reili- I I fatis tette.
'^candendo ipiè refeindit. Refcindis enim legem, qui exém-
plum jejunii Dominici non cuftodis. a Qualis vero chriftianus
es , cùm Domino jejunante, tu prandes ì Qualis ch rif
tianus e s , cùm , Chrifto efuriente , tu reficis ? Ille pro ialute
tua famem furtinet, tu pro peccatis tuis jejunare for-
midas ? Dicite enim mihi, interrogo vos qui in quadragefima
prandetis, fi non in confeientiis veftris rei eftis ,quod
abftinente cundo populo , vos foli contra pra:ceptum Domini
devoratis ? fi non vobis rubor eft , cùm exitis in publicum
; ne quis vobis jejunus occurtat : aut fi non cogitatis,
cùm ad Ecclefiam proceditis, quemadmodum pacem epif-
copo porrigatis ; ne forte ipfo. fpiritu oiculi veftti vos re-
probet ? Quod fi ha:c forte non cogitatis, fbrfitan vehementer
erratis j icire enim debetis , cùm in quadragefima
diebus jejuno pranius occurrit, non bene de ilio judicat,
qui' jejuna c.
5. Hoc Onim ideo dico , quia audio complures , quod
gravius e f t , fideles alternis in quadragefima hebdomadis
abftinere, Se confecratum illum dierum numerum gulx in-
temperantia violare j hoc eft, prandere fjptem dierum cùrri-
culo , & ièptem dierum ipatio jejunare. Quibus hoc dico ,
cur etiam per illosieptem dies fraudem fibi faciant jejunando
, cùm illis jejunium tale non profit ? Quamvis enim
abftineat quis: certis diebus , quamvis ciborum dulciora ali-
. menta non fumat ; b non tarnen illi accepto fertur quadca-
gefimee jejunium ,qui non diebus quadraginta jejùnat. Pu-
det dicere, iènes & aniculx quadragefimam faciunt : c ju-
venes Se juvenculx non faciunt. Omni igitur follicitudìne
tempus facratifiimum celebtemus, non pra?cereat nos dies
abfque jejunip , non nos tranfeat una bebdomada abfque
vigiliis. Ille enim facit quadragefimam, qui jejunando Se
.vigilando adfeendit ad pafcha, Nam ficut reliquo anno je-
jnnare premium eft, ita in quadragefima non jejunare pec-
catum eft ; illa enim voluntaria funt jejunia, ifta necellària :
illa de arbitrio veniunt, ifta de lege : ad illa invitamut, ad
ifta còmpellimur.
4 . Sed videamus ifte quadraginta dierum iacratifiìmùs ■
humerus unde habere cceperit exordium. Legimus primum
in veteri teftamento Noe temporibus, cùm omné génus
hominum icelerata iniquitas occupallèt, tot dierum numero
patefaótis catara¿tis cali aquarum pluvias defluxille , Se
myfterio quodam quadragefima: inundatione ocbi terra-
rum fa<5t a , non tam diluvium quam baptifmum contigiflè.
Baptifmus piane fu it , per quod* in peccatoribus iniquitas
fublata eft, Noe juftitia confervata. Ita ergo & modo nobis
Dominus ad inftar illius temporis quadragefimam dedif,
ut conftituto dierum numero , patefaétis crelis, pluvia nos
mifcricordix caleftis irroret, & inundatione fafta per bap-
tifmum lavacri falutaris nos imber illuminet : Se ficut rune
fa<5fcum eft aquarum flu£tibus , extinguatut nunc in nobis
deli ¿tor um iniquitas, virtutum juftitia conièrvetur. Ipfa
enim qux iub N o e , & modo vertitur ratio ; baptifmus
enim peccatori diluvium e f t , confecratio eft fideli. Per la-
vacrum enim Domini falvatut juftitia , necatur injuftitia :
quod in uno eodemque fa£tum videmus apoftolo Paulo ,
qui prinfqüam pra:ceptis Ipiritalibus lavaretur, erat blaf-
.phemus perfecutor, Se Saulus : at ubi pluvia fuper eum lavacri
cadeftis influxit, necatur blafphemus, necatur perie-
cutor , necatur Saulus j vivificarne apoftolus , vivincatur
ju ftus, vivificatur Se Paulus. Ufque adeo autem perdidit
veterem cum aétibus fuis hominem, ut cum moribus mu-
taret Se nomen. Quifquis ergo in hac devotione quadragefima:
Dominica mandata fèrvaverit, necabitut in eo diabolica
impietas , apoftolica autem tefervabitut gratia ; Se
fuccedens quodammodo fibi-ipiè, motitur ex ea parte, qua
peccator eft ; vivificatur ex illa parte , qua juftus eft.
5. Videamus etiam fi alibi in Scripturis hunc my iti cum
quadragefima numerum poilìmus invenire. Legimus qued
. 35. fandtus Moyies in eremo quadraginta annorum curriculo
filios Ifrael cadérti manna nutrierit. Bonus ergo numerus ,
qui ièmper ccdum aperit : bonus, inquam numerus, per
quem juftitia Noe lalvatur, Se Ifrael nlii faginantur. Unde
& nos obferverrus hunc numerum, ut aperiantur nobis
c a li , quatenus Se pluvia nos grati® fpiritalis irroret -, Se
fpiritalium iàcramentorum manna reficiat -, inftar enim Patroni
noftrorum hac obfervatione quadragefima: Se juftifia.
Abeft i cod. Lugd. Se Vallifcl. Qualis -vero . . . t u f randa t
b. Codex vallifcl. non tamen illiuiacceptnm fertur tic.
c. Ica edit. cod. vero'Lugd. & vallifcl. divita ¡uvenefquc non faciunt.
Appendix Tom. I I .
A camut Se pafeimùt : juftificamut làVa'crò, pafcinitìr faefa-
mentis.
6. Sed dicet aliquis, filios Ifrael in eremo quando manna
faturati funt, minime jejunaflè. Ego autem dico illos
non nifi abftinenti® tunc vacaflè 3 atque ideo aeleftis ali*
moni® gratiam meruifTe ì primùm 4 quia defertiim omne jé-
junium eftjà quia anxietas folitudihis concupifcehtlam re- a
pellit efearum •: deinde in eremo unde accurat® epuli® ? unde
vina pretioià ? unde quadraginta annorum tempore qualif-
cumque fubftantia ? Intelligimus ergo jejunaiTe nlios Ifrael $
quia cognofcimus illis efearum copiam defuiflè, Se tunC
hlmfiflè cibum, quando largienti Domino placuiftet. Satis
B autem diu jejunat, qui cùm Chrifti vòluntate fé reficit.
Ufque adeo vero abftinentia filiorum Ifrael in eremo pla-
cùit Salvatori, ut quocumdam etiam inter ipfos intempe-
rantia notaretur -, ita ut quifquis avidior duplum mannas
cibum libi collegerac, hic hac injurià feriretur, ut non tam
cibum fibi inveniretur fèrvailè, quàm vermes : fcilicet u.t
quia fupra moderatam refeótionem concupierat, velut fti-
mulis quibufdam confcientix in morem vermium ufgeretur.
7; Igitur Se nos , fratres , obfervantes quadragefima:
quotidiana Se moderata jejunia , Si tamquam in eremo
conftituti, nihil deliciarum fxcularium cogitemus, nulla
nos cupiditatum corporalium dulcedo ibllicitet. Simus fo-
brii, fimus catti, habentes quidem converiationem in urbi-
^ bus , poffideamus mente defertum. Si ita abftinentes egeri-
mus,erit ut cxleftis mann® reficiamu^alimonia, Se nullis
-vermium ftimulis compupgamur.
S E R M O X X I V .
D e fà n d a Q u a d r a g e f im a V i l i .
Quidquid àprimis hujus firmonis verbis ufque ad numerum i l
: interponitmr, in Appcnd. Auguft. ubi firmonem 151. confti-
tuit > reperitur. E x eodem etiam nonnulla reperimtur in
■ ejufdem Appendicis 256. Vnde cognofcimus & Cafarium,
[) f i tamen is auBor horum firmonum jure dicatur, eafdem
fententias fubinde iter affé,& noftrum hunc firmonem plenum
■ effe atque perfeElum , cum diilus fermo 251. illius tantum
lacinia fit. Apud Rabanurn Homilia infcribìtur Contra
paganicos érrores , in qua ficut & in fiquenti quadam
legete eft, qua ex hoc firmone vide tur rnutuatus j nifi ma-
lueris eumdem firmonem partim ex Cafario » pàrtim ex
Rabano , partim ex aliis collcclum effe.
1. Uam timendus eft , fratres cariflìmi, dies ille judi-
c i i , in quo dominus- nofter Jefus Chriftus, ac re-
demtor omnium propofuit venire cum fiamma ignis, qu®
E confumtura eft adverfarios fuos, Se eos qui faciunt iniqui-
tatem ! In illa die plangent omnes tribus terr®. Et videbunt Matih-t4.»?;
Filium hominis venientem in nubibus c®li cum virtutè, &feq-
magna, & majeftate excelia : Se commovebuntur ante eum
omnes fines terr®, Se peccatores peribunt in ea : Se c®lum
licabitur, & mare ficcabitur , Se montes ficut cera arde-
iunt ufque-“ ad inferos : Se fol convertetur in tenebras, Se
-luna non dabit lumen fuum , & ftell® cadent de c s lo , Se
-virtutes cxlorum commovebuntur : & tunc apparebic
fìgnum Filii hominis in c®lo, quod erit crux Chrifti domini
noftri, in cujus lumine tenebrefeent totius mundi lumina.
Tunc fandi rapientur obviam Chrifto in aera, & fic fèm-
F per cum'Domino erunt : peccatores autem confundentur
Se peribunt. Et tunc dominus nofter Jefus Chriftus mittet
Angelosfuos ad quatuor angulos terr®, & congregabunt
eledos ejus à fummo cxlorum ufque ad terminos eorum j
& tunc ièparabit fàndos fuos Dominus de medio peccato-
rum , Se mittet e.os in manfiones cxleftes : peccatores autem
mittentur in caminum ignis, qui paratus eft diabolo 8c
Angelis ejus. Ibi erit fletus Se ftridor dentium. V® illis ho- Matth.i.i*.
minibus , qui cum diabolo habebunt manfiones ; quia
adfeendet fumus tormentorum eorum in ficcula fxculorum :
quorum vermis non morietur , 8e ignis eorum non extin-
guetur. In quibus nulla vox nifi gemitus, nulla tequies nifi
ignis, nullum refrigerium nifi fiamma, nulla lux umquam
nifi tenebra : & tales non venient umquam in memoriam
apud Deum, quorum cibus cruciatus eft, & manfio eorun»
cum diabolo erit, ubi nulla fuavitas nifi fcetoc.
d. Vet. edit. cum mf. Vallifcl- quia anxietas folììdtudinii : mellus editi
’ Rora. cum cod. Lugd folitiidinis.
D d ij