rffe'îî
ft !
m r \ ,
(i) Fleury
Hirt. E cd.
toinc X.
pag. 98.
(1) Groot 3’ lakkaarb.
IH. dcei,
fol. 1090.
(I) Or-
donn.
op het
Hasid-
rtedegeld,
arc. 11.
(4) Or-
donn. op
hetHaard-
iledegeld ,
art. I l l , en
IV .
(5) Relol.
derSraaten
vanHoll.
2 July
1665.
(6) Or-
donn. op
hetHaard-
rtedegeld,
art.Xl.
Keyzer Niceforus ( r ) de eerftc uytvinder
zoude geweeft zyn.Hoc’t zy,dit beiliiyc was
al dcn zesden van Sprokkelmaand (x) des
voorgaanden jaars genomen, en daarby
vaftgefteld, dat van iedere vuurftede, het zy
allccn rot ftcraad hec z y roc gebruyk gemaakc
,200 opde zolders enboven-als inde
kcldcrs cn benedenkamcrs,kook-enwafch-
huyzen, midsgaders van iederen oven ,ftoof,
kachgel,en forncys twee guldens door den
huurder o f bruykcr zouden becaald worden,
eu die de magc hebben van dc (3) helfce
weder van den eygenaar, by ’c betaalen
zyner huurpcnningen , te korten. Van
de brouw- verw- zeep- traan- en brandc-
wynsketels , midsgaders van bak- kalk-
fteen- pan- cichgel- en glasovcns, gelykook
vau de meeftoovcn, mouteeften, cn
zout- en zuykerpannen moeft nietalleen
dubbeld recht, maar van alle fchoorftcen-
looze pakhuyzcn eu pakzolders; tegens
drie ten honderd van de daarvoor uytge-
loofde (4) huurpcnningen , door geheel
Holland, zynde zelfs de vrye Heerlykheden
en plaatfen als Vianen, Ameyde, (5)
Leerdam, en andere niec uytgezonderd,
becaald worden. Mec den tienden van
Bloeimaand, waaren alle de ingezeetenen
verpligt aan hunne Burgermeefters in de
fteden, en aan de Gerechten in de dorpen
eu (6) op ’c platte land, zynde mcc de
Geheym- o f beeedigde Amptlchryvers verzeld
, hec getal hunner bovengemelde
haardfteden getrouwlyk aan te geeven, op
dc verbeurtc vau, hebt bendehierinnictop-...................
rcchtlyk
bedriegelyk gehandeld,
voor iederc verzweege haardftcde de daarop
geftelde bclafting zesvoudig re (yj zullen
moeten betaalen. Eu, opdac hcc daarin
gepleegde bedrog, cn de onderwondc-
ne verzwygingen te beter zouden können
oncdekc worden, zyn de Heer (8) Meer-
maii cn anderen door dc Staaten gemagtigd,
om mec hulpe der Wykmeefteren in
de byzondere fteden, cn eenige Vcrkooze-
nen ten platten lande in de woon- en pak-
huyzeii der ingezeetenen alom nadere op-
neeming der opgegeevcne haardfteden te
docn. Doch dewyl hiertoe midsgaders
toc hec invorderen der gcldcn, vccl tyds
en arbeyds vereyfcht wierdt, was door
de (9) Staaten aan de Oncfangers van ’c
Haardftedegcid drie, cn aan de Burgermeefters
en andere opneemers der haardfteden
zelfs v y fv an ’c honderd v6or hunne
gedaane dienften, naar gelange van ’c op-
gefchrcevengeld, toegelegd; hetgene op
’c placteland by oraflag (10 ) moeft gevonden,
cn in dc fteden by die zelvc gedraagen
worden. Doch dcwyl dcczc belooning
niec boven de honderd guldens in ’r geheel
voor ieder der Opneemeren van dc
haardfteden mogc ( 1 1 ) bedraagen, heefc
men te Leyde, iu plaatfe van de gemelde
v y f cen honderd, de vier Burgermeefters en
anderen door welke de opfchryving met
zooveel yvers gedaan w a s , mec deezen
gouden gedenkpenning, tot eene eeuwige
erkentenis van tien a a n ’ t Vaderland beweezen
dienft, naadac z y de oprcchtheyd
huns handels met eede geftaafd hadden,
ten lafte der ftad befchonken.
(7) Or.
donn.op
hetH.urJ-
lledcgeld ,
art. XIII.
(8) Refol.
derSvaaren
van Holl.
2 July
1665.
(9) Refol.
derStaaten
vanHoll.
13 Jan.
16Ö6.
(lo)RcfoJ.
der Staat.
vanHolJ.
2 Oélob.
16Ö5.
(ri)Refo/.'
derStaaten
van HolL
28 Nov.
1665.
( ta l Acad.
Regift.
pag. 19 .
(13) Acad.
Regift.
pag.2o.
(14) Acad.
Kegift.
pag. 20.
Tuflchen de vier wapenfchilden van de Heeren Burgermeefters des voorgaanden jaars, Willem
( ix ) Paats, Johan (15) Meerman, HermanJanfz: (14) Schuyl en Remeus(tj')vanSanen, ziet
men op de eene zyde eenen Mecaalfcheyder in eene kamer en by een vuur zitten , en den rand
omzoomd met dcczc woorden;
O P E R Æ , P R O A R I S E T F O C I S P R Æ S T I T Æ }
R E D H O S T IM E N T U M .
«
G E.
G E L T KWA K R D I G E V E R G E L D I N G V AN D E N A R B E T D
VOOR D E N G O D S D I E N S T E N I I E T
V A D E R L A N D G ED A AN .
Boven dc ftad Leyde , die op dc andere zyde in ’t verfchiet gezien wordt, lecft men deczc Nc"
derduytfche zesling :j„
WT ROOC K , D E GROOTSTE TD E LH E T T ,
D E A L C H TM I S T G E E N LOOT K A N T R E C K E N :
M A A R T V E R E N G E H O O R S A AM H i T T
D O E T ROOCK TOT GOVT E N S I L V E R S T R E K K E N .
D A E R I E D E R A A N S P A N T M E T D E N R A E D T ,
I S ROOCK E E N GOUTMTN VOOR D E N STAEDT .
Waarboven voorts het jaar löffö, alswanneer dees penning, naa ’t voltrekken des werks, is uyc-
gedeeld, op eenen wimpel, onder het gekroonde wapenfchild der ftad verbeeld ftaac f t gene doof
twee vliegende kindertjes wordt vaftgehouden. Hec omfchrifc is :
A R G E N T U M E X F U M O N O N A R S S E D
O B S E Q U IU M F E C I T .
N I E T D E K U N S T M A A R D E G E H O Q R Z A AM H E T D H E E F T
V A N D E N ROOK G E L D GEMAAK T .
G e c l e i i c E r e m i i r j g
n^arv
' t I L v a h ï iSTX:
TÙÊmt Ç-eJt
VÆntttyen-CÈTÜé
■ Ov 'Zu- Jn 9' ctrAoÀ Si
'QeaarÇ)>wr dt iStaat,
'nûio&mîi ioi %ic
cm. ùik Onn
Haar die voorbeeld van Leyde, is ook, hoewel tweejaaren laater , de Ontfanger van de vyf-
entwintigfte wyk te Amfterdam mcc deezen gefneeden penning, in erkentenis van diergelyke moci-
tc , in ’t ophaalen van’t fchoorfteengeld ondergaan, in plaatfe van drie van ’c hondercl, vereerd geworden.
De voorzyde verbeeldt eene haardftcde , wier vuurplaat dcn Leeuw der Vereenigde
Geweften bevat. Op den fchoorfteenmantel wordc het gekroonde wapenfchild van A M S T E L -
R E D A M , volgens’t ondergeftelde opfchrift, door twee leeuwen vaftgehouden, evcdals de rand
omzoomd met die tweelingdicht: •
M E N DOOFDE ’T B R I T S E Z E E G E J V E L t
DOOR ' T FU U R F A N H O L L A N T S H A A R t S T E G E L f .
V v v v v v
' I