* Courant
de la matière
Mag-
iierique.
£ Situation.
rSuppofer.
d Prismes.
% Prismes.
/'Rangée.
g Magnc-
tica.
b Impctuo-
êce.
(bede het twaalfde Lid deez.es Hoofd-deels) maar dit en is geenfins Zo algemeen
, óf men vind wel zomtyds Zeil-fteenen, in wélke zeekere
vreemde lichaamen , die daar in beflooten zyn, te-weege-bréngen,
dat a de loop der zeil-fteenige ftófFe eenigfïns ter zyde af-geleid wérd,
waar door dan ook denatuurlyke b ftand der Poolen óf As-puntenvan
de Zeil-fteen van zyn réchte plaats wérd af-gezét.
Menvint zélfs wél zulke Zeil-lleenen, die drie Poolen óf As-punten
fchynen te hébben , en andere, die der vier fchynen te hébben.
Om dan reede van zulk een vreemde en buitenfpoorige zaak te
geeven, als deeze is, zo kan en mag men wél c onderftellen, dat’er
ten tyde der fórmeeringe van zulk een Zeil-fteen, een zeekere weeke
en fachte ftófFe, en die t’éénemaal mét kant-zuiltjes (prismes) vervult
was, zich in órdre beeft gefchikt, en daar-na verhard is gewórden,
rondfom eenig hard en vaft lichaam, dat échter t’éénemaal zonder
éénige kant-zuikjes was. By voorbeeld, by-aldiender , ter tyde der
fórmeeringe van een Zeil-fteen , een zeekere
weeke en fachte ftófFe, en die daar-en-booven
t’éénemaal met kant-zuikjes vervult was, zich
in órdre gefchikt hadde, en daar-na, verhard
was geworden, rondfom éénig hard en vaft lichaam
heene , dat échter t’éénemaal zonder
éénige de minfte d kant-zuikjes was, gelylr-
als A C D is ; zo zoude zulk een Zeil-fteen ook,
door die zelve oorzaak, drie Poolen óf As-punten
moeten hébben, één in A , en de twee andere, ontrént CenD.
Wanneer men nu deeze fteen in F G komt deur-te-fnyden , zo zal
men een Zeil-fteen, daar uitkrygen, dié vier Poolen óf As-punten
heeft, van wélke de ééne Pool ontrént E zal weezen, de tweede
ontrént H , de dérde ontrént C , en de vierde ontrént D ; óf, om
beeter te zeggen , men zal twee afzonderlyke Zeil-fteenen daar uit
krygen , F E C en H G D , die van élkandere zullen afgefcheiden
weezen , door het vreemde lichaam C E H D.
By-aldiender, ten tyde der fórmeeringe van een zeekere fteen, een
weeke en fachte ftófFe, en die mét ééne t’éénemaal méte kant-zuikjes
vervult was, zich ƒ in órde hadde gefchikt; en
n daar-na verhard was geworden , tüflchen twee
C< y\ harde en vafte lichaamen in , die échter t’éénemaal
zonder éénige kant-zuikjes (Prismes) waaren,
gelykals C N G e n D M F z y n ; zo zoude zulk een
zeil-fteen vier Poolen óf As-punten fchynen te hébben,
tweeNoord-poolen, D en F , entweeZuid-
noolen, C en G ; doordien g de zeil-fteenige ftóf-
fe uit deeze fteen met heel veel méér h gewéld door D en F moet uitgaan,
gaan-,, als ze door M doet; en dat ze daar ook weeder mét heel veel
grooter gewéld moet intrékken, langs C en G heene, als ze zulks
wel langs N kan doen: óf, om beeter te zéggen, zulk een fteen en
zoude niets anders weezen, als twee onderfcheidene Zeil-fteenen,
die aan élkandere vaft waaren, waar van beide de Noord-poolen na
één en dezélve zyde zouden toe-gekeert zyn, en beide de Zuid-poolen
weeder na een andere zyde, daar vlak-teegeiiT over.
Men kan hier van heel bekwaamelyk een proef of a ondervinding? a Expe_
neemen, mét een flaale liniaal, dat aan] de Zeil-fteen is geftieeken, rlcnct-
endat ééyen zulke punten heeft,, als deeze neevensftaande Figuur aanwyfhwant
è de aan-een-fchaakelinge vanhet vylfel van yfer, rondfom dit h Arrang(._
liniaal,zal genoegzaam aan-wyzen.dat de zeil-fteenige ftoffe,die door het me„t.
ount B uitgaat,en de ftófFe die door het andere punt b uitgaat,elkanderen <: Maten»
punt A daar-in-trékt, en die ftófFe, wélke langs het teegen-over-ftaande gN M
punt a daarin-trékt, malkanderen insgelyks tc-rugge-zullen-dryven:
en bv-gevólge, zal dit zélve linaal ook vier Poolen of As-punten fchynen
te hébben, óf, men zal het veel-êêr.dienenaan-te-merkan, ^ twee.
byzondere liniaalen, die, aan de Zeil-fteen geftreeken zynde, vaft
aan élkandere zyn, waar van beide de Noord-poolen na een en dezelve
zyde zyn toe-gekeert,. en beide de Zuid-poolen na een andere zyde ,
daar vlak-teegen-over.-.
Twintigfte L i r>,
BeCchryvinoe van een Zeil-fleen, die vier Poolen óf Js-punten heeft; -
waar van de twee Zuid-poolen e vUkmiddelljnighkteegenma kanderenover- ,Diamerra-
ftaan, en, welkers twee Noord-poolen insgelj/ke vlakjmddellymgljk.teegens kmenc op-
tlkanderen over-ft aan.
De Heer.van Pugqt heeft een Zeil-fteen, waar van hy op.de nMj£