Taan-rond (Zodiac) is, zo moet deWéfte wipd ook heerfchen en
waaiien, ietsófwatboovende Kêêr-kring van de Steen-ook; (Tropius
Capricorm) doordien deeze Star de luchtalsdan daar ter pjaatfe komt
a Dïhier. a te verdunnen en b zwak-te-maaken geduurende dentydyanonder-
h Affoiblir. icheidene geheele maanden achter-één; als meede, dewyle de Lec-
kuften van het Zuider deel van America op zodaanig eene wyze leggen
en gefchikt zyn, dat ze die wind heel gemakkelyk reegel-i echt
weeder-te-rugge-kunnen-dryven, wélke, van het Zuider deel van
Africa af-koomende, alsdan na het Ooften toe-helt.
« Scp,en- Doordien nu de Zee-kuften van het c Noorder deel van America
uionale. op zodaanig eene wyze léggen en gefchikt zyn, dat ze, tennaaften-
by ten allen tyde, maar wel voornaamentlyk, zo-wanneer de Zon
in de Noorder teekens van het Taan-rond (Zodiac) is, niet alleen die
geheele wind, wélke van de Noorder-deelen van Africa van-daan-
kotnt, t’éénemaal wceder na Europa toe-kunuen-zenden, maar zelfs
ook nóch daar-en-booven een goed gedeelte van die wind, wélke,
<•'Paffant d de Zee door-trékkende, die deris, tuflehenhetpuntof deuit-koek
la nier. van Breftl, en de Zee-kuften van Gmnea, heel van de e Zuider-deelen
9 Meridip- van Africa van-daan-komt; Zo moeten ook door die reede, deWelte-
na,cs* • en Zuid-Wéfte winden, wél meeft altyd en over-al in Europa ^ heerfchen
en de overhand hébben; en, booven-al, inFranktykenHolland;
en zulks wel dês-te-meerdernoch , doordien deeze zelve winden, na
ƒ Refiechis. dat ze van de Zee-kuften van America ƒ weeder te-rugge-zyn gekoo-
men« terwyl ze degem<ikkelykfte weg voor hen zockcn-tc-nccmcncn
in-te-flaan , wél noodzaakelyk door het Canaal 9 (la A/anche) langs de
kuiten van F'ranhryk.^ en Engeland heenè-moeten-glyen,.
Tiende L i d .
Hißorie en befchryvtnge der Winden 3 die in de Indiaanfche Zee waaijen
en de overhand hébben»
g Expliquer,
ÆLarirudc
Meridionale.
Nadat men nu dit alles heel wél verftaan en oyerwoogen zal hébben
het geene tót nóch toe, aangaande de winden., in dit Hoofd-
deel’ óooï ons is ter-needer-geftélt, zo zal het ons nugeenfinsmoei-
ielyk mêêr kunnen vallen, om g uit-tedeggen, en reede-te-geeven.
V'oor eerfi‘y Waarom men, in de Indiaanfche Zee, tunchen de
tiende en dértigfte graad, h Zuider-breedte, altyd een vafte en ge-
reegelde Zuid-Oofte-wind gewaar wérd.
Ten tweeden-, Uit wat reede deeze zelve wind zich, van de Maand
Juni af, tót de Maand November toe, uit-komt-te-ftrékken, tót aan
de tiende graad der-Zuider-breedte toe. Want het is wel yoornaa-
mentlyk geduurende die zélve tyd, dat de Zon die geheele lucht
komt a te verdunnen en zwak-te-maaken, wélke in het Noorder- aDiIa-tn &
deel des Aardkloots is. . affoiblir.
Ten derden; Waarom men, inde geheele Indiaanfche óf Arabifche
Zee, alsook, in de Golf van Béngaale, een vafte Noord-Oofte-Wind
heeft, die geftaadig aldaar door-waait, van de MaandOctoberaf, tot
de Maand April toe. Want de Zon komt alsdan de lucht te verdunnen
en zwak-te-maaken, die b aan geene zyde van de c Eeve-y Audeli.
naars-kring is. ’ , c •£<lUJtor>
T^en vierdeny Uit wat reede men, van de Maand November af, tot
aan de Maand Juni toe, dicht by het Noorder punt van Madagafcar,
alsook, ontrént Java znSumatra, tulTchen de tweede en tiende^rasa!
Zuider-breedte, altyd een vafte Noord-Wéfte-Wind gewaar wérd.
Want de wind, die men dichrby het Noorder-punt van Madagafcar
ontmoet , is de Noord-Oofte-Wind , die de Zee-kuften van A -
fr ie a , wélke dicht-by de Roodé Zee léggen, wêêrom-kaatfen, en,
zo doende, in een Noord-W^efte-Wind veranderen; de wind nu,
die men ontrént Java en Sumatra gewaar werd, is de Noord-Oofte-
Wind, die de kuften van Cormandél d wêêrom-kaatfen, en die ze, ,/Repouffcr.’
zo doende, in een Noord-W^fte-Wind koomen-te-veranderen.
7 envyfden-, Waarom men, in ede Straat, diederis, tuftchen het . ,
Eiland Madagafcar, en de. Zee-kuften van Africa-, .als meede f van ' Dctrolt'
deeze Straat af, tót aan de ƒ Eevenaars-kring toe, van de Maand - ^ tor>
April af, tót de MaandOctobertoe, eengeftaadigedoorgaandeZuid-
Wéfte-Wind gevoelt, die geduurig iets óf wat g na het Wéften gS’indinc
toe-hélt, na de maate dat hy h vérder na het Noorden-toe komt-te- versie cou-
geraaken; zo vérre zélfs, dat hy cindelyk t’éénemaal een Wéft-Zuid- chant.
Wéfte-Wind komt te-wérden. Want het is de Zuid-Oofte-Wind, ^ v.an"
die langs de Zuid-kuft van deeze i Straat daar-in-komt, en die dan t" stioen_ep’
ook vervólgends, terwyle hy langs de andere kuft daar-weeder uit-, Derroit.
trékt, zich in een Wéft-Zuid-Wéfte-Wind komt-te-veranderen,
doordien hy veel mêêr gemak vint, om na het Ooften toe-te-gaan,
als na het Wéften, alwaar de Zee-kuften van Africa zich teegens
deszélfs iloop koomen l aan-te-kanten. Het is infgelyks ook al deeze | Cours,
zélve wind, die, van de Maand April af, tót. de Maand October toe, 1 Oppofcr.
in de Arabifche Zee, en in de Go// van Bengaale, geftaadig uit den Zuiden
waait.
Ten z.éfden, Uit wat reede menbevint, dat, van Nieu-Guinea af,
> tót aan Sumatratoe, en, van Sumatra af tót aan Japan töe, dcNoorde-
Wind doorgaands heerfcht en de overhand heeft, in de Maand van
O ft ober , midfgaaders in de na'aft-daar-aan-vólgende Maanden, tót
in Mey toe; en, dat delZuide-Wind weeder in teegendeel in alle die
oorden óf plaatlen de overhand neemt, in de Maand van Mey, en in de
«aaft-daar-aan-vólgende Maanden, tot in Oclober toe; maar, dat
E e echter