u b i, «Barium, » in q u it, « urbem Ita li» appellaverunt a
con di to res ejus espulsi ex. insula B a ra , quae non
longe est a Brundusio. » Eandem procul dubio innuit
Horatius, ubi iter suum Roma Brundusium describi t,
Serm. i , Sat. 5, y . 97 : Posterà tempestas melior : via
p c jò r , ad usque Bari mcenia piscosi. Ad quem locum
Cruquianus interpres scribit : Barium civitas est
A p u li» , alia autem es t, quae Grammatico TheodistQ
dicta est Baris-
Veruna enimvero, praeter ilia quae memoravimvis
yoc. Baptq navim quoque apud G ra co s designayit:
primariam quinimo banc vocis fuisse signilicatipnem
ex iis, quos m em o r a v iGrawmaticis, ju re merito quis
collegerit. Non solum Sujdas Papeiq, itXoiqt, et P h a -
vor. |$ap£tq toc TrXoia, xal (3ap£tq xaq vauq, Xéyouaiv ot
Iwvsq- sed et plus una vice hunc significatimi voci
attribuii Hesychius,et in y., et in ASapiq mediterra-
neum, qui navibus plerumque ca ret, $6apiv dictum
potat : ’ASapt«- 6 ^Tceipwxr,«;, (Area das. scribit Homeri
Schol. : Aia tò iy p.g,aqy«itj) Tyjq HsXo7to.vv,4ffo,u auxoi!iq; 0Ì7
xouvcaq auEÌpouq slvat xoiv xaxà OaXaooav epywv, ad Ilia- b
dos B, 612, ... Ou ocpi OaXaooia spya p.sj/.r,Xei) xal
(iapiv. Idem : BouSapaq, (Classis navalis Persa-
rum prsefectus Bapr,q nomine memora tur Herodoto
1. 4 , c. 203 : Rap>)<; ... 6 xojj vauxixoy axpaxou oxpaxTjyo;}
psyaXovalir/)?, 7rapà v)|v (Sapiy e t BouSapiq (Salm. pro
Bouéapxiq), vEiqq ovovia ixapà duXicxio. Alibi rursus : Bap-
yrupyoq (sic depravate legitur), 7ropu.£Ìo 7xep\ apicpóSwv,
ad quem locum in ora alteri us Bibliothecae Franeq.
C.odicis adscrij)sit Joh. Fungerus : « Vera lectio est:
Papiq, TCupyo?, 7rbp0p.£Ìov ir. <*. In Psalmis s»pe occur-
r it h*C v o x , ut Ps. 122, (y. 7), irupyoéapsìi;. Origine
Hebr.. dictio, 11am m>2 palatium, Basilica, Soping. »
H o c . modo lqcum constituit Palmerius p. |g irop-
Op.elov u7C£p «p.<po8oyxwv, quae vertit: baris, turns,, ponto
(seu navis transffiiss,oria) ad jumenta transfretanda.
S i quis aiidaciorem cqnjecturam probaverit, e n , quae
Glosspgraphum .scripsisse arbitrer : Bapiq, mipyoq,
7cpp0p.£Ìov irap’ Aiyyiifxioiq. [Legenduin esse 7rspiau.cpo-
§ov, T u r r is , satisprobavit Albertus.] Apud iEgyptios
certe irppOjfcsia talia |3<£pi?q. fuisse nuncupata, inter c
cruditos constat. Omnium facile princeps Jos. Scali-
ger, in notis ad fragm. p. 4 4 , De R a ride, in q u it ,
^Egyptia navi multi mèrmnprupt, Herodotus, Diodorus
, alii, Apud Herodotu.m, tribus in locis, navigio-
Fùm illp nomine insigni torum memoriam reperi.
L . 2, c. 4 1 , navim, quae e x insula Prosopitide missa,
ad singulas civitates appellebat, ut in earn sepelicndi
boves immitterentur, (Saptv nun cupa t. Bapiq eidem
dici tu r , quae in urbem Bubastin Dianae sacra factu-
ros deferebat, ibid. c. 60, ubi magnam utriusque
sexus iy ixqc<m) |3api scribit fuisse hominum multi-
tudincm, quorum plures, iyypipiiJ/avTeq tJjv ^aptv x^
yij, palantes per civitates discurrebant, etc. Cap
ite denique ejusdem lib. 2, 96, onerari®^ quam ac-
euratissime depin g it, ^Egypriorum navi nomen papi?
ab indigenis impositum fuisse adnotat, xouxo yip
Wjp, inquiens, oivopa luxi xoiai itXofoiai xouxoici, numero
autcm haec navigia apud ipsos fuisse longe plurima
indicat, quum addit : yE<m 8é ctpi xà 7cXoia xauxa
tcoXXa. Conf. Jungermann. ad Poll. 1, 82, ubi d
^apei?, TiopOp-iìov.
Sed praetcrea jEschylus quoque Persicas naves p«-
ptoo>v vocabulo appellat, in Persis v. 5 5 2 : Sep^q 8k
iravx ¿tzsgtzs oucf^povoi? BapiSsaat Tcovxiaiq. Ad quem
locum anriquus Tragici commentator naves illas
ab u rbe qiiadam Persidos, Baris d ic ta , denomina-
tionem suam traxisse opinatur. 'O Sep^q 8k, ait,
TC.avxa xà xaxà SrjXoyóxt Ìtz(g-kz xa\ £7r£a7racaxo x«ìq 8a-
p .i S e a G i, vaudl, xaìq a7ro x5jq Bapeoiq ouaaiq [^xtq ¿erri
iróXiq IlepaiSoq, I? ijq xal a l y^eq papiSeq]; ■reitraq yàp
xaxéOpaucrev ¿xelae,
Cymba, qua ad inferos defercbantiir umbrae de-
functorum, pSEpiq d ic itu r , in epigrammate, quo lo-
quens introducitiir Diogenes Cynicu§. Partem ejus
p ro ferì Suidas v, Bapiq- Aéqat p.’, eì x6t( 001 p.sya Boi-
. Ostai òxpu.oEffua Bapiq à-Jtocp8i[xévwv, yàv xuva AtoysvAv.
Reddo : Quamvis cymba gemat tristi sub pondere
,p re s sa , Me tamen hac Cyuiqum suscipe Dipgenem.
Csetera vocabulum hoc signibcatu obvium lEgypto
originem suam debere, e x Oriente saltem rep.etitqm,
forsan affirmari posset : sitne in Orientalibus lin-
guis superstes rad ix, a qua non incommode pqtuerit
proserpere, disquireie licet. Vii* quidam eru ditu s,
vocabuli signibcatus, quo cymbam deqota t, in Hebr.
y\2 ofiginepi se reperisse, existimat. Licet enim fo-
veae, puteive noriq vocis t o sit praecip.ua, altera
tamen sepolcri eidem eriam adhaesit ; procuì omni
d u b io , quod et vetustissimi aevi homines in, spelun-
cis locisve subterraneis sepeìiebantur, uri, ne alia
jam adduGam, v e l e x sola Patriarcharum, quam
tradit Moses, historia liquet quam clarissime. Recte.
igitur puteus et sepulcrum eadem voce nuncupari
potuerunt, quum vètu.stissimum genus, sepulturae in
puteis fuerit, sicuri tradit etiam Festus in v. Pu ti-
culi. Ita quoque Varrò 1. 4 de L. L . col., m. 8 : «Extra
oppida a puteeis Puticulae, quod ib i in puteeis. ob-
ruebantur homines. »,
Nie. vero Fullerus, peritissimus Philologus, naves,
ßiipeiq, ab Hebr. , domum altam ac turritam
dicente, conjicit denomiuatas, propter similitudinem
v idelicet, quae veterum navigiis cum altis intefeede-
b at aedificiis, quam similitudinem paucis, sed , ut
so le t, erudite monstrat, Misc. S. lib. 2, c. 1 sub fì-
nem. Nec es t, cur quis temere h.anc opinionem, ut
minus verosimilem, explodat, quum simili cxemplo
firmari possit ac stabiliri. Saspe scilicet apud veteres
a figura, quam cum aliis rebus habebant conunuucm,
naves fueruntnuncupatae. «Pristis (verba sunt Nonii
Marcelli De prop riet, sermqn. c. i 3, § i 3) navigii
genus a forma pristium marinarum, quàe longi corporis
supt, sed angusti. Claudius rerum Romaua-
rum lib. 1 2 : Quinque pristes, navigium ea forma a
marina bellua dictum est. Virgilius libro quinto
(v. 126) : Velocem Mnestbeus agit acri remige P r i-
stim. E t (iEn. 10, 211).: Frons hominem praefert, in
Pristim desiui t alvus. «Non audiendus est Servius, dum
ad Virg. din. 3 , 427, de navi P r is tis , de bellua
vero Pistrix dici ob,servat. In Hesychio, scribitur Kuv,-
irpìtjxiq ££>ov xt, sed legi debet : Kuvoirp. Hpr^xiq dicitur
Phavorinq b ellu» marinae species., elooq x^xouq
OaXaffciou, XaypfjLsyT] p.aX6vj. In voce xrjxoq legitur
(jlcxXXyj. Crediderain legend urn SaXv) pro <paXv). Hesych.
yaXai, tpdiXaivai. Bal»nam enim belluam marinam
jpsam dicunt esse pristim, ipsam esse cetum, inquit
Festus in v. bal*na.
N avim, ob similitudinem cum bellua marina, x5j-
xoq dictam diserte innuit Conon Grammaticus, Narrai.
40 inter his to ri® Poet, scriptores a Th. Gale ed.
p. 284, ubi ab aliis divérsus, fabulam de Andromeda
ena rrat, earn scilicet a Phoenice quodam,
quasi inscio p a tre , inquit, navi fuisse avectam, cu i,
sive ob similitudinem cum b e llu a ,s en forte fortun a,
xvjxoq fuerit nomen : <l>oivixoq 8’ apTOxaavxoq vtji, ( x ^
yoq 8’ auxv) IxaXeixo, -q ¡xia^civ e^oye.a xclu, ^wou, ?l xal
xaxa xu,^_y)v.) . r) ’AvSpop-ESa, wq xaxò: ayyoiav xoy Ttaxpòq
épTra^ojxévr], avtaXocpdpaxó xe xal jasx’ . oipxoyvjq xqbq ßov]-
0'4ijovxaq avsxaXeixo. Cetus, qui, ab iracundo Ne-
ptuno emissus, Trojanorum terras devastabat, Palae-
phato quidem Hfipt ofouarxiijy c. 3 8 , ju d ic e , fuit ¿v^p
pauiAfiyq ¡xeyaq, xai TCoXXrjv syiov 8uvap.1v, xal vauxixòv
TtoXù ... w ovop.a Krixoiv. Recte quidem hactenus., sj
navirp, a quodam Rege contra Trojanos missam,
ceti nomine no tarn, ista fabula inyqliitam cense.a-
mus, nisi cum J. G. Vqssio De Theol. gentil. 1. 1,
c. 23, p. m. 172, navim ceti ¿■rctffTjp.ov pr®ferentein
fuisse Gonjectare malueris. Sed Hyginum, u bi fabulam
de ceto tangit, adducam, ut lo cum \ ju s leyis-
simo opere prisrino restitqapi nitori. «Neptunus (in-
quit fabula 89) cetum misit q u i'Trqjam.vexaret. Ob
quam causam R e x ad ApollUiem mis it, consultum.
Apollo iratus ita respondit, si Trojanorum virgines
Ceto religat® fiiissent, finem pestilenti» futuram. »
Quum similem loeutionem in Hyginq non reperirem ,
mendum in voce Ceto latere suspicabar, noe dubita- ‘
bam fe r e , quin Hyginus scripsisset : si Trojanorum
virgines cauti-religat* fuissent, quia statini subjungebat
Mythographus : «‘quum complures consumpt*
essent, et Hesione (malim, Hesionesj sors exisset,
e t petris religata es set.» S ed et succujrrebat, Ovidium,
ubi de Andromeda can ere t, eadem iistim
loquèndi formula, Met. 4> : Quam simili ad
duras reìigatam brachia cautes Vidit Abantiades. Recte
autem promontorium circa Trojam eximie caute
in dicere potuit Hyginus. Cautem illam Agamiam
dictam tradit HellaniCus apud Sièph. in ’Ayapeta.
Hésycliiiis : ’A ya aiaq , evOa ai irapOlvoi ¿^exiOevxo xw
xi^xEt, xivèq , oi 8è j TtoXfyvviv. Apud Àpollodor. BibliothV
lì 2, pi n 3 Hèsibiie alligata fùisse dicitur xaiq 7tXri-
<j(oV xvjq 6àXa<rà7)q Tréxpàiq.
Potu it ig itu r , ù t ad propósitum tandem redéam,;
navis a figura .sibi cum domibus altis cognata, Ba -
ridos facillimé tràxisse nomeii.
Verum, dum accuratius omnéS j quos G r» cà vox
ßdpiq ind uit, significatus revqlvo, de étymologiàrum
fidiaci studioaliquantisper ed o ctu s,e o penedelabor,
ut nulla piane Hebraici in hocce vocabulo ani-
madvertam vestigià, idque cum Phavorino a G r * c a
voce ßixpoq, pondus,' gràndem molem significante,
derivanaum statuam. Convenit in primis significatus,
patì tur sórmonis G r* c i analogia, ut a ßapoq descen- b
dat ßapiq. Dantur tamen alia, qu® hiiic originationi
obàterit. Potius igitur nil- quidquum statuo, quam
quid temere.
[Videtur Baptq dieta fuisse icàpii x8 itXsxéóOai, quod
ex byblo vel papyro texeretur. Erat enim uXs'yjxa
ßuSXivov. nXiÉxéiv vero, texe re, dEgyptii lingua sua
videntur dixisse BAp, vel BHp, sive Bip. Inde exi-
stimo esse Bip, ff7cuplq, seu corbis, Marc. 8, 8. Cogi-
tandum, an non ipsum Papyri nomen ab hac origine
descenderit. J a b l o n s k i , scriptoruin locis. supra ci-
tatis addèus Pignor. in Exph T a b u l* Isiac» p. 26
vers, et 36 ed. Francof., Galeum ad Iainbl. de Myst.
p, 285.]
Denfurne alia vocabu la, in quibus certiora Heb
raici appareant vestigia, paucis, priusquam
finem huic dissertationi imponam, explorandum est.
MoipiaSa, p.7]xpoi7oXtq 2 a6aio>v .Stephano Byzant. audit,
Plinius Histor. Natur. 1. 6, c. 28, Mariaba, in q u it,
Baramalacum, quam postremam vocém X d S q
pala tinnì regi um vertendam, non absona v ir i docti
ad ilium Plinii 1. est CGnjjectura. Quid si illud ipsum
in urbium quarundam Mesopotami* nomini-
bus delitesceret ? Aliquas certe Bara vocatas recen-
sét anonymus Ravennas, Cösmosgr. 1. 2, c. ,i3. Bina
adhuc nomina proferam, q u * lubens Phoenicia cre-
diderim, ac voci n o str* adfini .originem debere.
Altèra est Maptaiqjua, q u * eodem Stephano auctore
itóXiq fuerit <i>oiv{xio,v, Ptolem»o Mapiap-rj dieta, in-
digeriis fortasse D S Biriam, Buriam, a rx vetusta
ac princeps fuit vocàtà, unde dein G r * c i Ma-
piei(jivj finxerint. Eo sane significato vox apud Ara-
bas gaudet, quiii eodem Hebr. CD fi 2 Sam. 20, 19
v en it , ubi urbs Abel vocatur O N ìftàter in
Israele, vetusta scilicet nec incelèbris. Sic etiam u.vj-
t7)p ócclirrit pro metropoli, ili epigrammate Thessà-
lonicens'is A n tipa tri, <Juod, cum ejusdem auctoris
aliis òpUscùlis, ab elegan tissiftio Boivinio juniore col-
lecris, exstat in Mémoires de littérùture de tAcad.
toy. des Inset, t. 2*. p. .1, p. 898 : So( pie, 0p7)txiiiq D
«yxuXn)(j)óps, ©eacaXovixri Mv^ p \ irdiffYjq irspipe Maxyj-
Soviyjq, Ad te , Thraciae victor, me mittit totius-Macedoni
» metropolis Tliessalonica.
- Sed et àrx Orièntis munita Barbalissus dicitur Stephano
: BapSaXnjffòq, «ppòijpiov xrjq etoi xexeijrnjpiévov.
Ptólém®o BapSapnjffoq. Gentile quoque, ex numo,
sed depraVatius adfertur B 1P PAN A THN ÖN , prò
quo Bxp6aXi<ràr4v<ov sculptum fuisse, qui h * c adducit,
credidit L. Holstenius. Forsan e x hisce tribus Verum
nomen cogi posset : BapaXicycòq sive potius Bißpapw-
Goq. Si prior véra sit le c t io , in Oriente enuntiatum
fereTiiit birce lessa nìS sivè Bund issa, verusque
significatus ab inscio Stephano fuit traditus, dum <ppou-
piov xsxei^i'ffpievov, arcem munitam, eàin vocavit. Si-
quidem Verbum n b olim usitatum, hodiedum apud
Arabas in j ) superstes, compingendi, colligandi, ac
fìrmandi poìluit significàtu, unde p r * t e r alia dima-
nat vocabulum j } quo quidquid firmum est ac
A validum designant. Sin vero alteram lectionetn p r * -
tuleris, Bt(5ßapw<y0q potestate sua idem prorsus dicet,
sed scriptum fere fuit n s i ÌYÓ2, burarissa, arx munita.
sane firmandi gerit significationem, cujus
verbi derivatum legi putem in “ DI ‘Pyjcua, nomine
cujusdam lo c i, cujus Num. 33, 21 sq. sed obscurior
reperi tur men rio.
Mons Armeni* Bapiq.
Conservavit locum [Nicolai Damasceni] Josephus
Antiq. Jud. 1, 4 : ^Ecxiv ùnkp MivuaSa, inquit au -
ctor, p.sya opoq xaxà x;X,v App-Eviav, Baptq XsyopiEvov, ciq
fi 7coXXouq cup.^uyovxaq ItcI xou xaxaxXuc|i.ou Xoyoq Éyei
ycepitjioOyjvai’ xai xiva ItcI Xdipvaxoq ¿youjAsvov ¿7x1 ri)v
àxpwpsiav fixeìXai. Licet Bochartus Phaleg. 1. 1, c. 3,
Nos latet, inquiat, cur Baris vocetur ille mons, in
quo substitit arca, ex foecundo nihilominus ingehii
vasta erudirione instructissimi pénu varias deproiri^
sit coiijectnras : cpnjjcit enim, vel nomen istud a
G r* c is monti fuisse impositum, apud quos ßapiq erat
navigii gènus; vel ab Armeniis, qiri sub nomine
BaridosDeam coluerint; sive vocem ab Hebr. HÓ23
èsse deflexam , quia in ilio ipso monte cum Noacho,
ac posteris ipsius, Deus foedus icerat ; quibus tamen
aliam longe p r* fe r t conjecturam, qua vocabulum
Baptq ex lingua Arabica exitum exponi posse osten-
dit a v. J y exivit foras (imo etiam» manifestos evas
iti postquam latitasset). Hanc hariolationem éx Jò-
sepho reddit v e r * simillimam , quippe qui óyroSax^-
piov scribit xov xo-jtov xouxoy (quo nempe e x arca
egressus fuerat Noach) Appiévioi xaXouai.
Josephus Scaliger ad ilium ipsum Nìc. Damasc.
locum in noris ad fragmenta vett. operi de E. 1'.
subjuncta, p. 44, ß«pi? quidem ab Hebr. defle-
xum arb itra tu r, hoc vero in loco A rmen i* montem,
in quo arca substitisse dicebatur, Barin, non quoti
ib i ullum fuerit palatium j sed quia et pr*grandes
naves et in sublime educt® Barides diGuntur, (locus
P ro p e r t ii, quem tangit vir iRustris, reperitur
1. 3, el. 10, v. 44 : Romanamque tubam crepitanti'
„ pellere sistrò, Baridos et contis nostra Liburna sequi)
ab arca N o * denominationem traxisse. Rectius
equidèm Scaligero Fullérus Misceli. S. 1. 1, c. 4,
montem a De® Baridos tempio Barin dictum censuit,
templum vero a navigio No®, quod quomodo a nave
potuerit accipere nomen, alibi docte declarat. Alii
alia conjiciunt. Vid. not. ad istum Josephi I.
Unde ego vocem dimanasse arbitrer, non erit difficile
colligerej ex eodem scilicet firmum quid,
validum ac excelsum significante, aut alia v o c e , q ü *
cum illa arctam habuerit adfinitatem; ut ita Bapi;
mihi nihil aliud dicat quam montem excelsum, qua-
Iem fuisse, in quo arca su bstitit, in comperto èst.
Nec quenquam abjectum N lieic iterum morari pote-
r i t , q u i, qu*.antea monuimus, animadverterit. Quin
imo nec illi obstiterim, qui eidem origini D e * Ba-
ridis (BapiSoq) nomen adscribere in animum indu-
Aerit. Valckenar.]
[Bapiq, Baris, mons Armeni*. Nicolaus Dam.p. 497
ed. Vales., sive apud Josephum Ant. 1, 3. |j Bapiq,
etoq, urbs Pisidi* apud Ptolem. 5, 5 et Hieroclem
p. 673, ubi v. Wesseling. Steph. Byz. : Bapiq, TtoXtq,
tÒ eOvixov Baptxyjq, incertumquam urbem dicens. Urbem
P e r s i* Barin memorai Schol. yEsch. Pers. 552,
sed quam de suo comrnentus videtur. L . Dindorf.]
[BapiaixTai, oi p.^] yevvwvTsq, Qiii non pariunt, He-
sychius. Conr. Gesnerus in Paralip. Aquatil. p. 1294,
corrigit ßapivot l^Ouq 01 jj-yj yevvwvTEq. L. Dindorf.J -
[Bapiami Hellesponti memoratur apud Hieroclem
p. 662, c u i ’ApicSyj substituit Wesseling. L. D in d o rf.]
[Bapiffffvjq, 6, Barisses, n. Pers® ap. Ctesiam Photii
p. 3 8 , 22 ßekk. L . Dindorf.]
[BapiT/jq, Avis nomen. Eutecnius p . 86. Bàst.
j|;Gentile ab urbe Baptq, s. Bap.W, (I- y , L . D in d o rf.]
Bàpiy01, Hesychio apvsq, Agni. [Vide dieta sub
Bavfiia.]
[Bapxa,al8oiov irapà Tapavxfvoiq xal ycepovyj, Pudendum
apud Tarentinos e t Fibula, Hesycnius. Litera-
r iim ordo postulat ßapuxa. Neutrum aliuadè tali signi
f. cognitum est. L. Dindorf.]