a Temps
couvert.
,J .Baromètre.
c Niveau.
i Egal volume.
* Plaques.
b y g e v o lg e , dat h e t kw ik z i lv e r daar in m o e t neder-zakken , wanneer
h e t betrok ken en on g e ftu ira ig w eeder is 5 als m e ed e , dat het daar in
m o e t o p -khm m en , w anneer h e t hélder en fchoon w ê ê r is , fchoon
dat h et 1 e ch te te eg endeel fchyn t v o o r -te -zu llen -m o e ten -v a llen : wan t
de lu c h t , m a b e t ro k k e we ede r m é t dampen b ekad en .z'ynde , dat
i s , m e t heele kleene deeltjes van w a a te r , die alle v eel zw a a rw ich tig e r
z yn als de deeltjes van de lu c h t , zo fchyn t h e t immers d e reede naaft
t e w e e z e n , dat z e daar door h e t g ew ic h t d e r lu ch t n o odzake lyk heel
v e e l zouden moeten vermeerderen, w é l vérre daar v a n d a a n , d a t z y
h e t eemguns zouden verminderen.
N ie t tem in é c h te r , doordien de deeltjes van h e t waater v e e l d é r o p -
waards zo ek en te k lim m en , als dat ze zouden n e ed e r -za k k en , en dat
z e daai d o or de d eeltjes der lu c h t , d ie z e in hun w é g on tm o e ten , op
een zeekere w y z e eenigfins koomen o p - te -h é ffen ; z om o e t e n ze o o k
m e t e en e , door die z é lv e re ede , h e tg ew ic h td e t lu ch t v e e l éér iets ó f
w a t doen v erminderen., als dat z y h e t zo u d en d o e n toe -ae em en ó f
asn-watlbn.
E e v en z o is h e t o o k mét h e t on g e ftu im ig e w e ed e r g e le e g e n t w a n t
de deeltjes der g ro o v e lu c h t , alsdan heel veel b ew e e g in g e b eko omen-
d e , zo eken z ic h , z o ve e l als h e t hén m o o g e ly k i s , van de opper-
lakte des A ardkloo ts a f te v e rw yd e ren , om daar-na hunne .onderlinge
b ew e e g in g e verder te kunnen a ch te rv o lg en , mét aUe de vryheid en
ruime uitg e ftrek th e id die n o odza ak elyk d aa rto e v ereifebt w é rd s waar
u it dan o o k k om t te gebeuren’, dat de lucht minder zw a a rw ich tig
w e rd als z e v a n t e v o o r e w a s , e n d a t o o k , b y g e v ó lg e , h e t kw ik z ilv e r
ln ^ u e t w e e r -g la s k om t needer te z a k k e a .
W a n n e e r men nu g emeen wa ater in deeze gla az e p yp en h e t vat
k om t te g ie t e n , m de plaats van k w ik z i lv e r , zo zal men b e v in d en ,
dat d it wa ater m de g la a z e p y p f t ilz a l b ly v en ftaan, ontrént ter h o o g te
van een-en-dertig en een-halve voeten booven c de waaterpas van her
w a a te r dat in h e t v a t i s , doordien h et kw ik z i lv e r ontrént v ertien-
maai zw aa rde r is , als een d g e ly k g ed e e lte waater,.
Tw a a lfd e L 1 0 .
D a t twee e p la g en , van glas ó f van marmer, die heel naatewkeuriorfad
gejleepen en gepolyjf z y n , de ééne teegen de andere, uittermaten vaft op malkandere
moeten héchten. ' J r
d o ^ n n f c?6" d lt,alles wél overwoogenheeft, dat nu zo eeven
door ons ïster-needer-geftelt., zo en zal het ons geenfins bezwaarlyk
meer vallen, om uit te kunnen léggen en reede te geeven waarom
xwee plaaten, van Glas óf van marmer, die heel naauwkeurig glad gefleepen
en g ep o ly ft z y n , de ééne te e g en de andere , z o uittermaaten
v aft op malkandere ko omen te héchten , dat zélfs een g ew ic h t van
onderfcheidene ponden zw a a r te kw a a ly k krachts g en o e g h e e ft om z e .
van élkanderen a f te tr é k k en . U i t w a t reede tw e e a halt-ronden, van * Hem.-
g la s , k o o p e r , ó f v a n e e n ig e andere d ie rg e ly k e f t o f f e , o nm o o g e lyk ‘P • i
niet van élkanderen en kunnen af-gefcheiden w é rd e n , als door b een 4Forcc-
g ew é ld dat ten uitterfte g ro o t en k ra ch t ig i s , wanneer men de lu ch t
daar uit g e tro k k en h eeft door c een lu ch t-p om p , enz. c Machine.
° pneuma-
__„_______1 . _______I----------------- — ................... ............. 1 tique.
TUT E T V Y F D E H O O F D - D E E L .
Van de Natuur en Eigenfchappen van onderfcheidene lichaamen,
zo wél d vajl-verknóchte als vloeiende. i Solides.
E e r fte L i d .
D a t c de zwaarwichtigheid de réchte grond-oorzaak^is van de vafl-ver- ePcfm-
knóchtheid der lichaamen. 1<:ur-
HE t aanmérkenswaardigfte g ew ro c h t der zw a a rw ic h t ig h e id , i s ,
de vaft-verknochtheid dér lichaamen ; w an t die en w o rd en u it
g e en andere reede v aft-verknó chte g en a am d , als a llé én , doordien
alle hunne d ed en , mitsgaaders de kleene lichaampjes ó f deeltjes die
deeze d ed en koomen uit-te-maaken , zo uittermaaten naauw e n fte rk
in en door malkandere g eh é ch t en verbonden zyn , dat men z e n ie t
als m é t de alderuitterfte moeite en arbeid van elk anderekan af-krygen-
en lós-maaken j nu zyn ze u it g e en andere reede z o v a ft aan malkandere
ve rkn ó ch t en g e b o n d en , als a llé én , doordien de eéne deeltjes zo
zeer te e g en de andere w érden a an -g ed ru k t , d o or h et g ew ic h t van ee-
nige ftóffe die daar op k om t te w e e g en .
T w e e d e L i d .
Hoe het by-kpmt, dat'er zommige vaft-verknóchte lichaamen z y n , w é l - f C° rPs
kers deeltjes heel f t ark aan élkanderen héchten en verbonden zyn.
1 § f Surfacc
By -a ldien h e t g ew ic h t van eene ko lom m e der ftóffe j die f ic h u it - ddaterre.
f t r é k t , v a n g de opp erv lak te des Aard-kloo ts a f , to t aan de oppervlak- b Tourbil-
te v an dezélfsfc draaikring to e , d it 1 g ew ro c h t v o o r t -b r é n g t , op z o - _
daanig eene w y z e , dat’er niets altoos tuflehen de kleene deeltjes van Prc^ ie(
een v a ft-v e rkn ó cht lichaam en is , als alléén k. de eerfte H o o fd - ftó f- élement,
L f e j