vvordt nageslreefd. Het is tot regt verstand van dit onderwerp van
belang dat wij beider verscbil wat naauwkeuriger uit elkander zetten.
Het uitgaan op de koppenjagt beet n g o jo e of naar de Malei-
sehe uitspraak n g a j o u w of m e n g a j o u w ; en ik zal dus de togten
van dezen aard kortheidshalve den naam geven van n g a j o u w -
t o g t e n , gelijk aan de grootere ondernemingen dien van a s s a n -
t o g t e n , welke door den beer Schwaner daaraan gegeven wordt x).
Tot de ngajouw-togten vereenigen zieh doorgaans niet meer dan
8 of 1 0 en dikwijls slechts vijf of drie personen, ja het schijnt
dat zij somtijds door een enkelen worden ondernomen. De voor-
name toeleg daarbij is om ongewapende lieden heimelijk en onver-
hoeds te overvallen en met hunne buit-gemaakte koppen zieh in
de bosschen aan alle vervolging te onttrekken. Vooraf worden allerlei
soorten van voorteekenen en godspraken geraadpleegd, die wij
in het volgend hoofdstuk nader zullen leeren kennen. Zijn deze
g ün stig , dan begeven zij zieh op weg, maar gebruiken daarbij alle
mogelijke voorzorgen om onbekend en onbemerkt te blijven , ten
einde den gruwel te kunnen plegen zonder de bloedwraak te vree-
zen te hebben; en dit is dan ook de reden waarom zij doorgaans
de bevrediging van hunne moordzucht zoeken onder zeer ver ver-
wijderde stammen, soms op een afstand van 2 0 of 30 dagreizen
van hunne woningen. Zeldzaam wagen zij zieh te midden der
kampongs, maar het meest hebben de bewoners van alleen staande
huizen in de ladangs van deze verraderlijke aanvallen te vreezen.
Ook leggen zij zieh in de nabijheid der kampongs in de bosschen
in hinderlaag, en ongelukkig de vrouw of het k ind, die zieh alleen
van de woning verwijderen. Somtijds maken zij gebruik van de meest
boosaardige listen. Terwijl de hoofdtroep in het bosch verscholen
i s , tra ch t een enkele een nachtverblijf als vreemdeling te verwer-
ven en stelt zieh zelfs aan als stom of half krankzinnig ten einde
te beter allen argwaan te verwijderen; des nachts kiest hij zijne
slagtoffers en voegt zieh weder bij zijne makkers om in overhaas-
tin g met hen te vlugten. In geval zij betrapt en vervolgd worden,
dekken zij hunnen aftogt door het planten van ranjoes en trachten
de vervolgers u it de verte door het blazen hunner vergiftige pijltjes
te kwetsen 2). De buit-gemaakte hoofden worden onder de deelge-
J) Schwaner B., I , bl. 19 1 , van Lijnden N. T., bl. 634.
) Van Lijnden IST. T., bl. 635, von Kessel, bl. 193, Ritter A., bl.
423 v., Schwaner B., I , bl. 191.
nooten van den togt verdeeld, en is het getal slagtoffers met ge-
noegzaam om ieder een hoofd te bezorgen, dan worden zij doorge-
zaagd, terwijl de bezitter van zulk een gehalveerden kop dezelfde
onderscheiding als die van een geheelen wordt waardig geacht 1).
Het getal der deelgenooten aan een asgan-togt is natuurlijk zeer
onderscheiden; volgens Schwaner worden soms legers van 800 tot
1 0 0 0 man, volgens Daltons mededeelingen in de Oostkust-landen
soms nog veel talrijkere gevormd. De grootste kampongs worden
aangetast en belegerd, en de aangerigte verwoestingen zijn niet
zelden zoo g educht, dat geheele landstreken door den moord der
inwoners ontvolkt worden. Het krijgsregt is uiterst barbaarsch:
alle mannen, oude vrouwen en kleine kinderen worden omgebragt
en hunne hoofden als zegeteekenen medegevoerd, terwijl de jon-
gere vrouwen, meisjes en knapen tot slavernij worden gedoemd;
alle draagbare have wordt geroofd en wat niet kan worden medegevoerd
aan de vlammen prijsgegeven. Dalton verhaalt dat ßadja
Seldji, het magtigste opperhoofd in het gebied van Koetei, wien ruim
14 0 mindere hoofden gehoorzaamden, van Junij tot Augustus 1828
eenen krijgstogt volvoerde, met 4 0 oorlogspraauwen, vervaardigd
u it de reusaclitige stammen van den tapang-boom en gemiddeld
omstreeks 95 voet lang. ledere praauw was bemand met 4 5 ä 80
koppen; allen voerden riemen en hunne vereenigde pogingen deden
de vaartuigen met verbazende snelheid over het water glijden. Op
dezen togt werden, om van afgezonderde hutten niet te gewagen,
17 kampongs uitgemoord en vernield. De bu it bestond in 700
koppen, waarvan 250 aan den Radja en zijne zonen ten deel vielen,
113 vrouwen en 2 0 0 kinderen. Zulke togten vorderen eene
voorbereiding van vele maanden en soms van ja r e n , doorgebragt
in het vervaardigen van wapens en praauwen, het verzamelen van
levensmiddelen, het herhaaldelijk raadplegen der orakelen omtreot
den günstigen tijd voor den togt en den afloop der onderneming.
Men heeft voorbeelden van langdurige voorafgaande onderhandelin-
gen en formele oorlogsverklaringen , waardoor de tegenpartij van
bet doel der onderneming en den tijd van den aanval vooraf on-
derrigt wordt. Alsdan worden de bedreigde kampongs zoo goed
mogelijk versterkt en er heeft eene eerlijke meting van krachten
p la a ts, die meestal met schielgeweer en lilla’s aanvangt. Gelukt