VIJFDE HOOFDSTUK.............................. .... bl. 520.
De heer Bitter bezoekt Katapan. — Onderhandelingen met den Panembahan van Matan. —
Zijne afzetting en benoeming van Pangeran Tjakra Negara in zjjne plaats. — Yaststelling der
organisatie van Sukkadana. — Regeling van de belangen der Anak-Soengei en Dajaks in Sambas,
en van de beerendiensten en politie ter hoofdplaats. — Yaststelling van eeu reglement op
de hefling der boofdgelden van de Chinezen. |— Organisatie van Mampawa en Tajan. — Vrij-
stelling van den goud- en diamanthandel en wyziging in het beheer van Landak. — Regeling
van de ¿tablissementen te Sambas en Pontianak. — Nadere bepalingen omtrent den handel. —
De waarnemende assistent-resident van Pontianak doet een togt naar Sintang. — Hongersnood
te Sintang. — Amok te Soengei-Aja. — Bezoek van den heer Earl te Sinkawang en Sambas. —
Aanhouding eener sampan poekat van Singapoera. — De heer Earl dry ft te Sinkawang met de
Chinezen handel. — ZÜjne klagten over het stelsel der Nederlanders op Borneo. — Bevelen van
de hooge regering tot strikte handhaving der verbodsbepalingen. — Beperking van den vryen
handel van Sambas en Pontianak. ■— Nieuwe assistent-residenten voor Sambas en Pontianak
benoemd.
ZESDE HOOFDSTUK ............................................. bl. 545.
De ass.-resident van Pontianak bezoekt Sukkadana en Kajoeng. — Voortdurende oneenigheid
tusschen den Sultan van Sukkadana en de Matansche vorsten. — Voorstel om een post te Matan
te vestigen en Sukkadana tot vryhaven te verklären. — Mislukking der aan den ass.-resident
opgedragen onderhandelingen. — Benoeming van den heer de Linge tot Commissaris. —
Nieuwe regeling der zaken van Koeboe bevolen. — Nieuwe voorstellen tot het sluiten van een
handelsverdrag met Broenei. — Zaken van Tajan en Landak. — Verdere punten ter beslissing
aan den Commissaris opgedragen. — Kwijning van den handel te Pontianak en Sambas. — IIou-
ding der Chinezen. — De heeren Humme en Bloem tot ass.-residenten benoemd. — Komst van
den Commissaris ter Westkust. — Contract met den Sultan van Sukkadana. — Sukkadana tot
vryhaven verklaard. — Contract met den Heer van Koeboe. — Regeling der posten te Landak
en Tajan. — Oprigting eener suiker-fabriek te Pontianak. — Goede vooruitzigten der ondeme-
ming. — Zij wordt door het Gouvernement afgekeurd. — De fabriek voor partikuliere rekening
voortgezet. — Dood van den heer de Linge. — Verval en ondergang der fabriek.
ZEYENDE HOOFDSTUK.............................................. bl. 564.
Onderlinge geschillen der Chinezen door den assistent-resident van Sambas bygelcgd. — Grove
bejegening den assist.-resident te Pamangkat wedervaren. — Nieuw voorstel tot een handelsverdrag
met Broenei — Pangeran-moeda Hassim te Serawak begünstigt dit plan. — Advies
der Generale Directie van Einancien. — Het voorstel door den Gouverneur-Generaal afgewe-
zen. — Nieuwe vertoogen van den ass.-resident, met aanbod om naar Batavia te komen. —
Zijn aanbod afgewezen. — De korvet Triton op Borneo’s Westkust. — Ontmoetingen met de
zeeroovers. — Het aanbod der opstandelingen in Serawak tot erkenning van het Nederlandsch
oppergezag afgewezen. — Komst van James Brooke te Serawak. — Zijne gezindheden omtrent
de Hollanders. — Zijne pogingen om de hoofden van Serawak van eene verbindtenis met Nederland
afkeerig te maken. — Hij verkrygt beloften ten behoeve van den Britschen handel. —
Laatste vruchtelooze poging van den heer Bloem om het Gouvernement tot bemoeying met de
zaken van Serawak te bewegen. — De heer Brooke bezoekt Celebes. —- Zyne terugkomst te
Serawak. — Hij maakt een einde aan den opstand. — Zijne reis naar Singapoera. — Trouw-
looze handelingen der Maleische hoofden. —- Stoutmoedigheid van Brooke. — Zyne verhef&ng
tot Radja van Serawak. —- Pogingen van den Sultan van Sambas om hem te benadeelen. —
Wederzijdsche verbittering tusschen Brooke en de Hollanders. — Serawak en Broenei voor
Nederland verloren.
ACHTSTE HOOFDSTUK...................................................... . . bl. 588.
De heer Donker bezocht de Westkust als Commissaris-Inspecteur. — Dood van den Heer van
Koeboe en staat van dat landschap. — Sjerief Ismael wordt Heer van Koeboe. — Contract
met hem gesloten. — Onderhandelingen van den Commissaris met de Chinezen. — Zyn ver-
trek. — Nieuwe residenten te Sambas en Pontianak. — Yerregaande aanmatigingen der Chinezen.
— Oordeel van den heer Brooke daarover. — Moeyelykheden door de Chinezen in Serawak
verwekt. — Vaste houding en eindelijke zegepraal van den heer Brooke. — Onlusten in
Larah. —- Beleediging door de Chinezen aan den assistent-resident van Sambas aangedaan. —
De onlusten in Larah gesust. — Dood van den Sultan van Sukkadana. — Zyn zoon Tongkoo
besar Anom volgt hem op, met den titel van Panembahan. — De heer Brooke knoopt betrek-
kingen aan met do vorsten van het gebied der Kapoeas. — Verrigtingen der Handel-maatschappy
te Pontianak en Sambas. — Dood van den Panembahan van Landak. — De assistent-resident
van Sambas bezoekt Montrado. — Zijne gesprekken met de Chinesche hoofden. — De heer van
de Graaff tot ass.-resident te Sambas en de heer Weddik tot Commissaris-Inspecteur voor Borneo
benoemd. — Nieuwe contracten met Simpang en Matan. — De heer von Gaffron bereist
het zuid-westelyk deel van Borneo. — De Chinezen in Sambas oefenen op eigen gezag halsregt
uit. Klagten van den heer Brooke over de Chinezen te Serawak. — Verhuizingen van Sambas
en Pontianak naar Serawak. — Verdiensten van Brooke in de betcugeling der zeeroovery.—
Verandering van stelsel ten aanzien van Borneo, by de aanvaarding des bestuurs door den Gouverneur
Generaal Rochussen.
NEGENDE HOOFDSTUK....................................................................bl. 612.
Amerikaansche zendclingen in den Indischen Archipel. — De zendcling Arms bezoekt Borneo’s
Westkust. — De Hervormde Hollandsche kerk te Nieuw-York vestigt eene zending op
Borneo. — Scholen te Pontianak gesticht. — Groote verliezen door de zending geleden. — Keis
van Thomson en Youngblood door de hinnenlanden. ■— Zij vestigen zieh te Karangan. Ar-
heid der zendelingen onder de Chinezen en Dajaks. — Hunne geschillen met den resident van
Pontianak. — Consultatie der breeders te Karangan. — Zij zenden een verslag van den staat
van zaken met dringende bede om hulp naar Amerika. — Doty en Pohlman vertrekken naar
China. — Youngblood te Pontianak. — Günstige beschikking van den Gouverneur-Generaal.—
Soholen voor de Dajaks. — Nieuwe rampen. — Onvrnchtbaarheid van de pogingen der zendelingen.
— De missie loopt hij gehrek aan ondersteuning te niet.
TIENDE HOOFDSTUK.........................................................................bl. 636.
Onrust en ontevredenheid in Nederland over de handelingen van James Brooke. — Houding
der regering. — Wisseling van diplomatieke nota’s tusschen den heer Dedel en lord Aberdeen. —.
Besehuldigingen tegen den heer Brooke. — Zijn oordeel daarover. — Goede verstandhouding van
den heer Brooke met de vorsten en residenten ter Westkust. — Plannen tot kolonisatie van
Europeanen op Borneo. — Zwarigheden daartegen. —1 Yereischten voor Borneo s ontwikkeling
cn welvaart. — Geest der maatregelen van den Gouverneur-Generaal Rochussen betreffende dit
ciland. — Reorganisatie onzer bezittingen op Borneo in 1846. — Beslnit.