I; M ' l t
iS x x . k lA U R I T IO , D e i G r a t i a P R I N C i p i A U R A l c o C O M i t i
K A S S a v i ^e j E t C :
A A N M A U R I f S , DOOR GODS G E N A D E P R I N S V AN O R A N J E ,
G R A A F V A N NA S SOU, ENZ :
Op het ruggeftuk wordt dc verkate ftad i n ’t verfchiet, en voorwaart Prins Maurits m ’t
voile harnas te paarde, binnen dir randfchrift, gezien:
M A U R IC I i A U X I L IU M P R r E S T A N S V IC T O R IA B E R G I S .
D E H U L P V A N MAU R I T S I S VOOR B E R G E N OP ZOOM E E N E
D O OR LU CHT IG E O V E RWIN N IN G .
II. Dc bclcgerde ftad en dcdurvoor geftichte werken ftaan op dc eene zyde van den tweeden,
onder dit opfchrift;
B E R G E N OP ZO OM H I S P a n o s F U G a t z . O C T o B r i s :
A N N O 1612.
B E R G E N OP ZOOM V E R J A A G T D E S P A N J A A R D S D E N z. VAN
WT NM A A N D : I N 'T J A A R l6zz.
Dc andere zyde vertoont eenen ftapel van veelerhande krygstuyg; binnen dit randfchrift;
H O S T IB U S M A U R IT IO D U C E F U G A T I S , JE H O V a E V IC T O R IA ,
H E V T A N D E N DOOR D E N H O O G B E V E L H E B B E R MAU R I T S
V E R J A A G D Z T N D E , I S D E O V E RW I N N IN G V A N
D E N H E E R E .
III. Van den derden, die Maurits geharnaft borftftuk op de voorzyde voert, is de rand omzoomd
mec dceze tytelen:
M A U R IT IU S , D e i G r a t i a P R i n c e p s A U R a n i i e ; COM e s N A S s a v i i e ,
C A T Z e m e l i b o c i , V IA N D a s , M O E R S i z e , Z.
m a u r i t s , DOOR GODS G E N A D E P R I N S V A N O R A N J E ,
G R A A P V AN NAS SOU, K A T Z E N E L L E N BO G E ,
V I A N D E , MEU R S , EN Z :
Rondom zyn gekroond wapenfchild, waarboven het jaar i«z2. gefteld is, leeft men in den
r a n d d e r tegenzyde deeze fpreuk, mede als op den voorgaanden penning, dc eer der vei'loiunge
aun God opdraagende;
S O L I D EO H O N O R E T G L O R IA .
GODE A L L E E N Z T E E R E N LOF.
IV Dc Leeuw der Vereenigde Geweften, houdende in den rechter’ voorklaauw een bloot
zwaard, en in den flinker’ eenen bundel van zeven pylen, ftaat op de eene zyde van den vierdenj
binnen deeze zelfde fpreuk:
S O L I D EO H O N O R E T G L O R IA .
A A N GOD A L L E E N Z Y E E R E N LOF.
Het gekroonde wapenfchild van Maurits ftaat tuiTchen twee zeegetakken op de andere zyde j
nevens deeze zync zinfpreuk:
J E M A IN T I E N D R A Y .
IK Z A L ' T H A N D H A A V E N .
In den rand ftaan verder dc wapenfchilden van Weftvriefland, Hoorn, Enkhuyze, cnMedcn-
blik; en zal dces penning moogelyk gediend hebben om de uytgetrokkene Burgers der Noord-
hollandfche fteden, naar’t voorbeeld der ftad Haarlem, te befchenken, en toc het betrachten
van hunnen plicht op te wekken. Want daartuflchen leeft men dit Nederduytfche rym:
DOOR WA P EN ^ ^ N A S SO UWE
S T R Y Y GODT GHETROUWE .
Als de tyding van ’s vyands aftogc on- kwam, (want het was op ceuen ( i ) Zonder
dc in de kerk vergaderde gemeentc dag , en tocn juyft dat hcc Nachtmaal
wierdt
p i
(r) Aitic-
ma zaaken
van ftaat
en oorl.
I.deel,
fol. n S ‘
wierdt gcvicvd) 7,00 vloog aller vrcudcgalm
ten Hcincl, cn zoo grootc menigte van
nieiiwsgicrigaardcs ter ftadspoortcn uyc ,
dat die als overkröpt, en de drang cn toeloop
thans zoogroocals certyds de gevcch-
ren hevig waaren. De ccn wccs aan ,
waar Spinola gclcgerd was, waar dc hcer-
ftc ontmoctingcn v o o fg c v a lk t iw a a r de
vyanden afgewcezen, waar mynen regcns
mynen gegraaven, o f tot hoevcrrc de
vyandlyke werken voortgezet o f weder tcr-
ncder geworpen waaren. Een ander liep
de plaats nog bezien daar zckere vrouw
hoogzwangcr zynde aan den boord der
riviere door middcn gefchooten wierdc,
zulks de ingewanden in ’t aanfchouwen
van verfcheydene omftaanders op den kant
ii)Siege neerftorcten;(i) welke,ziende in de zelve
eenige beweeging, ftraks daarop toefchoo-
Sooro, ten, die openden, ja hec kind zelf onbe-
pag.231. fchaadigd vonden, ’c gene dus zonderling
gcred Aalbert Ambrozius genaamd, en op
laft en koften der Aaitshertoginnc is opge-
voed geworden. Maurits door gelyke
nieuwsgierighey^d aangezec kwam ’s daags
daaraan in de ftad ’s vyands werken en ie-
gerplaats bezigtigen, zynde behalven mct
dc voornaamfte Hoofden zyns legers daarenbovcn
nog mec Mansvelt, eu zynen
Broeder Frederik Hendrik vcrz.cld ; wcl- 1^2.2.
ken laatften dc Staaten van Holland, in
vergelding van dc fchaadc(z) door ’taan- (2)Reio;.
flaau van zync goederen van den Spanjaard
by ’c hervacceii van den kryg in die jaargc-
lecden, mec dc jaariykfchc inkornfte van
dc in beflag genomenc (3) goederen van
den Huyzc van Waftcnaar befchonken.
In ’ c befchouwen der buytenwerken toon-
dc Maurits zoodaanig gclaac, dac zync
woorden overtollig cn onnoodig waaren
om de bezetting der ftad tc overtuygen en
verzekeren, dac hy haar gehouden gedrag
voikomculyk prces cn op zynen tyd ftondt
ce beloonen. En vermids de voorgenoo-
meuDankdag om deezc komft van Maurits
eenen dag was verfchooven , zoo wierdt
die den vyfden door de burgers in dc kerken,
en door de Ibldaaten in de buytenwerken
, mec grooten naadruk gchou-
deu, des avonds luftig gevierd, en in ’t
vervolg, evcnals by ’c opbreekeu van
’c eerfte beleg ten cyde van' Parma gefchied
(4) was , de Krygshopluyden,
welke zich zoo moedig in ’t vcrdeedi-
gen der ftad gcquecten hadden , ieder,
naar gelange van clks rang en bediening,
met eenen deezer penningen befchonken.
(4) /. D n t
fo l. 395.
5 r-
M 1. Het gekroonde wapenfchild, ’ c gene uyt dide roode (f) kruyfen op een zilveren vcidbeftaat, K.imp.*
P p 2. w o r d c f o l.9 1 .