celebraran, & ¡ tm » , tin fti t a t . initia tes faerobaptif- A à u t o Capitis « o t o ® » > ' ^ a t g u t e m ab ta -
a Admon.in
lib.de My f i .
b Àdmon.
in eumd.lib.
c Lib i . de
fofeph. patr.
cap. I . » •'!.
d fbid. C. 6.
jft.
c Admon. in
eumd. lib.
mo confeftim facramentorum qu z receperant, fieut &
corum qua: occultari prius folebant, expofitione lanttus
Epifcopus ritc inftituit : qua quidem ex catechefi librum
de Myfitriìs a fattimi putamus.
84. Rediit ad moralia przeepta fanttus Ambrouus , BC
ut candidarli illam neophytorum turbam à redeundo in
fz cu lum , cui per baptifma nuntium remiferant, fortius
deterrerct 3 id co fermones pronuntiavit,qui nunc redatti
in librariam formam, fub titulo libri de Fuga facult b ad
nos peryenere. . . . n
8y. Commentationem hanc excipuint duo libri d efarum
omnium communione qui capitalem fententiam
in quempiam tuliffent , fcifcitatus erat ex Ambrofio,
num libi à facris effet abftinendum , quoties aliquem
extremo fupplicio ipfe addixiiTet. Ejus interrogato Am-
brofius ita refpondit. Plerique fponte fe abftinent , &
laudantur quidem , nec ipfi eos laudare non poffumusy
qui auttoritatem Apoftoli eatenus obfcrvamus, ut 11S
eommunionem non t audeamus negare. Deinde vero
quafi epifcopus ad èxhibendam potiusreis clementiam
quàm feveritatem illum hortatur.
91. Hoc etiam tempore fzpius ad Irenzum cariffimum
ay. vT ‘ r r ,“ V T / T ........fm ti filiiim & Ecclefiæ Mediolancufis presbyterum aut diaco-
S t : I g f l B B i H B B I B B Prima i i i W M ' i Ä Ä Ä S Ä Ä Ä X , WÊÈmÊÊÊÊÊMÊMÊÊSm
oEpíp.171
k doloribus efTe pofitam evidenter docet.
86 Non prztermifit Jofephi hiftoriam Antilles noiter,
fed in earn non femel verba fecit , prz ceteris eiufdem
patriarchs dotibus, caftitatem«* ejus egregie przdicans.
In idem argumentum jam fuperiore anno concionatum
fe eflè-illic teftatur, verum aut exciderunt fermones illi,
aut forte chartis numquam mandati funt-
87 Horum trattatuum ordinem cogit liber e de B en e -
difttonibus Pa tn ar cb a rum . Hunc brevi intervallo lucufuadet
evitandam. Secunda P non multo poft fequuta, pEpift-xt.
ipfius vitam , ut potè hominis diviniori charattere nobilitati
, probat perfettiorem effe debere , ac fzcularium
eonverfatione multo ianttiorem. Eodcm die domum
reverfus-à V igiliis fanttus Epifcopus, ftudiis fuis de more
repetitis, verfum Scripturz ,quem modo in fynaxi
cantari audierat, revolvere animo coepit. Admovit flatim
manum calamo, & exarata epiftola tertia q Irenzum inter- qEpift.xy.,
pretatione ejufdem verficuli exhortatuseft,ut per mundi
f ì>e Obitu
Valent.
effe, atque ante alteiam Ambr 8 Aggzo ei fuccurrit , huic ipfi argumento piane
B B im tó n em °fpolíandiqaeValentini^i*confí- B ì r e n l ^ u m i s b e n e v o l e n t i * ac f a o l i t a t i s H f l
fus legati ad tjrannum ‘ llu” . _¡u wó /S. _ dubii haud injucundi explicationem epiftola una feom-
......., — — Idle r J I 1 . /.
reliquiae pollulabas, nondum pro tefecurus, Cr ¡am pro fra-
terno honore follicitus. His verbis caufa legationis apen-
tur : ipfe vero fanftus A n t ille s , quern ex ea lucceflum
0 Epifi.11. retulerit, g fcripsa Valendniano epiftola fignificavit, om-
-nemque rerum cum t.yranno abs-fe geftarum pertexuit
ordinem. Hanc epiftolam dum red ire t, ex lpio ltinere
Cz fa ri mifit ; ne forte quis antevertens , mentem ipfius
maligne occuparet; 8c umul ut princeps rerum omnium
fad u s certior , adverfus hoftem tam formidabilem,
r Epifi.}o.
f Epifi-iU,
t Epifi.]v,
uE p if i.j) .
h Ibidem
i in V.Amb.
num. t9-
lEpifi.'-*-
re t fupèraddidit. Acceptis autem prioribus litteris Ire-
nsu s ob locum qucmdam Deuteronomii in his citatum
difficultatis aliquid paffus , illud iterum ipfi propo-
fu i t , à quo & optatam ejufdem qusftionis continuo ac-
■cepit «1 folutionem.
91. Horontianus faniti Doéboris & ipfe difcipulus-,
qui clcricorum in contubernio educatus ab infantia,
manibus Ambrofii diaconus aut presbyter confecratus
f iie r a t , przceptorem fuum in terrog avit, numquid hu-
_ ■ • rÄ H o-arnerat Daratus effet. Du- mana anima czleftis effct fubftantiz? * Duabus epiftolis, x Epift.34.
r ™ ” priorem breviffimo fpatiof e r u t a pofterior eft,
H Maximum reperii Ambrofius. Prio- fanftus Prrful ilium docuit anitra noft™ naturam effe
res erant qui c?dem Maximo h communicabant ; unde E fpiritualem.eumque u t librum quartum Efdrai p a ro lv e .
Pauiinus H | I beam K S M w B
1 ™ B i a g M M H i I■
nempc ltha aani , à quibus apild Maximum ¿ccufatus cit ipfius v o ta t a t i Antiftes nofter , fed eorum verbo-
eftTrifciUün i s , & iifdem agentibus, cum ipfe turn ejus rum occafione imperare fibi non p o tu it , quin martyru
feftatores gladio troncati lin t . Hanc fan k i Ambrofii oportnnitates fibi ereptas apud eum defier« grav.ffimis
conftantiam & animi magnitudinem non tulit tyran- verbis : x Q m U , m a ß e n « , mqmt, habm, & de ,p f i prepe
nus-fedgraviter commotus juffit eum mfine mora regredì, fine revocatus jum. .
X M Simu s redeuntem propere fequutus , nemine ?4 . S.mplmianns Ambrofio fignificavit , quanta vo-
o b & e n K .Jtaliam invafit : Valedtinianus vero metnens luptatc affeaus effet 11s legendis I qu * in Paulinas epif-
-ne indftieret in ejus manus , & eadem inhnmanitate ab F td a s ad populum differuerat I quamqne gratum fibt
eo — , quam Gratianns expertus erat ; confcen- effet fntutum, fi quid mfuper ejufiem generis ad fe m lt-
fo S , venir TKeffalonicam , feque fidei ac pnefi. teret. Major erat Ambrofii erga hnnc v.rum obfervan-
dio Thlodbfii toturtf commifit. Proftgum Theodo- t.a , quam ut e,us optatis non annu«et Epiftolam igi-
fius excepit perquam humanirer : enmdem vero pie tur ad ilium d e d it , qua complexus ea fnerat, qme in
admonuit h i tantas clades ob propugnatam haire- almm Apoftqh textum pronuntiaverat oiram populo :
Cm àrrianam,ac divexatara E c c le f ia l cdtholicam d ivini- ub. praiterea id probaverat a Mena'em mfiran, ,n Chr.Jh
tus immiffas ne dubitaret.' - f JapienHa, Scd hoe ultimum rurfts repetens veras
Vo. Tameffi autem Ambrqfio Maximus intentaviffet eadem nuoque fapientia effe pofitas b alus lit-
1— tens clare demonltrat.
91. Denique circa id temporis Fauftinum quemdam
amiflàm fororem virtutis fingularis ac meriti feminam
lacrymis lugentem fane immodicis Ambrofius per epiftolam
c confolatus eft.
acerbiflimas minas , non illi tarnen,ut quidem videtur,
damnum intulit. Ufque adeo etiam apud malos vene-
rationem invenit virtus ! Przter Opera jam recenfita
hujus quoque temporis efle credimus plures epiftolas ,
quibus fanftus vir multorum dubiis fibi per litteras cer-
tatim propofitis refponfa dedir. In harum numero epif-
n Epift. t j . t o l z ad Sudium duz n reponi poffunt.In fzeulari foro hic
l6- iudex erat , i s cum videret PrifcilUano urgentibus Itha-
* Epift.¡7.
b Epift.
cE pift.¡9.
r.TU ftin am Arrianam illam imperatricem vulgo a n n u i .
J exiftimant non rcYerciffe in Ita liam, fed in fug. 388.;,
a in V.
Ambr.n.T-o.
t> ibidem.
c ibid.Xi.
Epifi. 4 o •
num. »
c A d drin.
388.
f in V .
g tpift.dpQ-,
(9 41.
li Epift.S7-
A n n u s
3«9-
i Admon. ii
hanc libr.
ipfa fato cónceififfe ; ita ut non fine divino judicio qu z À
toties Ambrofium ejicerc in exfilium conata fu e ra t, ex-
lù l atque extorris ipfa moreretur. Si qua etiam conjec-
tura in Paulini verbisa ftatui poifit,circiter hunc annum 1
cewitigiffe dicemus, ut magus quidam, Innocentius nomin
1 Vtb.y Me.
xaem. c. x
num, 3.
e , cùm torqueretur ob varia fcelcra ,confeflùs fiie-
r i t , Juftina gubernante , conduiftum fernet ab Arrianis
ut in Epifcopum populi odia excitaret, exfecranda iàcri-
ficia ceiebrafiè , fed irrito conatu. Subdit b Pauiinus.
manum percuflbris ad Ambrofium mifilexaruiflè, atque
à famfto v iro e idem fuiflè mox reftitutam. e Narrat
poftea Probum curaflè, u t puer notarius deduceretur ad
Ambrofium, cujus beneficio à dzmone liberaretur. E
. 97■ Cum ValentinianotranfiitTheodofius in lta liam ,
ac duabus viiftoriis de Maximo tyranno citius reportatis,
Aquileiam, quo tyrannus ille fe receperat , obfidionc
cinxit : qua expugnata in illum gladio animadvertic.
Summam in his viétoriis Theodofii moderatiònem cer-
tatim hiftorici laudibus cumularunt:quibus fi quidquam
adjicere induceremus in animum , inftituti noftri ter-
minos excederemus. N on tamen poffumus quin ca quz
Ambrofii predbus conceifit imperator , Ambrofianis
verbis hìc efferamus: : <1 Debeo, in qu it, beneficiti tuis, quibus
, petente me , liherafti plurimo-s de exftliis , de carceri-
bus , de ultima nccis Juppliciis. C
98. Maximi partibus profligatis, VenitTheodofius Me-
‘diolanum , unde Ambrofius Aquileiam profeéfcus erat.
Ambrofiani itineris qu z caufa fu e r it , ignoratur. Opi-
natuseft Cardinalis Bàroniuse fuicepcum illud fuiflè ,u t
Valeriano , qui eam gubcrnaverat Ecclefiam , fuflìccre-
tu r novus epifcopus. Verum tamen adftruendz huic
'opinioni teftimonium nullum reperire eft. Utcumque
autem fe res habeat, Ambrofius ibidem tunc verfaba-
tur , cùm periata eft ad eum fama de Theodofiano quo-
'dam ediitojquod contra e p i f c o p u m Callinici, ubi à
nonnullis chriftianorum Judaica fynagoga incenla fue- r
rat, & contra monachos q ui Valentinianorum templum
■combuflèrant, idem iànxerat. Scripfit extempl© imperato
r i fanélus Antiftes in gratiam epifcopi ac monacho-
ium : fed cùm Theodofius aurem purpuratorum Con-
filiis plus zquo przbens, edfctum fuum non revocaflèt,
prima data occafione coram eodcm principe concionant
i , tanta cum libertate indignitarem dati refcripti de-
mon ftrav it, u t ejus revocationem non concedere non
potuerit bonus imperator. Quamvis autem epifcopalis
generofitatis haud facile ifto exemplo reperiatur aliud
nobilius ; quia tamen cum apudPaulinum, f tum in duabus
epiftolis g Ambrofianis exa<fte defcribitur, hic de eo-
dem plura dicere fuperfedemus.
99. Hoc anno pagani denuo periculum facere minime
dubitarunt, num à Theodofio profanarum religionum
jam fiepius pctitam inftaurationem poflènt extundere.
Symmachum in hac etiam petitione antefignanum fefe
przbuiflè non zgre credimus ; at vero cùm Ambrofium
etiam hac vice chriftianz reiigionis patronum offendif-
i è t , repulfam à Cz fare paflùs eft turpilfimam.Id narrat
ipfe Ambrofius ad eum modum : b Poftea etiam clementi ¡fimo
imperatori Theodofio coram intimavi , atque in os dicere
non dubitavi » cui intimavi fenatus legatione hujufinodi , licct
non totus fenatus popofierit, injinuationi mea tandem ad-
fenjum detulit, & fic aliquibus ad ipfum diebus non accejfi:
nec molefte tu lit, quia non prò meis commodis faciebam , fed
quod & ipfi, & anima mea proderat, in confpeftu regis loqui
non confundebar.
• 100. QE rmon es quos compleétuntur libri Hexaemeron,
O e x t rem a hujufce anni quadragefima , ut docui-
j mus , ‘ habitos eflè probabile eft. Eorum non raro binos
codem die pronuntiabat. Sed in tantis laboribus id ipfi
erat non parvo folatio , quod fidelium gregem ethni-
. corum atque hzreticorum converfione 1 in dies augeri
• confpiciebat.
101. Statim atque Opus Hexaemeron abiòlutum fu i t ,
& in amicorum difcipulorumque fan&i Epifcopi manus
pervenit, diligentcr ab eis evolutum eli. Horontianus
ex eorum numero ubi adtentiori mente illud perle-
g ific t, admiratus eft neque Moyfen ncque Ambrofium
ekponere conatos efle cur homo ultimus creaturarum
eilet conditus. Itaque pro illo jure fämiliaritatis,quod ei
conceflum fuerat ab ipfo Ambrofio , illum ea de re interrogavit.
'Huic refpondit ‘»farr&us Antiftes , & cum
przmififlet Legiflatorem nihil fcripfifle , quod non di-
vinitus ipfe recepiflet > varias rationes eidem promit
iblvendo huic problemati valde appofitas.
102. Idem etiam Hörontianus fcifcitatus e f t , cu r ie x
diebus rerum univeriitas creata efle^? Cujus quzftionem
altera epiftola “ folvit Ambrofius.
103. Sabinus quoque, a quo iimiliter ledum fuerat
Hexaemeron, ä fando v iro petiitper litteras, an alicubi
de paradifi terreftris loco difleruiflet, aut qu z eilet ejus
de illo fententia ? Refcripfit0 Ambrofius de illa quzftio-
n e , de qua jam ante difputaverat, in hifce libris neu-
tiquam egifle : poftea tamen in fua refponfione tam fe-
cundüm fenium fpiritualem,quam ethicum hanc exami-
nat difficultatem.
104. Scripfit iterum Sabinus Ambrofio , nuntiavitque
fcdatorem quemdam Apollinarii venifle Placentiam, 8c
in ea urbe errorcs fuos diileminafle : cum vero ibi fuif-
fct confutatus , iter cepifle Mediolanum. Huic epifcopo
refponfum mittens P Ambrofius nofter , erronem illum
Mediolani clanculum placitis fuis inficere animos co-
natum e i le , & in locos aliquos librorum fiiorum , de
Fide procul dubio, multum clamitafle : hac re comper-
t a , ie fe mififle qui verbis fuis illi diccret non ex ca-
ritate ipfum agere; fe e n im v e ro , ut qui homo eile t,
errori umiliter efle obnoxium, atque adeo non reeuiä-
r e , quin lapfus fuos lubens agnofceret, fi fibi privat
tim oftenderentur : fed ad extremum cum pertinacem
, hunc hzreticum latius propagare fuos errorcs intellc-
xiflet, tandem huic ipfi publice refutato fe prztcr.fugam
nihil reliqiiiffe.
joy. Ambrofius Una cum epiftola fiia eam ttiamcom-
, mentationem, quam reprehenderat Apollinarifta , Sa-
bmo miferat; ut quam cenfuram de illa fe ir c t , libere
fibi fignifiearet. Verum cum eofdem libros minus dii-
t in d e exaratos Sabinus legere non potuifiet, eos remi-
fit ad Ambrofium : quos quidem elegantius. fcriptos
rurfiis hic nofter ad illum epifcopum curavit perferen-
dos , addita etiam alia epiftola, in q qua de Scripturis,
prout Sabinus ipfe optaverat, caput aliquod excutie-
batur.
106. Hoc ipfum Opus periedüm ä Sabino ßciimul ap-
probatum Ambrofius recepit: fed continuo ad eumdem
aliud mifit, quod ut fevere examinaret, obteftatus eft.
I Vnumquemque, 1 inquit > fallunt fua feripta . & aurem pra-
1 ertunt; atque ut fitii etiam deformes deleÜant; fic etiam
feriptorem indecores fermones palpant. Pulcre-id quidem
atque prudenter, fed eum inuiper alja qusedam cauia
movebatjin eo enim libro una ex przcipuis fidei quzftio-
nibus agirabatur. E t hinc colligi pofle nobis videtur non
alium librum hic defignari,quam de Incarnationis Dominica
facramento; qua in Opella non folum Arrianorum
8c Sabellianorum , fed potiffimum Apollinariftarum er-
rores confutantur;
107. His Ambrofii ad eumdem Sabinum epiftolis ac-
cedit alia , f in qua fe numquam minus efle folum, quam
cum folus e ile t, fcitc difputat. Sed alias ejus ad illum
epiftolas inde cognofcimus interiifle, quod frequentius
ei fe fcripturum in hac promittit.
108. Ambrofius litteris Chromatii Aquileienfis certior
fadlus jucundiffimum ei futurum , fi per epiftolas de
prifco feedere quidpiam tra&aret; continuo ad ipfum
fcribens,c hiftoriam Balaam pfeudoprophetz interpreta-
tus eft. Etiamfi autem hac in epiftola eidem Chromatio
alias additurum fe polliceatur» nullam tarnen ad eum
reperimus nifi hanc folam.
109. Cüm Romz Jqviniani errores publice erupif-
fen t , Syricius pont. max. presbyteris fuis aliifque' clc-
ricis in conciliumunä convocatis, hzrefiarcham illum
atque ejus commenta condemnavit; Quoniam vero non-
nullos monachis ejus afceterii, quod Mediolani pro-
pe muros cönditum era t, iidem errores infecerant; in
eam urbem mifit legatos, ä quibus iynodica epiftola u ad
illam Ecclefiam tuto perferretur. Acceptis his litte r is,
* * * * ¡¡j
m Epift.:iy.
a Epift. 4 V
oEpift.ty,
p Epift. VC*
<{tpift-4t*
I Epift. 4 * >
[ Epift.491
t Epift. S0.
u Tom. t.
pag. 96} ,